ID.nl logo
Zo koop je veilig refurbished producten
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Zo koop je veilig refurbished producten

Er duiken steeds meer (web)winkels op die ‘refurbished’ producten verkopen – van notebooks tot smartphones. Ze zijn zo goed als nieuw, door de fabrikant gereviseerd en worden geleverd met garantie. En dat voor een fractie van de nieuwprijs! Dat klinkt te mooi om waar te zijn en dat is het soms ook. In dit artikel bespreken we de voor- en nadelen, verschillende interpretaties van ‘refurbished’ en zaken om op te letten voor je tot aankoop overgaat.

Wat is refurbished?

In letterlijke zin betekent het Engelse woord refurbished het ‘oppoetsen’ of renoveren van een bepaald product. Denk aan een antieke kast die helemaal geschuurd en gelakt wordt en waarbij al het hang- en sluitwerk vervangen wordt. Iets vergelijkbaars gaat op voor bijvoorbeeld smartphones en notebooks. Winkels en fabrikanten krijgen redelijk wat retouren en zelfs als er geen sprake is van een defect, kan het product niet meer als nieuw verkocht worden. Deze producten worden dan nagekeken, onderdelen worden indien nodig gerepareerd of vervangen en het besturingssysteem wordt naar de oorspronkelijke staat teruggezet. In zo’n geval is het product niet of nauwelijks gebruikt en wordt het als ‘refurbished’ product aangeboden – zo goed als nieuw, tegen een gereduceerd tarief. Lees ook: 10 tips om een tweedehands smartphone of tablet te kopen.

Verschil met tweedehands

Dat is een aanmerkelijk verschil met een tweedehands product gedurende langere tijd gebruikt is en in die staat verkocht wordt. De behuizing en het scherm kunnen gebruikssporen zoals krassen bevatten en de accu is voor een deel versleten. Toch kan ook zo’n tweedehands product alsnog inclusief garantie verkocht worden, ook als de officiële termijn verlopen is. Als het door de fabrikant zelf nagekeken is en onderdelen vervangen zijn, heet dat ‘gereviseerd’ en dan krijg je vaak dezelfde fabrieksgarantie als bij nieuwstaat. Als er geen sprake is van officiële garantie, dan verzorgt de (web)winkel de garantie, meestal via een eigen reparatiecentrum. Het risico dat het apparaat daadwerkelijk gedurende die periode door een fabrieksfout kapot gaat, is relatief klein. Garantie bieden is een verkoopargument voor webshops en dat benadrukken ze maar al te graag. Bij een tweedehands aankoop via een particulier krijg je immers geen garantie, tenzij die er nog deels is.

©PXimport

Onduidelijke definitie

De definitie van refurbished is vaak onduidelijk. Het kan betekenen dat het om een zo goed als nieuw product gaat dat zorgvuldig is nagekeken door de fabrikant, maar ook om een tweedehands product dat, los van het even aan- en uitzetten, niet is gecontroleerd en dat gebruikssporen en andere (onzichtbare) slijtage bevat. Wat ons betreft is dat dan simpelweg een tweedehands product. Bij de term ‘refurbished’ verwachten wij dat het product uitvoerig is nagekeken en schoongemaakt en dat eventueel onderdelen zijn vervangen, alvorens het de verkoop ingaat.

Doordat de term refurbished beter klinkt dan tweedehands of opgeknapt, schermen veel bedrijven – naar onze mening onterecht – met deze term. Het is daarom als potentiele koper belangrijk om niet blind af te gaan op woorden als ‘refurbished’ en ‘gereviseerd’. Zoek op de betreffende site uit wat hier precies mee bedoeld wordt.

Iedere (web)winkel gaat overigens anders om met refurbished producten. Soms gebruikt men een sterrensysteem om de staat aan te geven, maar soms ook simpelweg tekst als ‘zo goed als nieuw’, ‘lichte gebruikssporen’ en ‘zware gebruikssporen’. Je weet dan als mogelijke koper min of meer waar je aan toe bent, al zul je de verkoper wel moeten vertrouwen in zijn oordeel. Wat de één ‘lichte gebruikssporen’ noemt, kan de ander als ernstig ervaren.

Voordelen van refurbished

Waarom zou je overgaan tot aanschaf van gereviseerde producten? Ten opzichte van een nieuw product is het grootste voordeel dat de prijs wat lager ligt. Vaak is het product zo goed als nieuw en bevat het minimale of zelfs helemaal geen gebruikssporen. Het enige verschil is dan dat de verpakking geopend is geweest en iemand anders het product in handen heeft gehad. Op de werking heeft dit geen negatief effect. Als je hier genoegen mee neemt, ben je dus wat goedkoper uit dan wanneer je het nieuw zou kopen.

Het grote voordeel van echt refurbished artikelen ten opzichte van een tweedehandsje is dat het product gecontroleerd is en eventuele defecten zijn verholpen. Ook krijg je vaak garantie, al moet je er wel goed op letten wat de voorwaarden daarvoor zijn (hierover later meer). Een ander groot voordeel ten opzichte van tweedehands kopen via particulieren (via bijvoorbeeld Marktplaats) is dat je niet naar de verkoper toe hoeft te gaan om het product zelf te inspecteren en af te halen (om te voorkomen dat je grote bedragen moet overmaken). Je bestelt het op dezelfde manier als nieuwe items bij webshops: met een paar muisklikken. Meestal wordt het product gratis verstuurd en je hebt bovendien altijd nog de mogelijkheid om het terug te sturen als het niet bevalt dankzij de wet Kopen op afstand.

Een laatste voordeel is dat je echt goede deals kunt hebben, zeker als je het refurbished-aanbod goed in de gaten houdt.

Nadelen van refurbished

Maar nadelen zijn er ook. Wellicht is er sprake van verborgen verbreken, zoals val- of waterschade. Ook al is er garantie, het is nooit fijn om een product te moeten opsturen en enkele weken kwijt te zijn. Bovendien heb je alleen garantie als het om een fabrieksfout gaat en niet als het veroorzaakt is door menselijk handelen, en dat is soms lastig te bewijzen. Verder is het van tevoren vaak onduidelijk hoe zichtbaar de gebruikssporen zijn. Webwinkels nemen zelden de moeite om foto’s te maken van het product, zodat je pas na bezorging weet waar je aan toe bent. Het recht van retour is prettig, maar terugsturen is nooit een leuke bezigheid en je moet de kosten van het terugzenden zelf betalen.

Een praktisch nadeel is dat het aanbod van refurbished producten beperkt is. Je moet soms geluk hebben dat de kleur of de capaciteit die jij wilt ook in gereviseerde vorm beschikbaar is. Upgraden is er vaak niet bij, dus bijvoorbeeld bij de aankoop van een laptop kiezen voor een SSD in plaats van een harde schijf is geen optie. Het kan dus zijn dat je genoegen moet nemen met een kleur die je minder mooi vindt of iets andere specificaties.

In bepaalde gevallen is particulier tweedehands kopen alsnog interessanter dan refurbished. Wellicht is er iemand in de buurt die zeer zuinig met zijn of haar spullen is omgegaan waardoor ze niet van nieuw te onderscheiden zijn. Of de prijs is nog een stuk lager en je kunt er bovendien ook nog over onderhandelen. En als het product niet ouder is dan twee jaar, is er waarschijnlijk ook nog sprake van fabrieksgarantie.

©PXimport

Staat van een artikel

Er is een simpele methode om de staat van een item te tonen: door middel van foto’s van het betreffende product. Vreemd genoeg zie je dit zelden. Meestal staan er de standaard productfoto’s van de fabrikant bij, waarop een product in nieuwstaat en in de mooist mogelijke vorm wordt afgebeeld. Bij een gebruikt product zegt dat dus helemaal niets. De reden dat webshops geen echte productfoto’s plaatsen is overigens vrij simpel: het is te veel werk. Refurbished producten worden vaak in grote hoeveelheden ingekocht, en dan is het natuurlijk nogal wat werk om ze allemaal als afzonderlijk product in een webshop te plaatsen, inclusief foto’s. Soms zijn de producten ook helemaal niet op voorraad bij de webshop zelf, maar liggen ze bij een tussenleverancier. Vandaar dat er vaak een simpel classificatiesysteem gebruikt wordt, waarbij de staat kort wordt omschreven. Even bellen of mailen om te vragen naar de exacte staat en kleur is natuurlijk altijd een optie.

Wat soms ook onduidelijk is, betreft de meegeleverde accessoires zoals de laadkabel, lader of voeding, software en bijvoorbeeld een koptelefoon. Veel refurbished smartphones bevatten alleen het broodnodige. Het kan ook zijn dat er een niet-originele lader wordt meegeleverd. Ook dit staat niet altijd duidelijk vermeld. Tot slot kan het zijn dat er onderdelen vervangen zijn, zoals een gebarsten scherm van een smartphone, maar dat dit niet door de fabrikant is gedaan maar door een eigen reparatiecentrum. Deze kan prima werk leveren, maar ook slordig zijn geweest (bijvoorbeeld dat er wat speling zit tussen het scherm en de behuizing). Voor een leek is dat soms lastig te zien, net zoals het eventuele gebruik van niet-originele onderdelen. Dat laatste hoeft niet erg te zijn, mits de prijs ernaar is en het goed functioneert.

Garantie

Zoals gezegd is één van de grote voordelen van refurbished producten dat fabrikanten, winkels en webshops vaak garantie bieden. Je hebt daarmee meer zekerheid dan wanneer je iets van een particulier koopt, tenzij daar nog fabrieksgarantie op zit. Gaat een door jou gekochte gerefurbished smartphone na twee maanden ernstig haperen, dan kun je je beroepen op garantie. Zoek altijd voor aankoop goed uit wat voor garantie er geboden wordt en of er uitzonderingen gelden. Soms wordt bijvoorbeeld een beperkte termijn voor de accu gehanteerd of wordt deze zelfs uitgesloten van garantie. In andere gevallen is de accu bij de revisie juist vervangen door een nieuw exemplaar en valt hij wel onder de garantie. Onderzoek vooraf bij wie je moet zijn als er problemen zijn. In principe is de winkel waar je het product gekocht hebt, altijd het aanspreekpunt. Let verder ook op een eventueel keurmerk en beoordelingen van de webshop, zodat je vooraf weet hoe (on)tevreden bestaande klanten zijn. En bedenk ook dat je je product enige tijd kwijt bent als het onder garantie wordt gerepareerd.

“Het aanschaffen van een tweedehands computer is enerzijds een risico”, zegt Linda Kooistra van TweedehandsNotebook en iUsed, “maar onze technische specialisten zorgen ervoor dat alle apparatuur volledig is getest, gereinigd en voorzien van een schone installatie van het besturingssysteem, voordat het in de webshop beschikbaar komt. Daardoor bieden refurbished producten dezelfde zekerheid als nieuw, maar dan voor een lagere prijs. We zien een groeiende behoefte aan refurbished apparatuur.”

©PXimport

Recht op retour

Een belangrijke troef van de consument is het recht op retour indien de aankoop online wordt gedaan. De Wet Koop op Afstand biedt een bedenktermijn van veertien dagen en dat geldt ook voor refurbished producten. Je kunt dus een product bestellen en het weer terugsturen als het om wat voor reden dan ook niet bevalt. Opgaaf van reden is daarbij niet nodig. Dus als de gebruikssporen ernstiger zijn dan verwacht of als het apparaat niet naar wens functioneert, kun je het terugsturen. Ruilen is soms ook een optie, neem in dat geval contact op met de webshop. De kosten voor het terugsturen zijn meestal wel voor de koper.

Gemarchandeer met btw

Een webwinkel hoort duidelijk aan te geven of de prijs in- of exclusief btw is. Dat gebeurt helaas niet altijd, waardoor de winkelier er veel meer aan verdient en jij toch de volle prijs betaalt. Is een product tweedehands van particulieren ingekocht, dan wordt er geen btw gerekend en moeten ze ook zonder btw worden verkocht. Officieel heet dat de margeregeling. Een product met die margeregeling (dus zonder btw) hoort veel goedkoper te zijn – het verschil is immers 21%. Vraag daarom altijd om een bon waarop de btw staat. Krijg je die niet, dan zouden er kansen moeten zijn om af te dingen!

©PXimport

Wat leent zich voor refurbished?

Een flink deel van de ‘refurbished’ producten betreft Apple-apparatuur. Daar is een simpele verklaring voor. In tegenstelling tot veel andere producten, staan de prijzen gedurende het hele jaar vast, omdat Apple winkels verbiedt om met de marge te spelen (op enkele uitzonderingen na). Als gevolg daarvan verschillen de nieuwprijzen nauwelijks van elkaar. Maar deze regels gelden niet voor producten die niet als ‘nieuw’ verkocht worden, laat staan tweedehands. Veel winkels kopen deze producten dan ook via andere partijen in, meestal in bulk. Zij zijn dan veel vrijer om met de prijzen van producten van Apple te spelen, dan wanneer zij deze via de formele weg zouden inkopen. Bovendien zijn de nieuwprijzen best fors, dus is tweedehands aantrekkelijk. Het verklaart de opmars van webshops die tweedehands Apple-producten verkopen.

“iPhones gaan in de praktijk wel vier tot vijf jaar mee” zegt Marcel Schaareman van Mobieltekoop.nl. “Omdat het besturingssysteem nog lang up-to-date blijft, is een iPhone van twee of drie jaar oud voor de meeste mensen nog prima geschikt voor dagelijks gebruik. Het prijsverschil met nieuw is erg aantrekkelijk. Bovendien blijft de restwaarde hoog en kun je hem dus altijd weer kwijt op Marktplaats als je een nieuwer model aanschaft.” Mobieltekoop koopt de smartphones, naast Apple overigens ook Samsung, voornamelijk in bij groothandels, vertelt Schaareman. “Maar soms bieden klanten ook hun oude toestel aan. Als de kwaliteit goed is, zetten we deze ook weer in, vaak als koopje. Overigens met dezelfde garanties, met kosteloze reparaties en gratis verzending.”

Smartphones en notebooks

Los van Apple-producten zijn vooral high-end producten van circa één generatie terug erg populair. Denk bijvoorbeeld als hippe smartphones als de Galaxy S6 (Edge), de LG G3 en de Nokia 930. Iets meer dan een jaartje geleden nog het topmodel en nu kun je ze voor een prikkie kopen, zeker als je ze refurbished koopt. Maar ook laptops zijn populair. “Zakelijke notebookmodellen hebben een langere technische levensduur”, zegt Linda Kooistra van TweedehandsNotebook.nl. “De gebruikte onderdelen zijn van een hogere kwaliteit. Hierdoor heb je een high-end product met vergelijkbare zekerheid als een nieuwe notebook, maar dan voor een veel lagere prijs.” Sven van Zalingen van Laptops4all bevestigt dat. “Het zijn vooral de zakelijke modellen van de A-merken zoals HP, Lenovo en Dell. Dit zijn machines die veel geleased worden en na afloop daarvan als refurbished verkocht worden, uiteraard na een grondige inspectie en het wissen van de harde schijf.”

Door Apple of derden?

Veel webshops zijn overigens geen ‘Apple Certified Resellers’, wat de kans vergroot dat de producten niet door Apple zelf zijn gereviseerd, maar door derde partijen. Deze hebben vermoedelijk minder strenge procedures dan Apple zelf. Zo stelt Apple zelf op zijn website dat gereviseerde producten uitgebreid worden getest, defecte onderdelen worden vervangen, het product van binnen en buiten helemaal wordt schoongemaakt en geïnspecteerd en uiteindelijk helemaal compleet wordt geleverd met alle bijbehorende onderdelen als kabels en verpakkingsmateriaal. Er zijn ook ‘Apple Certified Pre-Owned’-producten. Deze worden zowel door Apple als door ‘authorized resellers’ verkocht en hiervan zijn de accu en de behuizing vervangen. Gereviseerde producten krijgen een garantie van een jaar en komen ook in aanmerking voor verlengde garantie via AppleCare. Bij gereviseerde producten die door derden onder handen zijn genomen, is dat laatste niet het geval. Dat betekent dat je dus ook niet naar de Apple Store kunt gaan in het geval van problemen (als de oorspronkelijke garantie is verlopen).

©PXimport

Niet het nieuwste

Wie de meest recente smartphones of notebooks zoekt in de refurbished-afdeling, komt bedrogen uit: deze producten zijn niet of nauwelijks beschikbaar. Bij gereviseerde producten gaat het vrijwel altijd om apparatuur van één of twee generaties geleden, en soms zelfs nog ouder. In elk geval zijn het producten die al enige tijd op de markt zijn. Immers, er zijn eerst defecte apparaten nodig of mensen die ze tweedehands verkopen. Voor wie het nieuwste van het nieuwste zoekt, zijn refurbished producten dus niet interessant, maar als je het niet erg vindt om een gereviseerd product van één of twee generaties terug te kopen, dan kun je spekkoper zijn.

Waar kopen

Refurbished producten zijn op steeds meer plekken te koop. Allereerst zijn er gespecialiseerde sites die zich grotendeels of geheel richten op het verkopen van tweedehands laptops, smartphones en andere apparatuur. Daarnaast hebben ook reguliere (web)winkels steeds vaker een hoekje met speciale aanbiedingen, waaronder producten die niet meer als nieuw verkocht worden zoals retouren en demomodellen. Ook fabrikanten als Canon, Apple, Samsung en ASUS hebben op hun site een speciale afdeling met gereviseerde producten. Internationaal bestaat dit fenomeen al veel langer en het aanbod is in grotere Europese landen en de VS nog een stuk groter. Canon heeft bijvoorbeeld in de VS een grote refurbished-sectie, maar in Nederland en België nog niet. Met enige regelmaat wordt refurbished apparatuur ook op sites als eBay verkocht.

Links

Ben je enthousiast geworden maar weet je niet precies waar je moet zoeken? De onderstaande websites vormen een mooi startpunt. www.apple.com/nl/shop/browse/home/specialdeals

Wat moet je doen vòòr aankoop

Bij het kopen van gereviseerde producten moet je op een paar dingen letten. Een checklist. * Is het product door de fabrikant nagekeken en gereviseerd? * Zijn er gebruikssporen of het is zo goed als nieuw? * Wordt de staat goed beschreven? Zijn er foto’s van het daadwerkelijke product? * Hoe lang is er garantie? Is dat officiële fabrieksgarantie? * Worden alle bijbehorende accessoires meegeleverd? (voeding/lader, laadkabel, koptelefoon etc.) * Zijn de kleuren, uitvoering en specificaties naar wens? * Hoe groot is het prijsverschil met een nieuw product? * Hoe groot is het prijsverschil met een tweedehands product op Marktplaats? * Is de webshop gevestigd in Nederland (of België), zodat het recht op retour van toepassing is? (en je niet te maken krijgt met invoerrechten) * Staat concreet beschreven hoe je gebruik kunt maken van het recht op retour?

©PXimport

Conclusie

Het kopen van gereviseerde producten kan zowel voor nieuwe aankopen als voor tweedehands aankopen een interessant alternatief zijn. Je kunt tegen een mooie deal aanlopen van product dat zo goed als nieuw is, maar toch een stuk voordeliger. Je moet hierbij wel accepteren dat het aanbod wat beperkt is, waardoor je niet altijd keus hebt voor een bepaalde kleur of versie. Ook betreft het vrijwel altijd wat oudere producten.

Helaas zijn de termen ‘refurbished’ en ‘gereviseerd’ wel aan interpretatie onderhevig, waardoor er grote verschillen bestaan. De exacte staat en de ernst van de gebruikssporen is lang niet altijd duidelijk, temeer omdat er zelden foto’s beschikbaar zijn. Lees goed op de betreffende website wat er precies bedoeld wordt en wat je aan garantie krijgt. Gelukkig is het risico dat je loopt vaak beperkt dankzij de wet Kopen op afstand.

▼ Volgende artikel
Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

In dit artikel

Je leest waarom je geen klassieke oliebollen kunt bakken in een airfryer en wat daar technisch misgaat. Ook leggen we uit wat je wel voor oudjaarsalternatief kunt maken met de airfryer én hoe je de airfryer slim gebruikt om gekochte oliebollen weer knapperig en warm te maken.

Lees ook: Ontdek de minder bekende functies van je airfryer

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Kwarkbollen uit de airfryer

Meng 250 gram volle kwark met 1 ei en 50 gram suiker tot een glad mengsel. Voeg vervolgens 300 gram zelfrijzend bakmeel toe, samen met een snuf zout. Meng alles kort tot een samenhangend deeg. Het deeg moet stevig zijn en nauwelijks plakken. Is het te nat, voeg dan een beetje extra bakmeel toe. Wie wil, kan rozijnen, stukjes appel of wat citroenrasp door het deeg mengen.

Bestuif je handen licht met bloem en draai ballen ter grootte van een kleine mandarijn. Leg ze met wat ruimte ertussen in het mandje van de airfryer, eventueel op een stukje bakpapier. Bak de bollen in ongeveer 12 tot 15 minuten op 180 graden. Halverwege kun je ze voorzichtig keren zodat ze gelijkmatig bruin worden.

Laat de bollen kort afkoelen en bestuif ze eventueel met poedersuiker. Vers zijn ze het lekkerst, maar ook lauw blijven ze prima eetbaar.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.


Nog even niet aan denken...

...maar voor 1 januari, je goede voornemens

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

View post on TikTok
▼ Volgende artikel
Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11
© ID.nl
Huis

Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Dit gaan we doen

Je hebt nog een oudere printer, scanner of ander randapparaat in de kast liggen. Weggooien kan, maar het is duurzamer en goedkoper als je het toestel weer aan de praat krijgt op je moderne Windows-systeem. Zulke apparatuur wordt helaas niet altijd meteen herkend. Fabrikanten bieden namelijk vaak geen ondersteuning meer en Windows bevat lang niet alle stuurprogramma's (drivers) voor oudere apparaten.

Toch is er meer mogelijk dan je denkt. We laten stap voor stap zien wat je kunt doen als Windows het apparaat niet herkent, als de juiste driver ontbreekt of niet compatibel is, en als Windows de installatie weigert. We gaan ook kort in op alternatieve methoden, zoals compatibiliteitsmodi, universele drivers en virtualisatie. Sommige technieken zijn eenvoudig, andere vragen iets meer inspanning en technische kennis. Het loont in elk geval de moeite om het apparaat weer aan de praat te krijgen.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Een apparaat dat niet wordt herkend, is niet te vinden in Apparaatbeheer.

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

De wizard Hardware toevoegen laat je eerst uit een productcategorie kiezen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

net use LPT1: "\\localhost\<printershare>" /persistent:yes

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

De LPT-poort wordt semipermanent aan de gedeelde usb-printerpoort gekoppeld.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Soms zitten driverupdates wat verstopt bij de optionele updates.

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

De kans is groot dat je met VueScan je oude scanner nog prima aan de praat krijgt.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Deze Windows draait tijdelijk in een (minder veilige) testmodus.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

Een oude HP-printer werd succesvol op een virtuele Windows XP geïnstalleerd.

Extra tips

Soms brengen fabrikanten firmware-updates uit die de compatibiliteit met een nieuwer besturingssysteem verbeteren. Het kan dus lonen om de firmware van het apparaat te controleren en eventueel te updaten. Raadpleeg hiervoor de bijbehorende instructies. Het is ook mogelijk dat sommige apparaten, zoals printers, een legacy- of compatibiliteitsmodus hebben, waardoor ze wel ondersteund worden door Windows of een generieke driver. Raadpleeg ook hiervoor de handleiding.

Tot slot nog een tip die we met enige terughoudendheid geven. Vind je geen geschikte driver op de website van de fabrikant, probeer dan eventueel een gratis tool als IObit Driver Booster of Snappy Driver (Lite). Soms halen deze nog een oude driver uit de online Microsoft Update Catalog die werkt. Dit kan helaas ook zomaar fout gaan, dus maak vooraf zeker een herstelpunt. Let ook op dat je geen ongewenste extra's mee installeert.

Driver-installers: als het echt niet anders kan, en nadat je een herstelpunt hebt gemaakt.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!

Inkt en cartridges

Voor je printer