Het verbeteren van je leerproces of werkprestaties kan een grote uitdaging zijn. In dit artikel presenteren we een reeks digitale hulpmiddelen om je efficiëntie te verhogen, je tijd optimaal te benutten en het leren te vergemakkelijken.

Efficiënt leren en werken gaat niet vanzelf. Daar zijn heel wat uiteenlopende vaardigheden voor nodig. Zo moet je bijvoorbeeld in staat zijn om het evenwicht tussen je werk en privéleven te boordelen, weten hoeveel tijd je aan welke onderdelen besteedt, wat je binnen een bepaalde periode nog allemaal moet doen, hoe je je beter kunt concentreren, hoe je optimaal kunt samenwerken wanneer dat nodig is, hoe je allerlei informatie vlot kunt beheren, en hoe je nieuwe inzichten en kennis sneller en beter kunt verwerken. Gelukkig zijn er diensten en tools die specifiek gericht zijn op het aanpakken van deze uitdagingen en je hierbij kunnen ondersteunen.

In dit artikel stellen we een aantal beproefde en vaak ook gratis hulpmiddelen voor. Je moet het uiteindelijk zelf wel doen, maar deze tools bieden je in elk geval houvast.

Computertijd

Voordat je begint met het optimaliseren van je (werk)tijd, is het een goed idee om inzicht te krijgen in hoe je momenteel je tijd besteedt en welke activiteiten tijdverspilling kunnen zijn. Een handige tool om erachter te komen hoeveel tijd je achter je computer doorbrengt en wat je precies doet, is ManicTime. Deze tool is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android, en er is ook een versie voor teams.

Je kunt ManicTime gratis gebruiken op een lokale machine zonder verbinding te maken met de cloud of een lokale server, weliswaar met enkele beperkingen. Bij het opstarten geeft ManicTime een tijdbalk weer van de huidige dag, met secties zoals Computergebruik, Programma’s en Documenten. Deze bieden een gedetailleerd overzicht van je actieve computertijd, de gebruikte applicaties en de documenten waaraan je werkt. ManicTime houdt tevens een historisch overzicht bij, zodat je nauwkeurig je computertijd binnen een specifieke periode kunt bekijken.

Een andere populaire tool die je computertijd nauwkeurig vastlegt en analyseert, is RescueTime. Deze tool is beschikbaar voor Windows, macOS, Android en iOS, en er is een gratis versie met beperkingen. De clientapplicatie van RescueTime werkt op de achtergrond en levert gedetailleerde online rapporten af. Je kunt bijvoorbeeld ook een focus-timer instellen, waarbij sites die je van je werk afleiden gedurende deze periode automatisch worden geblokkeerd.

Focus

Deze laatste functie van RescueTime brengt ons naadloos bij software die specifiek bedoeld is om je focus zoveel mogelijk op je (computer)werk te houden en storende afleidingen te vermijden. Een eenvoudige tool is Freedom, beschikbaar voor Windows, macOS, Android en iOS. De kosten zijn ca. 3 euro per maand. Hiermee kun je internet compleet blokkeren, maar ook specifieke websites en mobiele apps. Je kunt ook eigen uitzonderingen definiëren. Via browserextensies krijg je ook inzicht in de tijd die je op verschillende websites doorbrengt en kun je dagelijkse limieten instellen.

Een alternatief is Cold Turkey waarmee je met behulp van browserextensies, domeinen en url’s, maar ook specifieke YouTube-kanalen en sites op basis van sleutelwoorden (inclusief jokertekens) kunt blokkeren. De tool is beschikbaar voor Windows en macOS. Een betaalde versie kost eenmalig 35 euro, maar er is ook een gratis versie zonder applicatieblokkeringen.

Speciaal voor Mac-gebruikers is er Focus waarmee je specifieke apps en websites kunt blokkeren of juist alleen bepaalde sites toestaan, ook in incognitomodus. De prijs varieert van ca. 16 tot 74 euro en je gebruikt de tool gratis één week op proef.

Als je voornamelijk tekst schrijft of redigeert, kun je overwegen een specifieke tool als FocusWriter te gebruiken. Dit is een eenvoudige tekstverwerker die je hele scherm in beslag neemt en alleen je tekst weergeeft, zonder menubalken of knoppen. Deze worden pas zichtbaar als je de muisaanwijzer naar de schermrand beweegt. Je kunt dagelijkse doelstellingen instellen, timers gebruiken en statistische informatie over je werk bekijken. FocusWriter kan tekst opslaan in formaten als txt, odt, rtf en docx, maar ondersteunt helaas alleen basisopmaak.

Pauzes

Het is net zo belangrijk om voldoende en gezonde pauzes te nemen om je focus en werkprestaties te verbeteren. Ook hiervoor zijn weer enkele handige tools beschikbaar.

Een eenvoudige online app is TomatoTimer, gebaseerd op de Pomodoro-techniek. Deze productiviteitsmethode houdt in dat je in geconcentreerde tijdsblokken werkt, gevolgd door korte of langere pauzes. TomatoTimer start een werktijd van 25 minuten, gevolgd door een korte pauze van 5 minuten. Na enkele sessies neem je een langere pauze van 10 minuten. Je kunt de duur van deze tijdsblokken eenvoudig aanpassen aan je voorkeur.

Workrave, van Nederlandse origine, is een desktopapplicatie voor Windows en Linux. Deze biedt standaard micropauzes van 30 seconden (elke 3 minuten) en rustpauzes van 10 minuten (elke 45 minuten). Tijdens de rustpauzes worden enkele ergonomische en soms geanimeerde oefeningen weergegeven. De dagelijkse limiet staat standaard ingesteld op 4 uur, waarna je de pc kunt vergrendelen of uitschakelen. Gelukkig zijn alle pauzes instelbaar. Workrave kan ook in een netwerkmodus worden gebruikt, waardoor gecentraliseerd beheer van andere netwerkapparaten mogelijk is.

Stretchly is een eenvoudige opensource-app voor Windows en Linux waarmee je aanpasbare pauzes kunt instellen en deze eventueel kunt uitstellen. Tijdens de pauzes kun je ervoor kiezen om tips voor fysieke of mentale oefeningen te tonen.

Taakbeheer

Je moet niet alleen weten waar je op dit moment mee bezig bent, maar ook goed in de gaten houden welke taken je nog te doen hebt. Er zijn verschillende apps die je kunnen helpen om hierop overzicht te houden. Naast de bekende agenda-apps zoals Google Agenda en Microsoft Outlook, zijn er ook specifieke taakgerichte apps zoals Any.do en Todoist.

Any.do biedt een gratis versie waarin je takenlijsten kunt bijhouden en herinneringen instellen. Je kunt deeltaken koppelen aan hoofdtaken en taken organiseren in categorieën. In de betaalde versie is het mogelijk om anderen uit te nodigen om als team aan taken te werken en kun je taken toewijzen aan specifieke gebruikers (3 en 5 euro per maand voor individuen en teams).

Todoist is een app die meer gericht is op freelancers, maar de gratis versie heeft meer functies dan Any.do. Hier kun je zien welke functies beschikbaar zijn in de verschillende versies (prijzen variëren van gratis tot 4 en 6 euro per maand voor individuen en teams). De interface van Todoist is gebruiksvriendelijk. Je kunt eerst een project aanmaken, bijvoorbeeld voor het plannen van een feest of het beheren van een marketingcampagne, waarbij je kunt kiezen uit verschillende sjablonen. Vervolgens voeg je alle gewenste taken toe, inclusief prioriteit en deadline. Taken kunnen ook aan je ‘inbox’ worden toegevoegd als je nog niet weet aan welk project je ze wilt koppelen. Taken kunnen verder worden opgesplitst in deeltaken en in secties worden gegroepeerd.

Ook TickTick (voor uiteenlopende, ook mobiele platformen) biedt een aardig alternatief. Naast een takenlijst vind je hier onder meer nog een geïntegreerde Pomodoro-module evenals een stopwatch. Een kalenderweergave van je taken is helaas voorbehouden voor de betaalde Premium-versie (ca. 26 euro voor een jaar of ca. 2,50 per maand).

Projectbeheer

In software voor taakbeheer zoals Any.do en Todoist zitten duidelijk al onderdelen verwerkt die gericht zijn op teamwork. Maar er is ook software waarbij de focus nog meer ligt op het beheren van projecten met meerdere teamleden. Deze programma’s kunnen op takenlijsten gebaseerd zijn, maar kunnen doorgaans ook met zogeheten kanban-borden overweg. Taken worden in dat geval als kaarten weergegeven die je je naargelang de voortgang naar een volgende kolom kunt verplaatsen, wat je een goed inzicht geeft in de vorderingen. De ‘boards’ op basis van sjablonen van Any.do komen aardig in deze richting.

Wil je zicht houden op een groot aantal gerelateerde taken dan zijn Gantt-grafieken wellicht een efficiëntere manier voor de weergave van de workflow, aangezien deze duidelijk maken wat je nog doen moet voor je de volgende fase kunt beginnen. Software voor projectbeheer leveren vaak ook uitgebreide rapporteringen en overzichtelijke tijdlijnen, en geven inzicht in de werklast.

Een van de betere projectmanagers is Monday, dat ook bijzonder geschikt is voor het mkb. Met dit programma beheer je projecten met verschillende weergaven op basis van onder meer kanban, Gantt, tijdlijn, kalender en kaarten. De tool is gebruiksvriendelijk, maar helaas is de gratis versie behoorlijk beperkt. Op www.monday.com/pricing zie je een overzicht van de betaalde abonnementen, beginnend vanaf 8 euro per maand per gebruiker, met een minimum van drie gebruikers.

Een andere populaire tool, die zich meer op (kleurrijke) takenlijsten focust, is Asana. Deze is zelfs gratis voor teams tot vijftien gebruikers, maar is ook prima geschikt voor omvangrijke teams (dan vanaf 11 euro per maand per gebruiker).

Surfsessies

Voor je studie of werk voer je waarschijnlijk regelmatig onderzoek uit. Het is belangrijk dat je al deze informatie goed kunt bijhouden en snel de gewenste gegevens kunt vinden. Als je veel vanuit je browser werkt, zijn er verschillende tools die dit proces kunnen verbeteren. De meeste browsers bieden een ingebouwde leesmodus aan waarmee je beter de focus kunt houden: tik maar eens read:// in voor een url in Edge.

De extensie Reader View voor Chromium-browsers is nog beter. Met een knoppenbalk kun je tekst, achtergrondkleur en paginabreedte instellen, afbeeldingen zichtbaar maken of verbergen, tekst markeren, toevoegen en formatteren, en zelfs de pagina-inhoud laten voorlezen, mailen of opslaan als html.

Een andere handige functie is de functie Verzamelingen, zoals die in Edge is geïntegreerd. Je kunt verschillende verzamelingen maken en daar complete webpagina’s, gemarkeerde tekstfragmenten of afbeeldingen opslaan, samen met je opmerkingen. Voor Chromium-browsers zijn er verschillende extensies beschikbaar met vergelijkbare – en zelfs meer uitgebreide – functionaliteit, zoals InstaPaper en Save to Collect. Met die laatste bijvoorbeeld kun je een account aanmaken op https://collect.wetransfer.com en informatie in verschillende ‘boards’ organiseren. Je kunt deze ook delen met anderen.

Informatiebeheer

Met de verzamelingen van Edge of een tool zoals Save to Collect kun je informatie die je tegenkomt tijdens het browsen op een georganiseerde manier verzamelen. Maar waarschijnlijk krijg je ook informatie via andere kanalen. Om al die verschillende soorten gegevens te beheren, is het handig een tool zoals Evernote, Microsoft OneNote of Google Keep te gebruiken. Deze tools synchroniseren je gegevens netjes op al je (mobiele) apparaten. We stellen je kort Evernote voor.

Registreer je op www.evernote.com. Dit kan gratis als je kunt leven met synchronisatie op maximaal twee apparaten en maximaal 60 MB aan maandelijkse uploads. Als je van deze beperkingen af wilt, kun je upgraden naar de Premium-editie, maar dit kost je maandelijks 8,33 euro.

Om informatie vanuit je browser eenvoudig naar Evernote te kunnen sturen, installeer je de browserextensie Evernote Web Clipper. Hiermee geef je met een druk op de knop aan wat je wilt bewaren, inclusief screenshots. Vanuit de Evernote-website vraag je de informatie op en beheer je notities, taken, snelkoppelingen enzovoort. Met de mobiele Evernote-app voeg je ook eenvoudig handgeschreven tekst, foto’s en audio-opnames toe.

Een techniek van een geheel andere orde, waarmee je ook complexe informatie of gedachten beter kunt structureren, begrijpen en onthouden is een zogeheten mindmap. Door gebruik te maken van symbolen, trefwoorden, afbeeldingen en kleuren helpt zo’n mindmap je bij het leggen van verbanden en het oplossen van problemen. Een van de betere online tools is MindMeister, waarmee je uit verschillende thematische sjablonen kunt putten. De gratis versie is beperkt tot drie mindmaps, de betaalde abonnementen beginnen bij 7,25 euro per maand (inclusief btw).

Automatisering

Tot nu toe zijn we ervan uitgegaan dat je als gebruiker op een gegeven moment zelf beslist wanneer je welk brokje informatie wilt bewaren, maar het is ook mogelijk dat proces te stroomlijnen. Er bestaan namelijk handige webdiensten waarmee je allerlei gebeurtenissen of handelingen kunt automatiseren.

Een van de populairste is IFTTT, wat staat voor If This Then That.

Via applets kun je internetdiensten en apparaten flexibel met elkaar verbinden voor automatisering. Een gratis registratie beperkt je tot twee applets, maar vanaf 28,80 euro per jaar kun je tot twintig applets gebruiken.

Je maakt een applet als volgt: druk op Create en kies Add bij If This, waarna je uit verschillende diensten en apparaten kiest, op basis van trefwoorden. Om bijvoorbeeld snel te focussen op het aanbod voor Evernote ga je naar www.ifttt.com/evernote. Je vindt hier applets als Sync Evernote and Todoist en Evernote reminder to Google event.

Vervolgens klik je op de resultatenknop voor een geschikte trigger, bevestig je de verbinding met Connect en sta je de gevraagde autorisaties toe. Stel indien nodig aanvullende parameters in en druk op Create trigger. Herhaal dit met Add bij Then That. Is alles naar wens, bestig dan met Continue en Finish. Ga naar My Applets om je applets te beheren. Je kunt ze aanpassen, of pauzeren door Connected uit te schakelen.

Er zijn ook nog andere, vergelijkbare diensten, zoals Zapier, het meer bedrijfsgerichte Microsoft Power Automate en het opensource-platform Huginn dat je zelf kunt hosten.

Lees ook dit artikel: Thuiswerken met IFTTT: 15 slimme recepten

Leerstimulans

Je kunt veel leren en zelfs leren hoe je kunt leren. Anders gezegd, je leert technieken waardoor je makkelijker en sneller kennis vergaart, en inzicht verwerft.

Zo bevat de website NeuroNation (Engelstalig) een programma met dertig oefeningen om je hersenactiviteit te trainen. Je leert sneller en logischer na te denken, je geheugen te verbeteren en je focus beter te behouden. Er is tevens een mobiele app voor iOS beschikbaar.

Voor een meer speelse en competititieve benadering kun je terecht op Art of Memory. Hier vind je tal van oefeningen en gevarieerde games, speciaal bedoeld om je geheugen te trainen. Je kunt je hier ook gratis aansluiten bij een community waarin je terecht kunt voor talrijke praktische tips en waar je ook vragen kunt stellen.

De app ANKI (beschikbaar voor diverse platformen, zowel desktop als mobiel) helpt je bij het verbeteren van het leren en onthouden van informatie met behulp van digitale flashcards. Het maakt gebruik van het principe van ‘spaced repetition’, waarbij slimme algoritmes informatie op strategische intervallen herhalen om het geheugen te versterken, op basis van de moeilijkheidsgraad van de kaarten en de reactie van de gebruiker.

Lezen kun je uiteraard, maar ben je helemaal zeker dat dit altijd optimaal gebeurt? De app Reader Trainer (Android, iOS en Windows) claimt je leesproces door gerichte oefeningen en feedback wel tot anderhalve keer te kunnen versnellen zonder verlies van begrip en retentie.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!