Na een ontwikkelperiode van 4 jaar is daar de Sonos Playbase. Een speaker met dezelfde functionaliteit als de Playbar, maar dan voor onder je televisie. Is de Playbase een vertraagd product in een stagnerende markt, of lukt het Sonos wel om de soundbar van de troon te stoten?

Het concept achter de Playbase, een speaker voor onder je televisie of monitor, is niet nieuw. Andere fabrikanten kwamen al eerder met een soortgelijk systeem. Toch heeft de soundplate nooit de soundbar van de troon kunnen stoten als het gaat om audio voor je televisie.

Design

Van het openmaken tot de verpakking tot het plaatsen van de speaker; de Playbase is een machtig apparaat. ’t Is bepaald geen kleine speaker en het gewicht mag er ook zijn. De verpakking is van hard karton en verzegeld met stevige plastic schuifsloten. Dit alles geeft een premium eerste indruk.

©PXimport

Hoewel de Playbase in mijn geval nogal vloekte met de kleur van het televisiemeubel, vind ik de speaker an sich geen straf om naar te kijken. Vooral de witte variant die ik mocht testen heeft een bijna futuristische uitstraling en zal dan ook niet misstaan in moderne woonkamers. Ik ben er nog niet helemaal zeker van of ik het ronde ontwerp mooi vind.

©PXimport

De meeste televisiemeubels zijn rechthoekig en de Playbase steekt met de ronde hoeken wel af met het meubel. Als je televisie ook nog eens een rechthoekig voetstuk heeft, voelt de vorm van de Playbase een beetje misplaatst aan.

Wat ik wel heel mooi vind aan de Playbase is de speakergrill. De individueel geboorde gaatjes zijn niet zichtbaar vanaf de plek waar ik normaal gesproken naar de televisie kijk. Het resultaat is een speaker die niet zo bombastisch oogt en hierdoor veel beter kan opgaan in het meubilair.

©PXimport

De Playbase heeft drie aanraakgevoelige knoppen. Twee voor volumeregeling en een knop die zowel als mute- als startknop dient. Bij het aanzetten van je televisie, schakelt de Playbase automatisch over naar het geluid van je televisie. Zo hoef je niet per se de app te openen om de juiste geluidsbron te selecteren.

©PXimport

Als de televisie uitstaat, start je met de middelste knop de laatstgekozen muziekbron. Zo kun je na het uitzetten van je televisie eenvoudig overschakelen op je favoriete afspeellijst of radiostation met één druk op de knop. Door over de drie knoppen van links naar rechts te swipen, ga je naar het volgende nummer of radiostation. Als je de andere kant op swipet, ga je naar het vorige nummer of radiostation. Met dit handigheidje hebben de drie knoppen toch meer functionaliteit dan verwacht.

Installatie

De installatie van de Playbase is net als ieder ander product van Sonos enorm makkelijk. De Playbase is echter wel opvallend minimalistisch qua aansluitingen. Met een ingang voor stroom, LAN en optische geluidsinvoer telt de Playbase niet meer dan 3 poorten. Het gezegde luidt “less is more”, maar persoonlijk vind ik het niet optimaal. Is het bij een high-end product als de Playbase te veel gevraagd om de keuze te hebben tussen optisch en HDMI of RCA? Toch verbaast het me niet volledig, aangezien de Playbar deze aansluitingen ook niet had.

Het gebrek aan aansluitingen zou de Playbase kunnen limiteren, maar het versoepelt ook het installatieproces. Nadat je de Playbase hebt voorzien van stroom, herkent de Sonos-app na een druk op de knop meteen de Playbase. De app begeleidt je verder door een installatie die niet alleen heel eenvoudig was, maar ook nog eens vlekkeloos verliep. Dat laatste is bij veel producten nog maar de vraag.

Na het aansluiten van de optische kabel en het deactiveren van de speakers van je televisie, kun je met de afstandsbediening die je gewend bent het geluid regelen van je televisie en dus de Playbase. Ik stond er versteld van hoe snel de Playbase volledig werkend was.

©PXimport

Trueplay

©PXimport

Nadat de Playbase is geïnstalleerd, wordt je gevraagd om de speaker goed af te stellen met behulp van Trueplay. Dit is een proces waarbij je door de kamer loopt met je iPhone, terwijl de Playbase via de microfoon van je smartphone de interne speakers afstemt op de ruimte. Via de app krijg je een duidelijk handleiding voor het goed uitvoeren van het proces.

Volgens de app kost het afstemmen van de ruimte slechts enkele minuten. Na het uitvoeren van het Trueplay-proces, kreeg ik via de app de vraag of ik een hoesje om mijn smartphone had zitten. Toen ik deze vraag beantwoordde met “ja”, kreeg ik de droge opmerking dat ik het nogmaals moest doen, maar dan zonder hoesje. Het lijkt me logischer dat je deze melding geeft voordat je iemand op expeditie stuurt door zijn eigen woonkamer. Voor een installatie die verder zo soepel verliep, vond ik dit wel een vrij domme ontwerpfout.

Werkt het ook?

Niet iedereen heeft zijn of haar speaker op dezelfde plek staan, waardoor de Playbase in iedere ruimte anders kan klinken. Het is dan geen rare gedachte dat een speaker de ruimte scant via een externe microfoon om zichzelf af te stemmen op de ruimte. Of het ook werkt? Ik heb er vrij weinig van gemerkt, doordat het geluidsbeeld van de Playbase op zichzelf al vrij breed was.

Diensten

Nadat de Playbase volledig is geïnstalleerd, is het tijd om diensten toe te voegen aan de app. Bij zowel Spotify als Apple Music was het simpelweg een kwestie van het aantikken van de dienst en het invoeren van je je wachtwoord. Beide diensten kun je volledig bedienen via de Sonos-app. Het is ook mogelijk om met de app van de streamingdiensten zelf de Playbase als geluidsuitvoer te kiezen.

Sonos ondersteunt ook audio van CD-kwaliteit (1.411 kbps). Om hiervan te genieten heb je wel een dienst zoals TIDAL nodig, die muziek in deze kwaliteit kan aanbieden. Sonos ondersteunt naar eigen zeggen nog geen hi-res audio (9.215 kbps), omdat “de wereld eerst nog moet overschakelen op CD-kwaliteit”.

Wanneer je gebruikmaakt van meerdere streamingdiensten, zal je merken dat de Sonos-app zoekresultaten toont van alle diensten die je hebt gekoppeld. Een leuk extraatje, maar het aantal gebruikers dat zowel Spotify, Apple Music als TIDAL gebruikt zal niet enorm groot zijn.

©PXimport

Geluid

Op het belangrijkste gebied stelt de Playbase niet teleur. Zowel muziek als geluid van je televisie komt goed tot zijn recht en voor een speaker zonder externe subwoofer kan de Playbase verrassend goed een toontje lager zingen. Over een toontje lager gesproken; het is mogelijk om via de Sonos app de nacht- en spraakversterkingstand te activeren. Bij de nachtstand worden harde geluiden gedempt en zachte geluiden iets harder, terwijl de spraakversterkingsstand vooral de hoge spraaktonen versterkt.

©PXimport

De spraakversterkingsstand heb ik persoonlijk vrijwel niet gebruikt, doordat de Playbase al helder genoeg was van zichzelf. De nachtstand kwam echter wel goed van pas, aangezien het heel eenvoudig is om het hele huis wakker te maken als je ’s avonds de Playbase aanzet. Het geluid van de soundplate van Sonos draagt ver, heel ver. In een gewoon rijtjeshuis kan de Playbase de hele benedenverdieping laten meegenieten met het geluid van de televisie of je favoriete afspeellijst. Hoewel de Playbase smaller is dan de meeste soundbars, doet deze niet onder voor het virtuele stereogeluid die bredere speakers kunnen produceren.

Subwoofer

Sonos heeft er veel moeite in gestoken om een geïntegreerde subwoofer in de Playbase te stoppen. Deze moest plat genoeg zijn om in de behuizing te passen, zonder dat dit ten koste ging van het vermogen van de subwoofer

©PXimport

Door dit ontwerp heb je op een normaal volumeniveau naar mijn mening geen subwoofer nodig voor je lage tonen. Wanneer je het volume harder zet, merk je echter wel dat de kleine subwoofer het simpelweg niet kan bijbenen. Vooral muziek komt op op hogere volumeniveaus niet volledig tot zijn recht met de Playbase.

Het feit dat de Playbase een geïntegreerde subwoofer heeft, geeft wel een belangrijk voordeel aan van een sounplate ten overstaande van een soundbar. Door de grotere kastruimte die nodig is om de televisie te dragen, kan de fabrikant meer speakers en zelfs een subwoofer kwijt in de behuizing. Zo wordt een dergelijke speaker echt een alleskunner en heb je geen externe subwoofer nodig. Vooralsnog is de Sonos Sub een welkome toevoeging, vooral bij hogere volumes.

Prijs

Bij Sonos betaal je niet alleen voor het geluid, maar ook voor de naam en de streaming audiotechnologie waar ze al jaren om bekendstaan. Met een prijskaartje van 799 euro is de Playbase, zoals je van Sonos misschien wel gewend bent, een prijzige speaker. Is de Playbase té duur? Nee, dat niet. Als je al hebt geïnvesteerd in een Sonos-systeem en je wil geen soundbar of kan deze simpelweg niet kwijt, is de Playbase zeker het overwegen waard.

De Playbase wordt naast de Playbar gepositioneerd, maar de soundbar van Sonos is inmiddels via derde partijen voor 100 euro goedkoper te krijgen. Toch rechtvaardigt de geïntegreerde subwoofer in de Playbase de (nu nog) hogere prijs. De aanschaf van de ruim 700 euro kostende Sonos Sub is namelijk veel minder noodzakelijk bij de Playbase dan bij de Playbar.

©PXimport

Conclusie

Op het eerste gezicht leek de Playbase mij een spuit elf, maar ik ben in de loop van de week van gedachten veranderd. Het virtuele stereogeluid is goed, maar kan niet concurreren met een brede soundbar. Toch vind ik de Playbase een fijner product dan menig soundbar. De geïntegreerde subwoofer in de Playbase is namelijk zo goed gelukt, dat ik er niet gek van zou opkijken als dergelijke systemen in de toekomst de externe subwoofer voorgoed uit de woonkamer zouden verbannen. De Playbase heeft mijn interesse voor dergelijke speakers in ieder geval weer aangewakkerd.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.