Zó helpt slimme technologie ouderen om langer thuis te blijven wonen
Geplaatst: 16 april 2024 - 10:27
Demi Schoenmakers
De vergrijzing neemt toe en de zorgbehoefte stijgt. Toch willen ouderen het liefst zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Technologie kan hierbij helpen. Van slimme sensoren tot communicatie-apps: in dit artikel lees je welke handige technologische hulpmiddelen het leven van ouderen makkelijker en veiliger kunnen maken.
Lees ook: 10 hulpjes die het leven van jouw (groot)ouders makkelijker maken
De zorg op de schop
De technologische ontwikkelingen die worden ingezet in de zorg spelen een cruciale rol bij het verbeteren van de kwaliteit van zorg en het bevorderen van de zelfstandigheid en het welzijn van patiënten, met name ouderen. “Dat is hard nodig, want we weten allemaal dat er steeds meer ouderen zijn en we weten ook allemaal dat de zorg op de één of andere manier anders georganiseerd moet gaan worden”, legt Joost Marx, docent Zorg & Technologie bij Fontys Mens en Gezondheid, uit. Het zorgpersoneel kan de druk namelijk bijna niet meer aan. “Maar met alleen een lijstje van welke technologische hulpmiddelen er zijn, ga je die problematiek niet oplossen.”
Veel technologie al in gebruik
Handig kunnen deze ‘gadgets’ en apparaten wél zijn. Uit een onderzoek van Fontys Hogescholen blijkt dat ouderen gemiddeld al zo'n 50 technologieën in huis hebben, variërend van elektrische fietsen en verschillende beeldschermen tot ontspannings- en mobiliteitsgerelateerde hulpmiddelen. “Een opvallende behoefte is de wens om contact met de buitenwereld te behouden, vooral wanneer mobiliteit beperkt wordt of gezondheidsproblemen toenemen”, zegt Marianne Nieboer, docent Zorg & Technologie bij Fontys Mens en Gezondheid, daarover. Zo hebben ouderen tijdens de coronapandemie massaal gebruikgemaakt van tablets en andere digitale communicatiemiddelen om contact te houden met hun dierbaren, aangezien persoonlijke ontmoetingen vaak niet mogelijk waren.
Een belangrijke reden waarom en wanneer ouderen gebruik willen maken van technologie, is als het voor hen echt nuttig is en het ze niet wordt opgedrongen. Nieboer zegt dat het niet werkt als het aan ouderen worden opgelegd. Het gebruik van technologie moet voortkomen uit wat de oudere zelf wil en nodig heeft. “De inzet van technologie is geen doel. Het moet een middel zijn om iets te bereiken”, benadrukt Nieboer. “Ouderen kiezen er zelf voor om thuis bijvoorbeeld een bloeddrukmeter te gebruiken. Zo kunnen ze hun gezondheid in hun vertrouwde omgeving monitoren en de resultaten al dan niet digitaal bespreken met de huisarts of praktijkondersteuner, zonder de stress van een doktersbezoek. Dat is een mooie stap, waar ze in de zorg meer gebruik van kunnen maken.”
Powered by
Lees ook: Stap voor stap: zó kun je het beste je bloeddruk meten
Driehoeksverhouding
Het is zo belangrijk om in de zorg naar elkaar te luisteren, voegt ze daaraan toe. “Bij de opleiding Zorg & Technologie van Fontys leiden we mensen op, zodat ze kunnen werken binnen een driehoeksverhouding tussen de zorgvrager, de zorgverlener en de technologische leverancier.” Er wordt aandacht besteed aan de hulpvraag van de zorgvrager, gevolgd door het perspectief van de zorgverlener en de beschikbare technologische mogelijkheden.
Daarnaast is het volgens Marx belangrijk dat technologieën ook vroeg genoeg worden ingezet om effectief te zijn. Hij benadrukt dat het probleem vaak is dat mensen pas naar technologie gaan zoeken als ze al hulpbehoevend zijn, terwijl preventieve toepassingen juist veel meer leed kunnen voorkomen. “Zo kunnen medicijndispensers al vroeg helpen bij het juist innemen van medicatie, wat op zijn beurt kan leiden tot een betere gezondheid en minder druk op de zorg.”
Handige technologische hulpmiddelen voor ouderen
Kortom: er zijn veel verschillende technologische hulpmiddelen beschikbaar om ouderen te helpen in het dagelijks leven. Een voorbeeld hiervan zijn eenvoudig te gebruiken tablets zoals de Compaan. Deze tablets maken communicatie met familie en vrienden gemakkelijker. Daarnaast zijn er slimme navigatiesystemen met noodoproepfuncties die speciaal ontworpen zijn voor thuisgebruik. Daarnaast zijn er draagbare apparaten, zoals de Apple Watch, die een belangrijke rol spelen bij het monitoren van de gezondheid. De Apple Watch heeft bijvoorbeeld een ECG-functionaliteit waarmee hartactiviteit kan worden gemeten, waardoor ernstige complicaties mogelijk kunnen worden voorkomen. Deze technologische oplossingen dragen bij aan het welzijn en de veiligheid van ouderen in hun dagelijks leven.
Lees ook: Zo vind je de beste tablet voor senioren
Spraakassistentie en smartphones
Een andere interessante ontwikkeling is ook het gebruik van slimme apparaten met spraakassistenten, zoals de Google Nest Audio (de opvolger van Google Home), die dagelijkse routines kunnen ondersteunen en toegang bieden tot informatie en entertainment. Nieboer benadrukt ook het belang van betrokkenheid van familieleden die ouderen kunnen stimuleren en ondersteunen bij het gebruik van technologieën. “Vooral kleinkinderen, wanneer ze bijvoorbeeld foto's sturen via de mobiele telefoon. Op dat moment zie je dat de ouderen misschien moeite hebben met het gebruik van de mobiele telefoon, maar toch graag willen zien wat er wordt gestuurd. Uiteindelijk kan dat ook effect hebben op andere hulpmiddelen of het gebruik van een smartphone voor andere situaties.”
Powered by
Ook interessant: De beste apps voor jouw eenzame opa of oma
Voor- en nadelen van technologie in de zorg
Hoewel technologieën volgens Marx en Nieboer geen alomvattende oplossing kan bieden voor de uitdagingen waarmee ouderen worden geconfronteerd, kunnen ze wel een waardevol hulpmiddel zijn om hun zelfstandigheid te behouden en de kwaliteit van leven te verbeteren. Door technologie op een passende, preventieve en effectieve manier in te zetten, kunnen ze wellicht bijdragen aan een toekomst waarin ouderen langer en comfortabeler thuis kunnen blijven wonen.
Allereerst draagt technologie bij aan de veiligheid en gezondheid van ouderen door middel van verschillende systemen zoals valdetectie, alarmsystemen en continue gezondheidsmonitoring. Verder bevordert technologie ook de communicatie en het sociale contact van ouderen. Dankzij tablets, smartphones en andere communicatiemiddelen kunnen ze gemakkelijk in contact te blijven met familie, vrienden én zorgverleners, zelfs als ze niet fysiek aanwezig zijn. Dit kan gevoelens van eenzaamheid verminderen en het welzijn bevorderen. Tot slot bevordert technologie de zelfstandigheid van ouderen door hen te ondersteunen bij dagelijkse taken en het beheren van medicatie.
Maar vergeet niet dat een paar handige gadgets helaas niet hét verschil kunnen maken. Deze gadgets zijn vaak gericht zijn op het vergemakkelijken van dagelijkse taken en communicatie. Dat kan handig zijn, maar wel vooral als ze tijdig en preventief worden gebruikt. “De gebruiker moet er zelf de meerwaarde van inzien”, zegt Nieboer. Veel belangrijker is dat technologie en innovaties op tijd in de zorg worden toegepast. Om dat mogelijk te maken moet er volgens Marx en Nieboer echt een betere driehoeksverhouding komen tussen de zorgvrager, zorgverlener en technologische leveranciers.