We vragen vaak te veel van onszelf. Wanneer spreek je van stress en wanneer ben je echt te ver gegaan en heb je een burn-out? Leer hoe je het kunt herkennen en voorkomen.

In dit artikel kom je erachter: Wat het verschil is tussen stress en burn-out | Hoe je een burn-out kunt voorkomen | Hoe je een burn-out herkent | Hoe je ervan afkomt.

Ook interessant om te lezen: Geen stress! Zo verzet ook jij meer werk in minder tijd

Wat is het verschil tussen stress en burn-out?

Stress is een vorm van spanning die in het lichaam van mensen optreedt als reactie op externe prikkels. En stress heb je nodig. Dat is niet zozeer verkeerd. Maar heb je langdurig aanhoudende stress, dan gaat het mis.

“Als je een prestatie moet leveren heb je stress nodig om goed te kunnen presteren, zoals bij een examen of hardloopwedstrijd", zegt Heleen Plas, vitaliteitscoach en ervaringsdeskundige. “Daarna is het de bedoeling dat je weer ontspant. Maar lukt dat niet en als je langdurig onder chronische stress staat, dan kan dat leiden tot burn-out.”

Met haar praktijk Live it up helpt Heleen Plas veel mensen die last hebben van burn-outklachten. “Burn-out treedt op na langdurige, vaak jarenlange roofbouw op je lichaam. Je batterij is helemaal leeg. Overspannenheid is het stapje ervoor. Dan is de batterij aardig leeggelopen, maar signaleer je het op tijd en kun je hem nog opladen, waardoor je er weer bovenop kunt komen. Een burn-out duurt langer om te herstellen. Je bent even lang aan het herstellen als de periode die je erover hebt gedaan om tot een burn-out te komen.”

©© Rido

Hoe herken je een burn-out?

Al tijden geeft je lichaam signalen af die je misschien herkent, maar waarbij je ook denkt: het zal morgen wel weer over zijn. Je voelt je heel erg opgejaagd, emotioneel, somber, staat al moe op en bent uitgeput. Ook spierspanning, rugklachten, slecht slapen en niet meer in staat zijn om te kunnen sporten, zijn veelvoorkomende klachten.

“Tijdenlang heb je niet in de gaten dat er iets aan de hand is, totdat je echt over het randje gaat en je je realiseert, ik moet er iets aan doen,” zegt Plas. “Vaak als een arts de diagnose stelt, komt de klap pas binnen. Dan begrijp je dat je niet naar je lichaam hebt geluisterd, maar alleen maar bent doorgegaan.”

Hoe kun je het voorkomen of voor zijn?

Helaas komen burn-outklachten in Nederland steeds vaker voor. Ook uit het zeer recente onderzoek van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat er een toename is van het aantal gevallen van burn-out, met name in de leeftijdscategorie van 18 tot 34 jaar. Eén op de vier werkenden uit deze groep ervaart burn-outklachten. Met name jonge vrouwen hebben vaker last van forse burn-outklachten: maar liefst 29 procent!

Heleen Plas: “In deze prestatiemaatschappij zitten we te veel in ons hoofd. Daardoor leren we niet de signalen te herkennen die ons lichaam afgeeft. Je moet op één zetten: goed naar je lijf luisteren. Bouw daarom ontspanningsmomenten in in je dagelijks leven. Als je thuiskomt van een drukke werkweek: ga naar buiten. Ben je te moe om te gaan hardlopen, ga dan wandelen. Zoek de natuur op. Buitenlucht en -licht doet ieder mens enorm goed. Ook mediteren kan helpen. Je wilt dat je je zenuwstelsel tot rust brengt. Die staat de hele dag aan.”

Verder is voldoende slaap van essentieel belang. En eigenlijk je hele leefstijl: voeding, bewegen en slapen. Plas: “Het belangrijkste is: waar word jij blij van? Als je altijd iets doet waar je niet gelukkig van wordt, dan levert dat veel stress op wat uiteindelijk kan leiden tot een burn-out.”

Hoe kom je van een burn-out af?

Wat als je toch in een burn-out terecht bent gekomen? Hoe kom je er weer van af? De vitaliteitscoach geeft de volgende stappen:

Stap 1. Geef jezelf per direct de rust, ruimte en tijd om dit aan te gaan.

Stap 2: Zoek hulp in de vorm van een vitaliteits- of stress-en-burn-out-coach of psycholoog. Vaak kun je met een coach ook al heel ver komen. Krijg inzichtelijk waarom dit jou is overkomen en wat je stressoren zijn. Als je daar bekend mee bent, dan herken je de signalen en kun je er de rest van je leven iets mee doen. 

Stap 3: Zorg goed voor jezelf op het gebied van voeding en beweging. Vermijd cafeïne en suikers. Zorg voor voldoende omega 3, eet zoveel mogelijk (biologische) groenten en eet bij voorkeur op vaste tijden drie keer een volwaardige maaltijd per dag. Ga wandelen en zoek de natuur op.

©PheelingsMedia - stock.adobe.com

Het belang van slaap

Slaap is een essentieel onderdeel van je vitaliteit en belangrijk om burn-out te voorkomen. Door te slapen herstelt je lichaam tijdens de nacht. Om goed te kunnen slapen heb je ontspanning nodig. Dus ontspanning is van wezenlijk belang. Plas: “Zorg goed voor jezelf en las ontspanningsmomenten in. Zonder voldoende slaap, herstel je ook niet genoeg en dat is ook weer stress voor je lichaam.”

Tip van Heleen Plas: “De nacht weerspiegelt de dag. Heb je overdag niet voldoende herstel gepakt, dan speelt dat mee voor de kwaliteit van je slaap. Laat minimaal een uur voordat je gaat slapen schermen weg. Blauw licht (van schermen) is namelijk een signaal voor je lijf dat het wakker moet blijven. Ga mediteren of een boek lezen zodat je lichaam zich klaarmaakt om goed te kunnen slapen.”

Ook interessant om te lezen: Wat is een slaapcoach en waarvoor gebruik je het?

Hulp van de vitaliteitscoach

©Heleen Pas

Heleen Plas is vitaliteitscoach en ervaringsdeskundige. In haar praktijk Live it up helpt ze mensen om hun kracht weer te vinden, te voelen en meer balans en energie te ervaren in het leven. Dat doet ze onder meer door wandelcoaching en runningtherapie, dicht bij de natuur en de Noordwijkse zee.

Weinig energie? Misschien pept wat extra licht je op? ☀️

Is je smartphonebatterij veel te snel leeg of merk je dat bepaalde apps veel van je batterij vragen? Met deze 15 praktische tips voor zowel iOS als Android kun je de batterijduur verlengen.

Let erop dat de menustructuur van jouw Android-smartphone kan afwijken van wat wij beschrijven.

1 Schermhelderheid

Je beeldscherm is een van de grootste stroomverbruikers van je smartphone. Als je de helderheid van je scherm aanpast, kun je aanzienlijk meer tijd doorbrengen op je mobiel. Zet de helderheid zo laag mogelijk of schakel de automatische helderheid in die op basis van het omgevingslicht werkt. Zo zal je scherm niet helderder dan nodig worden verlicht. Vrijwel alle smartphones hebben een instelling om de helderheid handmatig aan te passen in het bedieningspaneel.

In iOS veeg je omhoog om het bedieningspaneel te openen, hier pas je handmatig de helderheid aan.

2 Donkere modus

Op een oledscherm, wat de meeste recente smartphones hebben, vragen donkere kleuren minder van je batterij dan heldere kleuren. Gelukkig kun je zowel in iOS als Android een donkere modus instellen. Op een iPhone ga je naar Instellingen / Beeldscherm en helderheid en kies je voor Donker. Op een Android-toestel ga je naar Instellingen / Scherm en selecteer je Donker thema. Dit vermindert overigens niet alleen het energieverbruik, maar is ook prettiger voor je ogen in slecht verlichte omgevingen.

De donkere modus is niet alleen beter voor het energieverbruik, maar ook voor je ogen.

3 Achtergrondactiviteit

Veel apps blijven je batterij belasten, zelfs als je die apps niet actief gebruikt. Door de achtergrondactiviteit te beperken, kun je de batterijduur verlengen. Controleer in de instellingen van je telefoon welke apps onnodig veel stroom gebruiken en beperk de achtergrondactiviteit. In iOS ga je naar Instellingen / Algemeen / Ververs op achtergrond. In Android ga je naar Instellingen / Wachtwoorden en accounts en schakel je App-gegevens automatisch synchroniseren uit.

Bepaal per app of ze op de achtergrond mogen blijven draaien.

Goed om te weten: Zo doe je jarenlang met je smartphone

4 Locatie uitschakelen

Locatieservices, zoals gps, zijn erg handig, maar vreten heel veel stroom. Bovendien is het helemaal niet nodig dat elke app op elk moment toegang tot je locatie heeft.

Op een iPhone ga je naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Locatievoorzieningen. Geef daar bij Bij gebruik aan welke apps toegang tot jouw locatie mogen hebben. Op Android-telefoons ga je naar Instellingen / Locatie en pas je de machtigingen aan, zodat apps alleen toegang tot je locatie hebben wanneer het nodig is. Voor een nog grotere batterijbesparing kun je de locatieservices volledig uitschakelen. Maar wees je ervan bewust dat je dan bijvoorbeeld niet meer kunt navigeren binnen Google Maps.

Continue locatiebepaling kan veel van je batterij vragen.

5 Meldingen uitschakelen

Als je een melding krijgt, dan gebeuren er een aantal dingen: je scherm licht op, je smartphone speelt een geluid af, het vibreert en waarschijnlijk wordt er ook nog een animatie afgespeeld. Niet alle meldingen zijn nuttig, schakel dan ook de meldingen van die apps uit. Dat is niet alleen handig om de batterijduur te verlengen, maar het voorkomt ook dat je voortdurend naar je smartphone kijkt. In iOS vind je de notificaties bij Instellingen / Meldingen, waar je de instellingen per app aanpast. Binnen Android ga je naar Instellingen / Meldingen / App-meldingen.

Van welke apps hoef jij niet per se meldingen te ontvangen?

6 5G uitschakelen

Hoewel 5G-snelheden indrukwekkend zijn, verbruikt het ook meer energie dan oudere netwerktypen. Als je geen gebruik hoeft te maken van de hogere snelheden, overweeg dan om terug te schakelen naar 4G om de batterij te besparen. In iOS vind je dit bij Instellingen / Mobiel netwerk / Opties mobiele data / Gesprekken en data. Binnen Android ga je naar Instellingen / Netwerk en internet / Simkaarten waar je terugschakelt naar 4G.

Schakel terug naar 4G als je de snelheid van 5G niet per se nodig hebt.

7 Vliegtuigmodus aanzetten

Ben je op een plek waar je slecht bereik hebt, zet je telefoon dan op vliegtuigmodus. Heb je namelijk ergens een belabberde ontvangst, dan blijft je smartphone constant naar een sterker signaal zoeken. Dit trekt de batterij snel leeg. Als die locatie wel beschikt over een wifi-netwerk, schakel dan alleen de wifi in. Je smartphone is hierdoor niet bereikbaar voor inkomende belletjes (tenzij je bellen via wifi hebt ingeschakeld) of andere zaken waarvoor het mobiele netwerk of bluetooth nodig is. De vliegtuigmodus vind je in het bedienings- of notificatiepaneel op je smartphone.

De vliegtuigmodus kan veel batterij besparen.

8 Synchronisatie aanpassen

Automatische synchronisatie van e-mails en de agenda kan de batterij sneller leeg laten lopen. Overweeg eens om de synchronisatie-instellingen aan te passen, zodat apps minder vaak worden gesynchroniseerd of zelfs alleen worden gesynchroniseerd als jij dat handmatig aangeeft. In iOS kun je dit voor mails en agenda’s apart instellen. Ga naar Instellingen en kies voor Agenda of Mail. Bij beide opties tik je op Accounts / Nieuwe gegevens en kies je voor een langer interval onder Ophalen. Op een Android-toestel ga je naar Instellingen / Wachtwoorden en accounts en beheer je de synchronisatie-instellingen per account.

Door handmatig apps te synchroniseren, bespaar je batterij.

9 Batterijgebruik inzichtelijk

Dat je batterij snel leeg raakt, kan ook te maken hebben met een bepaalde app die buitengewoon veel energie verbruikt. Om te zien welke apps de meeste energie slurpen, ga je in iOS naar Instellingen / Batterij. Je ziet nu welke apps in de afgelopen 24 uur het meest hebben verbruikt. Door op Toon activiteit te tikken, zie je hoeveel minuten je de app hebt gebruikt. In Android ga je naar Instellingen / Batterij / Batterijverbruik.

Achterhaal welke apps (te) veel gebruikmaken van de batterij.

10 Batterijcapaciteit controleren

Algemeen bekend is dat een batterij van een smartphone ook gewoon na verloop van tijd slechter wordt. In iOS kun je de batterijgezondheid controleren via Instellingen / Batterij / Batterijconditie en opladen. Achter Maximumcapaciteit zie je wat de status van je batterij is. Bij Apple kun je je batterij laten vervangen tussen de 79 en 109 euro, afhankelijk van je model. Op een Android-smartphone vind je informatie over de capaciteit van je batterij bij Instellingen / Batterij. Een extra app als AccuBattery maakt inzichtelijk in hoeverre je accu versleten is.

Is jouw batterij nog gezond? Deze batterij is aan vervanging toe.

11 Batterijbesparingsmodus

Elke moderne smartphone heeft tegenwoordig een optie om de batterij te ontlasten met een batterijbesparingsmodus. Deze modus beperkt bijvoorbeeld de achtergrondactiviteit van apps, verlaagt de helderheid van je scherm en schakelt animaties uit. Op iOS activeer je dit via Instellingen / Batterij / Energiebesparingsmodus. Binnen Android kun je naar Instellingen / Batterij / Batterijbesparing gaan om deze modus in te schakelen. Het gebruik van deze functie is vooral nuttig wanneer je batterij al bijna leeg is.

De batterijbesparingsmodus is vooral handig als je geen oplader bij de hand hebt en je telefoon bijna leeg is.

12 App-updates beheren

Vergelijkbaar met het beperken van de achtergrondactiviteit, is het voorkomen van automatische app-updates. Ook deze vinden vaak in de achtergrond plaats en belasten de batterij. Om zuiniger met je batterij om te gaan, kun je deze instelling uitschakelen en ervoor kiezen om apps alleen te updaten wanneer je je telefoon oplaadt. In iOS ga je naar Instellingen / App Store en schakel je App-updates uit. Binnen Android open je de Google Play Store, ga je naar Instellingen / Netwerkvoorkeuren / Apps automatisch updaten en kies je Apps niet automatisch bijwerken.

Je kunt ervoor kiezen om apps niet automatisch te laten updaten.

13 OS updaten

Het regelmatig bijwerken van het besturingssysteem is belangrijk om de prestaties te optimaliseren. In elke update worden bugs en foutjes gecorrigeerd die ook voor je batterij gunstig uit kunnen pakken. Op je iPhone controleer je op updates via Instellingen / Algemeen / Software-update. Op je Android-toestel ga je naar Instellingen / Systeem / Systeemupdate. Onder Instellingen / Beveiliging en privacy / Updates kun je ook de status van Google Play-systeemupdates controleren. Zorg ervoor dat je smartphone volledig is opgeladen of opgeladen wordt wanneer je een update uitvoert.

Zorg dat je besturingssysteem up-to-date is.

14 Widgets uitzetten

Widgets en live achtergronden zijn visueel aantrekkelijk, maar ze verbruiken wel constant stroom, doordat ze gegevens verversen en je scherm activeren. In iOS kun je widgets verwijderen door naar het Vandaag-scherm te gaan (één veeg naar rechts), onderin op Wijzig te tikken en ongewenste widgets te verwijderen. Binnen Android kun je door lang te drukken op het startscherm widgets verwijderen. Als je dynamische of live achtergronden hebt ingesteld en je batterij is niet meer zo best, dan kun je beter een statische afbeelding instellen via het instellingenmenu van je smartphone. Dit werkt op elke smartphone net even anders.

Verwijder widgets van je startscherm.

15 Algemene tips

Er zijn een aantal algemene tips wat betreft het opladen en het gebruik van je smartphone. De 20/80-regel betekent dat je je smartphone oplaadt wanneer je rond de 20 procent lading over hebt. Stop vervolgens met opladen als je rond de 80 procent zit. Dit is optimaal voor je batterij. Mede hierom is het niet handig om je smartphone ’s nachts aan de oplader te laten liggen. Doe je dat wel, en heb je een iPhone die beschikt over de functie Geoptimaliseerd opladen, controleer dan of die optie is ingeschakeld. Tot slot: kijk uit met het gebruik van je smartphone in weersextremen, zoals in volle zon of bij hele lage temperaturen.

Laat een smartphone nooit compleet leeglopen voordat je hem weer oplaadt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede smartwatch met veel opties? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven zijn de besproken smartwatches bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 500 euro. De prijzen kunnen schommelen.

Garmin Venu 3

Wie een robuuste smartwatch met mogelijkheden zoekt, is bij de Garmin Venu 3 aan het juiste adres. Het heldere amoledscherm van 454 × 454 pixels is voorzien van Gorilla Glass. Hierdoor krijg je niet zo gauw krassen op het scherm. In tegenstelling tot veel andere modellen kun je met de Venu 3 rechtstreeks bellen, want de behuizing heeft een speaker en microfoon. Een voorwaarde is wel dat het slimme horloge is verbonden met een smartphone. Daarnaast zie je ook inkomende notificaties voorbijkomen. Een nuttige optie is dat je favoriete nummers in het interne geheugen van 8 GB kunt opslaan. Laat dus voortaan je smartphone tijdens sportsessies thuis liggen! Als je een betaald abonnement hebt bij Spotify, Deezer of YouTube Music, kun je rechtstreeks liedjes en podcasts downloaden.

De Garmin Venu 3 is nagenoeg voor iedereen geschikt. Zo bevat het apparaatje een speciale rolstoelmodus waarmee mindervaliden goede workouts kunnen doen. Daarnaast houd je allerlei gegevens bij over je gezondheid en mentale welzijn, zoals de hartslag, het stressniveau en de huidtemperatuur. Er is ook een uitgebreide slaapmonitor ingebakken. De ronde horlogekast van de Garmin Venu 3 heeft een diameter van 45 millimeter. Kies tussen de kleuren zwart en zilver-wit. Heb je een dunne pols, dan kun je de Garmin Venu 3S overwegen. Die heeft een kleinere horlogekast van 41 millimeter (goud-grijs/goud-roze/goud-wit/zilver-groen/zwart).

Samsung Galaxy Watch FE

Zoek je een prijsvriendelijke smartwatch van een goed merk? De Samsung Galaxy Watch FE is op het moment van schrijven scherp geprijsd. Kies tussen een zwarte, blauwe en roze uitvoering. De ronde horlogekast van 40 millimeter past om nagenoeg elke pols. Naast het aanraakscherm van 396 × 396 pixels heeft de behuizing ook nog twee fysieke knoppen. Sport gerust met slecht weer of trek in het zwembad baantjes, want je kunt de Galaxy Watch FE continu dragen. De IP68-gecertificeerde horlogekast is waterdicht tot een diepte van vijftig meter.

Er is 16 GB intern geheugen ingebouwd. Hierdoor heb je voldoende ruimte om diverse apps te installeren, zoals WhatsApp en Spotify. Je bedient ze voortaan rechtstreeks op je pols. Je kunt bovendien diverse andere Samsung-apparaten in jouw woning aansturen. Deze smartwatch houdt allerlei gegevens bij. Zo toont het hoofdscherm de huidige hartslag en het aantal gezette stappen. Daarnaast heeft de polsassistent een uitgebreide slaapcoach. Goed om te weten is dat Samsung tot minimaal september 2028 software-updates levert.

Samsung Galaxy Watch Ultra

De chic vormgegeven Samsung Galaxy Watch Ultra ziet er niet alleen stoer uit, maar telt ook een heleboel functies. Zo ben je dankzij 4G-ondersteuning ook zonder smartphone altijd en overal bereikbaar. De forse horlogekast heeft een diameter van wel 47 millimeter. Het felverlichte amoledscherm van 480 × 480 pixels springt direct in het oog. Hierop kun je prima (sport-)apps bedienen en notificaties aflezen. Het aanraakschermpje bestaat uit hard saffierglas. Dat is nagenoeg ongevoelig voor krassen. Volgens Samsung is de Galaxy Watch Ultra bestand tegen hoge temperaturen van maximaal 55 graden en een waterdiepte tot honderd meter.

Voor smartwatch-begrippen heeft dit exemplaar een batterij met een ruime accucapaciteit van 590 mAh. De Koreaanse fabrikant claimt een maximale gebruikstijd van honderd uur, mits je de spaarstand activeert. Naast de twee standaardknoppen is er ook een zogeheten Quick Button-toets. Hieraan kun je zelf een veelgebruikte functie toekennen. Onder de motorkap zorgt de rappe Exynos W1000-processor dat alles vlekkeloos verloopt. De vijf rekenkernen met snelheden van 1,6 en 1,5 GHz zorgen voor een soepele werking. Dit product is in drie smaken te koop, namelijk zilver-zwart, grijs-oranje en zilver-wit.

Lees ook: Dit zijn de 5 belangrijkste features van een smartwatch

Apple Watch Series 10

Onlangs bracht de Amerikaanse techgigant de tiende generatie van zijn Apple Watch Series op de markt. Er zijn een heleboel variaties te koop. De betaalbaarste uitvoering ondersteunt alleen wifi (geen 4G) en heeft een aluminium horlogekast van 42 millimeter (zilver-blauw/rosegoud-wit/zwart) of 46 millimeter (zilver/zilver-blauw/zwart). Het rechthoekige oledscherm telt op de grootste uitvoering 416 × 496 pixels. Ten opzichte van eerdere generaties heeft dit model een ruimer beeld. Bovendien zijn er extra sensors toegevoegd, want de smartwatch kan nu de watertemperatuur en -diepte meten. Ideaal voor watersporters!

Gunstig is dat je de accu pijlsnel kunt opladen. Na slechts een halfuurtje aan de lader bedraagt de batterijcapaciteit alweer tachtig procent. In het menu vind je talloze innovatieve gezondheidsfuncties. Deze veelzijdige polsassistent kan onder meer slaapapneu en een onregelmatige hartslag registreren. Handig is dat het apparaat na een onverhoopte val automatisch jouw SOS-contactpersonen informeert. Sporters kunnen uit allerlei trainingen kiezen. Open de App Store en voeg aan de hand van je favoriete toepassingen de gewenste functies aan de Apple Watch Series 10 toe.

Google Pixel Watch 3

De Google Pixel Watch 3 is een scherp geprijsde smartwatch met veel (sport)opties. Afhankelijk van de polsdikte kies je tussen een horlogekast van 41 millimeter (zwart/goud-groen/zilver-creme/zilver-roze) en 45 millimeter (zwart/zilver-creme/zilver-groen). Vergeleken met voorgaande versies hebben de smartwatches dunnere randen. Een pluspunt, want dit resulteert in meer schermoppervlak van het amoledpaneel. De Pixel Watch 3 kan wel een stootje hebben, want het scherm is voorzien van Gorilla Glass. Bovendien voldoet het product aan de strenge eisen van de IP68-norm. Er kan geen stof of water binnendringen.

Voor fanatieke sporters is de aanwezigheid van Fitbit-software een welkome aanvulling. Aan de hand van een soort herstelscore zie je in hoeverre je klaar bent voor de volgende training. Verder ontvangen hardlopers onderweg gedetailleerde gegevens, zoals de paslengte en het ritme. Opvallend is verder de geavanceerde hartslagfunctie. Zodra het hart van de gebruiker niet meer klopt, schakelt de Pixel Watch 3 direct de hulpdiensten in. Hierbij deelt het slimme horloge ook de locatie. Meer weten? Lees dan deze review op ID.nl.