Tocht in huis, zonder dat er ramen of deuren openstaan: het is een probleem dat vooral 's winters optreedt. Veel huizen hebben er last van en de correcte term is koudeval. In dit artikel lees je hoe je koudeval voorkomt – en daarmee ook een hoge energierekening. 

Koude luchtstromen in huis zijn 's zomers natuurlijk prettig, maar dan wel als je die zelf in de hand hebt. Even een raam of deur open is dan ideaal. In de herfst en 's winters wordt het kouder en is zo’n luchtstroom juist helemaal niet gewenst. Dan moet het huis vooral warm zijn en die warmte vooral kunnen vasthouden. Koudeval is in veel Nederlandse huizen een probleem, maar gelukkig is er iets aan te doen.

Koudeval ontstaat doorgaans als je grote raampartijen met slecht geïsoleerd glas in je woning hebt, maar kan ook komen door koude, onvoldoende geïsoleerde muren, slechte ventilatie en vloerverwarming die tekortschiet. Helaas zijn er in dat geval geen simpele manieren om koudeval de kop in te drukken – het heeft namelijk alles te maken met de isolatie van je woning. Manieren om die isolatie te verbeteren zijn er uiteraard wel, maar ze brengen helaas de nodige kosten met zich mee.

Koudeval versus tocht

Tocht en koudeval zijn niet hetzelfde, al wordt vaak gedacht van wel. Tocht is elke koude luchtstroom: vaak voelen mensen tocht als er twee ramen tegenover elkaar openstaan. De lucht trekt dan zo van de ene naar de andere kant en dat veroorzaakt kou (of het gevoel van een koude wind in de nek). Koudeval is wel een variant op tocht, want de kou verplaatst zich in de binnenlucht. Koudeval voelt ook aan als tocht. Het ontstaat vaak via raampartijen, maar dus niet omdat ze openstaan.

Beide fenomenen kunnen dezelfde lichamelijke klachten geven: hoofdpijn, pijnlijke spieren, droge ogen, een stijve nek en/of concentratieproblemen. Een probleem waar je dus niet alleen voor je wooncomfort of de waarde van je woning iets aan moet doen. We nemen hieronder meerdere oplossingen met je door: van eenvoudige ingrepen die je zelf kunt doorvoeren tot klussen waarvoor een vakman nodig is.

©Evgen - stock.adobe.com

Gordijnen ophangen

Veel kou komt het huis in via de ramen en om die reden is het verstandig om iets voor de ramen aan te brengen. De eenvoudigste oplossing is het gebruik van dikke gordijnen. Door de dikte ervan komt kou minder snel de huiskamer binnen en een bijkomend voordeel is dat de warmte in huis ook minder snel naar buiten verdwijnt.

Voorzetraam gebruiken

Een voorzetraam is een los raam met een soort minikozijn dat je vóór de ramen van je huis plaatst. Het is een effectieve manier om koudeval in oudere huizen tegen te gaan, omdat je van enkel glas zo dubbel glas maakt (en van dubbel glas driedubbel glas). Het resultaat is tot 50 procent minder warmteverlies, zonder dat je meteen je hele raampartij hoeft te vervangen.

Radiatorfolie aanbrengen

Een andere eenvoudige oplossing tegen koudeval is het aanbrengen van radiatorfolie. De kosten voor een rol folie zijn laag en je kunt het zo aanbrengen dat je het niet ziet zitten. Sommige mensen plaatsen het direct op hun radiator en anderen juist op de muur, maar beide methoden zorgen voor hetzelfde effect: de warmte gaat niet langer de muur in, maar straalt weer naar binnen. Hierdoor kan de warme lucht de kou ietwat verdoezelen.

Radiatorboosters

Een nog betere oplossing is om een radiatorbooster in te zetten. Dat is een rij ventilatoren die je onder je radiator aanbrengt, om vervolgens de warmte lucht omhoog te blazen. Zeker als je een radiator onder het raam hebt hangen waar koude lucht door naar binnen komt; in dat geval verdrijft de warme lucht de koudeval omdat de warmte beter wordt gecirculeerd. De kou van het raam is er nog steeds, maar krijgt door de radiatorventilatoren minder kans om de huiskamer te bereiken.

Rolluiken plaatsen

Rolluiken hebben ongeveer hetzelfde effect als gordijnen en voorzetramen. Ze isoleren je raam doordat ze het als het ware afsluiten van de kou. Ze hebben daarnaast ook een functie gedurende de zomerperiode, omdat ze het huis koel kunnen houden door de warmte en het zonlicht buiten te houden.

Dubbel glas

Er zijn ook langetermijnoplossingen voor koudeval. Je kunt in dat geval kiezen voor dubbel of driedubbel glas, omdat het dankzij de meerdere lagen glas een grotere isolerende werking heeft. Hierdoor blijft de kou voornamelijk buiten en de warmte lekker binnen. Wel is het aanbrengen van dit type isolatie prijzig en is er een vakman bij nodig. Die kan dubbel of driedubbel glas zetten en zorgen dat je niet voor niets stookt. De hoeveelheid ramen en het type glas bepaalt uiteraard hoe prijzig zo’n project uitpakt. 

©Tolstoy

Isolerend glas kost tussen de 65 en de 200 euro per vierkante meter. Kies je voor dubbel glas, dan zit je vaker tussen de 65 en 150 euro, maar zoek je naar driedubbel glas, dan ligt die prijs al snel hoger. Er is ook nog HR++-glas, dat tussen de 100 en 200 euro per vierkante meter kost. Dat is ook dubbel glas, maar nu zit er een speciale coating op en wordt er een isolerend gas tussen de twee ruiten vastgehouden, wat voor een extra isolerend effect zorgt.

Kunststof kozijnen plaatsen

Als je dan toch met de ramen bezig bent, kijk dan ook meteen naar je kozijnen. Kunststof kozijnen plaatsen is namelijk effectief tegen koudeval. Het heeft weliswaar weinig met glas of je raam te maken, maar kunststof isoleert veel beter dan bijvoorbeeld hout. Vroeger was dat niet zo, maar tegenwoordig is kunststof zo geproduceerd dat het veel beter warmte kan vasthouden.

Radiator (ver)plaatsen

Een andere oplossing tegen koudeval is het plaatsen van een radiator pal onder het koude raam (of zelfs een bestaande radiator verplaatsen). Hierdoor blijft de koude lucht niet laag hangen en wordt er meer warme lucht van onder het raam verspreid. Dat maakt het aantrekkelijker om bij het raam te zitten.  

©lial88 - stock.adobe.com

Convectorput

In het verlengde daarvan kun je ook een convectorput (laten) plaatsen. Die zit in een uitsparing in de vloer, waarbij koude lucht van onderen wordt aangezogen en opgewarmd. Ook deze putten kun je het best onder een flinke raampartij plaatsen. Een andere oplossing is het plaatsen van een radiatorbooster in de put, die de warme lucht dan actief de kamer in blaast, in plaats van de koude luchtstroom vanuit het raam erboven. 

Vloerisolatie

Gelukkig is er nog een methode om iets aan de koudeval te doen, namelijk het kiezen van goede vloerisolatie. Dat zorgt er onder meer voor dat je geen koude voeten meer hebt. Heb je een huis zonder kruipruimte, dan ben je genoodzaakt om vloerisolatie aan de bovenkant van de vloer aan te brengen, wat vaak minder effectief is. Heb je wél een kruipruimte, dan kun je de koudeval veel efficiënter tegengaan. 

Vloerisolatie is zowel door een vakman aan te brengen (kosten: ongeveer 2.000 euro) als door jezelf (ongeveer 1.000 euro). De energiebesparing is echter groot: zo’n 150 tot 400 euro per jaar. Bij dit type isolatie worden er thermoskussens, een soort isolatieschelpjes of bijvoorbeeld schuim onder de vloer aangebracht. Bijkomend voordeel van vloerisolatie is dat het effectief is tegen huisstofmijt.

Koudeval tegengaan kan ook door vloerverwarming te installeren, al moet deze wel goed functioneren. Is er te weinig vloerverwarming, dan kan er alsnog kou doorheen komen. Het is belangrijk om je goed te laten adviseren over de mogelijkheden en daarnaast te bedenken in welke ruimtes dat het meest effectief zal zijn. 

©Maridav

Er zijn diverse isolatiebedrijven die je kunnen helpen in kaart te brengen waar de koudeval zich vooral voordoet en wat de meest effectieve oplossing is. Zorg uiteindelijk voor een goed geïsoleerd huis, wat voor de planeet én voor je portemonnee sowieso een goed idee is. Je zult in elk geval merken dat het veel aangenamer wordt in huis, zonder die koudeval.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.