Het succes van Windows Mobile in pda's en smartphones heeft Microsoft doen inslapen. Hadden ze daarmee een paar jaar geleden de apparaatjes op de markt met de beste mogelijkheden. Met de opkomst van de iPhone, Blackberry en Palm en straks wellicht de nieuwe Palm pre en Android telefoons is Windows Mobile in korte tijd een stuk minder interessant geworden. Bovendien Nokia en Sony Ericsson zit ook niet stil.PDA met navigatie

Voor mij persoonlijk was een pda en later een windows mobiletelefoon vooral interessant door de combinatie met gps-navigatie. Een pda is als je niet een overvolle zakelijke agenda hebt, nauwelijks de moeite waard. Je gebruikt hem dan te weinig en als je hem nodig hebt is hij leeg of heb je hem niet bij je. Om deze beperkingen te ondervangen heb ik dan ook altijd een papieren schaduw agenda bijgehouden.

Met een ingebouwde gps-navigatie en Route66 of TomTom als navigatie software heb ik de eerste jaren uitstekend genavigeerd en was het apparaat de moeite van het aanschaffen, meenemen en werkend houden (lees opgeladen) de moeite waard. Ik was er dan ook als de kippen bij om een Mio Windows mobile 5 smartphone met gps aan te schaffen. Ook die heeft mij prima gediend, als navigator, pda en als gsm-telefoon, ware het niet dat de onvolkomenheden en de bugs bijzonder irritant waren. Telefoongesprekken die je niet kon aannemen omdat het apparaat het vertikte om in twee richtingen te communiceren, bluetooth handsfree headsets die je telkens weer opnieuw moest pairen om ze aan de praat te krijgen, om maar te zwijgen over spontane vastlopers.

HP ipaq messenger
Het afgelopen jaar ben ik overgestapt op een toch wel serieuze HP ipaq messenger, met Windows mobile 6.1 en een volledig querty toetenbord. Bovendien ook compleet met GPS, wifi, hspa en bluetooth. Wifi, 3g-hspa en zelfs bluetooht werken bij dit apparaat uitstekend en voldoen aan de verwachtingen. Ook telefoneren gaat prima en de Windows Mobile pda-functies werken in combinatie met een Windows-pc als vanouds. De kracht van Windows Mobile zit in de compatibiliteit met de Office-applicaties en het synchroniseren met Outlook.

Toetsenbord
Hoewel Windows Mobile van oorsprong vooral een grafische gebruikersinterface heeft dat lijkt op Windows en bijvoorkeur met een pen (stylus) wordt bediend, is er ten behoeve van het smartphonegebruik in versie 6.1 de nodige functionaliteit toegevoegd die bediening met een toetsenbordje mogelijk maakt. Jammer is dat Microsoft deze keuze niet afmaakt. Bijna alles kan je met het toetsenbord met navigatietoetsen en functietoetsen bedienen, maar soms zijn ze dat vergeten en moet je teruggrijpen op het aanraakscherm. Op zich is zowel de bediening als het gebruik van het apparaat met het toetsenbord een verademing en went dat heel snel. En sms'jes, ,e-mails en tekstdocumentjes tik je nu eenmaal nog steeds het makkelijkste met een querty toetsenbord.

Navigatiesoftware
Navigeren heb ik met de HP geprobeerd met McGuider zowel als Navigon navigatisoftware. TomTom vertikt het, waarschijnlijk om meer apparaatjes te kunnen verkopen, om een actuele versie van zijn navigatiesoftware uit te brengen voor Windows Mobile. Dus moet je wel je toevlucht zoeken tot iets anders. Deze programma's doen het op zich goed, maar of het aan de hard- of software ligt weet ik nog steeds niet, na verloop van tijd loopt het vast. Meestal op een ongunstig moment als je de aanwijzingen hard nodig hebt en geen tijd om er iets aan te doen. Een harde reboot is dan het enige dat helpt. Dan ben je wel weer een paar kilometer verder, als je tenminste niet in een of ander industriegebied bent verdwaald, waar je helemaal niet wilt zijn.

Windows mobile 6.5
Omdat Microsoft toch wel door heeft dat Windows Mobile zeker als grafisch besturingsysteem wel heel erg achter loopt op de iPhone, komen ze dan binnenkort met een opgepoetste versie: Windows mobile 6.5. Nu dus weer een omezwaai terug naar een volledige touch-bediening en nu met de vinger in plaat van een stylus! Niet zo maar een schilletje, maar volgens een Microsofts zegsman behoorlijk diep geïntegreerd met het besturingssysteem. De nieuwe speciaal daarvoor uit te brengen telefoons krijgen in elk geval een (groene) Windows-toets waarmee je ten allen tijde snel terug kunt naar het hoofdmenu. Ik weet het niet hoor. We hebben er uiteraard nog niets van gezien maar....ik heb zo mijn twijfels.

Buggy
Een van de makken van de Windows Mobile-apparaten is dat er altijd twee meer partijen bij betrokken zijn. Microsoft voor het besturingssysteem en de hardwarefabrikant voor de hardware en tools. En dan hebben we het nog niet over de softwareontwikkelaars voor de toepassingen. De betrouwbaarheid en stabiliteit leiden daar duidelijk onder. Het oplossen van de bugs is daarbij een ondergeschoven kindje. Er zijn hele fora over volgeschreven. Daar zou Microsoft nu eens iets aan moeten doen.

TomTom
Hoe dan ook, ik blijf de ontwikkelingen rustig volgen. Ik blijf nog wel even bellen en organisen met mijn Ipaq maar voor het navigeren heb ik de handdoek in de ring gegooid. Ik heb het lang kunnen uitstellen, maar heb nu toch maar een echte TomTom gekocht, compleet met bluetooth om handsfree te bellen samen met mijn Windows Mobile smartphone. Handig toch of niet?

Ger ElskampRedacteur hardware

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.