ID.nl logo
Geen stress! Zo verzet ook jij meer werk in minder tijd
© Mediaparts - stock.adobe.com
Huis

Geen stress! Zo verzet ook jij meer werk in minder tijd

Het verbeteren van je leerproces of werkprestaties kan een grote uitdaging zijn. In dit artikel presenteren we een reeks digitale hulpmiddelen om je efficiëntie te verhogen, je tijd optimaal te benutten en het leren te vergemakkelijken.

Na het lezen van dit artikel weet je wat jij kunt doen om efficiënter je werk te verrichten. Denk aan dingen als:

  • Pauzesoftware
  • Taakbeheer
  • Handelingen automatiseren

Je browser is een van de meest gebruikte programma's, waarom je surfervaring niet vergemakkelijken? Dat kan met de tips in dit artikel: 20 handige browserextensies voor meer surfgemak

Efficiënt leren en werken gaat niet vanzelf. Daar zijn heel wat uiteenlopende vaardigheden voor nodig. Zo moet je bijvoorbeeld in staat zijn om het evenwicht tussen je werk en privéleven te boordelen, weten hoeveel tijd je aan welke onderdelen besteedt, wat je binnen een bepaalde periode nog allemaal moet doen, hoe je je beter kunt concentreren, hoe je optimaal kunt samenwerken wanneer dat nodig is, hoe je allerlei informatie vlot kunt beheren, en hoe je nieuwe inzichten en kennis sneller en beter kunt verwerken. Gelukkig zijn er diensten en tools die specifiek gericht zijn op het aanpakken van deze uitdagingen en je hierbij kunnen ondersteunen.

In dit artikel stellen we een aantal beproefde en vaak ook gratis hulpmiddelen voor. Je moet het uiteindelijk zelf wel doen, maar deze tools bieden je in elk geval houvast.

Maandprijzen en btw De meeste genoemde maandprijzen in dit artikel zijn de omgerekende prijzen van abonnementen die per jaar gefactureerd worden. Wil je een maandabonnement dat je ook daadwerkelijk per maand kunt opzeggen? Die zijn meestal één of twee euro per maand duurder. In sommige gevallen wordt er achteraf in het winkelmandje nog btw gerekend, dat is vooraf niet altijd duidelijk.

Computertijd

Voordat je begint met het optimaliseren van je (werk)tijd, is het een goed idee om inzicht te krijgen in hoe je momenteel je tijd besteedt en welke activiteiten tijdverspilling kunnen zijn. Een handige tool om erachter te komen hoeveel tijd je achter je computer doorbrengt en wat je precies doet, is ManicTime. Deze tool is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android, en er is ook een versie voor teams.

Je kunt ManicTime gratis gebruiken op een lokale machine zonder verbinding te maken met de cloud of een lokale server, weliswaar met enkele beperkingen. Bij het opstarten geeft ManicTime een tijdbalk weer van de huidige dag, met secties zoals Computergebruik, Programma’s en Documenten. Deze bieden een gedetailleerd overzicht van je actieve computertijd, de gebruikte applicaties en de documenten waaraan je werkt. ManicTime houdt tevens een historisch overzicht bij, zodat je nauwkeurig je computertijd binnen een specifieke periode kunt bekijken.

Een andere populaire tool die je computertijd nauwkeurig vastlegt en analyseert, is RescueTime. Deze tool is beschikbaar voor Windows, macOS, Android en iOS, en er is een gratis versie met beperkingen. De clientapplicatie van RescueTime werkt op de achtergrond en levert gedetailleerde online rapporten af. Je kunt bijvoorbeeld ook een focus-timer instellen, waarbij sites die je van je werk afleiden gedurende deze periode automatisch worden geblokkeerd.

Focus

Deze laatste functie van RescueTime brengt ons naadloos bij software die specifiek bedoeld is om je focus zoveel mogelijk op je (computer)werk te houden en storende afleidingen te vermijden. Een eenvoudige tool is Freedom, beschikbaar voor Windows, macOS, Android en iOS. De kosten zijn ca. 3 euro per maand. Hiermee kun je internet compleet blokkeren, maar ook specifieke websites en mobiele apps. Je kunt ook eigen uitzonderingen definiëren. Via browserextensies krijg je ook inzicht in de tijd die je op verschillende websites doorbrengt en kun je dagelijkse limieten instellen.

Een alternatief is Cold Turkey waarmee je met behulp van browserextensies, domeinen en url’s, maar ook specifieke YouTube-kanalen en sites op basis van sleutelwoorden (inclusief jokertekens) kunt blokkeren. De tool is beschikbaar voor Windows en macOS. Een betaalde versie kost eenmalig 35 euro, maar er is ook een gratis versie zonder applicatieblokkeringen.

Speciaal voor Mac-gebruikers is er Focus waarmee je specifieke apps en websites kunt blokkeren of juist alleen bepaalde sites toestaan, ook in incognitomodus. De prijs varieert van ca. 16 tot 74 euro en je gebruikt de tool gratis één week op proef.

Als je voornamelijk tekst schrijft of redigeert, kun je overwegen een specifieke tool als FocusWriter te gebruiken. Dit is een eenvoudige tekstverwerker die je hele scherm in beslag neemt en alleen je tekst weergeeft, zonder menubalken of knoppen. Deze worden pas zichtbaar als je de muisaanwijzer naar de schermrand beweegt. Je kunt dagelijkse doelstellingen instellen, timers gebruiken en statistische informatie over je werk bekijken. FocusWriter kan tekst opslaan in formaten als txt, odt, rtf en docx, maar ondersteunt helaas alleen basisopmaak.

Pauzes

Het is net zo belangrijk om voldoende en gezonde pauzes te nemen om je focus en werkprestaties te verbeteren. Ook hiervoor zijn weer enkele handige tools beschikbaar.

Een eenvoudige online app is TomatoTimer, gebaseerd op de Pomodoro-techniek. Deze productiviteitsmethode houdt in dat je in geconcentreerde tijdsblokken werkt, gevolgd door korte of langere pauzes. TomatoTimer start een werktijd van 25 minuten, gevolgd door een korte pauze van 5 minuten. Na enkele sessies neem je een langere pauze van 10 minuten. Je kunt de duur van deze tijdsblokken eenvoudig aanpassen aan je voorkeur.

Nét teveel gedoe?

Je kunt ook gewoon een timer instellen

Workrave, van Nederlandse origine, is een desktopapplicatie voor Windows en Linux. Deze biedt standaard micropauzes van 30 seconden (elke 3 minuten) en rustpauzes van 10 minuten (elke 45 minuten). Tijdens de rustpauzes worden enkele ergonomische en soms geanimeerde oefeningen weergegeven. De dagelijkse limiet staat standaard ingesteld op 4 uur, waarna je de pc kunt vergrendelen of uitschakelen. Gelukkig zijn alle pauzes instelbaar. Workrave kan ook in een netwerkmodus worden gebruikt, waardoor gecentraliseerd beheer van andere netwerkapparaten mogelijk is.

Stretchly is een eenvoudige opensource-app voor Windows en Linux waarmee je aanpasbare pauzes kunt instellen en deze eventueel kunt uitstellen. Tijdens de pauzes kun je ervoor kiezen om tips voor fysieke of mentale oefeningen te tonen.

Taakbeheer

Je moet niet alleen weten waar je op dit moment mee bezig bent, maar ook goed in de gaten houden welke taken je nog te doen hebt. Er zijn verschillende apps die je kunnen helpen om hierop overzicht te houden. Naast de bekende agenda-apps zoals Google Agenda en Microsoft Outlook, zijn er ook specifieke taakgerichte apps zoals Any.do en Todoist.

Any.do biedt een gratis versie waarin je takenlijsten kunt bijhouden en herinneringen instellen. Je kunt deeltaken koppelen aan hoofdtaken en taken organiseren in categorieën. In de betaalde versie is het mogelijk om anderen uit te nodigen om als team aan taken te werken en kun je taken toewijzen aan specifieke gebruikers (3 en 5 euro per maand voor individuen en teams).

Todoist is een app die meer gericht is op freelancers, maar de gratis versie heeft meer functies dan Any.do. Hier kun je zien welke functies beschikbaar zijn in de verschillende versies (prijzen variëren van gratis tot 4 en 6 euro per maand voor individuen en teams). De interface van Todoist is gebruiksvriendelijk. Je kunt eerst een project aanmaken, bijvoorbeeld voor het plannen van een feest of het beheren van een marketingcampagne, waarbij je kunt kiezen uit verschillende sjablonen. Vervolgens voeg je alle gewenste taken toe, inclusief prioriteit en deadline. Taken kunnen ook aan je ‘inbox’ worden toegevoegd als je nog niet weet aan welk project je ze wilt koppelen. Taken kunnen verder worden opgesplitst in deeltaken en in secties worden gegroepeerd.

Ook TickTick (voor uiteenlopende, ook mobiele platformen) biedt een aardig alternatief. Naast een takenlijst vind je hier onder meer nog een geïntegreerde Pomodoro-module evenals een stopwatch. Een kalenderweergave van je taken is helaas voorbehouden voor de betaalde Premium-versie (ca. 26 euro voor een jaar of ca. 2,50 per maand).

Projectbeheer

In software voor taakbeheer zoals Any.do en Todoist zitten duidelijk al onderdelen verwerkt die gericht zijn op teamwork. Maar er is ook software waarbij de focus nog meer ligt op het beheren van projecten met meerdere teamleden. Deze programma’s kunnen op takenlijsten gebaseerd zijn, maar kunnen doorgaans ook met zogeheten kanban-borden overweg. Taken worden in dat geval als kaarten weergegeven die je je naargelang de voortgang naar een volgende kolom kunt verplaatsen, wat je een goed inzicht geeft in de vorderingen. De ‘boards’ op basis van sjablonen van Any.do komen aardig in deze richting.

Wil je zicht houden op een groot aantal gerelateerde taken dan zijn Gantt-grafieken wellicht een efficiëntere manier voor de weergave van de workflow, aangezien deze duidelijk maken wat je nog doen moet voor je de volgende fase kunt beginnen. Software voor projectbeheer leveren vaak ook uitgebreide rapporteringen en overzichtelijke tijdlijnen, en geven inzicht in de werklast.

Een van de betere projectmanagers is Monday, dat ook bijzonder geschikt is voor het mkb. Met dit programma beheer je projecten met verschillende weergaven op basis van onder meer kanban, Gantt, tijdlijn, kalender en kaarten. De tool is gebruiksvriendelijk, maar helaas is de gratis versie behoorlijk beperkt. Op www.monday.com/pricing zie je een overzicht van de betaalde abonnementen, beginnend vanaf 8 euro per maand per gebruiker, met een minimum van drie gebruikers.

Een andere populaire tool, die zich meer op (kleurrijke) takenlijsten focust, is Asana. Deze is zelfs gratis voor teams tot vijftien gebruikers, maar is ook prima geschikt voor omvangrijke teams (dan vanaf 11 euro per maand per gebruiker).

Surfsessies

Voor je studie of werk voer je waarschijnlijk regelmatig onderzoek uit. Het is belangrijk dat je al deze informatie goed kunt bijhouden en snel de gewenste gegevens kunt vinden. Als je veel vanuit je browser werkt, zijn er verschillende tools die dit proces kunnen verbeteren. De meeste browsers bieden een ingebouwde leesmodus aan waarmee je beter de focus kunt houden: tik maar eens read:// in voor een url in Edge.

De extensie Reader View voor Chromium-browsers is nog beter. Met een knoppenbalk kun je tekst, achtergrondkleur en paginabreedte instellen, afbeeldingen zichtbaar maken of verbergen, tekst markeren, toevoegen en formatteren, en zelfs de pagina-inhoud laten voorlezen, mailen of opslaan als html.

Een andere handige functie is de functie Verzamelingen, zoals die in Edge is geïntegreerd. Je kunt verschillende verzamelingen maken en daar complete webpagina’s, gemarkeerde tekstfragmenten of afbeeldingen opslaan, samen met je opmerkingen. Voor Chromium-browsers zijn er verschillende extensies beschikbaar met vergelijkbare – en zelfs meer uitgebreide – functionaliteit, zoals InstaPaper en Save to Collect. Met die laatste bijvoorbeeld kun je een account aanmaken op https://collect.wetransfer.com en informatie in verschillende ‘boards’ organiseren. Je kunt deze ook delen met anderen.

Informatiebeheer

Met de verzamelingen van Edge of een tool zoals Save to Collect kun je informatie die je tegenkomt tijdens het browsen op een georganiseerde manier verzamelen. Maar waarschijnlijk krijg je ook informatie via andere kanalen. Om al die verschillende soorten gegevens te beheren, is het handig een tool zoals Evernote, Microsoft OneNote of Google Keep te gebruiken. Deze tools synchroniseren je gegevens netjes op al je (mobiele) apparaten. We stellen je kort Evernote voor.

Registreer je op www.evernote.com. Dit kan gratis als je kunt leven met synchronisatie op maximaal twee apparaten en maximaal 60 MB aan maandelijkse uploads. Als je van deze beperkingen af wilt, kun je upgraden naar de Premium-editie, maar dit kost je maandelijks 8,33 euro.

Om informatie vanuit je browser eenvoudig naar Evernote te kunnen sturen, installeer je de browserextensie Evernote Web Clipper. Hiermee geef je met een druk op de knop aan wat je wilt bewaren, inclusief screenshots. Vanuit de Evernote-website vraag je de informatie op en beheer je notities, taken, snelkoppelingen enzovoort. Met de mobiele Evernote-app voeg je ook eenvoudig handgeschreven tekst, foto’s en audio-opnames toe.

Ook handig!

Schrijven met de hand, digitaal bewerken

Een techniek van een geheel andere orde, waarmee je ook complexe informatie of gedachten beter kunt structureren, begrijpen en onthouden is een zogeheten mindmap. Door gebruik te maken van symbolen, trefwoorden, afbeeldingen en kleuren helpt zo’n mindmap je bij het leggen van verbanden en het oplossen van problemen. Een van de betere online tools is MindMeister, waarmee je uit verschillende thematische sjablonen kunt putten. De gratis versie is beperkt tot drie mindmaps, de betaalde abonnementen beginnen bij 7,25 euro per maand (inclusief btw).

Automatisering

Tot nu toe zijn we ervan uitgegaan dat je als gebruiker op een gegeven moment zelf beslist wanneer je welk brokje informatie wilt bewaren, maar het is ook mogelijk dat proces te stroomlijnen. Er bestaan namelijk handige webdiensten waarmee je allerlei gebeurtenissen of handelingen kunt automatiseren.

Een van de populairste is IFTTT, wat staat voor If This Then That.

Via applets kun je internetdiensten en apparaten flexibel met elkaar verbinden voor automatisering. Een gratis registratie beperkt je tot twee applets, maar vanaf 28,80 euro per jaar kun je tot twintig applets gebruiken.

Je maakt een applet als volgt: druk op Create en kies Add bij If This, waarna je uit verschillende diensten en apparaten kiest, op basis van trefwoorden. Om bijvoorbeeld snel te focussen op het aanbod voor Evernote ga je naar www.ifttt.com/evernote. Je vindt hier applets als Sync Evernote and Todoist en Evernote reminder to Google event.

Vervolgens klik je op de resultatenknop voor een geschikte trigger, bevestig je de verbinding met Connect en sta je de gevraagde autorisaties toe. Stel indien nodig aanvullende parameters in en druk op Create trigger. Herhaal dit met Add bij Then That. Is alles naar wens, bestig dan met Continue en Finish. Ga naar My Applets om je applets te beheren. Je kunt ze aanpassen, of pauzeren door Connected uit te schakelen.

Er zijn ook nog andere, vergelijkbare diensten, zoals Zapier, het meer bedrijfsgerichte Microsoft Power Automate en het opensource-platform Huginn dat je zelf kunt hosten.

Lees ook dit artikel: Thuiswerken met IFTTT: 15 slimme recepten

Leerstimulans

Je kunt veel leren en zelfs leren hoe je kunt leren. Anders gezegd, je leert technieken waardoor je makkelijker en sneller kennis vergaart, en inzicht verwerft.

Zo bevat de website NeuroNation (Engelstalig) een programma met dertig oefeningen om je hersenactiviteit te trainen. Je leert sneller en logischer na te denken, je geheugen te verbeteren en je focus beter te behouden. Er is tevens een mobiele app voor iOS beschikbaar.

Voor een meer speelse en competititieve benadering kun je terecht op Art of Memory. Hier vind je tal van oefeningen en gevarieerde games, speciaal bedoeld om je geheugen te trainen. Je kunt je hier ook gratis aansluiten bij een community waarin je terecht kunt voor talrijke praktische tips en waar je ook vragen kunt stellen.

De app ANKI (beschikbaar voor diverse platformen, zowel desktop als mobiel) helpt je bij het verbeteren van het leren en onthouden van informatie met behulp van digitale flashcards. Het maakt gebruik van het principe van ‘spaced repetition’, waarbij slimme algoritmes informatie op strategische intervallen herhalen om het geheugen te versterken, op basis van de moeilijkheidsgraad van de kaarten en de reactie van de gebruiker.

Lezen kun je uiteraard, maar ben je helemaal zeker dat dit altijd optimaal gebeurt? De app Reader Trainer (Android, iOS en Windows) claimt je leesproces door gerichte oefeningen en feedback wel tot anderhalve keer te kunnen versnellen zonder verlies van begrip en retentie.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 navulbare inkttankprinters voor max 295 euro
© Epson
Huis

Waar voor je geld: 5 navulbare inkttankprinters voor max 295 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare printer met navulbare inktreservoirs? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer

Op het moment van schrijven zijn de besproken inkttankprinters bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 295 euro. De prijzen kunnen schommelen.

Epson EcoTank ET-2860

De scherp geprijsde Epson EcoTank ET-2860 is gegarandeerd een goede aankoop. Deze all-in-one-printer is op het moment van schrijven goedkoper dan ooit. Bovendien sleepte dit product onlangs het Beste Koop-predicaat van de Consumentenbond in de wacht. Volgens de Japanse fabrikant bespaar je met de EcoTank ET-2860 tot negentig procent op de inktkosten ten opzichte van een reguliere printer met cartridges. Er is een flessenset bijgesloten, zodat je meteen aan de slag kunt. Hiermee vul je de vier beschikbare kleuren zonder morsen na. Aan de voorzijde kun je het actuele inktniveau aflezen.

Dankzij een hoge printresolutie van 5760 × 1440 dpi leent de EcoTank ET-2860 zich goed voor het afdrukken van foto's. Dat kan in verschillende formaten, bijvoorbeeld 15 × 10 (randloos) en 20 × 13 centimeter. De geïntegreerde scanner ondersteunt een respectabele resolutie van 2400 × 1200 dpi. Daarnaast maak je met dit apparaat eventueel kopietjes. Als je de printer op wifi aanmeldt, voer je vanaf elke computer, tablet en smartphone afdruktaken uit. Voor een bekabelde aansluiting gebruik je als alternatief de usb-poort.

Epson EcoTank ET-4800

Als je geregeld meerdere paperassen scant of kopieert, is de Epson EcoTank ET-4800 een goede keuze. Bovenop bevindt zich namelijk een houder voor automatische documentinvoer. Leg hierin maximaal dertig A4'tjes van pakweg een verslag of rapport. De vellen worden vervolgens een voor een gescand of gekopieerd. Hierdoor hoef je niet elk A4'tje eigenhandig op de glasplaat te leggen. Een pluspunt is dat je de EcoTank ET-4800 zowel draadloos als bekabeld op jouw (thuis)netwerk kunt aansluiten. Op die manier kun je vanaf elk (mobiel) apparaat afdruktaken starten.

Met de bijgesloten flessenset kun je wel een tijdje vooruit. De fabrikant claimt dat de inhoud hiervan overeenkomt met maximaal 72 cartridges. Ga uit van ongeveer 4500 pagina's in kleur. Net zoals de meeste Epson-printers ondersteunt ook dit exemplaar een maximale resolutie van 5760 × 1440 dpi. Je kunt dus foto's scherp uitprinten. Gebruik je fotopapier van 15 × 10 centimeter, dan hebben de uitgeprinte kiekjes geen witranden. Tot slot is er ook nog een fax ingebakken.

HP Smart Tank 5107

Deze prijsvriendelijke inkttankprinter van HP neemt nauwelijks ruimte in beslag, want de Smart Tank 5107 meet slechts 43,5 × 15,7 × 36,2 centimeter. Plaats hem bijvoorbeeld in een kast of op het hoekje van je bureau. Ondanks het compacte formaat hebben de vier navulbare inktreservoirs een gezamenlijke capaciteit van duizenden pagina's. Verder kun je tot zo'n honderd vellen in de papierlade kwijt. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je print foto's in een formaat van maximaal 29,7 × 21 centimeter zonder witranden.

De Smart Tank 5107 heeft een wifi-adapter. Zodra je het apparaat met het thuisnetwerk verbindt, kun je vanaf een willekeurige computer, tablet of smartphone afdrukken. Je hoeft hiervoor niet per se de print-app van HP te installeren. Deze all-in-one-printer kan namelijk overweg met Apple AirPrint en Mopria. Hierdoor benader je de Smart Tank 5107 rechtstreeks vanuit het menu van jouw mobiele toestel. Voor een rechtstreekse verbinding met een pc of laptop is er ook nog een usb-poort beschikbaar.

Lees ook: Mobiel printen vanaf je smartphone of tablet: zo werkt het

HP Smart Tank 7605

De HP Smart Tank 7605 heeft erg veel te bieden. Zo ondersteunt deze all-in-one-printer automatisch dubbelzijdig afdrukken. Zeker wanneer je regelmatig lange documenten uitprint, bespaar je op het papierverbruik. Kopieer of scan je weleens een stapeltje documenten? In dat geval komt de automatische documentinvoer voor maximaal 35 A4'tjes goed van pas. Maak op die manier in één klap een (digitale) kopie. De bovenzijde bevat diverse aanraaktoetsen. Start hiermee bijvoorbeeld een scan- of kopieertaak. Dankzij een respectabele resolutie van 4800 × 1200 dpi is de Smart Tank 7605 voor fotoafdrukken een goede keuze. Er is ook nog een fax ingebouwd.

Fijn is dat de inkttankprinter met 2,4GHz- en 5GHz-netwerken uit de voeten kan. Hiermee vergroot je de kans op een stabiele draadloze verbinding. Je kunt trouwens ook een internetkabel in de netwerkpoort prikken. Dankzij AirPrint-ondersteuning maak je vanaf een iPhone, iPad of ander geschikt Apple-apparaat rechtstreeks printjes. Op andere mobiele apparaten kun je de gebruiksvriendelijke HP Smart-app installeren. Mooi meegenomen is de ruime invoerlade voor maximaal 250 vellen. Voorkom zo dat je steeds papier moet bijvullen.

Canon PIXMA G550

Voor (hobby)fotografen is de Canon PIXMA G550 een uitstekende kandidaat. In tegenstelling tot de andere besproken inkttank-printers heeft dit exemplaar niet vier, maar zes navulbare inktreservoirs. Naast zwart, cyaan, magenta en geel zijn er 'vakjes' voor grijze en rode inkt beschikbaar. Daardoor hebben fotoafdrukken natuurgetrouwe kleuren. Canon belooft dat je met een enkele flessenset maar liefst 3800 kiekjes in een standaardformaat van 15 × 10 centimeter kunt afdrukken. Let op: je kunt met deze fotoprinter niet kopiëren en scannen. Op de iets duurdere Canon PIXMA G650 zijn deze functies wél beschikbaar.

Een voordeel is dat de uitgeprinte kiekjes geen witrand hebben. Zelfs fotoafdrukken op A4-formaat zijn randloos. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je kunt de PIXMA G550 met wifi verbinden en vervolgens vanaf een computer, tablet, smartphone of geschikt fototoestel afdrukken. Ondersteuning voor AirPrint en Mopria is ingebakken, waardoor je de Canon PRINT-app in feite links kunt laten liggen. Print in plaats daarvan gewoon vanuit de standaardmenu's van je smartphone of tablet.

▼ Volgende artikel
Hoe gebruik je AirPods en een Apple TV om films in surround te beleven?
© apple.com
Huis

Hoe gebruik je AirPods en een Apple TV om films in surround te beleven?

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

Ruimtelijke audio gebruiken met je Apple TV? In dit artikel leggen we je het uit en:

  • Wat kun je verwachten van Ruimtelijke audio?
  • Wat heb je daarvoor nodig?
  • Hoe stel je Ruimtelijke audio op een Apple TV in?
  • Bij welke apps en streamingdiensten kan dat?
  • Hoe kun je alles personaliseren met je iPhone?

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen kan dus niet met een iPad of Mac, maar je kunt het persoonlijke profiel dat je creëert op een iPhone wel toepassen op andere Apple-toestellen. Ook de Apple TV. Dit profiel wordt enkel gedeeld tussen jouw apparaten; volgens Apple wordt het bestand versleuteld en niet met het bedrijf gedeeld.

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.