Muziek en sport zijn allebei goed voor je hersenen en mentale gezondheid, en werken zowel rustgevend als oppeppend. Muziek motiveert je tijdens het sporten om je doelen te behalen. Maar waar moet je op letten? Dit zijn de do's en don'ts.

Muziek en je lichaam

Je voelt het meteen zodra je je favoriete song aanzet, maar hoe komt het eigenlijk dat muziek zo goed is en voelt? Rustgevende muziek werkt bijvoorbeeld bloeddrukverlagend, wat goed is voor je lichaam in het algemeen, maar ook tijdens het sporten van pas komt. En uit onderzoek blijkt ook dat veel muziek luisteren, leidt tot stressverlaging en meer en beter slapen, ook onmisbaar als je goede fysieke prestaties wil leveren. 

©Dmitriy Vasilenko

Sporten met muziek

Genoeg voordelen, dus. Hoog tijd om de boel in de praktijk te brengen. Als eerste is het goed om even na te denken over welke sport je gaat beoefenen en waar. In de sportschool kun je prima een flinke koptelefoon op je hoofd zetten, maar dat is met buiten hardlopen misschien weer niet zo handig, om over zwemmen al helemaal te zwijgen. Ga je naar de sportschool? Daar hebben ze sowieso de muziek aanstaan, dus als je niet per se je eigen playlist wil horen, kun je prima zonder extra attributen naar fitness gaan. 

Ga voor draadloos

Maar welke koptelefoon of oortjes kies je? Oriënteer je eerst goed. Wat je ook doet, ga als het even kan in elk geval voor draadloos. Kabels heb je allang niet meer nodig, en die zitten alleen maar in de weg als je je persoonlijke record wil verbreken of dat gewicht omhoog duwt. Bovendien zijn kabels gevoelig voor breukjes, en kunnen ze wrijven of tikken tijdens het bewegen, wat je weer door je muziek heen hoort. De prijs voor draadloze koptelefoons hoef je het tegenwoordig gelukkig niet meer voor te laten. 

©Fizkes

Noise canceling: ongestoord sporten

Noise canceling werkt ook erg goed in de sportschool, je hoort alleen nog maar je eigen muziek, en krijgt geen storende geluiden van andere sporters mee. Noise canceling is een techniek die we al jaren terugzien in koptelefoons, en tegenwoordig ook in steeds meer oortjes. Noise canceling werkt door twee kleine microfoons die aan de buitenkant van de oorschelp of het oortje zijn ingebouwd. Die microfoons vangen het omgevingsgeluid op, en sturen een signaal richting je oor dat precies het omgekeerde van dat geluid is. Van die techniek merk je zelf niks, en intussen is je omgevingsgeluid gedempt alsof je in een beschermende glazen bubbel bent. Maar pas op als je op de openbare weg gaat rijden of lopen. Ook het geluid van aanstormend verkeer kan worden tegengehouden, en dat is gevaarlijk. 

Koptelefoon of oortjes? 

En dan moet je natuurlijk nog beslissen welk apparaat je aanschaft. Oortjes werken beter voor hardlopers, dat zweet minder en blijft beter zitten. Maar misschien wil je juist ook die dikke koptelefoon op in de sportschool. Bepaal dus eerst voor jezelf waar je ‘m vooral voor gaat gebruiken en wat je lekker vindt zitten. Ga je er alleen mee sporten, of wil je hem bijvoorbeeld ook op je werk, tijdens het gamen of in het openbaar vervoer op?

Lees ook: Welke draadloze oortjes passen bij mij?

Hakken en zagen

Als je eenmaal het juiste apparaat hebt, is het tijd om de perfecte muziek te kiezen. Zoals gezegd doet rustgevende muziek wonderen voor je bloeddruk en je slaapgedrag, maar soms wil je juist even lekker los gaan. Dan is een playlist met wat stevigere beats wel zo prettig. Of dat nou opzwepende dancetunes, brullende metal, stampende house of keiharde rocksolo’s zijn – het werkt allemaal. 

©Andrii Iemelianenko

Sportify

Vind je het moeilijk om muziek te kiezen? Daar hoef je gelukkig niet eens over na te denken. Muziekdiensten als Spotify (Android/iOS) hebben speciale playlists voor work-outs. Ga in de app naar Zoeken, scroll naar Workout, en voilà: tientallen handige playlists, zowel voor algemene training als voor specifieke sporten – ook gewoon voor yoga, als je niet meteen aan de gewichten gaat hangen. Ook zijn er specifieke playlists met nummers die een bepaalde beat per minute hebben.

Toch liever je eigen playlist samenstellen? Ga dan naar Bibliotheek, klik op het plusje en selecteer Playlist onder Maken. Geef ‘m een naam, en voeg je favoriete nummers toe. 

Podcasts ter afleiding

Podcasts groeien nog steeds in populariteit, en dit fenomeen werkt ook ontzettend goed tijdens het sporten. Door te luisteren naar verhalen en gesprekken, raak je namelijk een beetje afgeleid. Dan gaat de tijd een stuk sneller, en merk je minder van de eventuele vermoeidheid of pijn. Er zijn ook podcasts over sporten, maar je kunt natuurlijk ook je favoriete podcasts beluisteren.

Klaar voor de start?

Sporten met muziek is fijn. Het leidt je een beetje af, het werkt inspirerend en motiverend. Muziek is goed voor je hoofd en je lichaam, een gouden combinatie tijdens het sporten. Zorg voor een goed apparaat dat lekker zit en niet zomaar van of uit je oren valt. Gebruik noise canceling om jezelf een beetje af te zonderen, maar pas op als je op de openbare weg aan het sporten bent. Maak je eigen opzwepende playlist of gebruik die van een ander. Pro tip: probeer niet keihard mee te blèren met je favoriete song als je die halter omhoog knalt. Hoewel, dat schijnt ook weer te boosten. De keuze is aan jou.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!