Tocht in huis, zonder dat er ramen of deuren openstaan: het is een probleem dat vooral 's winters optreedt. Veel huizen hebben er last van en de correcte term is koudeval. In dit artikel lees je hoe je koudeval voorkomt – en daarmee ook een hoge energierekening. 

Koude luchtstromen in huis zijn 's zomers natuurlijk prettig, maar dan wel als je die zelf in de hand hebt. Even een raam of deur open is dan ideaal. In de herfst en 's winters wordt het kouder en is zo’n luchtstroom juist helemaal niet gewenst. Dan moet het huis vooral warm zijn en die warmte vooral kunnen vasthouden. Koudeval is in veel Nederlandse huizen een probleem, maar gelukkig is er iets aan te doen.

Koudeval ontstaat doorgaans als je grote raampartijen met slecht geïsoleerd glas in je woning hebt, maar kan ook komen door koude, onvoldoende geïsoleerde muren, slechte ventilatie en vloerverwarming die tekortschiet. Helaas zijn er in dat geval geen simpele manieren om koudeval de kop in te drukken – het heeft namelijk alles te maken met de isolatie van je woning. Manieren om die isolatie te verbeteren zijn er uiteraard wel, maar ze brengen helaas de nodige kosten met zich mee.

Koudeval versus tocht

Tocht en koudeval zijn niet hetzelfde, al wordt vaak gedacht van wel. Tocht is elke koude luchtstroom: vaak voelen mensen tocht als er twee ramen tegenover elkaar openstaan. De lucht trekt dan zo van de ene naar de andere kant en dat veroorzaakt kou (of het gevoel van een koude wind in de nek). Koudeval is wel een variant op tocht, want de kou verplaatst zich in de binnenlucht. Koudeval voelt ook aan als tocht. Het ontstaat vaak via raampartijen, maar dus niet omdat ze openstaan.

Beide fenomenen kunnen dezelfde lichamelijke klachten geven: hoofdpijn, pijnlijke spieren, droge ogen, een stijve nek en/of concentratieproblemen. Een probleem waar je dus niet alleen voor je wooncomfort of de waarde van je woning iets aan moet doen. We nemen hieronder meerdere oplossingen met je door: van eenvoudige ingrepen die je zelf kunt doorvoeren tot klussen waarvoor een vakman nodig is.

©Evgen - stock.adobe.com

Gordijnen ophangen

Veel kou komt het huis in via de ramen en om die reden is het verstandig om iets voor de ramen aan te brengen. De eenvoudigste oplossing is het gebruik van dikke gordijnen. Door de dikte ervan komt kou minder snel de huiskamer binnen en een bijkomend voordeel is dat de warmte in huis ook minder snel naar buiten verdwijnt.

Voorzetraam gebruiken

Een voorzetraam is een los raam met een soort minikozijn dat je vóór de ramen van je huis plaatst. Het is een effectieve manier om koudeval in oudere huizen tegen te gaan, omdat je van enkel glas zo dubbel glas maakt (en van dubbel glas driedubbel glas). Het resultaat is tot 50 procent minder warmteverlies, zonder dat je meteen je hele raampartij hoeft te vervangen.

Radiatorfolie aanbrengen

Een andere eenvoudige oplossing tegen koudeval is het aanbrengen van radiatorfolie. De kosten voor een rol folie zijn laag en je kunt het zo aanbrengen dat je het niet ziet zitten. Sommige mensen plaatsen het direct op hun radiator en anderen juist op de muur, maar beide methoden zorgen voor hetzelfde effect: de warmte gaat niet langer de muur in, maar straalt weer naar binnen. Hierdoor kan de warme lucht de kou ietwat verdoezelen.

Radiatorboosters

Een nog betere oplossing is om een radiatorbooster in te zetten. Dat is een rij ventilatoren die je onder je radiator aanbrengt, om vervolgens de warmte lucht omhoog te blazen. Zeker als je een radiator onder het raam hebt hangen waar koude lucht door naar binnen komt; in dat geval verdrijft de warme lucht de koudeval omdat de warmte beter wordt gecirculeerd. De kou van het raam is er nog steeds, maar krijgt door de radiatorventilatoren minder kans om de huiskamer te bereiken.

Rolluiken plaatsen

Rolluiken hebben ongeveer hetzelfde effect als gordijnen en voorzetramen. Ze isoleren je raam doordat ze het als het ware afsluiten van de kou. Ze hebben daarnaast ook een functie gedurende de zomerperiode, omdat ze het huis koel kunnen houden door de warmte en het zonlicht buiten te houden.

Dubbel glas

Er zijn ook langetermijnoplossingen voor koudeval. Je kunt in dat geval kiezen voor dubbel of driedubbel glas, omdat het dankzij de meerdere lagen glas een grotere isolerende werking heeft. Hierdoor blijft de kou voornamelijk buiten en de warmte lekker binnen. Wel is het aanbrengen van dit type isolatie prijzig en is er een vakman bij nodig. Die kan dubbel of driedubbel glas zetten en zorgen dat je niet voor niets stookt. De hoeveelheid ramen en het type glas bepaalt uiteraard hoe prijzig zo’n project uitpakt. 

©Tolstoy

Isolerend glas kost tussen de 65 en de 200 euro per vierkante meter. Kies je voor dubbel glas, dan zit je vaker tussen de 65 en 150 euro, maar zoek je naar driedubbel glas, dan ligt die prijs al snel hoger. Er is ook nog HR++-glas, dat tussen de 100 en 200 euro per vierkante meter kost. Dat is ook dubbel glas, maar nu zit er een speciale coating op en wordt er een isolerend gas tussen de twee ruiten vastgehouden, wat voor een extra isolerend effect zorgt.

Kunststof kozijnen plaatsen

Als je dan toch met de ramen bezig bent, kijk dan ook meteen naar je kozijnen. Kunststof kozijnen plaatsen is namelijk effectief tegen koudeval. Het heeft weliswaar weinig met glas of je raam te maken, maar kunststof isoleert veel beter dan bijvoorbeeld hout. Vroeger was dat niet zo, maar tegenwoordig is kunststof zo geproduceerd dat het veel beter warmte kan vasthouden.

Radiator (ver)plaatsen

Een andere oplossing tegen koudeval is het plaatsen van een radiator pal onder het koude raam (of zelfs een bestaande radiator verplaatsen). Hierdoor blijft de koude lucht niet laag hangen en wordt er meer warme lucht van onder het raam verspreid. Dat maakt het aantrekkelijker om bij het raam te zitten.  

©lial88 - stock.adobe.com

Convectorput

In het verlengde daarvan kun je ook een convectorput (laten) plaatsen. Die zit in een uitsparing in de vloer, waarbij koude lucht van onderen wordt aangezogen en opgewarmd. Ook deze putten kun je het best onder een flinke raampartij plaatsen. Een andere oplossing is het plaatsen van een radiatorbooster in de put, die de warme lucht dan actief de kamer in blaast, in plaats van de koude luchtstroom vanuit het raam erboven. 

Vloerisolatie

Gelukkig is er nog een methode om iets aan de koudeval te doen, namelijk het kiezen van goede vloerisolatie. Dat zorgt er onder meer voor dat je geen koude voeten meer hebt. Heb je een huis zonder kruipruimte, dan ben je genoodzaakt om vloerisolatie aan de bovenkant van de vloer aan te brengen, wat vaak minder effectief is. Heb je wél een kruipruimte, dan kun je de koudeval veel efficiënter tegengaan. 

Vloerisolatie is zowel door een vakman aan te brengen (kosten: ongeveer 2.000 euro) als door jezelf (ongeveer 1.000 euro). De energiebesparing is echter groot: zo’n 150 tot 400 euro per jaar. Bij dit type isolatie worden er thermoskussens, een soort isolatieschelpjes of bijvoorbeeld schuim onder de vloer aangebracht. Bijkomend voordeel van vloerisolatie is dat het effectief is tegen huisstofmijt.

Koudeval tegengaan kan ook door vloerverwarming te installeren, al moet deze wel goed functioneren. Is er te weinig vloerverwarming, dan kan er alsnog kou doorheen komen. Het is belangrijk om je goed te laten adviseren over de mogelijkheden en daarnaast te bedenken in welke ruimtes dat het meest effectief zal zijn. 

©Maridav

Er zijn diverse isolatiebedrijven die je kunnen helpen in kaart te brengen waar de koudeval zich vooral voordoet en wat de meest effectieve oplossing is. Zorg uiteindelijk voor een goed geïsoleerd huis, wat voor de planeet én voor je portemonnee sowieso een goed idee is. Je zult in elk geval merken dat het veel aangenamer wordt in huis, zonder die koudeval.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!