Het verbeteren van je leerproces of werkprestaties kan een grote uitdaging zijn. In dit artikel presenteren we een reeks digitale hulpmiddelen om je efficiëntie te verhogen, je tijd optimaal te benutten en het leren te vergemakkelijken.

Efficiënt leren en werken gaat niet vanzelf. Daar zijn heel wat uiteenlopende vaardigheden voor nodig. Zo moet je bijvoorbeeld in staat zijn om het evenwicht tussen je werk en privéleven te boordelen, weten hoeveel tijd je aan welke onderdelen besteedt, wat je binnen een bepaalde periode nog allemaal moet doen, hoe je je beter kunt concentreren, hoe je optimaal kunt samenwerken wanneer dat nodig is, hoe je allerlei informatie vlot kunt beheren, en hoe je nieuwe inzichten en kennis sneller en beter kunt verwerken. Gelukkig zijn er diensten en tools die specifiek gericht zijn op het aanpakken van deze uitdagingen en je hierbij kunnen ondersteunen.

In dit artikel stellen we een aantal beproefde en vaak ook gratis hulpmiddelen voor. Je moet het uiteindelijk zelf wel doen, maar deze tools bieden je in elk geval houvast.

Computertijd

Voordat je begint met het optimaliseren van je (werk)tijd, is het een goed idee om inzicht te krijgen in hoe je momenteel je tijd besteedt en welke activiteiten tijdverspilling kunnen zijn. Een handige tool om erachter te komen hoeveel tijd je achter je computer doorbrengt en wat je precies doet, is ManicTime. Deze tool is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android, en er is ook een versie voor teams.

Je kunt ManicTime gratis gebruiken op een lokale machine zonder verbinding te maken met de cloud of een lokale server, weliswaar met enkele beperkingen. Bij het opstarten geeft ManicTime een tijdbalk weer van de huidige dag, met secties zoals Computergebruik, Programma’s en Documenten. Deze bieden een gedetailleerd overzicht van je actieve computertijd, de gebruikte applicaties en de documenten waaraan je werkt. ManicTime houdt tevens een historisch overzicht bij, zodat je nauwkeurig je computertijd binnen een specifieke periode kunt bekijken.

Een andere populaire tool die je computertijd nauwkeurig vastlegt en analyseert, is RescueTime. Deze tool is beschikbaar voor Windows, macOS, Android en iOS, en er is een gratis versie met beperkingen. De clientapplicatie van RescueTime werkt op de achtergrond en levert gedetailleerde online rapporten af. Je kunt bijvoorbeeld ook een focus-timer instellen, waarbij sites die je van je werk afleiden gedurende deze periode automatisch worden geblokkeerd.

Focus

Deze laatste functie van RescueTime brengt ons naadloos bij software die specifiek bedoeld is om je focus zoveel mogelijk op je (computer)werk te houden en storende afleidingen te vermijden. Een eenvoudige tool is Freedom, beschikbaar voor Windows, macOS, Android en iOS. De kosten zijn ca. 3 euro per maand. Hiermee kun je internet compleet blokkeren, maar ook specifieke websites en mobiele apps. Je kunt ook eigen uitzonderingen definiëren. Via browserextensies krijg je ook inzicht in de tijd die je op verschillende websites doorbrengt en kun je dagelijkse limieten instellen.

Een alternatief is Cold Turkey waarmee je met behulp van browserextensies, domeinen en url’s, maar ook specifieke YouTube-kanalen en sites op basis van sleutelwoorden (inclusief jokertekens) kunt blokkeren. De tool is beschikbaar voor Windows en macOS. Een betaalde versie kost eenmalig 35 euro, maar er is ook een gratis versie zonder applicatieblokkeringen.

Speciaal voor Mac-gebruikers is er Focus waarmee je specifieke apps en websites kunt blokkeren of juist alleen bepaalde sites toestaan, ook in incognitomodus. De prijs varieert van ca. 16 tot 74 euro en je gebruikt de tool gratis één week op proef.

Als je voornamelijk tekst schrijft of redigeert, kun je overwegen een specifieke tool als FocusWriter te gebruiken. Dit is een eenvoudige tekstverwerker die je hele scherm in beslag neemt en alleen je tekst weergeeft, zonder menubalken of knoppen. Deze worden pas zichtbaar als je de muisaanwijzer naar de schermrand beweegt. Je kunt dagelijkse doelstellingen instellen, timers gebruiken en statistische informatie over je werk bekijken. FocusWriter kan tekst opslaan in formaten als txt, odt, rtf en docx, maar ondersteunt helaas alleen basisopmaak.

Pauzes

Het is net zo belangrijk om voldoende en gezonde pauzes te nemen om je focus en werkprestaties te verbeteren. Ook hiervoor zijn weer enkele handige tools beschikbaar.

Een eenvoudige online app is TomatoTimer, gebaseerd op de Pomodoro-techniek. Deze productiviteitsmethode houdt in dat je in geconcentreerde tijdsblokken werkt, gevolgd door korte of langere pauzes. TomatoTimer start een werktijd van 25 minuten, gevolgd door een korte pauze van 5 minuten. Na enkele sessies neem je een langere pauze van 10 minuten. Je kunt de duur van deze tijdsblokken eenvoudig aanpassen aan je voorkeur.

Workrave, van Nederlandse origine, is een desktopapplicatie voor Windows en Linux. Deze biedt standaard micropauzes van 30 seconden (elke 3 minuten) en rustpauzes van 10 minuten (elke 45 minuten). Tijdens de rustpauzes worden enkele ergonomische en soms geanimeerde oefeningen weergegeven. De dagelijkse limiet staat standaard ingesteld op 4 uur, waarna je de pc kunt vergrendelen of uitschakelen. Gelukkig zijn alle pauzes instelbaar. Workrave kan ook in een netwerkmodus worden gebruikt, waardoor gecentraliseerd beheer van andere netwerkapparaten mogelijk is.

Stretchly is een eenvoudige opensource-app voor Windows en Linux waarmee je aanpasbare pauzes kunt instellen en deze eventueel kunt uitstellen. Tijdens de pauzes kun je ervoor kiezen om tips voor fysieke of mentale oefeningen te tonen.

Taakbeheer

Je moet niet alleen weten waar je op dit moment mee bezig bent, maar ook goed in de gaten houden welke taken je nog te doen hebt. Er zijn verschillende apps die je kunnen helpen om hierop overzicht te houden. Naast de bekende agenda-apps zoals Google Agenda en Microsoft Outlook, zijn er ook specifieke taakgerichte apps zoals Any.do en Todoist.

Any.do biedt een gratis versie waarin je takenlijsten kunt bijhouden en herinneringen instellen. Je kunt deeltaken koppelen aan hoofdtaken en taken organiseren in categorieën. In de betaalde versie is het mogelijk om anderen uit te nodigen om als team aan taken te werken en kun je taken toewijzen aan specifieke gebruikers (3 en 5 euro per maand voor individuen en teams).

Todoist is een app die meer gericht is op freelancers, maar de gratis versie heeft meer functies dan Any.do. Hier kun je zien welke functies beschikbaar zijn in de verschillende versies (prijzen variëren van gratis tot 4 en 6 euro per maand voor individuen en teams). De interface van Todoist is gebruiksvriendelijk. Je kunt eerst een project aanmaken, bijvoorbeeld voor het plannen van een feest of het beheren van een marketingcampagne, waarbij je kunt kiezen uit verschillende sjablonen. Vervolgens voeg je alle gewenste taken toe, inclusief prioriteit en deadline. Taken kunnen ook aan je ‘inbox’ worden toegevoegd als je nog niet weet aan welk project je ze wilt koppelen. Taken kunnen verder worden opgesplitst in deeltaken en in secties worden gegroepeerd.

Ook TickTick (voor uiteenlopende, ook mobiele platformen) biedt een aardig alternatief. Naast een takenlijst vind je hier onder meer nog een geïntegreerde Pomodoro-module evenals een stopwatch. Een kalenderweergave van je taken is helaas voorbehouden voor de betaalde Premium-versie (ca. 26 euro voor een jaar of ca. 2,50 per maand).

Projectbeheer

In software voor taakbeheer zoals Any.do en Todoist zitten duidelijk al onderdelen verwerkt die gericht zijn op teamwork. Maar er is ook software waarbij de focus nog meer ligt op het beheren van projecten met meerdere teamleden. Deze programma’s kunnen op takenlijsten gebaseerd zijn, maar kunnen doorgaans ook met zogeheten kanban-borden overweg. Taken worden in dat geval als kaarten weergegeven die je je naargelang de voortgang naar een volgende kolom kunt verplaatsen, wat je een goed inzicht geeft in de vorderingen. De ‘boards’ op basis van sjablonen van Any.do komen aardig in deze richting.

Wil je zicht houden op een groot aantal gerelateerde taken dan zijn Gantt-grafieken wellicht een efficiëntere manier voor de weergave van de workflow, aangezien deze duidelijk maken wat je nog doen moet voor je de volgende fase kunt beginnen. Software voor projectbeheer leveren vaak ook uitgebreide rapporteringen en overzichtelijke tijdlijnen, en geven inzicht in de werklast.

Een van de betere projectmanagers is Monday, dat ook bijzonder geschikt is voor het mkb. Met dit programma beheer je projecten met verschillende weergaven op basis van onder meer kanban, Gantt, tijdlijn, kalender en kaarten. De tool is gebruiksvriendelijk, maar helaas is de gratis versie behoorlijk beperkt. Op www.monday.com/pricing zie je een overzicht van de betaalde abonnementen, beginnend vanaf 8 euro per maand per gebruiker, met een minimum van drie gebruikers.

Een andere populaire tool, die zich meer op (kleurrijke) takenlijsten focust, is Asana. Deze is zelfs gratis voor teams tot vijftien gebruikers, maar is ook prima geschikt voor omvangrijke teams (dan vanaf 11 euro per maand per gebruiker).

Surfsessies

Voor je studie of werk voer je waarschijnlijk regelmatig onderzoek uit. Het is belangrijk dat je al deze informatie goed kunt bijhouden en snel de gewenste gegevens kunt vinden. Als je veel vanuit je browser werkt, zijn er verschillende tools die dit proces kunnen verbeteren. De meeste browsers bieden een ingebouwde leesmodus aan waarmee je beter de focus kunt houden: tik maar eens read:// in voor een url in Edge.

De extensie Reader View voor Chromium-browsers is nog beter. Met een knoppenbalk kun je tekst, achtergrondkleur en paginabreedte instellen, afbeeldingen zichtbaar maken of verbergen, tekst markeren, toevoegen en formatteren, en zelfs de pagina-inhoud laten voorlezen, mailen of opslaan als html.

Een andere handige functie is de functie Verzamelingen, zoals die in Edge is geïntegreerd. Je kunt verschillende verzamelingen maken en daar complete webpagina’s, gemarkeerde tekstfragmenten of afbeeldingen opslaan, samen met je opmerkingen. Voor Chromium-browsers zijn er verschillende extensies beschikbaar met vergelijkbare – en zelfs meer uitgebreide – functionaliteit, zoals InstaPaper en Save to Collect. Met die laatste bijvoorbeeld kun je een account aanmaken op https://collect.wetransfer.com en informatie in verschillende ‘boards’ organiseren. Je kunt deze ook delen met anderen.

Informatiebeheer

Met de verzamelingen van Edge of een tool zoals Save to Collect kun je informatie die je tegenkomt tijdens het browsen op een georganiseerde manier verzamelen. Maar waarschijnlijk krijg je ook informatie via andere kanalen. Om al die verschillende soorten gegevens te beheren, is het handig een tool zoals Evernote, Microsoft OneNote of Google Keep te gebruiken. Deze tools synchroniseren je gegevens netjes op al je (mobiele) apparaten. We stellen je kort Evernote voor.

Registreer je op www.evernote.com. Dit kan gratis als je kunt leven met synchronisatie op maximaal twee apparaten en maximaal 60 MB aan maandelijkse uploads. Als je van deze beperkingen af wilt, kun je upgraden naar de Premium-editie, maar dit kost je maandelijks 8,33 euro.

Om informatie vanuit je browser eenvoudig naar Evernote te kunnen sturen, installeer je de browserextensie Evernote Web Clipper. Hiermee geef je met een druk op de knop aan wat je wilt bewaren, inclusief screenshots. Vanuit de Evernote-website vraag je de informatie op en beheer je notities, taken, snelkoppelingen enzovoort. Met de mobiele Evernote-app voeg je ook eenvoudig handgeschreven tekst, foto’s en audio-opnames toe.

Een techniek van een geheel andere orde, waarmee je ook complexe informatie of gedachten beter kunt structureren, begrijpen en onthouden is een zogeheten mindmap. Door gebruik te maken van symbolen, trefwoorden, afbeeldingen en kleuren helpt zo’n mindmap je bij het leggen van verbanden en het oplossen van problemen. Een van de betere online tools is MindMeister, waarmee je uit verschillende thematische sjablonen kunt putten. De gratis versie is beperkt tot drie mindmaps, de betaalde abonnementen beginnen bij 7,25 euro per maand (inclusief btw).

Automatisering

Tot nu toe zijn we ervan uitgegaan dat je als gebruiker op een gegeven moment zelf beslist wanneer je welk brokje informatie wilt bewaren, maar het is ook mogelijk dat proces te stroomlijnen. Er bestaan namelijk handige webdiensten waarmee je allerlei gebeurtenissen of handelingen kunt automatiseren.

Een van de populairste is IFTTT, wat staat voor If This Then That.

Via applets kun je internetdiensten en apparaten flexibel met elkaar verbinden voor automatisering. Een gratis registratie beperkt je tot twee applets, maar vanaf 28,80 euro per jaar kun je tot twintig applets gebruiken.

Je maakt een applet als volgt: druk op Create en kies Add bij If This, waarna je uit verschillende diensten en apparaten kiest, op basis van trefwoorden. Om bijvoorbeeld snel te focussen op het aanbod voor Evernote ga je naar www.ifttt.com/evernote. Je vindt hier applets als Sync Evernote and Todoist en Evernote reminder to Google event.

Vervolgens klik je op de resultatenknop voor een geschikte trigger, bevestig je de verbinding met Connect en sta je de gevraagde autorisaties toe. Stel indien nodig aanvullende parameters in en druk op Create trigger. Herhaal dit met Add bij Then That. Is alles naar wens, bestig dan met Continue en Finish. Ga naar My Applets om je applets te beheren. Je kunt ze aanpassen, of pauzeren door Connected uit te schakelen.

Er zijn ook nog andere, vergelijkbare diensten, zoals Zapier, het meer bedrijfsgerichte Microsoft Power Automate en het opensource-platform Huginn dat je zelf kunt hosten.

Lees ook dit artikel: Thuiswerken met IFTTT: 15 slimme recepten

Leerstimulans

Je kunt veel leren en zelfs leren hoe je kunt leren. Anders gezegd, je leert technieken waardoor je makkelijker en sneller kennis vergaart, en inzicht verwerft.

Zo bevat de website NeuroNation (Engelstalig) een programma met dertig oefeningen om je hersenactiviteit te trainen. Je leert sneller en logischer na te denken, je geheugen te verbeteren en je focus beter te behouden. Er is tevens een mobiele app voor iOS beschikbaar.

Voor een meer speelse en competititieve benadering kun je terecht op Art of Memory. Hier vind je tal van oefeningen en gevarieerde games, speciaal bedoeld om je geheugen te trainen. Je kunt je hier ook gratis aansluiten bij een community waarin je terecht kunt voor talrijke praktische tips en waar je ook vragen kunt stellen.

De app ANKI (beschikbaar voor diverse platformen, zowel desktop als mobiel) helpt je bij het verbeteren van het leren en onthouden van informatie met behulp van digitale flashcards. Het maakt gebruik van het principe van ‘spaced repetition’, waarbij slimme algoritmes informatie op strategische intervallen herhalen om het geheugen te versterken, op basis van de moeilijkheidsgraad van de kaarten en de reactie van de gebruiker.

Lezen kun je uiteraard, maar ben je helemaal zeker dat dit altijd optimaal gebeurt? De app Reader Trainer (Android, iOS en Windows) claimt je leesproces door gerichte oefeningen en feedback wel tot anderhalve keer te kunnen versnellen zonder verlies van begrip en retentie.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).