Windows is een relatief zwaar besturingssysteem, waardoor je pc of laptop het na pakweg een decennium wellicht niet meer kan bolwerken. Met een lichtgewicht besturingssysteem als Chromium OS (CloudReady) of Linux Mint geef je de machine een tweede leven. Chromium OS is met name ingesteld op het gebruik van online Google-diensten, terwijl je met Linux Mint de beschikking hebt over een traditioneler besturingssysteem. Een machine met een redelijke processor en 2 GB ram is al voldoende om aan de slag te gaan.

1 Chromium OS

De officiële website van het Chromium-project bevat geen downloadlinks, dus we zijn genoodzaakt om het installatiebestand ergens anders op te pikken. Er zijn weliswaar diverse derde partijen die ‘kant-en-klare’ images aanbieden, maar de installatie en het gebruik hiervan blijkt in de praktijk een hele uitdaging. Wil je evengoed zelf een poging wagen, dan vind je online recente installatiebestanden. Weet wel waar je aan begint, want het is lastig om zo’n gekunstelde versie aan de praat te krijgen. In deze workshop kiezen we voor meer gebruiksgemak en gaan we aan de slag met CloudReady. Dit gratis besturingssysteem is gebaseerd op Chromium OS.

©PXimport

2 Usb-programma

Je installeert CloudReady dadelijk vanaf een opstartbare usb-stick. Hiervoor heb je een exemplaar met minimaal 8 GB opslagcapaciteit nodig. Voor het creëren van de opstartbare usb-stick bieden de makers van CloudReady een eigen tooltje aan. Die installeer je op een willekeurige Windows-machine. Surf naar Neverware.com en scrol een stukje omlaag. Je klikt vervolgens op Download usb maker, waarna je het exe-bestand uitvoert. Een installatie is niet nodig, want het hoofdvenster verschijnt direct in beeld.

©PXimport

3 Usb-stick prepareren

Doe de usb-stick nu eerst in de computer. Via Next kun je tussen een 32bit- of 64bit-versie kiezen. Belangrijk is dat je de juiste optie selecteert, dus controleer zo nodig de architectuur van de machine waarmee je CloudReady wilt gebruiken. Aangezien we het besturingssysteem op een oud systeem gaan installeren, kiezen we in deze workshop voor 32 bit. Klik wederom tweemaal op Next en selecteer de juiste usb-opslagdrager. Via Next downloadt het programma de image en creëert het vervolgens een opstartbare usb-stick. Dat duurt ongeveer twintig minuten. Sluit als laatste af met Finish.

©PXimport

4 Bootmenu aanpassen

Als de opstartbare usb-stick gereed is voor gebruik, verwijder je deze opslagdrager veilig uit de computer. Prik de usb-stick vervolgens in de machine waarop je CloudReady wilt installeren. Belangrijk is dat je het externe opslagmedium als eerste opstartschijf selecteert. Je regelt dat door binnen het systeemmenu (bios of uefi) van de computer het zogeheten bootmenu te wijzigen. Zet de pc of laptop aan en druk tijdens de opstartfase op een specifieke sneltoets om het systeemmenu te openen, bijvoorbeeld F2, F10 of Delete. Zoek nu de opstartinstellingen op en selecteer de usb-stick als eerste opslagschijf. Hoe dat precies werkt, is bij ieder systeem anders. Herstart ten slotte de machine.

©PXimport

5 CloudReady starten

Na pakweg vijf minuten wachten, verschijnt er een welkomstvenster in beeld. Standaard is de interface Engelstalig, maar dat wijzig je eenvoudig naar het Nederlands. Klik linksonder op de huidige taal English (United States) en kies Dutch – Nederlands / OK. Via Aan de slag kom je terecht in de netwerkinstellingen. Heb je een netwerkkabel in de machine gestoken, dan hoef je niets te doen. Gebruik je wifi? Klik dan op de juiste netwerknaam en geef het bijbehorende wachtwoord op. Bevestig met Verbinding maken. Klik op Volgende en geef met een vinkje aan of CloudReady gebruikersinformatie mag verzamelen. Klik tot slot op Continue.

©PXimport

6 Inloggen

Zoals gezegd is CloudReady gebaseerd op Chromium OS. Dit betekent dat er allerlei Google-diensten met dit besturingssysteem zijn verweven. Het is dan ook niet zo vreemd dat CloudReady vraagt naar je Google-gebruikersgegevens. Wanneer je het niet helemaal vertrouwt, kun je via Meer opties / Account maken voor dit doel eventueel een apart Google-account aanmaken. Via Een rondleiding volgen passeren enkele functies van dit besturingssysteem de revue. Zo merk je bijvoorbeeld dat je met behulp van de Launcher linksonder apps kunt openen.

©PXimport

7 Installeren

Je begeeft je momenteel in de liveomgeving van CloudReady. Het besturingssysteem is dus nog niet op de computer geïnstalleerd. Klik rechtsonder op de digitale klok, er duikt dan een compact instellingenmenu op. Zodra je kiest voor Install OS, verschijnt er een Engelstalige installatiewizard. Besef goed dat het besturingssysteem alle bestaande gegevens van de interne harde schijf overschrijft. Bevestig met Install CloudReady / Erase hard drive & install CloudReady. Na even wachten herstart het system. Je kunt nu definitief met CloudReady aan de slag.

©PXimport

8 Linux Mint Cinnamon

Linux Mint is een waardig Windows-alternatief, met als belangrijk verschil dat dit besturingssysteem ook op oudere systemen soepel functioneert. In tegenstelling tot CloudReady kun je probleemloos handige software installeren. Er bestaan verschillende versies van Linux Mint. Zo staat Mate garant voor een stabiele werkomgeving, terwijl Xfce zeer lage eisen aan de hardware stelt. De meest complete en fraaiste editie is Cinnamon en om die reden gaan we in deze workshop met deze versie aan de slag. Surf naar Linuxmint.com en bepaal of je de 32bit- of 64bit-versie van Cinnamon wilt binnenhalen. Klik vervolgens op een Nederlandse downloadlink en sla het iso-bestand op.

©PXimport

9 Etcher

Net zoals CloudReady installeer je Linux Mint eveneens vanaf een opstartbaar opslagmedium. Je kunt het zojuist gedownloade iso-bestand bijvoorbeeld op een dvd branden. Maar omdat niet iedere machine meer een cd/dvd-station aan boord heeft, creëren we aan de hand van het gratis programma Etcher een opstartbare usb-stick. Dit tooltje is voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Surf naar balena.io en klik op de groene downloadknop om het installatiebestand binnen te halen. Zodra je de installatie hebt uitgevoerd, verschijnt er een bescheiden dialoogvenster in beeld.

©PXimport

10 Opstartbare usb-stick

Etcher is weliswaar Engelstalig, maar het gebruik van dit tooltje is gelukkig niet bijster ingewikkeld. Klik op de blauwe knop Select image en selecteer het iso-bestand van Linux Mint. Bevestig daarna met Openen. Controleer in het midden of de goede usb-stick staat geselecteerd. Via Change wijs je zo nodig een andere usb-opslagdrager aan. Klik als laatste op Flash! om de opstartbare usb-stick aan te maken. Dat duurt in de regel enkele minuten. Als je de melding Flash Complete ziet staan, kun je Etcher afsluiten. Steek de usb-stick in het systeem waarop je Linux Mint wilt installeren en start de machine vanaf de usb-stick op. Lees hiervoor eventueel de instructies uit stap 4 ‘Bootmenu aanpassen’ na.

©PXimport

11 Liveomgeving

Zodra je de oude pc of laptop vanaf de geprepareerde usb-stick opstart, komt al snel de liveomgeving van Linux Mint Cinnamon tevoorschijn. Handig, want op die manier bekijk je zonder verdere verplichtingen of dit besturingssysteem iets voor je is. Klik linksonder bijvoorbeeld op de menuknop en ontdek welke programma’s er allemaal standaard beschikbaar zijn. De voertaal van de liveomgeving is weliswaar Engels, maar tijdens de definitieve installatie wijzig je dat gemakkelijk naar het Nederlands. Klik op de snelkoppeling Install Linux Mint en kies Nederlands. Via Verder wijzig je eventueel de toetsenbordindeling. Bij gebruik van een draadloze netwerkverbinding geef je in de volgende stap de juiste netwerknaam en het wachtwoord op. Klik wederom op Verder.

©PXimport

12 Installatie

Linux Mint kan zelfstandig stuurprogramma’s van bepaalde hardware ophalen. Vink de optie Installeer programmatuur van derden voor videokaarten en draadloze netwerken, Flash, MP3 en andere multimediasoorten aan en klik op Verder.

Voor de installatie van Linux Mint op je computer heb je keuze uit verschillende mogelijkheden. De optie Wis schijf en installeer Linux Mint is een goede keuze wanneer je enkel Linux Mint op de machine wilt gebruiken. Als er nog een (oude) Windows-versie op het systeem staat, kun je als alternatief de optie Installeer Linux Mint naast Windows selecteren. Daarmee creëer je een zogeheten dualboot-systeem. Maak een keuze en klik op Verder. Bepaal vervolgens op welke schijf je Linux Mint gaat installeren en bevestig met Installeer nu.

©PXimport

13 Gebruikersaccount

Tijdens de installatie wil Linux Mint je huidige locatie weten. Voor gebruikers uit Nederland staat Amsterdam al ingevuld, maar je kunt ook een andere stad typen. Vervolgens wordt er gevraagd om accountgegevens. Voor dit besturingssysteem heb je namelijk altijd een gebruikersaccount nodig. Via Verder vul je om die reden een naam, computernaam en gebruikersnaam in. Voor de gebruikersnaam mag je uitsluitend kleine karakters gebruiken. Typ ook tweemaal het wachtwoord in en bepaal of je je in het vervolg automatisch wilt aanmelden. Je vinkt vrijblijvend de optie Versleutel mijn persoonlijke map aan, zodat je bestanden extra zijn beveiligd. Klik op Verder en wacht de installatieprocedure af.

©PXimport

14 Opstarten

Na afloop van de installatie kom je vanzelf weer in de liveomgeving terecht. Klik op Nu herstarten. Typ het ingestelde wachtwoord in en druk op Enter. Vervolgens duurt het even voordat het Nederlandstalige welkomstvenster zich laat zien. Via Eerste schreden bekijk je onder meer hoe je momentopnamen (herstelpunten) kunt maken en op welke wijze je stuurprogramma’s kunt installeren en lees je hoe je Linux Mint kunt bijwerken. Tot slot gebruik je het onderdeel Programmabeheer om interessante software te installeren.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Met de feestdagen voor de deur kijken we dit keer naar 5.1-surroundsets voor de woonkamer. Want wat is er nou leuker om je favoriete film of serie te kijken met supergoed geluid? Of bij het gamen? Voor minder dan 300 euro welteverstaan.

Een 5.1 speakerset is een geluidssysteem dat is opgebouwd uit zes verschillende luidsprekers. Het cijfer 5 staat voor de satellietluidsprekers: een middenkanaal voor spraak, twee speakers voorin (links en rechts) en twee speakers die je achter je plaatst. De .1 verwijst naar de subwoofer, die specifiek de lage bastonen voor zijn rekening neemt. Doordat deze luidsprekers rondom de luisterpositie worden geplaatst, komt het geluid vanuit verschillende richtingen op je af. Dit creëert een ruimtelijk effect waardoor je bij het kijken van films en series of het spelen van games wordt omringd door geluid.

Logitech Z906

Deze set is ontworpen om meerdere audiobronnen tegelijkertijd te kunnen verwerken. Je sluit tot zes apparaten aan, zoals een televisie, gameconsole of computer, via de beschikbare digitale optische, digitale coaxiale of analoge ingangen. De set beschikt over een bedieningsconsole die je stapelt bij je apparatuur en een draadloze afstandsbediening voor bediening vanaf de bank. Het systeem levert een continu vermogen van 500 watt en is THX-gecertificeerd, wat betekent dat het voldoet aan specifieke prestatie-eisen voor bioscoopgeluid. De decodering ondersteunt Dolby Digital en DTS-soundtracks. Naast de subwoofer krijg je vier satellietluidsprekers en een middenkanaal die je flexibel kunt plaatsen.

Sony HT-S40R

Bij dit systeem worden de achterste luidsprekers aangestuurd door een draadloze versterker, waardoor er geen kabels van de soundbar voorin de kamer naar achteren hoeven te lopen. De soundbar zelf beschikt over drie kanalen en werkt samen met de subwoofer en de twee achterspeakers voor de 5.1-weergave. Het totale uitgangsvermogen bedraagt 600 watt. Voor de connectiviteit maak je gebruik van HDMI ARC, een optische ingang of een analoge aansluiting. Daarnaast is er Bluetooth 5.0 aanwezig voor het streamen van audio vanaf mobiele apparaten. De soundbar kan aan de muur worden bevestigd of voor de televisie worden geplaatst.

Trust GXT 658 Tytan

Dit geluidssysteem is eigenlijk voornamelijk bedoeld voor games en in combinatie met een pc of gameconsole, waarbij de houten subwoofer het middelpunt vormt. De basweergave is gesynchroniseerd met geïntegreerde LED-verlichting die reageert op het ritme van het geluid. Het systeem schakelt automatisch naar een stand-by modus wanneer het niet in gebruik is. De set wordt geleverd met een afstandsbediening waarmee je onder andere de bas en het volume regelt. De kabels voor de achterste luidsprekers hebben een lengte van 8 meter, wat plaatsing in grotere ruimtes mogelijk maakt zonder verlengsnoeren. Het piekvermogen ligt op 180 watt.

Hisense AX5100G

Dit audiosysteem ondersteunt Dolby Atmos-technologie voor een ruimtelijke geluidsweergave. De set bestaat uit een soundbar, een losse subwoofer en twee achterluidsprekers. Met een totaal vermogen van 340 watt worden de verschillende frequenties verdeeld over de speakers. Je hebt de beschikking over diverse equalizer-modi, waaronder instellingen voor nieuws, film en games. Aansluiten op de televisie gaat via HDMI eARC, maar er zijn ook opties voor USB en een optische kabel. De achterspeakers plaats je achter de luisterpositie om het surround-effect van de 5.1-opstelling te completeren.

Sony HT-S20R

Je installeert dit systeem met een soundbar, subwoofer en twee bedrade achterspeakers. De soundbar verzorgt de linker-, rechter- en middenkanalen, terwijl de externe subwoofer de lage tonen voor zijn rekening neemt. Het systeem heeft een totaal vermogen van 400 watt en ondersteunt Dolby Digital. Via de USB-poort speel je audiobestanden direct af van een geheugenstick. Voor de verbinding met de televisie gebruik je HDMI ARC, maar als je televisie dit niet ondersteunt, zijn er optische en analoge ingangen beschikbaar. De set beschikt over diverse geluidsmodi die je met een knop op de afstandsbediening selecteert.

AOC brengt met de Gaming 25G4KUR een monitor op de markt die volledig is afgestemd op competitieve gamers. Het 24,5-inch scherm haalt een verversingssnelheid tot 420 Hz en biedt snelle reactietijden, Adaptive-Sync en ergonomische instelmogelijkheden.

Supersnel beeld voor competitieve spelers

De AOC Gaming 25G4KUR (adviesprijs 259 euro) is bedoeld voor wie elke milliseconde telt. Dankzij een overklokte verversingssnelheid van 420 Hz (400 Hz standaard) en een responstijd tot 0,3 milliseconde reageert het scherm vrijwel direct op elke actie. Dat maakt hem geschikt voor snelle shooters, esports-toernooien en spelers die vloeiende bewegingen en minimale vertraging willen.

Het 24,5-inch formaat is populair onder professionele esports-spelers, omdat het speelveld overzichtelijk blijft zonder dat de ogen veel hoeven te bewegen. De Full HD-resolutie zorgt ervoor dat hoge framerates haalbaar zijn, zelfs met een middenklasse grafische kaart.

©AGON by AOC

Heldere kleuren en vloeiende beelden

De 25G4KUR gebruikt een Fast IPS-paneel met brede kijkhoeken en een kleurdekking van 121 procent sRGB. Het scherm is compatibel met NVIDIA G-SYNC. Adaptive-Sync, zorgt ervoor dat beelden vloeiend blijven zonder haperingen of tearing. DisplayHDR 400 biedt bovendien een iets hoger contrast en betere helderheid dan standaard SDR-monitoren.

Ontworpen voor urenlang gamen

AOC rust de monitor uit met functies die lange gamesessies comfortabeler moeten maken. De flicker-free achtergrondverlichting en blauwlichtreductie verminderen vermoeide ogen, terwijl de ergonomische standaard in hoogte verstelbaar is en kantel-, draai- en rotatiefuncties heeft. Via AOC's G-Menu-software kunnen spelers profielen aanmaken, instellingen aanpassen en de Low Input Lag-modus activeren.