ID.nl logo
Zó helpt slimme technologie ouderen om langer thuis te blijven wonen
© zapp2photo
Gezond leven

Zó helpt slimme technologie ouderen om langer thuis te blijven wonen

De vergrijzing neemt toe en de zorgbehoefte stijgt. Toch willen ouderen het liefst zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Technologie kan hierbij helpen. Van slimme sensoren tot communicatie-apps: in dit artikel lees je welke handige technologische hulpmiddelen het leven van ouderen makkelijker en veiliger kunnen maken.

Na het lezen van dit artikel weet je hoe technologie in de zorg gebruikt wordt, waar je op moet letten en welke technologische hulpmiddelen er zijn om het leven van ouderen thuis een tikkeltje vriendelijker te maken.

Lees ook: 10 hulpjes die het leven van jouw (groot)ouders makkelijker maken

De zorg op de schop

De technologische ontwikkelingen die worden ingezet in de zorg spelen een cruciale rol bij het verbeteren van de kwaliteit van zorg en het bevorderen van de zelfstandigheid en het welzijn van patiënten, met name ouderen. “Dat is hard nodig, want we weten allemaal dat er steeds meer ouderen zijn en we weten ook allemaal dat de zorg op de één of andere manier anders georganiseerd moet gaan worden”, legt Joost Marx, docent Zorg & Technologie bij Fontys Mens en Gezondheid, uit. Het zorgpersoneel kan de druk namelijk bijna niet meer aan. “Maar met alleen een lijstje van welke technologische hulpmiddelen er zijn, ga je die problematiek niet oplossen.”

Veel technologie al in gebruik

Handig kunnen deze ‘gadgets’ en apparaten wél zijn. Uit een onderzoek van Fontys Hogescholen blijkt dat ouderen gemiddeld al zo'n 50 technologieën in huis hebben, variërend van elektrische fietsen en verschillende beeldschermen tot ontspannings- en mobiliteitsgerelateerde hulpmiddelen. “Een opvallende behoefte is de wens om contact met de buitenwereld te behouden, vooral wanneer mobiliteit beperkt wordt of gezondheidsproblemen toenemen”, zegt Marianne Nieboer, docent Zorg & Technologie bij Fontys Mens en Gezondheid, daarover. Zo hebben ouderen tijdens de coronapandemie massaal gebruikgemaakt van tablets en andere digitale communicatiemiddelen om contact te houden met hun dierbaren, aangezien persoonlijke ontmoetingen vaak niet mogelijk waren. 

Een belangrijke reden waarom en wanneer ouderen gebruik willen maken van technologie, is als het voor hen echt nuttig is en het ze niet wordt opgedrongen. Nieboer zegt dat het niet werkt als het aan ouderen worden opgelegd. Het gebruik van technologie moet voortkomen uit wat de oudere zelf wil en nodig heeft. “De inzet van technologie is geen doel. Het moet een middel zijn om iets te bereiken”, benadrukt Nieboer. “Ouderen kiezen er zelf voor om thuis bijvoorbeeld een bloeddrukmeter te gebruiken. Zo kunnen ze hun gezondheid in hun vertrouwde omgeving monitoren en de resultaten al dan niet digitaal bespreken met de huisarts of praktijkondersteuner, zonder de stress van een doktersbezoek. Dat is een mooie stap, waar ze in de zorg meer gebruik van kunnen maken.” 

Lees ook: Stap voor stap: zó kun je het beste je bloeddruk meten

©Halfpoint

Driehoeksverhouding

Het is zo belangrijk om in de zorg naar elkaar te luisteren, voegt ze daaraan toe. “Bij de opleiding Zorg & Technologie van Fontys leiden we mensen op, zodat ze kunnen werken binnen een driehoeksverhouding tussen de zorgvrager, de zorgverlener en de technologische leverancier.” Er wordt aandacht besteed aan de hulpvraag van de zorgvrager, gevolgd door het perspectief van de zorgverlener en de beschikbare technologische mogelijkheden.

Daarnaast is het volgens Marx belangrijk dat technologieën ook vroeg genoeg worden ingezet om effectief te zijn. Hij benadrukt dat het probleem vaak is dat mensen pas naar technologie gaan zoeken als ze al hulpbehoevend zijn, terwijl preventieve toepassingen juist veel meer leed kunnen voorkomen. “Zo kunnen medicijndispensers al vroeg helpen bij het juist innemen van medicatie, wat op zijn beurt kan leiden tot een betere gezondheid en minder druk op de zorg.”

©liami

Handige technologische hulpmiddelen voor ouderen

Kortom: er zijn veel verschillende technologische hulpmiddelen beschikbaar om ouderen te helpen in het dagelijks leven. Een voorbeeld hiervan zijn eenvoudig te gebruiken tablets zoals de Compaan. Deze tablets maken communicatie met familie en vrienden gemakkelijker. Daarnaast zijn er slimme navigatiesystemen met noodoproepfuncties die speciaal ontworpen zijn voor thuisgebruik. Daarnaast zijn er draagbare apparaten, zoals de Apple Watch, die een belangrijke rol spelen bij het monitoren van de gezondheid. De Apple Watch heeft bijvoorbeeld een ECG-functionaliteit waarmee hartactiviteit kan worden gemeten, waardoor ernstige complicaties mogelijk kunnen worden voorkomen. Deze technologische oplossingen dragen bij aan het welzijn en de veiligheid van ouderen in hun dagelijks leven.

©Compaan

Lees ook: Zo vind je de beste tablet voor senioren

Spraakassistentie en smartphones

Een andere interessante ontwikkeling is ook het gebruik van slimme apparaten met spraakassistenten, zoals de Google Nest Audio (de opvolger van Google Home), die dagelijkse routines kunnen ondersteunen en toegang bieden tot informatie en entertainment. Nieboer benadrukt ook het belang van betrokkenheid van familieleden die ouderen kunnen stimuleren en ondersteunen bij het gebruik van technologieën. “Vooral kleinkinderen, wanneer ze bijvoorbeeld foto's sturen via de mobiele telefoon. Op dat moment zie je dat de ouderen misschien moeite hebben met het gebruik van de mobiele telefoon, maar toch graag willen zien wat er wordt gestuurd. Uiteindelijk kan dat ook effect hebben op andere hulpmiddelen of het gebruik van een smartphone voor andere situaties.” 

Ook interessant: De beste apps voor jouw eenzame opa of oma

Voor- en nadelen van technologie in de zorg

Hoewel technologieën volgens Marx en Nieboer geen alomvattende oplossing kan bieden voor de uitdagingen waarmee ouderen worden geconfronteerd, kunnen ze wel een waardevol hulpmiddel zijn om hun zelfstandigheid te behouden en de kwaliteit van leven te verbeteren. Door technologie op een passende, preventieve en effectieve manier in te zetten, kunnen ze wellicht bijdragen aan een toekomst waarin ouderen langer en comfortabeler thuis kunnen blijven wonen. 

Allereerst draagt technologie bij aan de veiligheid en gezondheid van ouderen door middel van verschillende systemen zoals valdetectie, alarmsystemen en continue gezondheidsmonitoring. Verder bevordert technologie ook de communicatie en het sociale contact van ouderen. Dankzij tablets, smartphones en andere communicatiemiddelen kunnen ze gemakkelijk in contact te blijven met familie, vrienden én zorgverleners, zelfs als ze niet fysiek aanwezig zijn. Dit kan gevoelens van eenzaamheid verminderen en het welzijn bevorderen. Tot slot bevordert technologie de zelfstandigheid van ouderen door hen te ondersteunen bij dagelijkse taken en het beheren van medicatie. 

©Solid photos

Maar vergeet niet dat een paar handige gadgets helaas niet hét verschil kunnen maken. Deze gadgets zijn vaak gericht zijn op het vergemakkelijken van dagelijkse taken en communicatie. Dat kan handig zijn, maar wel vooral als ze tijdig en preventief worden gebruikt. “De gebruiker moet er zelf de meerwaarde van inzien”, zegt Nieboer. Veel belangrijker is dat technologie en innovaties op tijd in de zorg worden toegepast. Om dat mogelijk te maken moet er volgens Marx en Nieboer echt een betere driehoeksverhouding komen tussen de zorgvrager, zorgverlener en technologische leveranciers. 


👇🏻 Ook fijn voor wie langer thuis wil wonen: drempels weg en aanpassingen in de badkamer en het toilet

Vraag een offerte aan voor aannemers:

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 schuurmachines voor in en om het huis
© megaflopp | Adobe Stock
Huis

Waar voor je geld: 5 schuurmachines voor in en om het huis

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

▼ Volgende artikel
10 tips om alles uit de gratis versie van ChatGPT te halen
© Selman - stock.adobe.com
Huis

10 tips om alles uit de gratis versie van ChatGPT te halen

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

🤖 10 tips voor de gratis versie van ChatGPT

• Stel gerichte vragen • Geef ChatGPT een rol • Gebruik ChatGPT om mee te sparren • Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven • Knip grote opdrachten op • Weet wat de gratis versie wel en niet kan • Zet ChatGPT in als taalhulp • Voeg je eigen kennis toe • Bouw voort op eerdere antwoorden • Houd het overzichtelijk

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel
RolUitlegVoorbeeld
Leraar/DocentLegt complexe onderwerpen uit in begrijpelijke taal, past uitleg aan op niveau van de doelgroepDoe alsof je een leraar bent die fotosynthese uitlegt aan een kind van 10 jaar
Tekstschrijver/CopywriterMaakt overtuigende marketingteksten, advertenties, websites en andere commerciële contentSchrijf een pakkende productbeschrijving voor een nieuwe smartphone
RedacteurVerbetert bestaande teksten op spelling, grammatica, stijl en leesbaarheidRedigeer deze tekst en maak hem zakelijker van toon
ProgrammeurSchrijft, debugt en legt code uit in verschillende programmeertalenSchrijf een Python-functie die een lijst getallen sorteert
Consultant/AdviseurGeeft strategisch advies en helpt bij probleemoplossing in verschillende vakgebiedenAdviseer me over de beste marketingstrategie voor een start-up
OnderzoekerAnalyseert informatie, trekt conclusies en vat complexe onderwerpen samenOnderzoek de voor- en nadelen van thuiswerken en geef een samenvatting
Creatief schrijverBedenkt verhalen, gedichten, scenario's en andere creatieve contentSchrijf een spannend kort verhaal over tijdreizen
MarketeerOntwikkelt marketingstrategieën, campagnes en promotiemateriaalBedenk een social media-campagne voor een nieuwe koffiezaak
Personal coachHelpt bij doelstellingen, motivatie en persoonlijke ontwikkelingCoach me bij het opstellen van een uitgebalanceerd dagschema
VertalerVertaalt teksten tussen verschillende talen en legt taalkundige nuances uitVertaal deze zakelijke e-mail naar het Engels en behoud de formele toon

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

🥳Tevreden over het tekstje?

Shop verjaardagskaarten

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.