Planten die de lucht zuiveren: zin of onzin?
Koken, roken, nieuwe meubels en uitlaatgassen. Zo maar een greep uit de viezeriken die de lucht om ons heen verontreinigen. Niet alleen buiten, ook binnen. Het goede nieuws: er bestaan veel planten die de lucht zuiveren. Heeft dat zin?
Dit artikel in het kort:
- Planten zuiveren de lucht door zogenaamde vluchtige organische stoffen (VOS) op te nemen en af te breken.
- Bepaalde varens, klimop, lepelplanten en goudpalmen zijn voorbeelden van planten die veel vervuilers uit de lucht halen.
- Om de lucht echt schoon te krijgen zou je zo’n honderd planten per vierkante meter in je huis moeten zetten. Oeps. Beetje te veel van het goede.
Geïnteresseerd in luchtkwaliteit? Lees: Luchtkwaliteit op Google Maps checken doe je zo
Planten in je huis zuiveren de lucht - zo werkt het
Het zuiveren van de lucht door planten is in feite een chemisch proces. Biologisch, dat wel.
Planten hebben bladeren die als kleine filters werken. Ze vangen schadelijke stoffen en gassen op, zoals rook, stof en vluchtige organische stoffen. Deze stoffen blijven als het ware aan de bladeren kleven.
Vervolgens worden deze opgevangen verontreinigende stoffen naar de wortels van de plant getransporteerd. Hier begint een andere belangrijke fase van het zuiveringsproces. Microben in de grond, die als natuurlijke opruimers werken, breken de schadelijke stoffen af tot onschadelijke verbindingen. Dit proces staat bekend als fytoremediatie.
Maar dat is nog niet alles. Terwijl planten dit zuiveringsproces uitvoeren, geven ze ook zuurstof af als bijproduct van fotosynthese. Dit verhoogt niet alleen het zuurstofgehalte in de lucht, maar zorgt er ook voor dat de omgeving frisser aanvoelt. Bovendien kan het hebben van planten in huis de luchtvochtigheid verhogen. Dat voelt ook prettig aan.
Leestip: Waarom je elke dag de slaapkamer zou moeten luchten
©Halfpoint - stock.adobe.com
Waarom is het nodig om de lucht in huis te zuiveren
De lucht in onze huizen kan 'vies' worden door verschillende factoren, zoals stof, schimmelsporen, chemische stoffen uit meubels en apparaten, allergenen van huisdieren, rook en koolstofdioxide. Stoffen als TCE, benzeen en formaldehyde komen regelmatig voor in de lucht van onze woningen. Deze onzichtbare indringers verlagen de luchtkwaliteit behoorlijk en kunnen zelfs gezondheidsproblemen veroorzaken. Denk aan allergische reacties en ademhalingsproblemen. Daarom is het streven naar schone lucht in huis niet alleen een kwestie van comfort, maar ook van welzijn.
We brengen tenslotte een aanzienlijk deel van ons leven binnen door, of het nu in huis is, op kantoor of in andere gesloten ruimtes. Dat is precies waar die verontreinigers geen kant op kunnen. We ademen ze in en raken ze aan, meestal zonder dat we dit weten.
Bovendien hebben onderzoeken aangetoond dat schone lucht in huis het algemene welzijn kan verbeteren. Het kan helpen om stress te verminderen, de concentratie te verbeteren en zelfs de slaapkwaliteit te bevorderen. Als je streeft naar een gezonde en comfortabele leefomgeving, is het zuiveren van de lucht in je huis dus zeker de moeite waard. En planten, zoals we eerder hebben ontdekt, kunnen een natuurlijke en aangename manier zijn om dit te bereiken.
ONDERZOEK Al in 1970 deed NASA onderzoek naar de invloed van planten op luchtzuivering. Dit had alles te maken met de opkomst van energiezuinige gebouwen, die in die tijd in de mode waren vanwege de energiecrisis. Deze nieuwe gebouwen waren ontworpen met goede isolatie en verminderden luchtcirculatie om energie te besparen.
Maar hier begonnen zich problemen voor te doen. Mensen die in deze gebouwen werkten, begonnen te klagen over diverse gezondheidsproblemen, waaronder jeukende ogen, huiduitslag, slaperigheid, ademhalingsproblemen en sinusverstopping, hoofdpijn en andere allergie-gerelateerde symptomen. Dit fenomeen kreeg al snel de naam ‘het zieke gebouwensyndroom’.
De synthetische bouwmaterialen en moderne meubels gaven geleidelijk aan verschillende chemische verbindingen af, die verantwoordelijk waren voor de gezondheidsklachten.
NASA begon te experimenteren met kamerplanten. En wat bleek? Deze planten waren niet alleen decoratief, maar konden ook de lucht zuiveren. Ze niet alleen verontreinigingen uit de lucht verwijderden, maar deze ook omzetten in voedingsstoffen voor zichzelf. Alleen maar winnaars!
NASA onderzocht toen al welke plant welke VOS opnam en in welke mate.
Deze planten zuiveren het meest
Planten die weinig licht nodig hebben zijn sowieso goed geschikt om in huis te zetten. Het gebied rond de plantenwortels en de grond lijkt het meest effectief te zijn in het verwijderen van vluchtige organische chemicaliën. Daarom is het aan te raden om de blootstelling aan de lucht in dit gebied te maximaliseren. In andere woorden: zet je plant in een zo groot mogelijke pot, zodat de wortels veel ruimte hebben. Ga voor breedte en niet per se voor diepte.
De blauwvaren staat hoog op de lijst van luchtreinigers. Deze sierlijke plant weet schadelijke stoffen zoals formaldehyde, xyleen en tulol te absorberen. Hij is ook leuk om te zien, met kronkelende bladeren.
Een andere indrukwekkende kandidaat is de monstera, met zijn karakteristieke bladeren met openingen. Hierdoor wordt het ook wel de gatenplant genoemd.
De sansevieria (ook wel vrouwentong) haalt bijna alle verschillende chemische stofjes uit de lucht. Denk aan benzeen, formaldehyde, trichloorethyleen, xyleen en tolueen. Ook zet deze plant ‘s nachts koolstofdioxide om in zuurstof. De meeste planten doen dat vooral overdag. Daarom is het een goede plant voor op de slaapkamer.
Een andere favoriet is de lepelplant (spathiphyllum). Dit is een superzuiverende plant. De lepelplant is alleen wel giftig voor honden en katten. Zet ‘m hoog of kies een andere zuiverende plant om je vierpotige huisgenoten veilig te houden. De plant verwijdert gifstoffen zoals ammoniak, benzeen, formaldehyde en ethyleen én voegt lekker veel zuurstof toe aan de ruimte.
©Jonny Forsey - stock.adobe.com
Lees ook: Deze kamerplanten zijn goed voor je gezondheid
Hoe groter, hoe beter?
De effectiviteit van een plant als luchtreiniger hangt af van verschillende factoren, waaronder het soort plant, de grootte van de plant, de hoeveelheid licht en water die het ontvangt, en de specifieke verontreinigende stoffen in de omgeving. Dat is logisch. Een stek neemt minder schadelijke stoffen op dan een plant die tot het plafond reikt.
Niet alle planten zijn echte luchtreinigers. Cactussen en vetplanten doen dit bijvoorbeeld minder. Jammer, want dat zijn nu net makkelijke planten in onderhoud!
©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)
Wordt de lucht in huis dan echt schoner door planten?
Kamerplanten in pot kunnen in kleine afgesloten ruimtes na verloop van tijd vluchtige organische stoffen (VOS) uit de lucht halen.
Onderzoekers hebben gekeken naar de resultaten van verschillende tests met potplanten en hebben geprobeerd te begrijpen hoe effectief ze zijn.
In feite zouden er heel veel planten in een ruimte moeten staan om een zuiverend effect te hebben dat écht het verschil maakt.
Wat ze ontdekten, is dat de zuiveringscapaciteit van één enkele kamerplant sterk kan variëren. Er zouden 10 tot 1000 kamerplanten per vierkante meter vloerruimte in een gebouw nodig zijn om hetzelfde zuiveringsniveau voor VOS te bereiken als wat gewone ventilatie in de meeste gebouwen al biedt. Met andere woorden: een raam openzetten zorgt voor meer zuivering dan een kamer vol met planten. Pas vanaf zo’n honderd planten per vierkante meter gaan planten het overnemen van ventilatie. Maar dat wordt aardig stouwen in je huis.
Kortom, planten reinigen niet genoeg om echt het verschil te maken om de verontreinigde lucht in je woning op te frissen.
Een luchtreiniger om de lucht te zuiveren
Voldoende planten in je woning zetten om de lucht echt te zuiveren is dus niet echt een optie. Naast voldoende frisse lucht is er een andere goede optie om ervoor te zorgen dat je binnen geen (of in elk geval zo min mogelijk) schadelijke stoffen inademt. Een luchtreiniger.
Zo'n luchtreiniger verwijdert tot wel 99 procent van de ongewenste stoffen in de lucht, zoals bacteriën en pollen. Ideaal bij hooikoorts! Ook verwijderen ze meestal geurtjes, zoals kookluchten en geur van huisdieren.
Luchtreinigers maken gebruik van verschillende technieken om de lucht schoon te maken. Sommige zijn uitgerust met HEPA-filters die de lucht grondig zuiveren, terwijl andere ionisatie gebruiken om de deeltjes in de lucht zwaarder te maken. Hierdoor vallen deze deeltjes naar beneden en kunnen ze niet meer worden ingeademd.
Ze variëren in capaciteit en het type filters dat ze gebruiken. Als je een te kleine luchtreiniger in een grote kamer plaatst, zuivert deze alleen de lucht in zijn directe omgeving. De rest van de kamer blijft dan onaangeroerd. Bovendien is het van belang om te controleren of de luchtreiniger ozon uitstoot, vooral als deze is uitgerust met een ozongenerator. In dat geval moet je ervoor zorgen dat er niemand in de kamer aanwezig is tijdens gebruik. Ventileer de ruimte achteraf goed.
Planten of een luchtreiniger?
Meestal zijn planten niet zuiverend genoeg voor een huis. Zeker bij nieuwbouwwoningen zitten veel schadelijke stoffen in de lucht. Alles komt net uit de fabriek en ook zijn de bouwmaterialen net droog. Dan heb je grover geschut nodig. Een stevige luchtreiniger, samen met goede ventilatie, zorgt voor schone lucht.
Toch kunnen planten wel hun steentje bijdragen. Bovendien zijn ze goedkoper en ze staan gezellig. Af en toe met je handen in de (pot)grond zitten kan therapeutisch werken. Sluit ze dus niet meteen buiten!
Voor doe-het-zelvers: Wanneer plant water geven? Bouw een droogte-alarm!
