De markt voor energie lijkt zo veranderlijk als het weer. Zo eindigt het prijsplafond op een moment dat de energieprijzen een opmerkelijke duikeling maken. Dat lijkt gunstig, maar we zien er vermoedelijk niets van terug in de portemonnee: de energierekening zal in 2024 juist fors stijgen. We praten je bij over de wettelijk opgelegde veranderingen in 2024 maar ook de minder in het oog springende wijzigingen, zoals de addertjes onder het gras bij energieleveranciers.

De tijd van hoge energieprijzen door onrust op de wereldmarkten, ligt gelukkig al even achter ons. Zo daalde de gasprijs na een piek in het najaar van 2022 gestaag in 2023. De huidige prijs ligt rond het niveau van eind 2012, en wordt opmerkelijk laag genoemd. Door de hogere gasbelasting in 2024 profiteer je daar echter maar beperkt van. Er staan ons in 2024 nog meer veranderingen te wachten. Zo verdwijnt het prijsplafond, en passen ook veel energieleveranciers hun eigen tarieven aan. Sommige wijzigingen zijn wat verborgen. Zo verhogen sommige bedrijven de leveringskosten of ze verlagen de terugleververgoedingen. Voor eigenaren van zonnepanelen wordt het om deze en andere redenen steeds uitdagender om een gunstig energiecontract te vinden.

©papan saenkutrueang

Prijsplafond verdwijnt

De overheid gaf het afgelopen jaar met het prijsplafond voor veel huishoudens wat verlichting voor de hoge energietarieven. Daardoor gold er feitelijk een maximaal tarief voor gas en stroom. Dit prijsplafond verdwijnt per 1 januari. Dat zal voor de meeste huishoudens niet veel gevolgen hebben: de prijzen voor energie liggen al een tijdje ver onder het prijsplafond. Maar het valt natuurlijk niet te voorspellen hoe de energietarieven zich in de toekomst gaan ontwikkelen.

Bovendien ontbreekt nu een vangnet mochten de tarieven weer fors stijgen. Daarom is het raadzaam om nog eens kritisch naar je energiecontract te kijken. Zeker als je een contract met tarieven boven het prijsplafond hebt, of een variabel contract. Houd er bij eventueel voortijdig opzeggen rekening mee dat de opzegboetes sinds juni 2023 zijn veranderd. De hoogte van de boete wordt in feite bepaald door de financiële schade die de energieleverancier lijdt bij een contractbreuk.

Energiebelasting

Je energierekening gaat veranderen in 2024. Voor de meeste huishoudens zal de rekening helaas flink stijgen. Met de invoering van het prijsplafond begin 2023 werd het btw-tarief weer teruggezet van de tijdelijke 9 procent naar 21 procent. Ook werd de energiebelasting verhoogd. In 2024 zal de energiebelasting op stroom met 14 procent worden verlaagd, maar de energiebelasting op gas gaat juist verder omhoog, met 19 procent. Hiermee wil de overheid stimuleren dat we minder gas gebruiken. Zuinig omgaan met gas zal hierdoor nog meer lonen. Overigens stijgt deze gasbelasting al jaren, en zijn we op een punt dat de gasprijzen voor ongeveer de helft uit belastingen bestaan.

Vereniging Eigen Huis vindt de belastingen te hoog, en stelt dat de hoge energietarieven al genoeg motivatie zijn om te verduurzamen. Bovendien komen veel huiseigenaren in geldproblemen of houden ze geen geld over om te verduurzamen.

Netbeheerkosten en leveringskosten

De netbeheerkosten gaan komend jaar omhoog, met naar schatting zo’n 8 euro per maand. Dat zijn de kosten die gemaakt worden om gas en stroom bij je thuis te brengen. Naast deze netbeheerkosten betaal je ook leveringskosten. Dat is een tarief per aansluiting (stroom en/of gas) per dag dat door de energieleverancier wordt vastgesteld. Hier moet je waakzaam zijn. Bij enkele energieleveranciers gaan deze leveringskosten zo ver omhoog, dat je zomaar zo’n 40 euro per jaar meer gaat betalen. Overigens, ook als je al een vast contract hebt, krijg je per 1 januari 2024 te maken met de genoemde veranderingen in de belasting en netbeheerkosten. Dat komt omdat in een contract eigenlijk alleen de kale leveringstarieven vast staan voor stroom en/of gas voor de afgesproken contractperiode.

Eigenaren zonnepanelen

Ben je op zoek naar een nieuw energiecontract? Houd er dan rekening mee dat energieleveranciers steeds vaker onderscheid maken tussen huishoudens met en zonder zonnepanelen. Als eigenaar van zonnepanelen kun je bijvoorbeeld te maken krijgen met geen of een lagere eenmalige korting of met hogere leveringskosten. Die eenmalige korting, soms ook loyaliteitsbonus genoemd, kan bij een jaarcontract oplopen tot meer dan 400 euro.

Wil je inzicht in de verschillen, dan kun je het beste twee vergelijkingen maken: met en zonder teruglevering. Zoek je een meerjarig contract, dan word je overigens door veel energieleveranciers geweerd, als bezitter van zonnepanelen. Of je krijgt een veel minder aantrekkelijk aanbod. Daardoor zul je eerder een eenjarig of variabel contract moeten accepteren. Dit laatste is over het algemeen wel duurder. Een driejarig contract is maar bij een handjevol energiebedrijven mogelijk.

©Alessandro Terranova

Terugleververgoeding omlaag

De salderingsregeling blijft ook in 2024 nog overeind. Je mag daarom je zelf opgewekte stroom nog steeds volledig wegstrepen tegen de afgenomen stroom. Wek je op jaarbasis meer op dan je hebt verbruikt? Dan krijg je daar een vergoeding voor, de zogenoemde terugleververgoeding. Die staat helaas wel steeds verder onder druk. Veel energieleveranciers hebben deze de afgelopen jaren versoberd. Een vergoeding van 5 tot 9 cent per kWh (exclusief energiebelasting en btw) is nu heel gangbaar. Enkele leveranciers blijven daar zelfs nog iets onder. Zo geeft Engie per 1 januari 2024 nog slechts een vergoeding van 4 cent per kWh.

De magere terugleververgoeding zou samenhangen met het feit dat het aantal zonnepanelen op daken van huizen en kantoorpanden fors is gegroeid in de afgelopen jaren. Daarom kost het energiebedrijven steeds meer om klanten hiervoor te vergoeden. Een nieuwe energiewet geeft wel hoop op een eerlijke terugleververgoeding. Let erop dat bij een variabel contract naast het tarief voor stroom en gas óók de terugleververgoeding kan worden gewijzigd. Controleer bij het afsluiten van een contract, óók als dat een vast contract is, of alle tarieven en dus ook de terugleververgoeding vaststaan!

Enkele leveranciers rekenen zelfs extra kosten voor terugleveren. Dat geldt bijvoorbeeld voor energieleverancier Vandebron, eigendom van Essent. Het laat klanten met zonnepanelen een vast bedrag per dag betalen voor de stroom die ze terugleveren aan het net. Ook OM Energie en Vrijopnaam gaan terugleveringskosten in rekening brengen per 1 januari 2024.

Stroomoverschot eerst zelf opmaken?

Produceer je op jaarbasis meer zonnestroom dan je opmaakt? En weet je nu al dat je voor een deel van je opgewekte stroom alleen een lage terugleververgoeding krijgt? Dan wordt het mogelijk interessanter om die stroom zelf op te maken. Daarbij speelt ook de vaak veel hogere gasprijs een rol. Zo kun je bijvoorbeeld je huis elektrisch (bij)verwarmen of met infraroodpanelen werken. Bij een hee lage elektriciteitsprijs hoef je niet eens voor de meest efficiënte elektrische verwarming te opteren.

Dynamisch contract

Lever je veel terug op jaarbasis, dan wordt een dynamisch energiecontract overigens al snel aantrekkelijker. Of beter gezegd, minder onaantrekkelijk dan het eerder was. Je ontvangt dan immers voor teruggeleverde stroom het tarief dat je ook zou betalen als je die stroom op dat moment zou afnemen. Leveranciers van dynamische contracten hebben een vaste opslag voor gas en stroom. We zien daarin bij de meeste leveranciers geen grote veranderingen in 2024.

De meeste aanbieders voeren geen onnodige prijsverhoging door; alleen de tariefwijzigingen van de overheid en netbeheerders. Toch moet je als je zonnepanelen hebt heel goed narekenen of een dynamisch contract voor jou financieel wel aantrekkelijk is. Kun je je verbruik goed sturen en heb je sowieso een hoog elektriciteitsverbruik door bijvoorbeeld een elektrische auto of een warmtepomp, dan kan een dynamisch contract interessant zijn. Heb je veel zonnestroom over op de momenten dat de elektriciteitsprijs laag of zelfs negatief is (en die kans is erg groot als er veel zonne-opwek is), dan ben je met een variabel of vast contract waarschijnlijk goedkoper uit.

Leestip: 10 tips om energie te besparen tijdens kerst

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Met de feestdagen voor de deur kijken we dit keer naar 5.1-surroundsets voor de woonkamer. Want wat is er nou leuker om je favoriete film of serie te kijken met supergoed geluid? Of bij het gamen? Voor minder dan 300 euro welteverstaan.

Een 5.1 speakerset is een geluidssysteem dat is opgebouwd uit zes verschillende luidsprekers. Het cijfer 5 staat voor de satellietluidsprekers: een middenkanaal voor spraak, twee speakers voorin (links en rechts) en twee speakers die je achter je plaatst. De .1 verwijst naar de subwoofer, die specifiek de lage bastonen voor zijn rekening neemt. Doordat deze luidsprekers rondom de luisterpositie worden geplaatst, komt het geluid vanuit verschillende richtingen op je af. Dit creëert een ruimtelijk effect waardoor je bij het kijken van films en series of het spelen van games wordt omringd door geluid.

Logitech Z906

Deze set is ontworpen om meerdere audiobronnen tegelijkertijd te kunnen verwerken. Je sluit tot zes apparaten aan, zoals een televisie, gameconsole of computer, via de beschikbare digitale optische, digitale coaxiale of analoge ingangen. De set beschikt over een bedieningsconsole die je stapelt bij je apparatuur en een draadloze afstandsbediening voor bediening vanaf de bank. Het systeem levert een continu vermogen van 500 watt en is THX-gecertificeerd, wat betekent dat het voldoet aan specifieke prestatie-eisen voor bioscoopgeluid. De decodering ondersteunt Dolby Digital en DTS-soundtracks. Naast de subwoofer krijg je vier satellietluidsprekers en een middenkanaal die je flexibel kunt plaatsen.

Sony HT-S40R

Bij dit systeem worden de achterste luidsprekers aangestuurd door een draadloze versterker, waardoor er geen kabels van de soundbar voorin de kamer naar achteren hoeven te lopen. De soundbar zelf beschikt over drie kanalen en werkt samen met de subwoofer en de twee achterspeakers voor de 5.1-weergave. Het totale uitgangsvermogen bedraagt 600 watt. Voor de connectiviteit maak je gebruik van HDMI ARC, een optische ingang of een analoge aansluiting. Daarnaast is er Bluetooth 5.0 aanwezig voor het streamen van audio vanaf mobiele apparaten. De soundbar kan aan de muur worden bevestigd of voor de televisie worden geplaatst.

Trust GXT 658 Tytan

Dit geluidssysteem is eigenlijk voornamelijk bedoeld voor games en in combinatie met een pc of gameconsole, waarbij de houten subwoofer het middelpunt vormt. De basweergave is gesynchroniseerd met geïntegreerde LED-verlichting die reageert op het ritme van het geluid. Het systeem schakelt automatisch naar een stand-by modus wanneer het niet in gebruik is. De set wordt geleverd met een afstandsbediening waarmee je onder andere de bas en het volume regelt. De kabels voor de achterste luidsprekers hebben een lengte van 8 meter, wat plaatsing in grotere ruimtes mogelijk maakt zonder verlengsnoeren. Het piekvermogen ligt op 180 watt.

Hisense AX5100G

Dit audiosysteem ondersteunt Dolby Atmos-technologie voor een ruimtelijke geluidsweergave. De set bestaat uit een soundbar, een losse subwoofer en twee achterluidsprekers. Met een totaal vermogen van 340 watt worden de verschillende frequenties verdeeld over de speakers. Je hebt de beschikking over diverse equalizer-modi, waaronder instellingen voor nieuws, film en games. Aansluiten op de televisie gaat via HDMI eARC, maar er zijn ook opties voor USB en een optische kabel. De achterspeakers plaats je achter de luisterpositie om het surround-effect van de 5.1-opstelling te completeren.

Sony HT-S20R

Je installeert dit systeem met een soundbar, subwoofer en twee bedrade achterspeakers. De soundbar verzorgt de linker-, rechter- en middenkanalen, terwijl de externe subwoofer de lage tonen voor zijn rekening neemt. Het systeem heeft een totaal vermogen van 400 watt en ondersteunt Dolby Digital. Via de USB-poort speel je audiobestanden direct af van een geheugenstick. Voor de verbinding met de televisie gebruik je HDMI ARC, maar als je televisie dit niet ondersteunt, zijn er optische en analoge ingangen beschikbaar. De set beschikt over diverse geluidsmodi die je met een knop op de afstandsbediening selecteert.

AOC brengt met de Gaming 25G4KUR een monitor op de markt die volledig is afgestemd op competitieve gamers. Het 24,5-inch scherm haalt een verversingssnelheid tot 420 Hz en biedt snelle reactietijden, Adaptive-Sync en ergonomische instelmogelijkheden.

Supersnel beeld voor competitieve spelers

De AOC Gaming 25G4KUR (adviesprijs 259 euro) is bedoeld voor wie elke milliseconde telt. Dankzij een overklokte verversingssnelheid van 420 Hz (400 Hz standaard) en een responstijd tot 0,3 milliseconde reageert het scherm vrijwel direct op elke actie. Dat maakt hem geschikt voor snelle shooters, esports-toernooien en spelers die vloeiende bewegingen en minimale vertraging willen.

Het 24,5-inch formaat is populair onder professionele esports-spelers, omdat het speelveld overzichtelijk blijft zonder dat de ogen veel hoeven te bewegen. De Full HD-resolutie zorgt ervoor dat hoge framerates haalbaar zijn, zelfs met een middenklasse grafische kaart.

©AGON by AOC

Heldere kleuren en vloeiende beelden

De 25G4KUR gebruikt een Fast IPS-paneel met brede kijkhoeken en een kleurdekking van 121 procent sRGB. Het scherm is compatibel met NVIDIA G-SYNC. Adaptive-Sync, zorgt ervoor dat beelden vloeiend blijven zonder haperingen of tearing. DisplayHDR 400 biedt bovendien een iets hoger contrast en betere helderheid dan standaard SDR-monitoren.

Ontworpen voor urenlang gamen

AOC rust de monitor uit met functies die lange gamesessies comfortabeler moeten maken. De flicker-free achtergrondverlichting en blauwlichtreductie verminderen vermoeide ogen, terwijl de ergonomische standaard in hoogte verstelbaar is en kantel-, draai- en rotatiefuncties heeft. Via AOC's G-Menu-software kunnen spelers profielen aanmaken, instellingen aanpassen en de Low Input Lag-modus activeren.