Online kun je veel informatie vinden over gezondheid, medicatie, ziektes en aandoeningen. Daardoor zijn veel mensen geneigd een zelfdiagnose te stellen wanneer ze beginnen te googlen op hun symptomen en problemen. Vaak doen mensen dit uit “ongerustheid of nieuwsgierigheid”, aldus huisarts David van der Lof, werkzaam in Groningen. Hoe kijkt de huisarts aan tegen Dokter Google?

In een wereld waarin een groot deel van de medische kennis voor het oprapen ligt, voelt de dokter bellen voor je problemen wellicht wat ouderwets. Maar in veel - sterker nog, in de meeste - gevallen is het dat niet. Online informatie kan je namelijk een verkeerde richting op sturen, terwijl de gegevens in gezondheidsapps vaak niet compleet zijn, waardoor eventuele informatie die daaruit voortvloeit dus alleen bij benadering is. Bovendien kan een online zelfdiagnose er vaak toe leiden dat je denkt een ziekte of aandoening te hebben die je waarschijnlijk niet hebt. Zelfdiagnoses stellen kan gevaarlijk zijn, wanneer je de verkeerde conclusies trekt.

Waarom mensen zich daar dan toch vaak aan wagen, is volgens de Groningse huisarts Van der Lof simpel te verklaren. “Het is ontzettend laagdrempelig en daardoor heel makkelijk om ‘even op te zoeken’. Mensen willen zichzelf vaak geruststellen.” De arts zegt dat door het internet de beschikbaarheid van medische informatie geëxplodeerd is. “Je hoeft weinig moeite te doen om erg gedetailleerde informatie te vinden. Het is laagdrempeliger dan naar een (huis)arts gaan. Mensen voelen daar soms schaamte voor en dan is googlen veel makkelijker.”

©Pcess609

Het voordeel van symptomen googlen

Symptomen opzoeken via Google, of een andere zoekmachine, kan wel waardevol zijn. Van der Lof is daar voorstander van, maar plaatst er wel een belangrijke kanttekening bij. “Gebruik je huisarts of een andere medisch professional vervolgens om te toetsen of het klopt wat je hebt gevonden. Het is goed om voor jezelf helder te krijgen waar je ongerust over bent, zodat het gesprek met een arts gericht kan plaatsvinden op de klachten en verwachtingen of ongerustheid van de patiënt.” Trek tijdens het zoeken niet direct conclusies en houd vooralsnog een open houding aan.

Een ander voordeel is dat patiënten zodoende voorbereid naar een gesprek kunnen komen. Wanneer iemand bang is voor een soort kanker, omdat bepaalde symptomen overeenkomen, dan kan de huisarts samen met de patiënt inschatten of het een reële ongerustheid is. Dan kan een arts bepalen of er een vervolgonderzoek nodig is of dat er een doorverwijzing moet plaatsvinden. Ligt de werkdruk daardoor hoger? Dat niet. “Vroeger ging het van ‘de buurman heeft dit en dit en dat herken ik’. En nu is het ‘ik las een verhaal van iemand en toen…’.” Wel zijn de vragen wat gerichter dan vroeger.

Het is wel belangrijk dat mensen hun eigen bevindingen toetsen of bij problemen de huisarts bellen. Ondanks het feit dat er veel medische informatie beschikbaar is, is die informatie goed kunnen interpreteren een tweede. “Mensen zonder medische opleiding kunnen vaak niet goed inschatten of hun klachten dermate ernstig zijn dat ze medische hulp nodig hebben. Mensen laten zich soms ten onrechte geruststellen en lopen dan te lang met dingen door, maar nog vaker worden ze ongeruster omdat je op internet nou eenmaal vaker de slechte verhalen over ziekten tegenkomt.”

©Studio Romantic

De rol van smartwatches en fitnesstrackers

De beschikbaarheid van al die medische informatie heeft nog een positief effect, merkt Van der Lof op. “Er is een flinke toename van mensen die informatie willen over hun eigen gezondheid. Het stimuleert bewegen en gezond leven, dat is een voordeel.” Maar ook hier moet je iets belangrijks in acht nemen. “Het zorgt echter wel weer voor extra dingen waar mensen ongerust over kunnen zijn. Interpretatie kan lastig blijven.” Helemaal wanneer mensen zich wagen aan smartwatches en fitnesstrackers, die vaak (slechts delen van) ons lichaam in de gaten houden.

“Het zorgt voor meer beschikbare medische informatie over de gezondheid van de patiënt”, zegt Van der Lof. “Conditie, hartslag, hartritme, zuurstofwaarden, bloeddruk en slaapritme zijn een aantal zaken die getest kunnen worden. Het speelt in op de grotere informatiebehoefte van mensen, zeker ook na de covid-pandemie.” Sindsdien zijn veel mensen zich bewuster van hun gezondheid, waardoor daar ook meer aandacht naar uitgaat. Met fitnesstrackers en gezondheidsapps ben je geen passieve patiënt meer, maar speel je een actieve rol in je eigen gezondheid.

Maar ook in het gebruik van een wearable schuilt wat gevaar. Wederom gaat het erom dat mensen de informatie niet altijd goed kunnen verwerken. “Het wordt wel vrij snel voor waar aangenomen als een fitnesstracker of smartwatch iets meet”, legt Van der Lof uit. “Mensen laten zich dan niet altijd geruststellen als ik zeg dat het geen kwaad kan. Met name hartslag en hartritme is een punt waar mensen snel ongerust over zijn. Wanneer je wakker word en op je smartwatch ziet dat je ’s nachts tijdens het slapen een tijdje een hoge hartslag hebt gehad: daar kunnen mensen zich zorgen om maken. Terwijl je dat zónder smartwatch nooit geweten had en je je dus ook niet druk zou hebben gemaakt.”

Van der Lof vervolgt: “Dat een verklaring dan kan zijn dat iemand gewoon even wat onrustig sliep of droomde, wordt niet altijd aangenomen. Mensen vergeten dan dat je naar het grote plaatje moet kijken.” Daarnaast is het maar de vraag of het altijd goed geregistreerd wordt. “Er is veel kwaliteitsverschil in de apparaten en ze zitten bijvoorbeeld ook niet altijd goed om je pols. Als ze allemaal kwalitatief zo goed zouden zijn, zouden artsen niet nog ‘ouderwetse’ bloeddrukmeters met een band om je arm gebruiken, of grote apparaten die hartfilmpjes maken.”

©Prostock-studio

Zelfdiagnoses stellen met gezondheidsapps

Fitnesstrackers en smartwatches koppel je veelal aan bijbehorende of zelfstandige gezondheidsapps. Die apps verzamelen je gegevens en kunnen ter plekken meten hoe het zit met bijvoorbeeld je hartslag, bloeddruk en het aantal verbrande calorieën. Hoe goed zijn die apps eigenlijk? “De functies met betrekking tot sporten en beweging zijn betrouwbaar”, aldus Van der Lof. “Maar dan heb je het wel over het bijhouden van bijvoorbeeld stappen en afgelegde hardloop- of fietsafstand. Het kan heel stimulerend werken om doelen te stellen en beloningen te krijgen.”

“Met zaken als hartritme, zuurstofwaarden en bloeddruk moet je voorzichtig zijn”, benadrukt de Groningse huisarts. Dat betekent echter niet dat je die apps niet op een veilige manier kunt gebruiken. Dat kan alleen “zolang je de beperkingen van de apps blijft zien”. “Voor bijhouden van beweging en sport kunnen apps, al dan niet in combinatie met een fitnesstracker, heel handig zijn.” De apps kunnen mensen motiveren te bewegen, stoppen met roken of helpen beter te slapen. Ook zijn er apps die welvaartsziektes als suikerziekte, hoge bloeddruk en overgewicht proberen te voorkomen.

©Charlie's

Wat er mis kan gaan met zelfdiagnoses stellen

Al die informatie op het internet, op je pols en op je smartphone kan dus ontzettend handig zijn. Ze kunnen je helpen gezonder te leven of misschien voorkomen dat je last krijgt van bepaalde ziektes. Maar toch hangt er nog een donkere wolk boven de mensen die dergelijke informatie gebruiken om zelfdiagnoses te stellen en de informatie dus op verkeerde wijze interpreteren. Het grote gevaar is niet dat iemand denkt dat hij of zij opeens veertien soorten kanker heeft, maar dat iemand onterecht wordt gerustgesteld over bepaalde symptomen. Dáár schuilt het grootste gevaar in.

“Daardoor lopen mensen langer door met iets dat mogelijk eerder medische aandacht nodig had”, legt Van der Lof uit. “En kan de situatie veel erger zijn als mensen later bij de arts komen. Als iemand vervolgens vanuit zijn eigen overtuiging andere mensen met dezelfde klachten gaat overtuigen, heeft het ook nog effect op de omgeving. Dit zie je soms op bepaalde internetfora waar iedereen elkaar naar de mond praat. Een beetje hetzelfde idee als de ‘social media-fuik’. Gelukkig zie ik toch ook regelmatig de opmerking ‘bespreek het eens met je huisarts’ staan. Vooral doen!”

Of je nu een vlucht boekt, een visum aanvraagt of een vakantiehuis huurt: online liggen oplichters op de loer. In dit artikel lees je hoe je betrouwbare websites herkent, welke trucs veel worden gebruikt door fraudeurs en hoe je jezelf digitaal beschermt met slimme tools van Bitdefender. Zo vertrek je veilig en zorgeloos.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Een vakantie begint steeds vaker achter je laptop of smartphone: je boekt je vlucht, regelt je verblijf en vraagt eventueel een visum aan – allemaal online. Maar dat gemak kent ook een keerzijde. Het internet wemelt van de nepsites en digitale oplichters liggen op de loer om goedgelovige reizigers te misleiden. De Fraudehelpdesk waarschuwde onlangs nog voor nepwebsites rondom het Engelse ETA-visum, waarmee mensen onnodig geld kwijtraakten of privégegevens prijsgaven.

©Black Forest Labs

Zo herken je betrouwbare websites

Een vakantiedeal gevonden die nét iets te mooi lijkt om waar te zijn? Dan is dat vaak ook zo. Criminelen maken steeds geavanceerdere nepsites die sprekend lijken op bekende boekingsplatforms of luchtvaartmaatschappijen. Denk aan nagemaakte logo's, professioneel ogende foto's en zelfs nepbeoordelingen. Toch zijn er manieren om betrouwbaarheid te toetsen.

Controleer altijd het webadres: een officiële partij gebruikt doorgaans een herkenbare domeinnaam die begint met https en eindigt op een logische extensie, zoals .nl, .com of .gov.uk. Een vage of afwijkende URL – bijvoorbeeld met spelfouten of vreemde toevoegingen – is vaak een waarschuwingssignaal. Gebruik daarnaast een zoekmachine om de naam van de aanbieder op te zoeken in combinatie met woorden als 'ervaring', 'klacht' of 'fraude'. Reizigers zijn niet te beroerd om hun slechte ervaringen online te delen, en dat helpt jou om een val te vermijden.

Visa, valse beloften en verborgen kosten

Steeds meer landen eisen een digitale toestemming of visum voor aankomst, zoals de ETA (Electronic Travel Authorisation) voor het Verenigd Koninkrijk of de ESTA (Electronic System for Travel Authorization) voor de Verenigde Staten. Op het eerste gezicht lijkt het aanvragen hiervan eenvoudig: je vult je gegevens in, rekent af en klaar. Maar juist dáár maken malafide tussenpersonen misbruik van. Ze bouwen websites die zich voordoen als officiële loketten, compleet met vlaggen, stempels en zogenaamd juridische taal. Vervolgens rekenen ze forse bedragen voor diensten die in werkelijkheid veel goedkoper of zelfs gratis zijn, en soms sturen ze helemaal niets op.

In sommige gevallen ontvang je wel een geldig document, maar betaal je daar vier keer te veel voor. In andere gevallen geef je zonder het te beseffen je paspoortgegevens of creditcardinformatie aan een criminele organisatie. Controleer daarom altijd of je op de officiële overheidswebsite van het betreffende land zit. Deze zijn meestal in het Engels beschikbaar en eindigen vaak op een .gov-domein. Twijfel je? Begin je aanvraag dan via de website van je eigen overheid, zoals Nederlandwereldwijd.nl – zij verwijzen altijd door naar de juiste instanties. Vertrouw bij voorkeur niet op links uit zoekadvertenties of social media; die leiden vaker naar commerciële of malafide aanbieders.

©tanaonte

Veelvoorkomende fraude: wees alert op deze signalen

Online reisfraude is helaas al lang geen uitzondering meer. Fraudeurs spelen slim in op de behoefte aan goedkope vakanties, last minutes en unieke accommodaties. Denk aan een prachtig vakantiehuis tegen een aantrekkelijke prijs, waarbij je gevraagd wordt om een aanbetaling over te maken buiten het reguliere boekingsplatform om. Of aan phishingmails van zogenaamd bekende luchtvaartmaatschappijen waarin je wordt gevraagd om je boeking te bevestigen via een link. Ook bestaan er valse apps die zich voordoen als officiële platforms voor vervoer, verblijf of sightseeing, maar in werkelijkheid malware verspreiden of je gegevens stelen.

Een klassiek trucje is ook het sturen van urgente meldingen: een ‘verloren bagagebericht’ via sms of een ‘laatste kans om je vlucht te bevestigen’ via e-mail. Deze berichten zijn ontworpen om paniek of haast op te roepen, zodat je zonder goed te kijken op de link klikt. Daarom is het cruciaal om altijd even stil te staan bij onverwachte meldingen en niet zomaar op elke link te tikken. Zeker op reis, wanneer je minder alert bent en afhankelijker van je telefoon, loont het om extra waakzaam te zijn.

Onmisbare tools voor vertrek

Je koffers inpakken is één ding, maar hoe zit het met je digitale uitrusting? Een goede voorbereiding begint bij je apparaten: je smartphone, laptop en tablet zijn onmisbare reisgenoten, maar ook kwetsbaar voor digitale dreigingen. Zorg daarom vóór vertrek dat je beveiliging op orde is. Installeer een betrouwbaar beveiligingspakket dat niet alleen virussen detecteert, maar ook bescherming biedt tegen phishing, valse websites en diefstal van persoonsgegevens. Gebruik daarnaast een VPN om veilig te internetten via openbare wifi-netwerken op luchthavens, in cafés of hotels. Tot slot is een wachtwoordmanager geen overbodige luxe: die helpt je om unieke, sterke wachtwoorden te gebruiken voor al je accounts, zonder dat je ze zelf hoeft te onthouden.

Bitdefender biedt met pakketten als Premium Security en Total Security complete oplossingen waarmee je jezelf digitaal wapent. Daarmee bescherm je je apparaten automatisch tegen risico’s, waar je ook bent – thuis, onderweg of op je vakantiebestemming.

Bij gewone kledingstomers moet je de stof met één hand straktrekken terwijl je met de andere hand stoomt. Dat betekent dat je kleding ergens moet ophangen – aan een deur, haak of kastknop. De Tefal AeroSteam werkt anders: dankzij de verstelbare zuigkracht wordt de stof automatisch strak getrokken. Hierdoor kun je hem overal gebruiken, ook op plekken waar niets is om je kleding aan op te hangen. Tijd voor een test.

Wanneer grijp je naar een kledingstomer? Meestal is dat als je snel van de kreukels af wilt. Wat dat betreft verrast de Tefal AeroSteam met zijn opwarmtijd: heb je het waterreservoir gevuld en zet je hem aan, dan is hij in 30 seconden gebruiksklaar. Dat zie je (aan het blauwe lichtje dat niet meer knippert) en dat hoor je door een duidelijk geluidssignaal.

Gebruiksgemak

Op het apparaat zitten naast de aan-/uitknop nog twee knoppen: eentje die je indrukt om te beginnen met stomen en eentje waarmee je tussen de drie verschillende standen schakelt: alleen stoom, stoom met zachte zuigkracht en stoom met turbo zuigkracht. Op die zuigkracht komen we verderop nog terug.

Wat betreft de standen is de vuistregel dat hoe delicater de stof, hoe lager de stand die je kiest. Maar dat blijft een beetje uitproberen. Op ons testmateriaal (een kantoenen hemdje, een T-shirt, een overhemd en een linnen blouse) werkte de middelste stand (stoom + zachte zuigkracht) over het algemeen het meest effectief. Alleen bij de linnen blouse hebben we teruggeschakeld naar alleen stomen; doordat de stof van nature ongelijk is (linnenstructuur) vonden we de zuigkracht juist niet handig.

Erg fijn vonden we het lange snoer (2,6 meter), waardoor we genoeg bewegingsvrijheid hadden. Ook het gewicht (1,4 kilo) is prima: het is niet zo dat je na één kledingstuk al een lamme arm hebt van alleen het apparaat omhooghouden. De driehoekige vorm van de zoolplaat is ook prettig: dat maakt het makkelijk om bijvoorbeeld langs knoopjes te stomen.

©AK | ID.nl

Door de vorm van de zoolplaat kun je overal makkelijk bij.

Zuigkracht

Zoals gezegd is de Tefal AeroSteam uitgerust met zuigkracht. Schakel je een van de twee standen waarop dit werkt, dan hoef je in principe zelf de kleding niet meer strak te trekken; dat doet het apparaat dan automatisch. Daar komt wel wat geluid bij kijken, geluid dat in de verte – niet heel vreemd – aan een stofzuiger doet denken. Staat de zuigstand aan, dan zie je inderdaad hoe de stof tegen de zoolplaat wordt gezogen.

Voor het beste resultaat houd je in je vrije hand een hanger met het te stomen kledingstuk erop. Dat geeft je meer vrijheid dan wanneer het kledingstuk aan een hangertje aan de kast hangt. In principe werkt dit goed: je kunt het kledingstuk zo makkelijker draaien of even meer in het licht gaan staan om te kijken of de kreukels overal uit gaan. Daarbij wel een kleine kanttekening: dat geldt vooral voor kleding die niet te zwaar is, zoals een shirtje of een overhemd. Bij het stomen van een spijkerjasje vonden we het zelf toch makkelijker om de jas op de kapstok te laten hangen. Maar dat kan ook gelegen hebben aan ons gebrek aan spierballen…

©AK | ID.nl

Je schakelt makkelijk tussen de verschillende standen.

Resultaat

In totaal hebben we vijf kledingstukken aan de stoomtest onderwerpen: een katoenen hemdje, een dun T-shirt, een wat zwaarder overhemd, een linnen blouse en een spijkerjasje. De beste resultaten bereikten we op het hemdje en op het overhemd. De hardnekkige kreukels die daar in zaten, waren in een mum van tijd verdwenen. Het dunne T-shirt knapte ook behoorlijk op, maar de zuigstand veroorzaakte daar af en toe juist nieuwe kreukels (net zoals dat weleens gebeurt wanneer je aan het strijken bent). Het lukte ons niet om de linnen blouse kreukvrij te krijgen, maar dat heeft vooral te maken met de bobbelige structuur van de stof. Ook met een gewoon strijkijzer zou dit ons niet gelukt zijn.

Aangenaam verrast waren we over de resultaten op het spijkerjasje. Daar hoefden geen kreukels uit, maar omdat het veel gedragen wordt, kon het wel een opfrisbeurt gebruiken. Dat lukte prima, met de turbostand. Na afloop rook het jasje aanmerkelijk frisser dan vóór de behandeling.

©AK | ID.nl

Kleine minpuntjes

Een waterreservoir met een inhoud van 100 milliliter is redelijk gangbaar bij kledingstomers, maar er zijn er ook behoorlijk wat waarin je zo'n 200 milliliter kwijt kunt. Een voorbeeld daarvan is de Philips GC810/20), die qua prijs ongeveer een tientje meer kost dan de AeroSteam. Tefal heeft zelf ook 200 ml-modellen in het assortiment. Wij vinden het daarom jammer dat er bij de AeroSteam is gekozen voor een capaciteit van 100 milliliter. Dat zou volgens Tefal zelf genoeg moeten zijn voor het stomen van ongeveer drie overhemden of vier T-shirts, maar in onze test haalden wij dat niet. We moesten echt een paar keer bijvullen. Nu is het natuurlijk wel zo dat je in het dagelijks gebruik niet je hele was wilt wegwerken (daar heb je je strijkijzer voor), maar waarschijnlijk alleen net dat ene shirtje of jasje kreukvrij wilt maken; dan heb je er wel voldoende aan. Dat bijvullen gaat overigens heel makkelijk en het dopje sluit het reservoir vervolgens lekvrij af.

©AK | ID.nl

Het waterreservoir had wat ons betreft wel wat meer inhoud mogen hebben.

Ook hadden we het fijn gevonden als de AeroSteam ook horizontaal te gebruiken zou zijn (dat maakt het wegwerken van een kreukel soms net wat gemakkelijker), maar dit kan niet. Sterker nog: in de handleiding wordt zelfs expliciet benadrukt dat je de stomer nooit horizontaal mag gebruiken. Maar goed: het is dan ook geen strijkijzer, dus ook hier kunnen we overheen stappen.

Tefal AeroSteam kopen?

Al met al is de Tefal AeroSteam een prima kledingstomer, een mening die ook naar voren komt uit tientallen gebruikersreviews op Kieskeurig.nl.  Zijn snelle opwarmtijd, drie verschillende standen, lange snoer, de zuigkracht en het gebruiksgemak zijn echte pluspunten. Over het algemeen haalt hij kreukels inderdaad snel en makkelijk weg, hoewel bij sommige stoffen, zoals linnen structuur, het resultaat wat minder is. Enige minpunten zijn eigenlijk het feit dat het waterreservoir snel leeg is en dat je hem niet horizontaal kunt gebruiken. Maar dat weegt niet op tegen het gemak waarmee je er snel even een kledingstuk netjes mee maakt of opfrist.