Na een ontwikkelperiode van 4 jaar is daar de Sonos Playbase. Een speaker met dezelfde functionaliteit als de Playbar, maar dan voor onder je televisie. Is de Playbase een vertraagd product in een stagnerende markt, of lukt het Sonos wel om de soundbar van de troon te stoten?

Het concept achter de Playbase, een speaker voor onder je televisie of monitor, is niet nieuw. Andere fabrikanten kwamen al eerder met een soortgelijk systeem. Toch heeft de soundplate nooit de soundbar van de troon kunnen stoten als het gaat om audio voor je televisie.

Design

Van het openmaken tot de verpakking tot het plaatsen van de speaker; de Playbase is een machtig apparaat. ’t Is bepaald geen kleine speaker en het gewicht mag er ook zijn. De verpakking is van hard karton en verzegeld met stevige plastic schuifsloten. Dit alles geeft een premium eerste indruk.

©PXimport

Hoewel de Playbase in mijn geval nogal vloekte met de kleur van het televisiemeubel, vind ik de speaker an sich geen straf om naar te kijken. Vooral de witte variant die ik mocht testen heeft een bijna futuristische uitstraling en zal dan ook niet misstaan in moderne woonkamers. Ik ben er nog niet helemaal zeker van of ik het ronde ontwerp mooi vind.

©PXimport

De meeste televisiemeubels zijn rechthoekig en de Playbase steekt met de ronde hoeken wel af met het meubel. Als je televisie ook nog eens een rechthoekig voetstuk heeft, voelt de vorm van de Playbase een beetje misplaatst aan.

Wat ik wel heel mooi vind aan de Playbase is de speakergrill. De individueel geboorde gaatjes zijn niet zichtbaar vanaf de plek waar ik normaal gesproken naar de televisie kijk. Het resultaat is een speaker die niet zo bombastisch oogt en hierdoor veel beter kan opgaan in het meubilair.

©PXimport

De Playbase heeft drie aanraakgevoelige knoppen. Twee voor volumeregeling en een knop die zowel als mute- als startknop dient. Bij het aanzetten van je televisie, schakelt de Playbase automatisch over naar het geluid van je televisie. Zo hoef je niet per se de app te openen om de juiste geluidsbron te selecteren.

©PXimport

Als de televisie uitstaat, start je met de middelste knop de laatstgekozen muziekbron. Zo kun je na het uitzetten van je televisie eenvoudig overschakelen op je favoriete afspeellijst of radiostation met één druk op de knop. Door over de drie knoppen van links naar rechts te swipen, ga je naar het volgende nummer of radiostation. Als je de andere kant op swipet, ga je naar het vorige nummer of radiostation. Met dit handigheidje hebben de drie knoppen toch meer functionaliteit dan verwacht.

Installatie

De installatie van de Playbase is net als ieder ander product van Sonos enorm makkelijk. De Playbase is echter wel opvallend minimalistisch qua aansluitingen. Met een ingang voor stroom, LAN en optische geluidsinvoer telt de Playbase niet meer dan 3 poorten. Het gezegde luidt “less is more”, maar persoonlijk vind ik het niet optimaal. Is het bij een high-end product als de Playbase te veel gevraagd om de keuze te hebben tussen optisch en HDMI of RCA? Toch verbaast het me niet volledig, aangezien de Playbar deze aansluitingen ook niet had.

Het gebrek aan aansluitingen zou de Playbase kunnen limiteren, maar het versoepelt ook het installatieproces. Nadat je de Playbase hebt voorzien van stroom, herkent de Sonos-app na een druk op de knop meteen de Playbase. De app begeleidt je verder door een installatie die niet alleen heel eenvoudig was, maar ook nog eens vlekkeloos verliep. Dat laatste is bij veel producten nog maar de vraag.

Na het aansluiten van de optische kabel en het deactiveren van de speakers van je televisie, kun je met de afstandsbediening die je gewend bent het geluid regelen van je televisie en dus de Playbase. Ik stond er versteld van hoe snel de Playbase volledig werkend was.

©PXimport

Trueplay

©PXimport

Nadat de Playbase is geïnstalleerd, wordt je gevraagd om de speaker goed af te stellen met behulp van Trueplay. Dit is een proces waarbij je door de kamer loopt met je iPhone, terwijl de Playbase via de microfoon van je smartphone de interne speakers afstemt op de ruimte. Via de app krijg je een duidelijk handleiding voor het goed uitvoeren van het proces.

Volgens de app kost het afstemmen van de ruimte slechts enkele minuten. Na het uitvoeren van het Trueplay-proces, kreeg ik via de app de vraag of ik een hoesje om mijn smartphone had zitten. Toen ik deze vraag beantwoordde met “ja”, kreeg ik de droge opmerking dat ik het nogmaals moest doen, maar dan zonder hoesje. Het lijkt me logischer dat je deze melding geeft voordat je iemand op expeditie stuurt door zijn eigen woonkamer. Voor een installatie die verder zo soepel verliep, vond ik dit wel een vrij domme ontwerpfout.

Werkt het ook?

Niet iedereen heeft zijn of haar speaker op dezelfde plek staan, waardoor de Playbase in iedere ruimte anders kan klinken. Het is dan geen rare gedachte dat een speaker de ruimte scant via een externe microfoon om zichzelf af te stemmen op de ruimte. Of het ook werkt? Ik heb er vrij weinig van gemerkt, doordat het geluidsbeeld van de Playbase op zichzelf al vrij breed was.

Diensten

Nadat de Playbase volledig is geïnstalleerd, is het tijd om diensten toe te voegen aan de app. Bij zowel Spotify als Apple Music was het simpelweg een kwestie van het aantikken van de dienst en het invoeren van je je wachtwoord. Beide diensten kun je volledig bedienen via de Sonos-app. Het is ook mogelijk om met de app van de streamingdiensten zelf de Playbase als geluidsuitvoer te kiezen.

Sonos ondersteunt ook audio van CD-kwaliteit (1.411 kbps). Om hiervan te genieten heb je wel een dienst zoals TIDAL nodig, die muziek in deze kwaliteit kan aanbieden. Sonos ondersteunt naar eigen zeggen nog geen hi-res audio (9.215 kbps), omdat “de wereld eerst nog moet overschakelen op CD-kwaliteit”.

Wanneer je gebruikmaakt van meerdere streamingdiensten, zal je merken dat de Sonos-app zoekresultaten toont van alle diensten die je hebt gekoppeld. Een leuk extraatje, maar het aantal gebruikers dat zowel Spotify, Apple Music als TIDAL gebruikt zal niet enorm groot zijn.

©PXimport

Geluid

Op het belangrijkste gebied stelt de Playbase niet teleur. Zowel muziek als geluid van je televisie komt goed tot zijn recht en voor een speaker zonder externe subwoofer kan de Playbase verrassend goed een toontje lager zingen. Over een toontje lager gesproken; het is mogelijk om via de Sonos app de nacht- en spraakversterkingstand te activeren. Bij de nachtstand worden harde geluiden gedempt en zachte geluiden iets harder, terwijl de spraakversterkingsstand vooral de hoge spraaktonen versterkt.

©PXimport

De spraakversterkingsstand heb ik persoonlijk vrijwel niet gebruikt, doordat de Playbase al helder genoeg was van zichzelf. De nachtstand kwam echter wel goed van pas, aangezien het heel eenvoudig is om het hele huis wakker te maken als je ’s avonds de Playbase aanzet. Het geluid van de soundplate van Sonos draagt ver, heel ver. In een gewoon rijtjeshuis kan de Playbase de hele benedenverdieping laten meegenieten met het geluid van de televisie of je favoriete afspeellijst. Hoewel de Playbase smaller is dan de meeste soundbars, doet deze niet onder voor het virtuele stereogeluid die bredere speakers kunnen produceren.

Subwoofer

Sonos heeft er veel moeite in gestoken om een geïntegreerde subwoofer in de Playbase te stoppen. Deze moest plat genoeg zijn om in de behuizing te passen, zonder dat dit ten koste ging van het vermogen van de subwoofer

©PXimport

Door dit ontwerp heb je op een normaal volumeniveau naar mijn mening geen subwoofer nodig voor je lage tonen. Wanneer je het volume harder zet, merk je echter wel dat de kleine subwoofer het simpelweg niet kan bijbenen. Vooral muziek komt op op hogere volumeniveaus niet volledig tot zijn recht met de Playbase.

Het feit dat de Playbase een geïntegreerde subwoofer heeft, geeft wel een belangrijk voordeel aan van een sounplate ten overstaande van een soundbar. Door de grotere kastruimte die nodig is om de televisie te dragen, kan de fabrikant meer speakers en zelfs een subwoofer kwijt in de behuizing. Zo wordt een dergelijke speaker echt een alleskunner en heb je geen externe subwoofer nodig. Vooralsnog is de Sonos Sub een welkome toevoeging, vooral bij hogere volumes.

Prijs

Bij Sonos betaal je niet alleen voor het geluid, maar ook voor de naam en de streaming audiotechnologie waar ze al jaren om bekendstaan. Met een prijskaartje van 799 euro is de Playbase, zoals je van Sonos misschien wel gewend bent, een prijzige speaker. Is de Playbase té duur? Nee, dat niet. Als je al hebt geïnvesteerd in een Sonos-systeem en je wil geen soundbar of kan deze simpelweg niet kwijt, is de Playbase zeker het overwegen waard.

De Playbase wordt naast de Playbar gepositioneerd, maar de soundbar van Sonos is inmiddels via derde partijen voor 100 euro goedkoper te krijgen. Toch rechtvaardigt de geïntegreerde subwoofer in de Playbase de (nu nog) hogere prijs. De aanschaf van de ruim 700 euro kostende Sonos Sub is namelijk veel minder noodzakelijk bij de Playbase dan bij de Playbar.

©PXimport

Conclusie

Op het eerste gezicht leek de Playbase mij een spuit elf, maar ik ben in de loop van de week van gedachten veranderd. Het virtuele stereogeluid is goed, maar kan niet concurreren met een brede soundbar. Toch vind ik de Playbase een fijner product dan menig soundbar. De geïntegreerde subwoofer in de Playbase is namelijk zo goed gelukt, dat ik er niet gek van zou opkijken als dergelijke systemen in de toekomst de externe subwoofer voorgoed uit de woonkamer zouden verbannen. De Playbase heeft mijn interesse voor dergelijke speakers in ieder geval weer aangewakkerd.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.