ID.nl logo
Afvallen: nooit meer jojo-gedrag!
© SASIMOTO - SASIWIMOL K.
Gezond leven

Afvallen: nooit meer jojo-gedrag!

Je probeert steeds af te vallen, maar houdt het niet vol en komt weer op je oude gewicht terecht - of erger? Dat is jojo-gedrag. Diëtist en dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat legt uit hoe het werkt en hoe je ervan afkomt.

⏱ In dit artikel legt expert Eveline van de Waterlaat je uit:

Wat het jojo-effect is bij afvallen en hoe je het herkent. Waarom zoveel mensen er last van hebben Hoe het werkt in je lijf Hoe je het gedrag kunt doorbreken

Wil je een paar kilo kwijt? Kijk dan in ons Afvaldossier vol artikelen over gezonde voeding, beweging en sporten, maar ook over apps, gadgets en connected health-apparaten.

Ook interessant voor jou: Afvallen? Zo pas je je eetpatroon aan

Wat is jojo-gedrag?

Het jojo-effect is onbewust gedrag van mensen dat zich steeds herhaalt. Je valt af en in korte tijd komen die kilo's er weer aan of er komen zelfs extra kilo's bij. “Het gaat niet om twee of drie kilo, dat is een hele normale schommeling,” zegt diëtist en dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat. “Dat zie je ook als je op vakantie bent, ongesteld moet worden of net even wat meer zout hebt gegeten. Nee, het gaat echt om meerdere kilo's afvallen en weer aankomen, vanaf zo'n acht à tien kilo.”

Hoe komt het?

De oorzaak is volgens Van de Waterlaat dat we maar beperkt kijken naar afvallen. De diëtist schreef het boek Nu afvallen en nooit meer aankomen. Als je met afvallen aan de slag gaat, kijken de meeste mensen naar voeding en leefgewoontes, maar niet naar persoonlijkheid en hun persoonlijke valkuilen. Van de Waterlaat: “We denken ons voedingspatroon even te kunnen aanpassen, daarna hebben we ons doel bereikt - of niet – en vervolgens gaan we gewoon weer verder waar we gebleven waren.”

We leven in een tijd van overvloed: eten is heel makkelijk beschikbaar. “We onderschatten vaak de situatie en we overschatten onszelf,” zegt de diëtist. “We denken dat we makkelijk een gebakje kunnen afslaan. Dan gaan we naar een verjaardag en lukt het toch niet. Vervolgens voel je je rot, kom je thuis en denk je: nu is het toch al mislukt en kan ik net zo goed verder eten.” Daarnaast is een oorzaak de toename van stress. Binnenkort komen we daar in een artikel over emotie-eten uitgebreid op terug.

Lees ook: Eèèèèn ontspan! Waarom yoga goed is als je wilt afvallen

©Pormezz - stock.adobe.com

Valt de een sneller af dan de ander? Het antwoord is: ja. De diëtist: “In mijn praktijk zie ik veel verschil in hoe gemakkelijk iemand afvalt. De een moet er veel meer werk voor doen dan de ander.” Het heeft met een genetische aanleg en je stofwisseling te maken. Maar ook medicatie kan hierbij een belangrijke rol spelen. Zelfs darmbacteriën hebben hier invloed op.

Crashdieet ook boosdoener

Het regelmatig volgen van een crashdieet (minder dan 500 calorieën per dag) is ook een oorzaak van jojo-effect. Onderzoeken wijzen uit dat het je honger- en verzadigingsmechanisme verstoort. Na het volgen van zo'n dieet maak je meer honger- en minder verzadigingshormonen aan, waardoor je moeilijker op gewicht kunt blijven of afvallen. Van de Waterlaat: “Kortdurende diëten veranderen niks aan je gedrag. Dan blijf je in het jojo-effect hangen. Er is echt een langdurige leefstijlverandering nodig.”

“Met een crashdieet krijg je vaak ook weinig eiwitten binnen en verlies je spiermassa,” zegt de diëtist. “Spiermassa is heel erg belangrijk voor je verbranding. Spierweefsel kost zelfs in rust meer energie om te onderhouden. Eet je dus niet genoeg eiwitten, dan krijg je meer honger en je verbranding wordt minder. Als je daarmee op gewicht wilt blijven is dat mentaal ook nog eens loodzwaar.” Gedoemd tot mislukken dus.. en dan val je weer terug.

©ronstik

Vetcellstress Maastricht University deed onderzoek naar jojo-gedrag. Wat blijkt? Vetcellen ondervinden stress na sterk afvallen. Om de stress zo snel mogelijk weer kwijt te raken, gaan ze opnieuw vet stapelen.

Hoe doorbreek je jojo-gedrag?

Kom uit je comfortzone! Dat is het advies van de diëtist. “Als je voor langere tijd op gewicht wilt blijven, heb je een blijvende oplossing nodig,” zegt Van de Waterlaat. “Je moet iets nieuws gaan doen en dat vraagt je om te kijken naar je persoonlijkheid, gedrag en persoonlijke valkuilen in een situatie. Dus niet alleen kijken naar je voeding en leefgewoontes. Alleen zo kun je een terugval, het jojo-effect, voorkomen.”

Inzicht krijgen in je eetgedrag is wel de eerste stap als je wilt afvallen. We beschreven het al in dit artikel en ook apps waarin je een voedingsdagboek kunt bijhouden, kunnen helpen om inzicht te geven. Maar naast een gebalanceerd voedingspatroon en beweging, is inzicht krijgen in je persoonlijkheid of ego, zoals het in het boek Nu afvallen en nooit maar aankomen staat beschreven, dus heel belangrijk. “Zonder inzicht geen uitzicht,” zegt de diëtist. 

Wie is Eveline van de Waterlaat? Eveline van de Waterlaat is dieetpsycholoog en diëtist. Ze is gespecialiseerd in jojo-gedrag en gedragsverandering. Eveline is eigenaar van praktijk Super Shape en schreef het boek Nu afvallen en nooit meer aankomen, onder andere te bestellen bij Bol.com.

©Kristel van Herpt

▼ Volgende artikel
Meer tijd, minder gedoe: deze Amazon-deals maken je leven een stuk makkelijker!
© ER | ID.nl
Huis

Meer tijd, minder gedoe: deze Amazon-deals maken je leven een stuk makkelijker!

Klaar voor een serieuze upgrade van je huis en ochtendroutine? Soms zijn er deals die je gewoon niet mag missen. Wij visten de pareltjes uit het Amazon-aanbod: drie premium gadgets die het leven makkelijker én mooier maken. Pak nu tot 42 procent korting op deze absolute publieksfavorieten.

Technologie is op zijn best als je er eigenlijk niet over na hoeft te denken. Als het klusjes uit handen neemt, je helpt om sneller de deur uit te kunnen of zorgt voor een veiliger gevoel. Maar laten we eerlijk zijn: voor die premium kwaliteit betaal je vaak de hoofdprijs.

Tenzij je het juiste moment afwacht.

Op dit moment vind je bij Amazon een aantal opvallend lekkere deals op high-end apparatuur. We hebben drie producten geselecteerd die niet alleen bekendstaan om hun kwaliteit, maar nu ook tijdelijk een wel heel vriendelijk prijskaartje hebben. Van een robot die werkelijk alles zelf doet tot een haarstyler die viral gaat: dit zijn de aanraders!

©Dreame

Dreame L40s Pro Ultra - nooit meer dweilen

Robotstofzuigers zijn er in alle soorten en maten, maar de Dreame L40s Pro Ultra valt in de categorie gamechangers. Dit is geen apparaat waar je alsnog achteraan moet lopen, het is een volledig autonoom schoonmaaksysteem.

Dankzij de MopExtend-technologie reikt de dweilarm tot in de lastigste hoekjes en langs plinten, plekken die standaard robotstofzuigers normaal gesproken overslaan. Hij zuigt met brute kracht (tot 19.000 Pa), dweilt én keert zelf terug naar zijn basisstation. Daar wordt de robot niet alleen geleegd, maar worden de dweilen ook gewassen én met hete lucht gedroogd. Dat laatste is echt wel een dingetje, want het voorkomt nare geurtjes en schimmelvorming. Top dus!

Normaal vergt dit vlaggenschip een forse investering, maar met de huidige deal wordt dit soort luxe ineens een stuk bereikbaarder, want je krijgt nu tijdelijk 35 procent korting op de adviesprijs.

Bekijk de Dreame L40s Pro Ultra bij Amazon

©Shark

Shark FlexStyle 5-in-1 - voor een salonwaardige look

De Shark FlexStyle heeft de beautywereld behoorlijk opgeschud. Het belooft dezelfde veelzijdigheid en resultaten als de bekende concurrentie, maar dan voor een fractie van de prijs. En met de huidige Amazon-actie wordt dat prijsverschil wel érg groot.

Dit is een krachtige haardroger en veelzijdige multistyler in één. Of je nu gaat voor krullen, volume, stijl haar of gewoon snel drogen: met de vijf opzetstukken kan het allemaal. Het belangrijkste pluspunt? Hij gebruikt luchtstroom in plaats van extreme hitte. Hierdoor blijft je haar glanzend en gezond, zelfs als je dagelijks je look verandert. Hij is licht, compact en draait makkelijk om van droger naar styler. Dit is dan ook de klapper van de week met 42 procent korting!

Bekijk de Shark FlexStyle 5-in-1 bij Amazon

©Amazon

Ring Battery Video Doorbell Pro - wie staat er voor de deur?

Een slimme deurbel is vaak de eerste stap naar een slim huis, en de Ring Battery Video Doorbell Pro is in zijn klasse de topkeuze. Het grootste voordeel van dit model is de flexibiliteit: omdat hij op een verwisselbare batterij werkt, installeer je hem binnen enkele minuten op elke gewenste plek, zonder gedoe met bedrading.

De 'Pro'-toevoeging zit 'm in de beeldkwaliteit en functies. Je krijgt haarscherp zicht van top tot teen (Head-to-Toe Video), waardoor je niet alleen gezichten ziet, maar bijvoorbeeld ook pakketjes die voor je deur zijn neergezet. Met functies als 3D-bewegingsdetectie en zicht in kleur (ook 's nachts!) mis je bovendien niets meer. Of je nu op zolder zit of op kantoor bent: je hebt altijd de controle over je voordeur. En het mooie is: je krijgt nu 35 procent korting!

Bekijk de Ring Battery Video Doorbell Pro bij Amazon


Let op: de prijzen en beschikbaarheid bij Amazon kunnen snel veranderen. De genoemde kortingen waren actueel op het moment van publiceren.

▼ Volgende artikel
Opruimen en schoonmaken: zo is je huis écht klaar voor de feestdagen
© Ljupco Smokovski | www.ljsphotographyonline.com
Huis

Opruimen en schoonmaken: zo is je huis écht klaar voor de feestdagen

Het is bijna zover. De feestdagen staan voor de deur. Je kijkt er waarschijnlijk al naar uit: lekker eten, vrienden over de vloer, lekker op de bank een kerstklassieker kijken. Juist nu is het een goed moment om je huis weer even aan te pakken. Met een simpele planning en een paar gerichte schoonmaakklussen maak je je huis in één ochtend klaar voor kerst!

Je hal: opgeruimd = een warm welkom

De hal is de eerste plek die je gasten zien, maar in deze tijd van het jaar is het vaak een verzamelplaats van modderige schoenen, natte jassen en rondslingerende sjaals. Kijk eens kritisch naar je kapstok: hangen daar nog zomerjassen die naar zolder kunnen? Maak ruimte. Zo kunnen je gasten straks hun jas makkelijk kwijt.

Loop meteen even de rest van de hal na: laat alleen de schoenen staan die je dagelijks gebruikt en zet de rest in een kast of opbergbox. Verzamel losse sjaals, mutsen en handschoenen in een mand bij de deur. Even de vloer stofzuigen en dweilen en de spiegel en voordeur afnemen met een vochtige doek en je bent klaar. Een goede droogloopmat is in dit seizoen trouwens geen overbodige luxe; het vangt het meeste vuil op voordat het je woonkamer kan bereiken. Dit klusje kost je hooguit een kwartiertje, maar maakt écht verschil voor de sfeer in huis.

Je woonkamer: stof is echt niet feestelijk

In de woonkamer staat waarschijnlijk de verwarming lekker aan. De warme lucht zorgt voor luchtstroming, waardoor stof eerder gaat zweven en je het sneller overal terugziet. Voor je het weet ligt er een grijzig laagje op je plinten en vensterbanken. Niet zo feestelijk. Pak de stofzuiger en gebruik een klein opzetstuk, zoals de kierenzuigmond of meubelborstel. Daarmee kom je eindelijk goed tussen de lamellen van de radiator of achter die ene kast.

Heb je een robotstofzuiger? Laat die dan dagelijks zijn rondje rijden terwijl jij iets anders doet. Vergeet niet om af en toe de filters van je apparaten te controleren. Een vies filter blaast die muffe lucht namelijk net zo hard weer terug. Spoel ze uit en laat ze minstens 24 uur drogen. Een vochtig filter kan de motor beschadigen en dat wil je niet.

Lees ook: Van parketborstel tot turbobrush: zo gebruik je de zuigmonden van je stofzuiger

Vergeet je afstandsbediening niet!

De afstandsbediening is misschien wel het vieste voorwerp in huis. Maak hem schoon met een beetje alcohol of een desinfecterend doekje (ook tussen de knopjes!). Dan kun je weer heerlijk zappen en kerstklassiekers kijken deze dagen! 👇

Watch on YouTube

De keuken: korte metten met vet

In de keuken wordt de komende dagen waarschijnlijk flink gekookt. Vet en kookdampen slaan helaas overal neer. Kijk maar eens kritisch naar je afzuigkap; die vangt de meeste viezigheid op. Haal de roosters los en zet ze in een warm sopje met een flinke scheut ontvetter. Laat ze rustig een half uurtje weken. Heb je een recirculatiekap, vervang dan nu het koolstoffilter zodat geurtjes echt weg blijven.

Terwijl de roosters weken, heb je mooi tijd om de kastjes aan te pakken. Warm water en een beetje afwasmiddel werken vaak het best. Wees voorzichtig met een middel als baking soda. Dat kan krassen veroorzaken, met name op keukens met een hoogglans of juist heel matte, krasgevoelige afwerking. Het is daarom altijd slim om zo'n schoonmaakmiddel eerst te testen op een onopvallend plekje (bijvoorbeeld aan de binnenkant van een deurtje) voordat je het op het zichtbare deel gebruikt.

©ID.nl

Ho ho ho: denk ook aan je toilet!

Vergeet het kleinste kamertje niet! Juist als er gasten komen, wil je dat het toilet fris is. Een snelle poetsbeurt met chloor is vaak niet genoeg om hardnekkige kalkaanslag onder de rand of in de pot weg te krijgen. Gebruik hiervoor een krachtige ontkalker of schoonmaakazijn en laat dit gerust een nachtje intrekken voor het beste resultaat. Denk ook om de deurklink en het lichtknopje; die worden vaker aangeraakt dan je denkt. Door het toilet nu grondig schoon te maken, hoef je vlak voor het kerstdiner alleen nog maar even snel een doekje over de bril te halen.

Wil je dat het toilet niet alleen schoon is, maar ook naar kerst ruikt? Zet dan een klein vaasje neer met een paar verse dennentakjes en een takje hulst met rode bessen. Dit ziet er direct feestelijk uit en verspreidt een subtiele bosgeur. Of prik kruidnagels in een sinaasappel en hang die op. Ruikt niet alleen heel kerstig, maar neutraliseert ook nog eens ongewenste geurtjes.

Bankhoezen en gordijnen: vergeten geurvangers

Soms heb je alles gepoetst en geboend, maar ruikt het huis nog steeds niet helemaal fris. Daar is een simpele verklaring voor. Juist in het najaar houden we ramen vaker dicht, waardoor geurtjes in je gordijnen, plaids en kussenhoezen trekken. Alles wat in de wasmachine mag, draai je daarom het beste even op een kort programma. Wat niet of moeilijk in de machine kan (zoals gordijnen of de vaste bekleding van je bank) kun je een handstomer gebruiken. De hete stoom doodt bacteriën en verwijdert geurtjes.

©ID.nl

Schone lucht in huis

Je huis is pas echt schoon wanneer ook de lucht schoon is.  In het najaar is het binnen vaak vochtiger, omdat we de ramen vaker dicht laten maar wel net zo vaak douchen, wassen en koken. Zet daarom elke dag de ramen tien minuten tegen elkaar open. Die stroom frisse buitenlucht doet wonderen. Merk je dat het vochtig of muf blijft? Dan kan een luchtontvochtiger of luchtreiniger uitkomst bieden. Voor hardnekkige kookluchtjes kies je het beste een reiniger met een actief koolstoffilter. Zo voorkom je beslagen ramen en blijft het binnenklimaat gezond, ook als straks de hele familie over de vloer komt.

Lees ook: Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt