ID.nl logo
Planten die de lucht zuiveren: zin of onzin?
© LEONID IASTREMSKYI
Energie

Planten die de lucht zuiveren: zin of onzin?

Koken, roken, nieuwe meubels en uitlaatgassen. Zo maar een greep uit de viezeriken die de lucht om ons heen verontreinigen. Niet alleen buiten, ook binnen. Het goede nieuws: er bestaan veel planten die de lucht zuiveren. Heeft dat zin?

Dit artikel in het kort:

  • Planten zuiveren de lucht door zogenaamde vluchtige organische stoffen (VOS) op te nemen en af te breken.
  • Bepaalde varens, klimop, lepelplanten en goudpalmen zijn voorbeelden van planten die veel vervuilers uit de lucht halen.
  • Om de lucht echt schoon te krijgen zou je zo’n honderd planten per vierkante meter in je huis moeten zetten. Oeps. Beetje te veel van het goede.

Geïnteresseerd in luchtkwaliteit? Lees: Luchtkwaliteit op Google Maps checken doe je zo

Planten in je huis zuiveren de lucht - zo werkt het

Het zuiveren van de lucht door planten is in feite een chemisch proces. Biologisch, dat wel.

Planten hebben bladeren die als kleine filters werken. Ze vangen schadelijke stoffen en gassen op, zoals rook, stof en vluchtige organische stoffen. Deze stoffen blijven als het ware aan de bladeren kleven.

Vervolgens worden deze opgevangen verontreinigende stoffen naar de wortels van de plant getransporteerd. Hier begint een andere belangrijke fase van het zuiveringsproces. Microben in de grond, die als natuurlijke opruimers werken, breken de schadelijke stoffen af tot onschadelijke verbindingen. Dit proces staat bekend als fytoremediatie.

Maar dat is nog niet alles. Terwijl planten dit zuiveringsproces uitvoeren, geven ze ook zuurstof af als bijproduct van fotosynthese. Dit verhoogt niet alleen het zuurstofgehalte in de lucht, maar zorgt er ook voor dat de omgeving frisser aanvoelt. Bovendien kan het hebben van planten in huis de luchtvochtigheid verhogen. Dat voelt ook prettig aan.

Leestip: Waarom je elke dag de slaapkamer zou moeten luchten

©Halfpoint - stock.adobe.com

Waarom is het nodig om de lucht in huis te zuiveren

De lucht in onze huizen kan 'vies' worden door verschillende factoren, zoals stof, schimmelsporen, chemische stoffen uit meubels en apparaten, allergenen van huisdieren, rook en koolstofdioxide. Stoffen als TCE, benzeen en formaldehyde komen regelmatig voor in de lucht van onze woningen. Deze onzichtbare indringers verlagen de luchtkwaliteit behoorlijk en kunnen zelfs gezondheidsproblemen veroorzaken. Denk aan allergische reacties en ademhalingsproblemen. Daarom is het streven naar schone lucht in huis niet alleen een kwestie van comfort, maar ook van welzijn.

We brengen tenslotte een aanzienlijk deel van ons leven binnen door, of het nu in huis is, op kantoor of in andere gesloten ruimtes. Dat is precies waar die verontreinigers geen kant op kunnen. We ademen ze in en raken ze aan, meestal zonder dat we dit weten.

Bovendien hebben onderzoeken aangetoond dat schone lucht in huis het algemene welzijn kan verbeteren. Het kan helpen om stress te verminderen, de concentratie te verbeteren en zelfs de slaapkwaliteit te bevorderen. Als je streeft naar een gezonde en comfortabele leefomgeving, is het zuiveren van de lucht in je huis dus zeker de moeite waard. En planten, zoals we eerder hebben ontdekt, kunnen een natuurlijke en aangename manier zijn om dit te bereiken.

ONDERZOEK Al in 1970 deed NASA onderzoek naar de invloed van planten op luchtzuivering. Dit had alles te maken met de opkomst van energiezuinige gebouwen, die in die tijd in de mode waren vanwege de energiecrisis. Deze nieuwe gebouwen waren ontworpen met goede isolatie en verminderden luchtcirculatie om energie te besparen.

Maar hier begonnen zich problemen voor te doen. Mensen die in deze gebouwen werkten, begonnen te klagen over diverse gezondheidsproblemen, waaronder jeukende ogen, huiduitslag, slaperigheid, ademhalingsproblemen en sinusverstopping, hoofdpijn en andere allergie-gerelateerde symptomen. Dit fenomeen kreeg al snel de naam ‘het zieke gebouwensyndroom’.

De synthetische bouwmaterialen en moderne meubels gaven geleidelijk aan verschillende chemische verbindingen af, die verantwoordelijk waren voor de gezondheidsklachten.

NASA begon te experimenteren met kamerplanten. En wat bleek? Deze planten waren niet alleen decoratief, maar konden ook de lucht zuiveren. Ze niet alleen verontreinigingen uit de lucht verwijderden, maar deze ook omzetten in voedingsstoffen voor zichzelf. Alleen maar winnaars!

NASA onderzocht toen al welke plant welke VOS opnam en in welke mate.

Deze planten zuiveren het meest

Planten die weinig licht nodig hebben zijn sowieso goed geschikt om in huis te zetten. Het gebied rond de plantenwortels en de grond lijkt het meest effectief te zijn in het verwijderen van vluchtige organische chemicaliën. Daarom is het aan te raden om de blootstelling aan de lucht in dit gebied te maximaliseren. In andere woorden: zet je plant in een zo groot mogelijke pot, zodat de wortels veel ruimte hebben. Ga voor breedte en niet per se voor diepte.

  • De blauwvaren staat hoog op de lijst van luchtreinigers. Deze sierlijke plant weet schadelijke stoffen zoals formaldehyde, xyleen en tulol te absorberen. Hij is ook leuk om te zien, met kronkelende bladeren.

  • Een andere indrukwekkende kandidaat is de monstera, met zijn karakteristieke bladeren met openingen. Hierdoor wordt het ook wel de gatenplant genoemd.

  • De sansevieria (ook wel vrouwentong) haalt bijna alle verschillende chemische stofjes uit de lucht. Denk aan benzeen, formaldehyde, trichloorethyleen, xyleen en tolueen. Ook zet deze plant ‘s nachts koolstofdioxide om in zuurstof. De meeste planten doen dat vooral overdag. Daarom is het een goede plant voor op de slaapkamer.

  • Een andere favoriet is de lepelplant (spathiphyllum). Dit is een superzuiverende plant. De lepelplant is alleen wel giftig voor honden en katten. Zet ‘m hoog of kies een andere zuiverende plant om je vierpotige huisgenoten veilig te houden. De plant verwijdert gifstoffen zoals ammoniak, benzeen, formaldehyde en ethyleen én voegt lekker veel zuurstof toe aan de ruimte.

©Jonny Forsey - stock.adobe.com

Lees ook: Deze kamerplanten zijn goed voor je gezondheid

Hoe groter, hoe beter?

De effectiviteit van een plant als luchtreiniger hangt af van verschillende factoren, waaronder het soort plant, de grootte van de plant, de hoeveelheid licht en water die het ontvangt, en de specifieke verontreinigende stoffen in de omgeving. Dat is logisch. Een stek neemt minder schadelijke stoffen op dan een plant die tot het plafond reikt.

Niet alle planten zijn echte luchtreinigers. Cactussen en vetplanten doen dit bijvoorbeeld minder. Jammer, want dat zijn nu net makkelijke planten in onderhoud!

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

Wordt de lucht in huis dan echt schoner door planten?

Kamerplanten in pot kunnen in kleine afgesloten ruimtes na verloop van tijd vluchtige organische stoffen (VOS) uit de lucht halen.

Onderzoekers hebben gekeken naar de resultaten van verschillende tests met potplanten en hebben geprobeerd te begrijpen hoe effectief ze zijn.

In feite zouden er heel veel planten in een ruimte moeten staan om een zuiverend effect te hebben dat écht het verschil maakt.

Wat ze ontdekten, is dat de zuiveringscapaciteit van één enkele kamerplant sterk kan variëren. Er zouden 10 tot 1000 kamerplanten per vierkante meter vloerruimte in een gebouw nodig zijn om hetzelfde zuiveringsniveau voor VOS te bereiken als wat gewone ventilatie in de meeste gebouwen al biedt. Met andere woorden: een raam openzetten zorgt voor meer zuivering dan een kamer vol met planten. Pas vanaf zo’n honderd planten per vierkante meter gaan planten het overnemen van ventilatie. Maar dat wordt aardig stouwen in je huis.

Kortom, planten reinigen niet genoeg om echt het verschil te maken om de verontreinigde lucht in je woning op te frissen.

Een luchtreiniger om de lucht te zuiveren

Voldoende planten in je woning zetten om de lucht echt te zuiveren is dus niet echt een optie. Naast voldoende frisse lucht is er een andere goede optie om ervoor te zorgen dat je binnen geen (of in elk geval zo min mogelijk) schadelijke stoffen inademt. Een luchtreiniger.

Zo'n luchtreiniger verwijdert tot wel 99 procent van de ongewenste stoffen in de lucht, zoals bacteriën en pollen. Ideaal bij hooikoorts! Ook verwijderen ze meestal geurtjes, zoals kookluchten en geur van huisdieren.

Luchtreinigers maken gebruik van verschillende technieken om de lucht schoon te maken. Sommige zijn uitgerust met HEPA-filters die de lucht grondig zuiveren, terwijl andere ionisatie gebruiken om de deeltjes in de lucht zwaarder te maken. Hierdoor vallen deze deeltjes naar beneden en kunnen ze niet meer worden ingeademd.

Ze variëren in capaciteit en het type filters dat ze gebruiken. Als je een te kleine luchtreiniger in een grote kamer plaatst, zuivert deze alleen de lucht in zijn directe omgeving. De rest van de kamer blijft dan onaangeroerd. Bovendien is het van belang om te controleren of de luchtreiniger ozon uitstoot, vooral als deze is uitgerust met een ozongenerator. In dat geval moet je ervoor zorgen dat er niemand in de kamer aanwezig is tijdens gebruik. Ventileer de ruimte achteraf goed.

Planten of een luchtreiniger?

Meestal zijn planten niet zuiverend genoeg voor een huis. Zeker bij nieuwbouwwoningen zitten veel schadelijke stoffen in de lucht. Alles komt net uit de fabriek en ook zijn de bouwmaterialen net droog. Dan heb je grover geschut nodig. Een stevige luchtreiniger, samen met goede ventilatie, zorgt voor schone lucht.

Toch kunnen planten wel hun steentje bijdragen. Bovendien zijn ze goedkoper en ze staan gezellig. Af en toe met je handen in de (pot)grond zitten kan therapeutisch werken. Sluit ze dus niet meteen buiten!

Voor doe-het-zelvers: Wanneer plant water geven? Bouw een droogte-alarm!


Breng eenheid in je kamerplanten-collectie

Zet ze in bijpassende potten en laat die kleuren overal terugkomen!
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond
© M.studio - stock.adobe.com
Huis

Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

▼ Volgende artikel
Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde
© px.palette
Huis

Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Wat gaan we doen?

We geven diverse tips en tools om administratieve en andere papieren documenten efficiënt en ordelijk te digitaliseren. Dat gaat van scannen en OCR’en tot organiseren, automatiseren, back-uppen en meer.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Er bestaan ook heel wat printers met een ingebouwde scanner.

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

NAPS2 is prima opensource-scansoftware, met geïntegreerde meertalige OCR-module.

Pdf-printer

De focus van dit artikel ligt op papieren brondocumenten, maar we willen zeker ook (de gratis versie van) PDFCreator vermelden (www.pdfforge.org/pdfcreator). Je kunt deze namelijk als virtuele printer installeren om zo allerlei documenttypen om te zetten naar PDF(/A).

Start na installatie de app, open het tabblad Printer, vink PDFCreator aan en kies via de moersleutel het bestaande profiel PDF/A (archiefbestand). Bevestig met Opslaan en sluit de app. Open nu een document in een willekeurige toepassing, open het afdrukvenster en selecteer PDFCreator als printer. Een dialoogvenster opent waarin je het document meteen kunt opslaan als PDF/A-bestand (standaardversie 2b, maar dit is aanpasbaar via het uitklapmenu).

Je kunt zo’n virtuele printer ook inzetten om documenten automatisch als PDF/A op te slaan in een zelf te bepalen map. Maak hiervoor in PDFCreator op het tabblad Profielen een nieuw profiel aan (bijvoorbeeld PDF/A in map Facturen), kies bijvoorbeeld PDF/A-2b als formaat en geef tevens een specifieke opslaglocatie op. Koppel dit profiel op het tabblad Printer aan een nieuwe virtuele printer (bijvoorbeeld PDF/A-facturen). Zo maak je meerdere profielen en printers aan, waarbij elk PDF/A-bestand automatisch in een andere map terechtkomt.

Je kunt ook meerdere virtuele printers aanmaken, telkens met een aangepast profiel.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Met (het gratis) Adobe Scan kun je ook meerdere pagina’s laten OCR’en en in één pdf bewaren.

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

TagSpaces is een krachtige taggingtool, maar met een zekere leercurve.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Met het juiste filter kun je ook vanuit de Verkenner naar tags binnen pdf-documenten zoeken.

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Sneller zoeken binnen een logische mappenstructuur (en met labels).

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Organiseer je bestanden automatisch op basis van eigen, gecombineerde zoekfilters.

DMS

Met de tips rond doorzoekbaar maken, taggen en ordenen uit dit artikel, en met tools als TagSpaces en File Juggler, raak je al ver. Wil je je administratie nog professioneler organiseren, dan kom je uit bij een volwaardig Document Management System, kortweg DMS. Flexibele opensource-tools zijn bijvoorbeeld Papermerge en Paperless NGX. Beide installeer je het makkelijkst op Windows via Docker (Docker Desktop for Windows, met WSL2).

Na installatie bereik je het browserdashboard van de tool standaard via http://<ip-adres>:8000. Beide tools bieden OCR aan om gescande documenten doorzoekbaar te maken. Je documenten kunnen ook automatisch worden verwerkt op basis van eigen filters, en er zijn krachtige zoekopties ingebouwd. Beide tools kun je meteen uitproberen via een online demo (log in met demo / demo).

Een krachtig DMS als Paperless-ngx maakt het bijhouden van je administratie veel efficiënter.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Agent Ransack laat gecombineerde en krachtige filters toe en zoekt ook in metadata.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Duplicati is een betrouwbare, gebruiksvriendelijke en flexibele back-uptool.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).

Ook in NAPS2 kun je pdf-documenten met een wachtwoord beveiligen.