Zelf je woning isoleren? Dit is waar je aan moet denken

Bijna elke woning heeft plekken waar tocht en kou naar binnen komen en waar warmte naar buiten stroomt. Zelfs relatief nieuwe huizen hebben soms nog kieren of tochtgaten. Isoleren is in veel woningen een snel terug te verdienen maatregel. Er zijn een aantal isolatieklussen die je, als je een beetje handig bent, ook zelf doen. Belangrijkste daarbij is dat je genoeg kennis van zaken hebt (of verzamelt). Wees eerlijk tegenover jezelf (en niet te overmoedig), dan kun je goed bepalen wat je zelf wél kunt en wat niet.

Voordelen en nadelen van zelf isoleren

Zelf isoleren betekent dat je de kosten van een vakman uitspaart. Dit kan voordelig zijn, ook omdat je niet hoeft te wachten tot de vakman tijd heeft en je ook niet één of meerdere dagen thuis moet blijven als hij/zij langskomt. Wel moet je natuurlijk zelf de materialen aanschaffen. Vaak is de keuze aan isolatiematerialen bij doe-het-zelfzaken beperkter dan bij de groothandelaren waar professionals inkopen. Bovendien betaal je als doe-het-zelver 21 procent btw op de producten terwijl vakmensen met 9 procent btw inkopen doen.

Dak en/of zoldervloer

In veel oudere huizen loont het zeer de moeite om het dak en/of de zoldervloer te isoleren. Warmte stijgt op en met een goed geïsoleerde bovenverdieping houd je veel warmte binnen. Het isoleren van het dak en de vloer van de zolder zijn over het algemeen relatief eenvoudige klussen. Een plat dak of dakkapel isoleren kan al een stuk lastiger zijn. Doe je dit verkeerd, dan is er grote kans op vocht in je dak waardoor houtrot of schimmel ontstaat.

Vocht is sowieso een belangrijk aandachtspunt. Voelt een dak aan de binnenzijde vochtig, zorg dan eerst voor een goede vochtwering. Verder zijn kieren en leidingen relatief eenvoudig zelf te isoleren, terwijl een spouwmuur meestal vraagt om meer expertise.

Checken: is er een onderdak?

Veel woningen hebben een schuin dak met aan de binnenzijde spanten of balken. In de meeste situaties kun je isolatiedekens of -platen vastklemmen tussen de houten balken van je draagstructuur. Check wel eerst of de dakconstructie nog in goede staat is en of er een onderdak is. Dat is een water- en winddichte folie of beplating aan de koude zijde van het dak. Deze beschermt je dak tegen de weersinvloeden. Ook een dampscherm aan de warme zijde, dus voordat je het dak afwerkt met bijvoorbeeld gipsplaten, is essentieel om je isolatie te beschermen tegen vocht van binnenuit. Daken die jaren geleden al zijn geïsoleerd, kun je soms verbeteren door een extra laag aan te brengen of de oude laag te vervangen door een nieuwe, dikkere laag.

Koude zolder

Gebruik je de zolder niet als leefruimte, maar bijvoorbeeld alleen voor opslag, dan kun je ook enkel de zoldervloer isoleren. Dit is meestal eenvoudiger en goedkoper dan het hele dak. Heb je een vlakke zoldervloer die uit beton of plaatmateriaal bestaat, plaats dan eenvoudig harde isolatieplaten of -dekens. Die laatste zijn echter niet beloopbaar. Heb je een houten rooster van balken of spanten? Vul dan de ruimtes tussen de balken op met isolatiemateriaal, zoals dekens of minerale wol. Dit kan ook met vloeren van andere verdiepingen. Eventueel kun je de (zolder)vloer daarna afwerken met plaatmateriaal en laminaat.

Dak en zolder:

• Vochtwering is een belangrijk aandachtspunt
• Bij dak- en zoldervloerisolatie is een dampscherm essentieel
• Sommige isolatiematerialen zijn standaard voorzien van dampscherm

Ook interessant voor jou: Dakisolatie, dé manier om warmte in huis te houden.

Zelf de kruipruimte isoleren

Niet alleen via het dak, maar ook door de vloer lekt warmte weg. In veel woningen zit er een kruipruimte onder het huis. Deze kruipruimtes zijn er in vele vormen en afmetingen. Is je kruipruimte goed toegankelijk en hoog genoeg? Dan kun je deze wellicht zelf isoleren met EPS- of PUR-isolatieplaten. Deze bevestig je tegen de onderkant van je begane-grondvloer.

Wil je een isolatie van PUR-schuim of thermokussens, dan kun je daarvoor beter een specialist inschakelen. De uitdaging bij kruipruimtes is vaak het gebrek aan manoeuvreerruimte. Soms moet je grote platen eerst klein maken. Zorg dan wel dat je alle naden tussen platen goed sluit en met tape dichtmaakt, ook rond leidingen. Check ook of er voldoende ventilatie vanuit de kruipruimte naar buiten is.

Kruipruimte:

• Kruipruimte van onderaf isoleren met EPS- of PUR-isolatieplaten
• PUR-schuim of thermokussens is een klus voor de vakman
• Dicht ook alle naden en kieren bij de isolatie onder de vloer

Ook interessant voor jou: Energieprijzen door het dak? Dit moet je weten over vloerisolatie!

Spouwmuur en buitengevel isoleren

Heb je een wat ouder huis, dan kan het echt nodig zijn om de spouwmuur of zelfs de buitengevel te isoleren. Dit zijn in het algemeen klussen waarvoor specialistisch gereedschap en meestal ook gespecialiseerde kennis en materialen nodig zijn. Bij dit soort isolatieklussen kan er redelijk veel fout gaan. Koudebruggen zijn in een buitengevel funest. Het is beter om voor dit werk een gerenommeerd bedrijf of vakman in te schakelen.

Naden en kieren dichten

Je kunt daken en vloeren nog zo goed isoleren, als je naden en kieren bij deze isolatieklussen niet aanpakt, dan is alle moeite bijna voor niets. Ook op andere plekken in huis kom je kieren tegen waaruit warmte lekt. Denk aan de brievenbus, naden langs het kruipluik of langs (terras)deuren en ramen. Het dichtmaken van alle naden en kieren in een gemiddelde hoekwoning of 2-onder-1-kap scheelt zo’n 70 m3 gas per jaar.

Isolatiematerialen voor het dichten van naden en kieren

Veel van de kieren en naden kun je zelf dichten. Een brievenbusborstel aan de binnenkant van je brievenbus is zo geplaatst. Naden, bijvoorbeeld tussen kozijnen en de muur, kun je dichten met compressieband of waterbestendige, elastische siliconenkit. Kieren (bij ramen, deuren of het kruipluik) kun je dichten met tochtband van flexibel, zelfklevend materiaal. Op sommige plekken kun je ook een tochtstrip van hard kunststof of aluminium met een flexibele rand of borstel gebruiken. De ruimte rond leidingdoorvoeren in muren kun je dichten met glas- of steenwol, vilt, vlaswol, kokos of compressieband.

Naden en kieren:

• Dicht de kieren bij ramen, deuren en kruipluik
• Gebruik tochtborstels bij buitendeur en brievenbus
• Zoek naar naden tussen kozijnen en muren of rond leidingdoorvoeren

Verwarmingsbuizen isoleren

Let op: het is alleen zinvol om de leidingen te isoleren die door onverwarmde ruimtes lopen! Dit zijn leidingen op een onverwarmde zolder, in een gang of garage, maar ook in de kruipruimte. In een verwarmde ruimte heeft isoleren van de leidingen niet zoveel zin, of het moet zijn dat ze te veel warmte afgeven op een specifieke plek waardoor dit oncomfortabel is.

Om leidingen te isoleren, kun je kiezen uit twee type buisisolatie: één met en één zonder sluiting. Het materiaal met sluiting heeft een plakrand en werkt makkelijker, maar is iets duurder. Buisisolatie zonder plakrand is goedkoper, maar daarbij moet je zelf alle naden dicht tapen. Voor bochten en splitsingen zijn speciale hoek- en T-stukken beschikbaar.