Zowel bij draadloze modellen als traditionele hifi-luidsprekers is het moeilijk om te kiezen tussen grote of kleine speakers. Met deze tips wordt het makkelijker!

Wat zijn grote en kleine speakers?

 Het is onmogelijk om alle luidsprekers op de markt te tellen, laat staan ze allemaal op te noemen. Ook op technisch vlak bestaan er enorme verschillen. Luidsprekers zijn op dat vlak iets helemaal anders dan pakweg fietsen, waar je vaak dezelfde onderdelen ziet terugkomen bij nagenoeg alle fabrikanten. Speakers zijn bijna allemaal anders gebouwd. Dat is zeker een van de redenen waarom de juiste speaker kiezen zo overweldigend kan zijn.

Maar wat je wél vaak ziet, is dat een luidsprekermerk kleinere en grotere modellen aanbiedt. Bij draadloze speakers zie je vaak drie keuzes: small, medium en large. Het gaat dan bijna altijd om speakers die bedoeld zijn om op een meubel te plaatsen. Zelfs de allergrootste draadloze speakers, zoals een Sonos Five of een JBL Authentics 500, vallen qua grootte mee. Bij een draadloze speaker zitten er overigens niet alleen grotere speakers in de behuizing. Ook de ingebouwde versterking is krachtiger.

©JBL

Bij hifi-speakers heb je minstens een keuze tussen een kleiner en een groter model. Maar vaak is het aanbod nog omvangrijker. Belangrijke merken bieden binnen één speakerfamilie dikwijls vijf tot zeven modellen aan. Kleinere modellen worden vaak boekenplankspeakers genoemd ... zelfs als het gaat om relatief forse toestellen die je nooit op een plank van een Billy-boekenkast zou kunnen plaatsen. Grote hifi-speakers zijn dan weer zuilen of vloerstaanders: torens met een hoogte die begint rond 95 cm. Maar het kan nóg veel hoger: er zijn zelfs high-end luidsprekers van 1,80 meter of meer!

Wat is het grote verschil?

Veel mensen denken dat het verschil tussen kleine en grote speakers zit bij het volume dat er uitkomt. Grote speakers spelen luider, zo gaat de stelregel. Daar zit zeker een grond van waarheid in. Grotere luidsprekers zijn minder gelimiteerd en kunnen een hoger maximaal volumeniveau produceren. Maar eigenlijk gaat het daar niet om. 

Belangrijker is dat grotere speakers (meestal) lagere frequenties kunnen afspelen. Dat is niet alleen belangrijk bij elektronische muziek of actiefilms. Bassen zijn echt een fundament voor veel andere zaken, met name stemmen, en zorgen voor een vollere klank. Zelfs bij muziek dat niet echt uitpakt met diepe beats.

©Jakob Jensen / DALI Loudspeakers

Aansluitend bieden grote luidsprekers vaak meer souplesse en detail. Dat komt omdat ze (meestal) meer speakers bevatten: woofers, mid-range speakers en tweeters. Doordat elk van die onderdelen specifieke frequenties produceert, kan het optimaler werken.  

Kortom, als je echt aandachtig naar muziek wilt luisteren, dan gaat in een kleine kamer een grotere speaker je meer opleveren qua beleving en detail. De afstand naar je luisterplek mag echter niet te klein zijn (niet minder dan 2,5 meter). Op kortere afstanden klinken grote speakers minder coherent, de verschillende frequenties smelten niet mooi samen tot één geheel.

Grootte en vorm van de kamer

Dat de grootte van de kamer een grote rol speelt, dat hoeven we je wellicht niet te vertellen. Je hebt nu eenmaal meer nodig om een grote ruimte te vullen met geluid. En ja, de vuistregel ‘grote speakers voor grote ruimtes’ klopt daarom wel. 

Daarbij moet je wel bedenken dat het niet gaat om de oppervlakte, maar wel het volume. Een kleinere kamer met heel hoge plafonds bijvoorbeeld, zal hogere eisen stellen aan je speaker(s) dan een even grote kamer met een plafondhoogte van pakweg 2,8 meter. Een kleinere woonkamer die langs een kant open is naar de volgende ruimte kan dan weer vanuit geluidsoogpunt een grote ruimte zijn.  

Daarbij zit het verlies vooral bij de bassen. Dat betekent dat je soms in een grote kamer wél kleine speakers kunt plaatsen. Maar je moet die kleine speakers wel aanvullen met een subwoofer die zorgt voor aanvullende bassen. Deze opstelling werkt het best als de afstand tussen de speaker(s) en de zitplek niet enorm groot is: 1,5 - 2,5 meter. 

De stap naar meer speakers

Terwijl hifi-speakers altijd als een paar worden gebruikt, zijn er ook veel mensen die één enkele grote draadloze speaker gebruiken om muziek te beluisteren. In een grote ruimte kan je daardoor echt het gevoel krijgen dat een lied recht uit een bepaalde hoek komt. Als je vaak rondloopt, bijvoorbeeld in een keuken, is dat minder fijn.

In die situaties is het beter om te werken met twee kleinere speakers. Qua budget scheelt dat vaak niet veel, maar het resultaat is wel een betere dekking van de kamer. Muziek zal meer ‘zweven’ in de ruimte, wat aangenamer is als je rondloopt. 

In ruimtes met een lastigere vorm of die heel uitgebreid zijn, kun je best met nog meer speakers werken. Je hoeft de speakers dan ook niet zo luid te zetten.  Dat gaat het makkelijkst met draadloze speakers met multiroom-mogelijkheden.

Waarom een subwoofer toevoegen?

Hierboven kon je al lezen dat een subwoofer toevoegen dé manier is om met kleine speakers een voller geluid te krijgen. Zo’n subwoofer of sub vult het geluid van die luidsprekers immers aan met lage tonen. Er zijn verschillende soorten subwoofers, waaronder ook handige modellen die je subtiel kunt ophangen, verwerken in de muur of verstoppen onder de bank. 

Ook handig: een subwoofer kun je altijd later toevoegen. Zo gebruik je je budget eerst voor twee kleinere speakers en dan koop je later eventueel een extra subwoofer. Je moet dan uiteraard wel vooraf uitzoeken of je muzieksysteem die stap ondersteunt. Voor veel multiroom-speakers zijn er draadloze subwoofers beschikbaar die je via een app koppelt. Gebruik je hifi-speakers, dan is het makkelijkste als je kiest voor een versterker met een sub-uitgang.

©Denon

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.