Tocht in huis, zonder dat er ramen of deuren openstaan: het is een probleem dat vooral 's winters optreedt. Veel huizen hebben er last van en de correcte term is koudeval. In dit artikel lees je hoe je koudeval voorkomt – en daarmee ook een hoge energierekening. 

Koude luchtstromen in huis zijn 's zomers natuurlijk prettig, maar dan wel als je die zelf in de hand hebt. Even een raam of deur open is dan ideaal. In de herfst en 's winters wordt het kouder en is zo’n luchtstroom juist helemaal niet gewenst. Dan moet het huis vooral warm zijn en die warmte vooral kunnen vasthouden. Koudeval is in veel Nederlandse huizen een probleem, maar gelukkig is er iets aan te doen.

Koudeval ontstaat doorgaans als je grote raampartijen met slecht geïsoleerd glas in je woning hebt, maar kan ook komen door koude, onvoldoende geïsoleerde muren, slechte ventilatie en vloerverwarming die tekortschiet. Helaas zijn er in dat geval geen simpele manieren om koudeval de kop in te drukken – het heeft namelijk alles te maken met de isolatie van je woning. Manieren om die isolatie te verbeteren zijn er uiteraard wel, maar ze brengen helaas de nodige kosten met zich mee.

Koudeval versus tocht

Tocht en koudeval zijn niet hetzelfde, al wordt vaak gedacht van wel. Tocht is elke koude luchtstroom: vaak voelen mensen tocht als er twee ramen tegenover elkaar openstaan. De lucht trekt dan zo van de ene naar de andere kant en dat veroorzaakt kou (of het gevoel van een koude wind in de nek). Koudeval is wel een variant op tocht, want de kou verplaatst zich in de binnenlucht. Koudeval voelt ook aan als tocht. Het ontstaat vaak via raampartijen, maar dus niet omdat ze openstaan.

Beide fenomenen kunnen dezelfde lichamelijke klachten geven: hoofdpijn, pijnlijke spieren, droge ogen, een stijve nek en/of concentratieproblemen. Een probleem waar je dus niet alleen voor je wooncomfort of de waarde van je woning iets aan moet doen. We nemen hieronder meerdere oplossingen met je door: van eenvoudige ingrepen die je zelf kunt doorvoeren tot klussen waarvoor een vakman nodig is.

Gordijnen ophangen

Veel kou komt het huis in via de ramen en om die reden is het verstandig om iets voor de ramen aan te brengen. De eenvoudigste oplossing is het gebruik van dikke gordijnen. Door de dikte ervan komt kou minder snel de huiskamer binnen en een bijkomend voordeel is dat de warmte in huis ook minder snel naar buiten verdwijnt.

Voorzetraam gebruiken

Een voorzetraam is een los raam met een soort minikozijn dat je vóór de ramen van je huis plaatst. Het is een effectieve manier om koudeval in oudere huizen tegen te gaan, omdat je van enkel glas zo dubbel glas maakt (en van dubbel glas driedubbel glas). Het resultaat is tot 50 procent minder warmteverlies, zonder dat je meteen je hele raampartij hoeft te vervangen.

Radiatorfolie aanbrengen

Een andere eenvoudige oplossing tegen koudeval is het aanbrengen van radiatorfolie. De kosten voor een rol folie zijn laag en je kunt het zo aanbrengen dat je het niet ziet zitten. Sommige mensen plaatsen het direct op hun radiator en anderen juist op de muur, maar beide methoden zorgen voor hetzelfde effect: de warmte gaat niet langer de muur in, maar straalt weer naar binnen. Hierdoor kan de warme lucht de kou ietwat verdoezelen.

Radiatorboosters

Een nog betere oplossing is om een radiatorbooster in te zetten. Dat is een rij ventilatoren die je onder je radiator aanbrengt, om vervolgens de warmte lucht omhoog te blazen. Zeker als je een radiator onder het raam hebt hangen waar koude lucht door naar binnen komt; in dat geval verdrijft de warme lucht de koudeval omdat de warmte beter wordt gecirculeerd. De kou van het raam is er nog steeds, maar krijgt door de radiatorventilatoren minder kans om de huiskamer te bereiken.

Rolluiken plaatsen

Rolluiken hebben ongeveer hetzelfde effect als gordijnen en voorzetramen. Ze isoleren je raam doordat ze het als het ware afsluiten van de kou. Ze hebben daarnaast ook een functie gedurende de zomerperiode, omdat ze het huis koel kunnen houden door de warmte en het zonlicht buiten te houden.

Dubbel glas

Er zijn ook langetermijnoplossingen voor koudeval. Je kunt in dat geval kiezen voor dubbel of driedubbel glas, omdat het dankzij de meerdere lagen glas een grotere isolerende werking heeft. Hierdoor blijft de kou voornamelijk buiten en de warmte lekker binnen. Wel is het aanbrengen van dit type isolatie prijzig en is er een vakman bij nodig. Die kan dubbel of driedubbel glas zetten en zorgen dat je niet voor niets stookt. De hoeveelheid ramen en het type glas bepaalt uiteraard hoe prijzig zo’n project uitpakt. 

©Tolstoy

Isolerend glas kost tussen de 65 en de 200 euro per vierkante meter. Kies je voor dubbel glas, dan zit je vaker tussen de 65 en 150 euro, maar zoek je naar driedubbel glas, dan ligt die prijs al snel hoger. Er is ook nog HR++-glas, dat tussen de 100 en 200 euro per vierkante meter kost. Dat is ook dubbel glas, maar nu zit er een speciale coating op en wordt er een isolerend gas tussen de twee ruiten vastgehouden, wat voor een extra isolerend effect zorgt.

Kunststof kozijnen plaatsen

Als je dan toch met de ramen bezig bent, kijk dan ook meteen naar je kozijnen. Kunststof kozijnen plaatsen is namelijk effectief tegen koudeval. Het heeft weliswaar weinig met glas of je raam te maken, maar kunststof isoleert veel beter dan bijvoorbeeld hout. Vroeger was dat niet zo, maar tegenwoordig is kunststof zo geproduceerd dat het veel beter warmte kan vasthouden.

Radiator (ver)plaatsen

Een andere oplossing tegen koudeval is het plaatsen van een radiator pal onder het koude raam (of zelfs een bestaande radiator verplaatsen). Hierdoor blijft de koude lucht niet laag hangen en wordt er meer warme lucht van onder het raam verspreid. Dat maakt het aantrekkelijker om bij het raam te zitten.  

Convectorput

In het verlengde daarvan kun je ook een convectorput (laten) plaatsen. Die zit in een uitsparing in de vloer, waarbij koude lucht van onderen wordt aangezogen en opgewarmd. Ook deze putten kun je het best onder een flinke raampartij plaatsen. Een andere oplossing is het plaatsen van een radiatorbooster in de put, die de warme lucht dan actief de kamer in blaast, in plaats van de koude luchtstroom vanuit het raam erboven. 

Vloerisolatie

Gelukkig is er nog een methode om iets aan de koudeval te doen, namelijk het kiezen van goede vloerisolatie. Dat zorgt er onder meer voor dat je geen koude voeten meer hebt. Heb je een huis zonder kruipruimte, dan ben je genoodzaakt om vloerisolatie aan de bovenkant van de vloer aan te brengen, wat vaak minder effectief is. Heb je wél een kruipruimte, dan kun je de koudeval veel efficiënter tegengaan. 

Vloerisolatie is zowel door een vakman aan te brengen (kosten: ongeveer 2.000 euro) als door jezelf (ongeveer 1.000 euro). De energiebesparing is echter groot: zo’n 150 tot 400 euro per jaar. Bij dit type isolatie worden er thermoskussens, een soort isolatieschelpjes of bijvoorbeeld schuim onder de vloer aangebracht. Bijkomend voordeel van vloerisolatie is dat het effectief is tegen huisstofmijt.

Koudeval tegengaan kan ook door vloerverwarming te installeren, al moet deze wel goed functioneren. Is er te weinig vloerverwarming, dan kan er alsnog kou doorheen komen. Het is belangrijk om je goed te laten adviseren over de mogelijkheden en daarnaast te bedenken in welke ruimtes dat het meest effectief zal zijn. 

©Maridav

Er zijn diverse isolatiebedrijven die je kunnen helpen in kaart te brengen waar de koudeval zich vooral voordoet en wat de meest effectieve oplossing is. Zorg uiteindelijk voor een goed geïsoleerd huis, wat voor de planeet én voor je portemonnee sowieso een goed idee is. Je zult in elk geval merken dat het veel aangenamer wordt in huis, zonder die koudeval.

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.