Zoho is een Indiaas bedrijf dat onder andere Zoho webmail aanbiedt: gratis en zonder reclame, waarbij je ook nog eens je eigen domeinnaam kunt gebruiken, voor een professioneel uitziend e-mailadres.

Tip 1: Eigen domeinnaam?

Voordat we beginnen, zullen we het eerst hebben over een eigen domeinnaam. Voor een paar euro per jaar heb je al een .nl-domeinnaam. Zo kun je bijvoorbeeld je achternaam gebruiken als domein, iets wat vaak nog wel beschikbaar is. Als mailadres kun je dan kiezen voor voornaam@achternaam.nl. Een andere variatie is je volledige naam als domein en dan als e-mailadres bijvoorbeeld mail@domein.nl of nog een keer je voornaam@domein.nl. Is de .nl-naam al bezet, dan kun je misschien kijken of er nog een domein beschikbaar is met een nieuw generiek hoofddomein, zoals .email, .xyz of iets anders. Hier betaal je misschien iets meer voor, maar per jaar zal dat niet meer zijn dan een of twee tientjes. Er zijn verschillende partijen online waar je jouw domeinnaam kunt vastleggen. Soms zijn er zelfs acties waar je gratis een domein kunt afsluiten voor een jaar, maar let wel op addertjes onder het gras. Lees ook: 20 superhandige Gmail-tips.

Wil je Zoho Mail alleen even proberen? Dat kan ook: je kunt gewoon een Zoho-mailadres aanmaken met @zoho.com en later eventueel overstappen op een adres van je eigen domein. Voordelen van Zoho zijn dat het gratis is, er geen advertenties zijn en dat Zoho je privacy respecteert. Zo heeft zelfs de NSA ernstige moeite om de hevige versleuteling van Zoho te kraken, zo bleek uit Snowden-documenten uit 2015. Het is onduidelijk of dat al gelukt is, al lijkt dat onwaarschijnlijk.

Voordat je daadwerkelijk begint, is het aan te raden alvast je gewenste domeinnaam geregistreerd te hebben en ingelogd te zijn bij de partij waar je je domeinnaam hebt gekocht, zodat je straks snel de DNS-instellingen kunt aanpassen.

©PXimport

De keuze wat betreft hoofddomeinen is reuze.

Tip 2: Aanmelden bij Zoho

Laten we beginnen door ons aan te melden bij Zoho. Hiervoor ga je naar www.zoho.com/mail. Klik vervolgens op de grote rode knop in het midden Get Started Now. Op de nu verschenen pagina klik je helemaal rechts bij Free op de optie Sign Up. Vul je domeinnaam in het bovenste tekstvak in en klik op de knop Add Domain. Het is nu nodig wat gegevens in te vullen, de meeste spreken voor zich. Bij Email Address vul je het e-mailadres in dat je graag wilt hebben. Dit adres wordt ook direct het account waarmee je je aanmeldt bij Zoho. Vul bij Contact Email een huidig e-mailadres in waar Zoho je op kan bereiken. Klik ten slotte op Sign Up. Je account wordt in enkele seconden aangemaakt en je ontvangt een e-mail op het opgegeven contactadres. Klik op Setup [domeinnaam] in Zoho.

©PXimport

Vul de domeinnaam die je hebt aangeschaft in het bovenste tekstvak in en klik op Add Domain.

Tip 3: Domein verifiëren

Zoho moet natuurlijk wel zeker weten dat jij echt de eigenaar bent van het aangemelde domein. Hiervoor moeten de DNS-records van het domein aangepast worden. Dat klinkt misschien lastig, maar het is niet meer dan wat tekst kopiëren en plakken en op Opslaan klikken. Als je net op Setup [domeinnaam] in Zoho hebt geklikt, bevind je je nu op de pagina genaamd Verify Domain. Er zijn drie manieren om je domein te verifiëren: CNAME en TXT vereisen dat je de DNS aanpast, of je kunt een HTML-bestand uploaden als je ook een website host op je domein. Wij maken gebruik van de CNAME-methode, gezien die erg snel is en je straks sowieso nog een keer de DNS-instellingen aan moet passen, dus dan kun je het alvast.

Dit is wat je doet: je logt in bij de partij waar je je domein hebt geregistreerd en zoekt naar de DNS-instellingen. Vaak moet je even naar de instellingen van je domeinnaam en meestal staat in de handleiding van het bedrijf beschreven hoe je je de DNS-instellingen kunt aanpassen. In dit geval moeten we aan de DNS-records een CNAME-record toevoegen. Dat doe je als volgt: kies bij Type voor CNAME. Vul bij Naam (soms ook wel Host, Alias of CNAME genoemd) de waarde in die vermeld wordt op de website van Zoho en vul bij Adres het adres zmverify.zoho.com in. Als je hoster vraagt om een TTL, dan kun je deze op de standaardwaarde laten of de waarde 617 invullen. Ook een prioriteit is niet nodig. Sla het DNS-record op. Klik in Zoho op Verify by CNAME, de groene knop onderaan en klik op Verify Now. Als de verificatie succesvol is, verschijnt er "Congratulations! You have verified your domein [domeinnaam]". Vervolgens staat er een gebruikersnaam met daarachter je daadwerkelijke gebruikersnaam. Klik op Create Account en de eerste mailbox wordt aangemaakt. We zijn overigens nog niet klaar met de DNS-records. Om daadwerkelijk mail te ontvangen, moeten we deze straks dus nog een keer aanpassen.

©PXimport

We verifiëren de domeinnaam door middel van een CNAME-record.

Tip 4: Extra gebruikers

Voordat we dat doen, wil je misschien extra gebruikers toevoegen aan je domeinnaam. Met de gratis variant mag je maximaal 10 gebruikers toevoegen. Zo kan bijvoorbeeld de hele familie van dezelfde domeinnaam gebruikmaken. Of als je zelf een klein bedrijfje hebt, kun je collega's ook toegang geven. Klik hiervoor op Proceed to Add Users. Wil je dit niet, klik dan op Skip en ga door naar tip 5.

Je kunt op twee manieren een gebruiker toevoegen: de eerste is om zelf alle gevraagde gegevens in te vullen en een e-mailadres aan iemand toe te wijzen. Klik op OK als je dat gedaan hebt. Vervolgens moet je zelf de gebruikersnaam en het wachtwoord overdragen aan de gebruiker. Je kunt de gebruiker ook uitnodigen door onderaan bij E-mail-ID een bestaand e-mailadres in te vullen. De gebruiker kan dan zelf zijn gegevens invoeren en een Zoho-account aanmaken, waarbij hij ook zelf het e-mailadres kan kiezen. Klik op OK als je dat hebt gedaan. Links op Add User kun je vervolgens nog meer gebruikers toevoegen. Klik op Back to Setup als je klaar bent met het toevoegen van gebruikers en door wilt gaan met het opzetten van je domeinnaam.

©PXimport

Je kunt of zelf alle gebruikersgegevens invullen of een gebruiker uitnodigen deel te nemen.

Tip 5: MX-records

We slaan het aanmaken van groepen even over, dus klikken op Skip bij de sectie Create Groups, zodat we aankomen bij de sectie Configure Email Delivery. Als je e-mail wilt ontvangen, zullen deze instellingen goed moeten staan. Op deze pagina zie je de MX-records van Zoho weergegeven in een tabel. Het zijn er twee: de ene verwijst naar mx.zoho.com en de andere naar mx2.zoho.com.

Je moet de huidige MX-records van je domeinnaam verwijderen (vaak zijn die er namelijk standaard al) en deze twee toevoegen. Hiervoor ga je opnieuw naar de DNS-instellingen van je domeinnaam zoals in tip 3. Zoek bij Type dit keer naar MX en verwijder eventuele huidige records. Deze hebben op dit moment toch geen doel. Voeg vervolgens nieuwe MX-records toe, dat moet je twee keer doen. Vul de eerste keer bij Prioriteit de waarde 10 in, bij Host de waarde @ en bij Adres vul je mx.zoho.com in. Voeg de record toe en doe het vervolgens opnieuw, maar nu voor Prioriteit de waarde 20, bij Host opnieuw de waarde @ en bij Adres weer mx2.zoho.com. Voeg ook deze record toe. Vul bij TTL als het kan opnieuw 617 in of laat het anders op de standaardwaarde staan.

Heb je dit gedaan, controleer nog een keer of alle vereiste waardes overeenkomen en of er echt geen andere MX-records nog in het domein staan. Voordat we doorgaan, is het handig om nu even jezelf een mailtje te sturen naar je nieuwe e-mailadres. Door naar https://mail.zoho.com te gaan, kun je de mail zien verschijnen. Komt de mail niet aan, probeer het dan over een uur nogmaals of controleer nog eens je MX-records. Ondertussen kun je in de Zoho-wizard doorgaan door op Next te klikken.

©PXimport

De Zoho-MX-records staan in het midden in de tabel.

Tip 6: Mail overzetten

We willen graag ook onze huidige mailberichten in Zoho importeren. Dit kan door in je mailclient (bijvoorbeeld Mozilla Thunderbird of Microsoft Outlook), je e-mail van de ene account naar de andere te slepen, nadat je Zoho daaraan hebt toegevoegd met behulp van de instellingen in tip 7. Toch kan die operatie wel enige tijd in beslagnemen, en helemaal met veel e-mail en niet al te snel internet kan het soms vele uren duren. Wij vinden het handiger om het door Zoho te laten doen, omdat we dan zeker weten dat de migratie wordt voltooid en omdat het sneller is.

Om Zoho je mail over te laten zetten, klik je op de knop Proceed to Migrate. Je moet nu enkele gegevens invullen. Bij de Migratienaam vul je simpelweg de naam van je huidige mailprovider in, in ons geval Gmail. Voor de overige gegevens is het handig je mailclient te openen en naar de instellingen te gaan van het account dat je wilt migreren. Zo kom je bijvoorbeeld achter de Servernaam. Voor Gmail laat je het protocol op IMAP staan en kies je bij Servertype voor Gmail. Voor Outlook laat je Servertype op Anderen staan en vul je bij Servernaam de server imap-mail.outlook.com in. De overige instellingen zijn voor zowel Gmail als Outlook goed.

Klik vervolgens op Migratie toevoegen. In de tabel met migraties klik je op de migratienaam, in dit geval dus Gmail, en vervolgens klik je op Accounts toevoegen. Hier moet je nu de inloggegevens van je mailserver invullen. In het geval dat je Gmail of Outlook gebruikt, vul je bij Gebruikersnaam bron en Wachtwoord bron de inloggegevens daarvan in. Anders vul je je gebruikersnaam en wachtwoord van de mailserver in. Bij E-mailadres bestemming vul je het e-mailadres in dat je eerder hebt aangemaakt met je eigen domeinnaam. Klik ten slotte op Toevoegen. Het kan zijn dat je wat moeite hebt bij Gmail. Dit omdat Google de Zoho-migratie ziet als verdachte activiteit. In dat geval krijg je een mailtje op je Google-account waarin je de inlogpoging kunt toestaan en het migreren kunt voortzetten. Mocht dit nog niet werken, dan helpt het ook om even (tijdelijk) je Gmail-wachtwoord te wijzigen en het daarna opnieuw te proberen. Klik rechtsboven op Ga naar migratiestatus en klik daar in de regel op Start. Klik op Back to Setup terwijl de e-mailmigratie plaatsvindt.

©PXimport

Voorbeeldgegevens voor hoe je Gmail-data migreert naar Zoho.

Tip 7: Mailapps instellen

De volgende stap is de Mail Client Configuration van de Zoho-opzetwizard. Deze geeft niet zo veel nuttige informatie, dus we gaan er zelf mee aan de slag. Open een nieuw tabblad en ga naar https://mail.zoho.com. Je hebt standaard drie ongelezen e-mailberichten om je te verwelkomen. Klik rechtsboven op Instellingen en ga op het tabblad Mail naar de optie E-mail doorsturen. Zet onderaan bij IMAP-toegang de Status op Activeren.

Als je de nieuwe versie van Zoho gebruikt, klik je rechtsboven op het tandwiel en kies je voor Settings. Vervolgens ga je onderaan naar Older Settings en dan vind je daar de optie E-mail doorsturen met IMAP, net als in de oude versie. Laten we nu ons account toevoegen aan onze mailclient. Deze instructies zijn speciaal voor de Mail-app in Windows 10, maar werken ook natuurlijk met andere applicaties. Open de Mail-app en klik op Accounts in de rechterbalk. Klik op Nieuwe account toevoegen en kies voor de optie Geavanceerde configuratie / Internet-e-mail. Vul bij Accountnaam bijvoorbeeld Zoho in. Bij Server voor binnenkomende e-mail vul je mail.zoho.com in. Kies bij Accounttype voor IMAP4 en vul bij e-mailadres en gebruikersnaam je Zoho-e-mailadres in en vervolgens in het volgende invoerveld je wachtwoord. De Server voor uitgaande e-mail is eveneens mail.zoho.com. Klik op Aanmelden en klik op Gereed.

©PXimport

Zorg ervoor dat de IMAP-toegang geactiveerd is.

Tip 8: E-mail op je mobiel

Terug in de opzetwizard hebben we nog één stap te gaan, namelijk Mobile Access. Klik op Next om bij Mobile Access uit te komen en klik daarna op Proceed to Mobile Accounts. Klik op de betreffende mailaccount die je op je smartphone wilt gebruiken. Je ziet dat Push op disabled staat. Klik op die rode melding, waarna Push enabled verschijnt. Je kunt nu op je mobiel je e-mail instellen. Dat doe je voor iOS als volgt. Ga naar Instellingen / Mail, Contacten en Agenda. Kies voor Nieuwe account en druk op Exchange. Vul de gevraagde gegevens even in en tik op Volgende. Het controleren kan even duren. Er verschijnen meer invoervelden. Vul bij Server de waarde msync.zoho.com in en bij gebruikersnaam opnieuw je e-mailadres. Tik op Volgende en tik daarna op Bewaar. Als je nu de Mail-app opent, kun je je mails lezen.

Voor Android volg je de volgende stappen: open de app Instellingen, tik op Accounts en op Account toevoegen. Tik op Exchange en vul de gevraagde gegevens in. Vul bij Server eveneens msync.zoho.com in en voeg het account toe. De standaardinstellingen zijn verder goed. Eventueel kun je ook de Zoho-app gebruiken die je in de App Store en Play Store vindt.

©PXimport

De correcte instellingen voor mail op iOS.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.