Nieuwe schijven in je nas plaatsen doe je op twee momenten, als alle schijven vol zijn of als een schijf defect is. In beide gevallen moet je beseffen dat een harde schijf in een nas onderdeel is van een complex opslagsysteem. Zomaar een schijf eruit halen en een andere erin, is geen goed idee. Het vervangen van schijven in een nas doe je namelijk volgens bepaalde regels. Maar met de juiste kennis en informatie kun je een schijf in je nas zo vervangen.

Een nas is gemaakt om ergens in huis, stil zijn werk te doen. Meer dan elektriciteit en een netwerkkabel is niet nodig. En verder hoef je alleen periodiek een update te installeren of wil je misschien zelf een nieuwe package installeren. Er zijn twee gevallen waarin de nas wél meer aandacht nodig heeft en dat is als de opslag vol raakt of als de opslag defect is. Beide zijn situaties waarin je meteen aan de slag moet om de schijven te vervangen. Een klusje waar niemand echt naar uitkijkt, al was het maar omdat het geld kost en er altijd het risico is op gegevensverlies. En dat laatste wil nou net niemand meemaken. In dit artikel laten we je diverse dingen zien die je moet doen om je nas in te stellen, we gaan hierbij uit van de menustructuren van Synology en QNAP, die veel op elkaar lijken. Andere nas-fabrikanten bieden uiteraard vergelijkbare opties, maar die kunnen net anders heten.

01 Signalen ontvangen

Doordat een nas meestal buiten het zicht staat, blijven signalen dat er problemen zijn met de opslag vaak lang onopgemerkt. Snelheid is echter belangrijk, want hoe eerder je het probleem oplost hoe groter de kans dat je geen gegevens verliest. Een nas heeft maar een beperkt aantal middelen om jouw aandacht te vragen. De eerst is door een waarschuwing te sturen via e-mail of sms, maar dit werkt alleen wanneer het eerder en correct geconfigureerd is. En dat is vaak niet het geval. Wat wel altijd werkt zijn geluid- en lichtsignalen. Heeft de nas echt aandacht nodig, dan laat het allereerst elke paar seconden een duidelijk geluidsignaal horen en ook laat het de HDD-led oranje of rood te knipperen. Zie of hoor je deze waarschuwingen, kom dan direct in actie.

©PXimport

02 Eerst analyse

Log allereerst in op de webinterface van de nas. Mogelijk krijg je direct al een melding te zien over de problemen, mogelijk moet je eerst het onderdeel Meldingen of Logboeken openen. Kijk naar de Fouten en Waarschuwingen met betrekking tot de opslag. Open daarna de Opslagmanager of het Opslagbeheer en kijk naar de specifieke informatie over de configuratie van de opslag. Hierbij geldt: ‘alleen kijken en niets aanpassen’, want zeker als het gaat om een defecte schijf, kan elke wijziging het systeem verder in problemen brengen. Check ook de S.M.A.R.T.-status van de individuele schijven. S.M.A.R.T. is een systeem dat de vele tellers van een harde schijf uitleest en beoordeelt of een harde schijf nog wel gezond is. Vaak ziet S.M.A.R.T. al problemen aankomen voordat de opslag er echt door geraakt wordt. Dan ben je mooi op tijd om in te grijpen. Mocht de nas al wel in problemen zijn, via Configuratiescherm / Algemeen kun je het geluidssignaal uitschakelen.

©PXimport

03 Wat je niet moet doen

Minstens zo belangrijk als wat je wél moet doen op het moment dat er problemen zijn met een nas, is wat je juist níet moet doen. Om de gegevens op de nas te beschermen, moet je de activiteit van de nas zo veel mogelijk beperken. De kans is groot dat je wanneer je na langere tijd weer inlogt op de nas, een firmware-update wordt voorgesteld: niet doen! Updaten van packages: niet doen! Nieuwe packages installeren: niet doen! Alles wat geen bijdrage levert aan het vervangen van de schijven of het herstel van de opslag, moet wachten. Eerst moet de nas weer stabiel zijn.

©PXimport

04 Wat staat erop?

Voordat je verder gaat, is het belangrijk te weten of er bestanden op de nas staan die je niet wilt kwijtraken en die nergens anders staan? Zo ja, dan moet je er dus echt alles aan doen om gegevensverlies te voorkomen. Is de opslagruimte wel gezond, maar gewoon te vol, dan kun je eerst proberen overbodige bestanden te verwijderen. Misschien is na een goede opschoonactie de hele schijfupgrade niet meer nodig of kan het een paar maanden worden uitgesteld. Maar als de opslag door een defecte schijf in gevaar is, moet je vooral níet gaan opschonen, omdat elke schrijfbeweging voor de defecte harde schijf het echte einde kan betekenen. Start daarom de File Station en loop eens door de mappen en bestanden op de nas. Wat staat er en hoe belangrijk is het. Als de nas nog wel gezond is, kun je ook de nas de opslag laten inventariseren via de Opslag-analyser of een soortgelijke functie zoals Systeembronnen / Opslagbron / Opslagruimte bij QNAP.

©PXimport

05 Is er een back-up?

We raden aan éérst een back-up te maken van de gegevens op de nas (zie ook kader ‘De nas back-uppen?’), voordat je met de nas-schijven aan de slag te gaat. Dit geldt zeker wanneer de nas unieke informatie bevat, bestanden die je nergens anders meer hebt. Is de nas gezond, maar alleen de opslag vol, dan is het maken van een back-up zeker raadzaam. Is de opslag in de nas defect of nadert een schijf volgens de S.M.A.R.T.-informatie zijn einde, dan is het maken van een back-up een afweging tegen het risico dat het uitvoeren van een back-up de nas nog instabieler maakt. Gelukkig zijn er steeds meer mogelijkheden om een nas te back-uppen, bijvoorbeeld naar een externe schijf of een Tandberg Data RDX QuikStor, maar ook de cloud. Sommige van deze back-upfuncties werken direct vanuit het besturingssysteem, voor andere moet je een extra package installeren. Had je zo’n package op het moment van de problemen nog niet geïnstalleerd, dan is het niet verstandig dat alsnog te doen als de opslag corrupt of defect is.

©PXimport

De nas back-uppen?

©PXimport

06 Hoeveel opslagruimte

Hoewel we nog niet zover zijn om schijven te wisselen, is het wel noodzakelijk te weten hoeveel gegevens er op de nas staan. De regel is dat de nieuwe schijf (of schijven) van de nas minimaal dezelfde opslagcapaciteit moeten opleveren als er nu is. Kleiner kan niet, en evenveel opslag alleen in geval van een defecte schijf, al kun je ook dan met een grotere schijf prima uit de voeten. Als je wilt weten hoeveel opslagruimte er nu is en wordt gebruikt, kijk dan in het onderdeel Opslagbeheer of Opslagmanager, of gebruik de Synology Opslag-analyser of bij QNAP Systeembronnen / Opslagbron / Opslagruimte voor meer inzicht. Om te zien welke schijven er in de nas zitten, kijk je bij Opslagbeheer / HDD/SSD of Opslag en opslagmomenten / Opslag / Schijven.

©PXimport

07 Gegevensbescherming

Het volgende om uit te zoeken is de inrichting van de opslagruimte op de nas en of daarbij is gekozen voor extra bescherming van de bestanden op de nas tegen hardware-falen zoals een defecte harde schijf. Bij het configureren van de opslagruimte op een nas zijn er drie opties: jbod, raid0 en raid1 én hoger. Bij jbod en raid0 is er geen extra bescherming tegen hardware-falen. Gaat een schijf stuk, dan is de héle opslagcapaciteit verloren en daarmee alle bestanden. Bij jbod en raid0 kun je dus niet zomaar een schijf vervangen door een andere. Dat kan min of meer wel bij raid1, raid5, raid6 en raid10. Dit zijn allemaal raid-varianten waarbij de gegevens zo op de schijven zijn opgeslagen dat wanneer één van de schijven stuk gaat, je geen gegevens verliest. Maar dat geldt dus alleen voor raid1, raid5, raid6 en raid10. Heb je gegevensbescherming, dan maakt dat het straks mogelijk schijven één voor één te vervangen door nieuwe of grotere. Zonder gegevensbescherming is die optie er niet.

©PXimport

Automatische raid

08 Schijf verwijderen

Om de opslagcapaciteit uit te breiden of te herstellen in geval van een defecte schijf, zullen een of meer schijven verwijderd moeten worden. Belangrijk hierbij is of de nas, ‘hot-swappable’ is of niet. Dit kun je nakijken in de specificaties van de nas. Is de nas hot-swappable, dan hoef je de nas niet uit te schakelen om de defecte schijf eruit te halen en de nieuwe schijf te plaatsen. Is de nas niet hot-swappable, dan moet je eerst inloggen op de webinterface en via het menu de nas netjes uitschakelen. Is de nas helemaal uitgeschakeld, verwijder dan de defecte schijf, plaats de nieuwe en start de nas weer op.

©PXimport

09 Raid0 en jbod ‘uitbreiden’

Wil je de opslag uitbreiden en is er een jbod- of raid0-indeling gebruikt, dan moeten de schijven vervangen worden door nieuwe met meer opslagcapaciteit. Zodra je de eerste schijf eruit haalt, zal de nas de totale opslagcapaciteit kwijtraken en de toegang tot alle bestanden. Zodra de nieuwe schijven zijn geplaatst, is het zaak de opslagcapaciteit opnieuw in te richten en dit keer liever met een indeling die wel extra gegevensbescherming biedt. Je kunt dit wanneer de nas hot-swappable is doen terwijl de nas is ingeschakeld, maar omdat toch de hele opslag niet toegankelijk is, kun je net zo goed de nas eerst uitschakelen. Nummer elke schijf die je uit de nas haalt corresponderend met de positie die de schijf in de oude configuratie innam.

©PXimport

10 Raid1 en hoger uitbreiden

Is de nas ingericht met raid1 of hoger, dan is er dus gegevensbescherming. Dit werkt in je voordeel. Je kunt telkens één schijf vervangen door een nieuwe en daarna de nas de opslagcapaciteit laten herstellen. Begin met de schijf met de kleinste opslagcapaciteit of indien de schijven allemaal dezelfde capaciteit hebben, gewoon de eerste in de nas. Nadat de nieuwe schijf is geplaatst, start je de herstelprocedure van het opslagvolume. Klik op Beheren / Herstellen en volg de stappen van de wizard. De nas zal de schijf leegmaken en daarna het raid-systeem herstellen. Dit laatste kan uren duren en soms wel meer dan een dag. Laat de nas rustig zijn werk doen en wacht geduldig tot de herstelactie is afgerond. Daarna verwissel je pas de volgende schijf, opnieuw de dan kleinste of de volgende in de nas indien ze allemaal gelijk zijn. Pas als alle schijven zijn vervangen én de raid opnieuw is hersteld, kun je de volledige nieuwe opslagcapaciteit benutten.

©PXimport

11 Defecte schijf bij raid0 en jbod

Wil je niet de opslagcapaciteit uitbreiden, maar is er een schijf defect, dan is de remedie bij raid0 en jbod heel eenvoudig: uithuilen en opnieuw beginnen. Raid0 en jbod bieden géén gegevensbescherming, dus zodra een schijf echt stuk is, is alle opslag verloren. De procedure is daarmee dezelfde als voor het uitbreiden, alleen kun je nu volstaan met het vervangen van alleen de defecte schijf. Waren de schijven ongeveer gelijktijdig gekocht, houd dan rekening met de mogelijkheid dat ook een volgende schijf spoedig de geest kan geven. Alle schijven vervangen kan dan de verstandigere optie zijn.

©PXimport

12 Defecte schijf bij raid1 en hoger

De werkwijze bij een defecte schijf in geval van een raid1 of hoger, is gelijk aan die bij het uitbreiden van de opslag. Alleen vervang je nu niet de kleinste schijf, maar de defecte schijf en kun je volstaan met een schijf van gelijke opslagcapaciteit. Is de schijf geplaatst, dan moet je ook nu de herstelprocedure starten via Beheren / Herstellen en moet elke verdere actie wachten tot het volume is hersteld.

©PXimport

Bekijken via Windows

Helpdesk

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare platsenspeler waarmee je naar het volle geluid van vinyl kunt luisteren? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Voor velen is de platenspeler een nostalgisch stukje techniek dat nog altijd een speciale plek inneemt in het hart van muziekliefhebbers. De warme, analoge klank van vinylplaten spreekt tot de verbeelding en biedt een heel andere beleving dan digitale muziek. Voordeel van de modernere versies van platenspelers is verder dat je toch ook de beschikking hebt over bluetooth en usb, zodat je je lp's en singles op allerlei manieren kunt luisteren. Alle modellen zijn voorzien van een drive-belt (snaaraandrijving) en kunnen uiteraard overweg met 33⅓- en 45-toerenplaten.

House of Marley Stir It Up

Wat meteen opvalt aan deze platenspeler is de bamboe behuizing, die hem een warme en natuurlijke uitstraling geeft. Het is een relatief eenvoudige speler met grotendeels handmatige bediening, maar makkelijk in gebruik. Ideaal als je gewoon lekker muziek wilt luisteren en niet te veel knopjes en instellingen wilt. Wel heeft deze platenspeler een usb-uitgang , zodat je de muziek ook eenvoudig kunt overzetten naar een computer. Hij beschikt over een voorversterker en kan dus direct op een receiver worden aangesloten. Bluetooth ontbreekt echter.

💿 Type: Handmatig met auto start/stop
🔊 Voorversterker: Ingebouwd (schakelbaar)
🎚 Audio-uitgangen: Cinch (tulpstekker)
🔌 USB-uitgang: Ja
📶 Bluetooth: Nee

Audio-Technica AT-LP60X

Deze platenspeler is een prima keuze als je gewoon lekker wilt luisteren zonder veel gedoe. Hij is volledig automatisch, dus je hoeft zelf niet te hannesen met de arm. Je sluit hem makkelijk aan op je speakers en kunt meteen beginnen met draaien. De geluidskwaliteit is gewoon goed en je hoort meteen het verschil met digitale muziek. Voor wie zijn oude platen weer eens van zolder wil halen, is dit een fijne start. Kabels worden al meegeleverd, dus je kunt 'm direct aansluiten op een receiver, maar niet op losse luidsprekers.

💿 Type: Volautomatisch
🔊 Voorversterker: Ingebouwd (schakelbaar)
🎚 Audio-uitgang: 2.5mm naar cinch (kabel meegeleverd)
🔌 USB-uitgang: Ja
📶 Bluetooth: Nee

Sony PS-LX310BT

Met deze platenspeler heb je een handige mix van oud en nieuw. Je kunt hem via bluetooth koppelen aan een draadloze speaker of koptelefoon. Zo hoef je niet meteen extra apparatuur aan te schaffen en kun je meteen genieten van je muziek. Het fijne aan deze pick-up is dat hij er ook nog eens strak uitziet en niet veel ruimte inneemt. Ook handig: er zit een usb-poort op, dus je kunt deze Sony ook gebruiken om je oude platen en singles te digitaliseren.

💿 Type: Volautomatisch
🔊 Voorversterker: Ingebouwd (schakelbaar)
🎚 Audio-uitgang: Cinch (tulpstekker, geïntegreerd)
🔌 USB-uitgang: Ja
📶 Bluetooth: Ja

TEAC TN-180BT-A3

Dit model oogt een beetje ouderwets, alsof het van hout is gemaakt, maar ondertussen kun je er wel gewoon draadloos muziek mee afspelen. Dat maakt hem heel geschikt voor wie houdt van de charme van vroeger, maar wel wil dat alles een beetje bij de tijd is. Je kunt met deze TEAC meteen muziek luisteren via bluetooth of je sluit hem via een tulpstekker aan op je versterker.

💿 Type: Halfautomatisch
🔊 Voorversterker: Ingebouwd
🎚 Audio-uitgang: Cinch (tulpstekker)
🔌 USB-uitgang: Nee
📶 Bluetooth: Ja

Denon DP-29F

Deze platenspeler doet gewoon wat hij moet doen, zonder poespas. Zo mist hij een usb-uitgang en bluetooth-afspeelmogelijkheden. Wel is hij is volledig automatisch: je hoeft alleen maar op een knopje te drukken en hij legt de naald vanzelf op de goede positie op de plaat. Daardoor is hij heel geschikt voor wie gewoon zonder gedoe wil genieten van zijn oude platen. Hij is licht en makkelijk ergens neer te zetten. Kortom: een fijne, betrouwbare platenspeler voor een prima prijs.

💿 Type: Volautomatisch
🔊 Voorversterker: Ingebouwd
🎚 Audio-uitgang: Cinch (tulpstekker, geïntegreerd)
🔌 USB-uitgang: Nee
📶 Bluetooth: Nee

Op vakantie met de camper of caravan? Dan wil je vooral genieten van de vrijheid en zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan huishoudklusjes. Hoeft ook niet: met een beetje voorbereiding, wat slimme hulpmiddelen en een paar kleine dagelijkse routines blijft alles fris. En dat betekent ook: geen monsterschoonmaakklus bij thuiskomst dus. Als dat geen ontspannen vooruitzicht is!

Lees ook: Brug te laag? Bocht te krap? Met campernavigatie verloopt je reis wél probleemloos

🧳Dit doe je voor vertrek

Een goede start begint met een schone basis én de juiste spullen aan boord. Door je camper of caravan voor vertrek al goed schoon te maken, bespaar je jezelf tijdens je reis een hoop werk. Maak het aanrecht, de koelkast en het kookgedeelte schoon, stofzuig de vloer en neem kastjes en oppervlakken af met een vochtige doek. Ook ramen en spiegels kun je beter alvast schoonmaken: onderweg kan stof er zich dan minder makkelijk aan hechten.

Check daarnaast het toiletgedeelte. Spoel het chemisch toilet door, vul het reservoir met toiletvloeistof en neem een extra navulling mee. Reinig toiletpot en deksel grondig. Nu blijft het onderweg alleen nog maar een kwestie van bijhouden.

Pak vervolgens de juiste schoonmaakspullen in voor onderweg:

☐ Compacte handstofzuiger of kruimeldief (liefst op accu)
☐ Microvezeldoeken en een droge trekker
☐ Setje (liefst biologisch afbreekbare) schoonmaakmiddelen (voor keuken, sanitair en vloeren)
☐ Mobiele lagedrukreiniger met watertank
☐ Vuilniszakken
☐ Bezem of stoffer en blik

🏖️ Dit doe je onderweg

Ook op vakantie is het prettig als je je huis op wielen fris houdt. Regelmatig even schoonmaken voorkomt dat vuil zich ophoopt en maakt de eindschoonmaak makkelijker.

Vloeren en oppervlakken

Gebruik een handstofzuiger om zand en kruimels dagelijks weg te halen. Houd een doekje en wat allesreiniger bij de hand voor gemorste drankjes of vlekken. Leg een matje bij de ingang en neem vieze schoenen buiten al af, zodat je geen modder of zand naar binnen loopt.

Keuken en badkamer

Werkbladen maak je schoon na elk gebruik. De gootsteen en kraan kun je afnemen met een vochtige doek. In de badkamer is het belangrijk om na elke douchebeurt overtollig water weg te trekken en oppervlakken droog te maken met een microvezeldoek. Zo voorkom je kalkaanslag en schimmel.

Ventileren en luchten

Zorg dagelijks voor frisse lucht in het voertuig, vooral in de natte ruimte. Laat ramen of dakluiken even open staan om condens en vocht af te voeren.

Toilet bijhouden

Leeg de toiletcassette op tijd en maak hem ook af en toe schoon vanbinnen met water en een beetje azijn of toiletvloeistof. Zo blijft het fris én voorkom je verstoppingen.

©Kärcher

🏡 Dit doe je als je weer thuis bent

Ben je weer thuis, maak dan zo snel mogelijk schoon – zodat je caravan of camper meteen weer 'vertrekklaar' is. Haal eerst alle losse spullen uit het voertuig. Zo kun je meteen uitzoeken wat weg kan. Gooi afval weg en haal de koelkast leeg en maak hem schoon. Laat de deur van de koelkast openstaan om geurvorming te voorkomen.

Bekleding en textiel

Banken en stoelen zijn vaak intensief gebruikt. Met een vlekverwijderaar kun je – de naam zegt het al – vlekken verwijderen; is dat niet nodig, gebruik dan een textielverfrisser in sprayvorm om alles weer lekker fris te laten ruiken. Laat alles goed drogen, het liefst buiten bij warm weer, om schimmel te voorkomen.

Kasten, keuken, douche en wastafel

Kasten, plankjes en tafelbladen neem je af met een vochtige doek en mild schoonmaakmiddel. De keuken, inclusief fornuis en randen, maak je eenvoudig vetvrij met een stoomreiniger. Die werkt ook goed op kalkaanslag in de douche en op kranen.

Toilet reinigen na de reis

Spoel het toilet grondig door en maak het volledig leeg. Reinig ook het afsluitrubber en laat de cassette goed drogen voordat je die weer opbergt.

Vloeren en hoekjes

Gebruik een stofzuiger met kierenmondstuk om kruimels, zand en stof uit de vloer en hoekjes te halen. Controleer ook de ruimte onder banken en bedden.

Buitenkant van camper of caravan

Gebruik een hogedrukreiniger om vuil van de buitenkant te verwijderen. Werk eventueel met een zachte wasborstel op een telescoopsteel om makkelijk bij het dak te kunnen. Insectenresten, straatvuil en vogelpoep verwijder je het best zo snel mogelijk om vlekken te voorkomen.

©maho