Kleuren alleen voor kinderen? Welnee! Iedere volwassene die inmiddels is aangestoken door het kleur-virus weet dat een beetje doodlen op de iPad of een ouderwetse kleurplaat inkleuren hartstikke zen maakt. Iedereen kan het - ook als je niet de nieuwe van Gogh bent - en een half uurtje kleuren zorgt al voor een ontspannen gevoel. Probeer het maar eens uit met deze kleurapps voor volwassenen.

Van kleuren word je rustig

Wie weleens samen met de kinderen een kleurplaat inkleurt voelt zich vast ook bij iedere streek van het potlood kalmer worden. Je vergeet even alles om je heen en de enige vraag die door je hoofd schiet is of je hierna verder gaat met geel of blauw. Doordat je hersenen zich nog maar op één activiteit hoeven te focussen en door de herhaling van het inkleuren, word je vanzelf rustig. Kleuren is dus net zo effectief als meditatie of mindfullness. En omdat je ook geen uren met een kleurplaat bezig bent en het overal kunt doen, kun je er bijna altijd tijd voor vrij maken.

Nog kalmer worden? Zet tijdens het tekenen rustige muziek op, ga in een ontspannen houding zitten en gebruik etherische oliën in een diffuser. Doe je dit aan het einde van de dag, dan zul je daarna als een blok in slaap vallen.

©kostikovanata

Kleurplaten voor volwassenen

Een Disney kleurplaat doet ook al prima zijn werk, maar kleuren wordt nog leuker als de kleurplaat zonder dat je nog maar één kleurpotlood hebt gebruikt een plaatje is. Vaak zijn dit wat ingewikkelder patronen met kleinere vakjes. Geometrische vormen van dieren, bloemen en planten bijvoorbeeld of - misschien wel de bekendste kleurplaat voor volwassenen - de mandala.

Als je goed kijkt, is iedere mandala op dezelfde manier opgebouwd: er is een middenstip waar omheen ringen zijn getekend die allemaal een diepere betekenis hebben. De stip staat symbool voor samengebalde oerkracht, de binnenkant biedt een veilige ruimte waarin je rust en vrede met jezelf vindt en de buitenrand wordt ook wel de circle of life genoemd. Door het inkleuren van een mandala word je niet alleen kalm, er kunnen ook allerlei innerlijke processen op gang komen. Alleen al het kijken naar de mandala kan je innerlijke rust brengen en uit jouw kleurgebruik kun je ook je huidige gemoedstoestand afleiden.

Er zijn veel tekenboeken met mandala’s, maar gratis mandala's downloaden kan natuurlijk ook.

Deze materialen heb je nodig

Voor het kleuren hoef je maar weinig in huis te hebben. Fijne kleurpotloden zijn prettig, maar je kunt ook een greep doen in de tekendoos van de kinderen. Liever met viltstiften aan de slag? Trakteer jezelf dan op een nieuwe doos met stiften die het allemaal doen. Ook gelpennen zijn ideaal voor het inkleuren van kleine vakjes: de punt is fijn, de inkt lekker dik en ze hebben vaak de mooiste knalkleuren. Ga je voor gelpennen met glitters en andere effecten? Berg ze dan goed op na gebruik, want er zijn altijd kapers op de kust.

©annebel146

Kleuren op een tablet

Ultiem ontspannen op de tablet, maar dan écht? Probeer dan eens het schetsen of kleuren met een van de vele kleurapps voor volwassenen uit. Veel effectiever dan een rondje Instagram en misschien toegankelijker voor jou dan mediteren of yoga. Er bestaan inmiddels ontzettend veel apps: sommige zijn gratis, maar bij een aantal betaal je een bedrag dat nog best aardig kan oplopen. We noemen hieronder 5 apps die voor de beginnende en gevorderde kunstenaar genoeg tekenplezier en uitdaging bieden.

1: ColourByNumber

Een van de meest toegankelijke kleurapps en eentje waar je met verstand op nul de mooiste creaties maakt. Je kleurt het vakje heel simpel in met de juiste kleur en onder je neus ontstaat een echt kunstwerk. De ColourByNumber app is gratis (reclames krijg je dus erbij cadeau) en iedere dag komt er een kleurplaat bij, voorlopig ben je dus wel even zoet. Het nadeel? Als je té creatief bent en een andere kleur voor een vakje kiest dan wordt aangegeven, dan geeft de app een foutmelding. Niet voor al te eigenzinnige kunstenaars dus.

2: Colorfy

De bekende kleurapp boordevol kleurplaten - van ingewikkelde mandala’s tot eenvoudige tekeningen - die je invult door bij elk vakje op het scherm te tikken. Het werkt heel simpel en je kunt je favoriete kleuren opslaan, zodat je niet iedere keer door het hele palet hoeft te scrollen. Simpeler kan bijna niet, al zul je het rustgevende effect van zelf inkleuren bij deze app niet ervaren. Colorfy is gratis, maar heeft een paywall voor sommige kleurpaletten. Download ‘m in de Google Play Store of App Store.

3: Kleurboek voor mij en Mandala

Zijn mandala’s jouw favoriete manier van ontspannen? Deze app belooft de ultieme therapeutische ervaring doordat je ook rustgevende muziek tijdens het kleuren kunt aanzetten. Er is veel keuze in kleurplaten en -paletten en je kunt de penselen en de dichtheid ervan makkelijk wisselen. Ook leuk: je kunt eigen foto’s verwerken in een kleurplaat, zodat het jouw eigen unieke kunstwerk wordt. Download ‘m in de App Store.

4: Pigment

De kleurapp Pigment is iets uitgebreider dan Colorfy, maar je kunt er wel meer van je eigen creativiteit in kwijt. Je moet zelf echt de vakjes inkleuren in plaats van slechts het vakje aan te tikken en je kunt kiezen uit verschillende soorten kwasten. Om inspiratie op te doen zijn er tutorials en in de galerij zie je ook de creaties van anderen. De app geeft je gratis toegang tot heel veel kleurplaten, maar voor sommige functies heb je een abonnement nodig.

5: Procreate

Niet inkleuren, maar zelf een kunstwerk maken? Dan is Procreate echt wat voor jou. Deze betaalde tekenapp is er alleen voor de iPad en heeft zó veel functies dat het wel even zoeken en oefenen is. Het zal in het begin daarom niet voor iedereen een heel ontspannen tijdverdrijf zijn. Maar leuk is het zeker en na even oefenen ziet het resultaat er super professioneel uit. Blij met het resultaat? Dan kun je de timelapse van jouw kunstwerk ook delen op social media. Voor Procreate betaal je eenmalig 14,99 euro en daarna kun je helemaal los. Liever op je telefoon aan de slag? Dan is er ook nog Procreate Pocket voor 6,99 euro.

In het artikel Kunst op je tablet: de beste teken-apps voor Android en iOS vind je nog meer tips.

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!