Ademhalen gaat vanzelf. Toch? Ja en nee. Heb je veel stress? Dan adem je vaak te snel en te veel. Stress kan zelfs zorgen voor hyperventilatie. Wat is eigenlijk een normale ademhaling? Zo helpt je ademhaling om tot rust te komen.

In dit artikel leggen we uit wat een normale ademhaling is, wat de kracht is van een rustige ademhaling, en welke apps of tech-gadgets helpen om je ademhaling rustig te krijgen.

Stress en de adem

Ademen doe je automatisch. Dat betekent ook dat je je er niet bewust van kunt zijn hoe snel of hoe langzaam je ademhaling gaat. Heb je veel stress, dan adem je vaak te snel en te hoog in de borst. Als dat lang aanhoudt, dan is dat behoorlijk vermoeiend.

Door veel stress kun je ook gaan hyperventileren. Dit overademen of te veel ademen kan voor allerlei lichamelijke klachten zorgen, zoals duizeligheid of benauwdheid. Dat kan beangstigend zijn. We legden in dit artikel al uit wat hyperventilatie is en hoe het ontstaat. Maar wat is eigenlijk een normale, rustige ademhaling?

©Nicoleta Ionescu

Wat is een normale ademhaling?

Een normale ademhaling is langzaam en gaat via je neus in en uit. Je ademt diep, richting je maag en buik. Je kunt natuurlijk niet letterlijk in je buik ademen, maar je diafragma of middenrif beweegt naar beneden op de inademing. Dat zorgt ervoor dat je buik meebeweegt. Je ademt in rust het beste zo’n vier tot twaalf keer per minuut. Bij wandelen adem je zo’n tien tot zestien keer per minuut. Bij sporten is dat natuurlijk veel meer: veertig tot zestig keer per minuut. 

©Alextype - stock.adobe.com

Wat is de kracht van ademhaling?

Hoe vaak je ademhaalt, is niet alleen afhankelijk van fysieke inspanning, maar ook van hoe je er mentaal bij zit. Ga je in rust sneller ademen, dan geef je signalen van stress af aan je lichaam. Je hartslag gaat omhoog en er gaat meer bloed naar je spieren. Door je ademhaling tot rust te brengen, kun je dus heel veel invloed uitoefenen op hoe je je voelt, fysiek en mentaal.

De ademhaling is de toegang tot je autonome zenuwstelsel. Door de ademhaling te beïnvloeden met ademhalingsoefeningen en de adem rustig te krijgen, activeer je het parasympatische zenuwstelsel. Dit zorgt ervoor dat het lichaam in een toestand van rust en herstel komt. Een kalme ademhaling helpt om beter te slapen en het kan angst, stress en somberheid verminderen.

Hoe krijg je je ademhaling rustig?

De ademhaling kun je trainen. Begin bijvoorbeeld eens met drie keer een paar minuten per dag te letten op je ademhaling en bewust langzamer te ademen. Zet desnoods een timer en trek je even terug op de wc op je werk.

Tel dan mee met je ademhaling. Bijvoorbeeld vier tellen inademen, even vasthouden en dan zes tellen volledig uitademen. Even wachten met inademen en dan begin je weer opnieuw.

Een geleide meditatie opzetten, kan ook. Veel meditaties werken met bewust ademhalen. Het kan fijn zijn als een stem in een geleide meditatie je precies vertelt wat je moet doen, zonder er verder bij na te hoeven denken. 

©OscarStock - stock.adobe.com

Je adem trainen met een app

Er zijn ook apps waarmee je je ademhaling kunt trainen. The Breathing app (Apple of Android) bijvoorbeeld is een gratis app en ontwikkeld door yogi Eddie Stern en bestsellerschrijver Deepak Chopra. De app vermindert stress door het gebruik van een ademtechniek.

De Breathing app helpt je om de resonante adem toe te passen. Resonantie is de wetenschappelijke naam voor wat er gebeurt wanneer je hartslag, bloeddruk en hersenfuncties in harmonie komen, aldus de app. Dit gebeurt spontaan als je zes á zeven keer per minuut ademt. Het zorgt, aldus de makers, voor een staat van kalme alertheid.

Bij de Breathing-app adem je mee met een bal die groter wordt op de inademing en kleiner op de uitademing. Je kunt dit steeds een paar minuten tot max een half uur instellen om te doen. De soundscape voor de geleide ademsessie is gemaakt door Moby. Je hoeft niet per se naar de bal te kijken, maar kunt ook met je ogen dicht luisteren naar de geluidsaanwijzingen.

Je ademhaling rustig dankzij tech-apparaatjes

Er zijn handige apparaatjes die werken als een soort ademcoach en die je helpen bij het rustig krijgen van je ademhaling. Bijvoorbeeld de airofit, ook gebruikt door sporters. Deze ademtrainer stop je een paar minuten in je mond. Doordat je de weerstand kunt instellen, kun je met dit apparaatje je adem trainen zodat je je energieker kunt voelen, beter kunt slapen en minder stress ervaart.

Ook de moonbird, een apparaatje in de vorm van ‘een slanke avocado’ helpt om je ademritme te vertragen. Met het uitzetten en inkrimpen van het apparaatje in je hand adem je gewoon rustig mee. Ook kun je met bijgeleverde app verschillende ademhalingsoefeningen selecteren.

Ga dus bewust een paar keer per dag aan de slag met bewust ademen. Door je te concentreren op een rustige ademhaling, zul je merken dat je je ook snel rustiger gaat voelen.

Lees ook: Stressvrij slapen: gebruik deze apps!

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!