ID.nl logo
Afvallen: nooit meer jojo-gedrag!
© SASIMOTO - SASIWIMOL K.
Gezond leven

Afvallen: nooit meer jojo-gedrag!

Je probeert steeds af te vallen, maar houdt het niet vol en komt weer op je oude gewicht terecht - of erger? Dat is jojo-gedrag. Diëtist en dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat legt uit hoe het werkt en hoe je ervan afkomt.

⏱ In dit artikel legt expert Eveline van de Waterlaat je uit:

Wat het jojo-effect is bij afvallen en hoe je het herkent. Waarom zoveel mensen er last van hebben Hoe het werkt in je lijf Hoe je het gedrag kunt doorbreken

Wil je een paar kilo kwijt? Kijk dan in ons Afvaldossier vol artikelen over gezonde voeding, beweging en sporten, maar ook over apps, gadgets en connected health-apparaten.

Ook interessant voor jou: Afvallen? Zo pas je je eetpatroon aan

Wat is jojo-gedrag?

Het jojo-effect is onbewust gedrag van mensen dat zich steeds herhaalt. Je valt af en in korte tijd komen die kilo's er weer aan of er komen zelfs extra kilo's bij. “Het gaat niet om twee of drie kilo, dat is een hele normale schommeling,” zegt diëtist en dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat. “Dat zie je ook als je op vakantie bent, ongesteld moet worden of net even wat meer zout hebt gegeten. Nee, het gaat echt om meerdere kilo's afvallen en weer aankomen, vanaf zo'n acht à tien kilo.”

Hoe komt het?

De oorzaak is volgens Van de Waterlaat dat we maar beperkt kijken naar afvallen. De diëtist schreef het boek Nu afvallen en nooit meer aankomen. Als je met afvallen aan de slag gaat, kijken de meeste mensen naar voeding en leefgewoontes, maar niet naar persoonlijkheid en hun persoonlijke valkuilen. Van de Waterlaat: “We denken ons voedingspatroon even te kunnen aanpassen, daarna hebben we ons doel bereikt - of niet – en vervolgens gaan we gewoon weer verder waar we gebleven waren.”

We leven in een tijd van overvloed: eten is heel makkelijk beschikbaar. “We onderschatten vaak de situatie en we overschatten onszelf,” zegt de diëtist. “We denken dat we makkelijk een gebakje kunnen afslaan. Dan gaan we naar een verjaardag en lukt het toch niet. Vervolgens voel je je rot, kom je thuis en denk je: nu is het toch al mislukt en kan ik net zo goed verder eten.” Daarnaast is een oorzaak de toename van stress. Binnenkort komen we daar in een artikel over emotie-eten uitgebreid op terug.

Lees ook: Eèèèèn ontspan! Waarom yoga goed is als je wilt afvallen

©Pormezz - stock.adobe.com

Valt de een sneller af dan de ander? Het antwoord is: ja. De diëtist: “In mijn praktijk zie ik veel verschil in hoe gemakkelijk iemand afvalt. De een moet er veel meer werk voor doen dan de ander.” Het heeft met een genetische aanleg en je stofwisseling te maken. Maar ook medicatie kan hierbij een belangrijke rol spelen. Zelfs darmbacteriën hebben hier invloed op.

Crashdieet ook boosdoener

Het regelmatig volgen van een crashdieet (minder dan 500 calorieën per dag) is ook een oorzaak van jojo-effect. Onderzoeken wijzen uit dat het je honger- en verzadigingsmechanisme verstoort. Na het volgen van zo'n dieet maak je meer honger- en minder verzadigingshormonen aan, waardoor je moeilijker op gewicht kunt blijven of afvallen. Van de Waterlaat: “Kortdurende diëten veranderen niks aan je gedrag. Dan blijf je in het jojo-effect hangen. Er is echt een langdurige leefstijlverandering nodig.”

“Met een crashdieet krijg je vaak ook weinig eiwitten binnen en verlies je spiermassa,” zegt de diëtist. “Spiermassa is heel erg belangrijk voor je verbranding. Spierweefsel kost zelfs in rust meer energie om te onderhouden. Eet je dus niet genoeg eiwitten, dan krijg je meer honger en je verbranding wordt minder. Als je daarmee op gewicht wilt blijven is dat mentaal ook nog eens loodzwaar.” Gedoemd tot mislukken dus.. en dan val je weer terug.

©ronstik

Vetcellstress Maastricht University deed onderzoek naar jojo-gedrag. Wat blijkt? Vetcellen ondervinden stress na sterk afvallen. Om de stress zo snel mogelijk weer kwijt te raken, gaan ze opnieuw vet stapelen.

Hoe doorbreek je jojo-gedrag?

Kom uit je comfortzone! Dat is het advies van de diëtist. “Als je voor langere tijd op gewicht wilt blijven, heb je een blijvende oplossing nodig,” zegt Van de Waterlaat. “Je moet iets nieuws gaan doen en dat vraagt je om te kijken naar je persoonlijkheid, gedrag en persoonlijke valkuilen in een situatie. Dus niet alleen kijken naar je voeding en leefgewoontes. Alleen zo kun je een terugval, het jojo-effect, voorkomen.”

Inzicht krijgen in je eetgedrag is wel de eerste stap als je wilt afvallen. We beschreven het al in dit artikel en ook apps waarin je een voedingsdagboek kunt bijhouden, kunnen helpen om inzicht te geven. Maar naast een gebalanceerd voedingspatroon en beweging, is inzicht krijgen in je persoonlijkheid of ego, zoals het in het boek Nu afvallen en nooit maar aankomen staat beschreven, dus heel belangrijk. “Zonder inzicht geen uitzicht,” zegt de diëtist. 

Wie is Eveline van de Waterlaat? Eveline van de Waterlaat is dieetpsycholoog en diëtist. Ze is gespecialiseerd in jojo-gedrag en gedragsverandering. Eveline is eigenaar van praktijk Super Shape en schreef het boek Nu afvallen en nooit meer aankomen, onder andere te bestellen bij Bol.com.

©Kristel van Herpt

▼ Volgende artikel
Dit is wat One UI 7 op de Samsung Galaxy S25 te bieden heeft
© Wesley Akkerman
Huis

Dit is wat One UI 7 op de Samsung Galaxy S25 te bieden heeft

De Samsung Galaxy S25-lijn is de eerste smartphonereeks die beschikt over versie 7 van One UI, de Samsung-softwareschil die je aantreft op de Android-apparaten van het bedrijf. In dit artikel lees je wat je allemaal verwachten kunt van One UI 7.

One UI 7 heeft verschillende softwaremogelijkheden die niet altijd aan bod komen in een recensie, maar die wel heel handig kunnen zijn. We nemen je mee langs de belangrijkste wijzigingen aan het systeem en kijken onder meer naar: • Systeemaanpassingen • Now Bar en Now Brief • Het aanpasbare snelmenu • De overige AI-mogelijkheden

Lees ook: Review Samsung Galaxy S25 Ultra – Slimme AI of slimme marketing?

De rek is inmiddels wel uit de smartphoneontwikkeling. Fabrikanten kunnen nauwelijks nog innovatieve onderdelen toevoegen, omdat de slimme telefoon inmiddels zo goed als alles kan. Vooral op hardwaregebied valt er weinig nieuws meer te verwachten. Natuurlijk zullen we nog verbeteringen zien in camera's, processors en accu's, maar in grote lijnen is de smartphone uitontwikkeld. Daardoor zijn ze tegenwoordig net zo spannend als wasmachines: ze doen wat ze moeten doen.

Dat betekent echter niet dat er geen nieuwe functies worden ontwikkeld. Die zitten vooral in software. De Google Pixel 9-reeks zette die trend medio 2024 in met een verrassend snelle opvolger van de Pixel 8-serie. OnePlus, Asus en Samsung volgen die lijn en leggen de nadruk op software. One UI 7 is daar het beste voorbeeld van. Zonder die softwareschil had Samsung net zo goed een jaar aan smartphonelanceringen kunnen overslaan.

Systeemaanpassingen

Maar wat maakt One UI 7 dan zo bijzonder? We hebben de afgelopen weken de drie verschillende Samsung Galaxy S25-toestellen getest en zijn tot de onderstaande observaties gekomen. Zo is het onder meer mogelijk om een verticale applade in te stellen. Daarmee bedoelen we dat je al je apps in de applade kunt bekijken door omhoog en omlaag te vegen (in plaats van naar links en rechts). Dat regel je door de lade te openen, onderin op de drie puntjes te tikken en dan Sorteren > Alfabetische volgorde te selecteren.

Daarnaast valt op dat de animaties in One UI 7 veel soepeler zijn dan voorheen. Ze ogen en voelen gestroomlijnd, wat het hele systeem een verfijnde en samenhangende uitstraling geeft. In eerste instantie merk je dit misschien niet direct, maar na een paar uur gebruik valt de soepelheid steeds meer op. Ook de vernieuwde systeemiconen dragen bij aan de prettige bediening op de S25-modellen. One UI 7 voelt daardoor even modern als afgewerkt aan – en dat is een groot compliment.

©Wesley Akkerman

Hier zie je de menu-opties staan voor het opnieuw rangschrikken van de applade.

Now Bar en Now Brief

Ook biedt One UI 7 ruimte aan twee nieuwe onderdelen, de Now Bar en Now Brief. Hoewel ze enkele overeenkomsten hebben, gebruik je ze allebei op andere momenten. De Now Bar is een soort zwevend eiland (waar hebben we dat eerder gehoord) onderaan het vergrendelde scherm van je Galaxy, waar je basale interface-elementen in aantreft – denk aan een opnameknop voor een geluidsopname of bijvoorbeeld wegwijzers van Google Maps. Zo kun je snel iets regelen zonder je smartphone te hoeven ontgrendelen..

Now Brief daarentegen is veel uitgebreider. Dit is een apart onderdeel binnen One UI 7 waar veel AI-opties moeten samenkomen. Now Brief biedt op drie momenten van de dag een overzicht aan van onder meer het weer, het verkeer, je agenda-afspraken en bijvoorbeeld een Spotify-afspeellijst. Het moet je helpen de dag voor te bereiden, door te komen en erop terug te kijken. Zie dit als een soort persoonlijke dag-overzicht dus. Daarmee kan de Samsung Galaxy S25 Ultra, en later ook andere Galaxy's, dienen als een persoonlijke assistent.

©Wesley Akkerman

Dit is het thuisscherm van de Galaxy S25. Rechts van het weerbericht zie je twee widgets staan: de bovenste is een snelkoppeling naar Now Brief.

Aanpasbaar snelmenu

Een ander onderdeel dat het vermelden waard is, is het snelmenu. Daarmee doelen we op het menu dat je van boven naar beneden trek. Daarin staan allerlei opties, bijvoorbeeld voor wifi, bluetooth en andere kernonderdelen. Daar kon je al langer allerlei dingen in wijzigen, zoals bijvoorbeeld de knoppenindeling. Maar in ONe UI 7 ziet het er wel anders uit. Als je de Samsung Galaxy S25 Ultra opstart, dan heeft Samsung dit snelmenu voor je in twee delen opgedeeld. In het kader van overzicht – maar dat beteken ook dat je moet weten aan welke kant je de boel naar beneden moet trekken. Links geeft meldingen, terwijl je vanaf rechts de instellingen bekijkt.

Vind je deze tweedeling niet prettig? Je kunt gelukkig ook alles weer heel makkelijk in één overzicht bij elkaar zetten (zonder dat je daar bijvoorbeeld een aparte app als Good Lock voor hoeft te downloaden). Wanneer je dit doet, dan krijg je met een enkele swipe toegang tot zowel de notificaties als de opties. Je stelt dit met een paar simpele stappen in. Trek je snelmenu vanaf rechts naar beneden en tik op het potloodicoon aan de rechterkant. Tik nu op Vensterinstellingen (links) en tik op het volgende scherm op Samen. Tik nu op Gereed om de keuze te bevestigen. Vanaf dat moment heb je (weer) één snelmenu.

©Wesley Akkerman

Dit is het aangepaste snelmenu, dat notificaties en instellingen samenvoegt.

Overige AI-mogelijkheden

Tot slot kijken we naar de overige AI-mogelijkheden van de Samsung Galaxy S25-serie. Zo is het onder meer mogelijk Google Gemini te gebruiken. Dat doe je door de powerknop kort in te drukken: de assistent komt dan vanzelf vanaf beneden omhoog. Op moderne Galaxy's biedt Gemini ondersteuning aan voor verschillende Samsung- en Google-apps, waardoor het mogelijk is die apps aan te spreken en dingen uit te laten voeren met een stemcommando. Soms kun je zodoende twee of drie apps in één keer iets voor je laten doen, met één commando.

Op moment van schrijven lijken de mogelijkheden al redelijk uitgebreid te zijn, maar eerlijk is eerlijk: schijn bedriegt. Momenteel werken alleen de genoemde apps met deze AI-functie. Datzelfde geldt overigens voor Now Brief, als we daar nog even kort op terugkomen. Alleen de echt grote namen binnen de Google Play Store zullen direct werken met dit soort diensten. In de toekomst wordt dat aanbod uitgebreid. Nederlandse apps, zoals die van de NS bijvoorbeeld, werken hier nog niet mee. Daardoor is de waarde van dit soort AI-opties nu nog twijfelachtig.

©Wesley Akkerman

Als je op de powerknop drukt, komt Google Gemini naar boven. Zo ziet dat eruit.

▼ Volgende artikel
Wintersport voorbij? Zo houd je je skikleding fris en waterdicht
© Gorilla
Huis

Wintersport voorbij? Zo houd je je skikleding fris en waterdicht

Na een week vol sneeuwpret, frisse berglucht en indrukwekkende pistes is je skikleding niet meer zo fris. Eenmaal thuis gekomen blijft de tas met vuile was liggen voor de wasmachine. Want hoe was je eigenlijk skikleding? Als je je kleding niet goed wast en opbergt, is de kans groot dat je volgend jaar niet zo warm en droog blijft tijdens de afdaling. Onze tips helpen je om je skikleding te wassen, drogen en veilig op te bergen voor volgend jaar.

Dit artikel in het kort: ⛷️ Wacht niet te lang met je skikleding wassen. ⛷️ Bereid de kleding voor op de wasbeurt. ⛷️ Was op lage temperaturen met weinig wasmiddel en geen wasverzachter. ⛷️ Impregneer de kleding. ⛷️ Droog de kleding in een geventileerde ruimte.

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Was snel na je weekje wintersport

Het op de juiste wijze je skikleding wassen is belangrijk: daardoor blijft de kwaliteit van de kleding goed. Ook blijft de kleding warm en waterdicht. Veel skikleding is gemaakt van kunststoffen, zoals polyamide en polyester. Deze stoffen zijn waterafstotend, sterk en licht. De kleding is van tevoren extra behandeld om ze waterdicht te maken, waardoor sneeuw of regen niet door de kleding komt. Was je de kleding verkeerd? Dan kan de beschermende functie verloren gaan. Je zweet en vuiligheid tasten de kleding namelijk aan. Laat je skikleding na wintersport dus niet te lang voor de wasmachine liggen.

Check voordat je gaat wassen altijd het wasetiket van de kleding. Dan weet je precies hoe het kledingstuk gewassen mag worden. Lees ook: Betekenis wassymbolen: wat zijn die wasvoorschriften?

©Lyudmila

Wasmiddel en voorbereiding

Gebruik weinig wasmiddel om je skikleding te wassen. En koop een speciaal wasmiddel voor sport- en outdoorkleding om zeker te weten dat het goed is of gebruik een fijnwasmiddel. Giet er geen wasverzachter bij, want dat is niet goed voor de kleding. Laat de kleding ook niet stomen en gebruik geen bleekmiddelen.

Bereid de kleding altijd eerst voor op de wasbeurt. Leeg alle zakken, sluit alle ritsen, knopen en klittenband om schade aan de stoffen te voorkomen. Zitten er vlekken op de kleding? Behandel deze eerst. Zorg dat de kleding binnenstebuiten de wasmachine in gaat. Ook belangrijk: doe de trommel niet te vol. Er moet voldoende ruimte zijn wil de kleding schoon worden.

Wassen met de wasmachine

Nu de kleding op de juiste wijze in de wasmachine zit, is het tijd om het juiste programma aan te zetten. Kies een programma met lage temperaturen, maximaal 30 °C. Hogere temperaturen kunnen ervoor zorgen dat de waterdichte coating beschadigd raakt. Zit er een speciaal programma op je wasmachine voor outdoor kleding? Kies dan dit programma. Het programma heeft een laag toerental bij het centrifugeren. Doe naast je skikleding geen andere kleding in de wasmachine.

©Oriol Roca

Waterdicht maken van de skikleding

Heb je voor deze wintersportvakantie net nieuwe kleding gekocht? Dan is de kans groot dat deze gewoon waterdicht is gebleven na de wasbeurt. Als je kleding wat ouder is, kan het zijn dat deze niet meer zo waterdicht is als voorheen. Misschien heb je tijdens het skiën of snowboarden wel gemerkt dat er wat vocht doorheen kwam. Was dan de kleding nog een keer, maar nu met een impregneermiddel. Of spuit de kleding in met een speciale waterdicht-spray.

Drogen en opbergen

Als er op het waslabel staat dat de skikleding in de droger mag, dan kun je de kleding zo laten drogen. Anders hang je de kleding op, of leg je die ergens plat neer. Dit doe je in een ruimte waar er genoeg ventilatie is. Hang de kleding niet op in de zon. Drogen op een verwarming kun je beter ook niet doen.

Het wasetiket geeft ook aan of je de kleding mag strijken, mocht je de behoefte hebben om je skibroek te strijken. Je mag de kleding dan op een lage temperatuur strijken. Omdat je de skikleding een lange tijd waarschijnlijk niet meer gebruikt, is het verstandig om de kleding goed op te bergen. Hang de kleding op aan een haakje in de kast of vouw de kleding losjes op, zodat het op een plank kan liggen. Daardoor haal je je kleding volgend jaar weer fris uit de kast, direct klaar om van de pistes te zoeven.