Het succes van Windows Mobile in pda's en smartphones heeft Microsoft doen inslapen. Hadden ze daarmee een paar jaar geleden de apparaatjes op de markt met de beste mogelijkheden. Met de opkomst van de iPhone, Blackberry en Palm en straks wellicht de nieuwe Palm pre en Android telefoons is Windows Mobile in korte tijd een stuk minder interessant geworden. Bovendien Nokia en Sony Ericsson zit ook niet stil.PDA met navigatie

Voor mij persoonlijk was een pda en later een windows mobiletelefoon vooral interessant door de combinatie met gps-navigatie. Een pda is als je niet een overvolle zakelijke agenda hebt, nauwelijks de moeite waard. Je gebruikt hem dan te weinig en als je hem nodig hebt is hij leeg of heb je hem niet bij je. Om deze beperkingen te ondervangen heb ik dan ook altijd een papieren schaduw agenda bijgehouden.

Met een ingebouwde gps-navigatie en Route66 of TomTom als navigatie software heb ik de eerste jaren uitstekend genavigeerd en was het apparaat de moeite van het aanschaffen, meenemen en werkend houden (lees opgeladen) de moeite waard. Ik was er dan ook als de kippen bij om een Mio Windows mobile 5 smartphone met gps aan te schaffen. Ook die heeft mij prima gediend, als navigator, pda en als gsm-telefoon, ware het niet dat de onvolkomenheden en de bugs bijzonder irritant waren. Telefoongesprekken die je niet kon aannemen omdat het apparaat het vertikte om in twee richtingen te communiceren, bluetooth handsfree headsets die je telkens weer opnieuw moest pairen om ze aan de praat te krijgen, om maar te zwijgen over spontane vastlopers.

HP ipaq messenger
Het afgelopen jaar ben ik overgestapt op een toch wel serieuze HP ipaq messenger, met Windows mobile 6.1 en een volledig querty toetenbord. Bovendien ook compleet met GPS, wifi, hspa en bluetooth. Wifi, 3g-hspa en zelfs bluetooht werken bij dit apparaat uitstekend en voldoen aan de verwachtingen. Ook telefoneren gaat prima en de Windows Mobile pda-functies werken in combinatie met een Windows-pc als vanouds. De kracht van Windows Mobile zit in de compatibiliteit met de Office-applicaties en het synchroniseren met Outlook.

Toetsenbord
Hoewel Windows Mobile van oorsprong vooral een grafische gebruikersinterface heeft dat lijkt op Windows en bijvoorkeur met een pen (stylus) wordt bediend, is er ten behoeve van het smartphonegebruik in versie 6.1 de nodige functionaliteit toegevoegd die bediening met een toetsenbordje mogelijk maakt. Jammer is dat Microsoft deze keuze niet afmaakt. Bijna alles kan je met het toetsenbord met navigatietoetsen en functietoetsen bedienen, maar soms zijn ze dat vergeten en moet je teruggrijpen op het aanraakscherm. Op zich is zowel de bediening als het gebruik van het apparaat met het toetsenbord een verademing en went dat heel snel. En sms'jes, ,e-mails en tekstdocumentjes tik je nu eenmaal nog steeds het makkelijkste met een querty toetsenbord.

Navigatiesoftware
Navigeren heb ik met de HP geprobeerd met McGuider zowel als Navigon navigatisoftware. TomTom vertikt het, waarschijnlijk om meer apparaatjes te kunnen verkopen, om een actuele versie van zijn navigatiesoftware uit te brengen voor Windows Mobile. Dus moet je wel je toevlucht zoeken tot iets anders. Deze programma's doen het op zich goed, maar of het aan de hard- of software ligt weet ik nog steeds niet, na verloop van tijd loopt het vast. Meestal op een ongunstig moment als je de aanwijzingen hard nodig hebt en geen tijd om er iets aan te doen. Een harde reboot is dan het enige dat helpt. Dan ben je wel weer een paar kilometer verder, als je tenminste niet in een of ander industriegebied bent verdwaald, waar je helemaal niet wilt zijn.

Windows mobile 6.5
Omdat Microsoft toch wel door heeft dat Windows Mobile zeker als grafisch besturingsysteem wel heel erg achter loopt op de iPhone, komen ze dan binnenkort met een opgepoetste versie: Windows mobile 6.5. Nu dus weer een omezwaai terug naar een volledige touch-bediening en nu met de vinger in plaat van een stylus! Niet zo maar een schilletje, maar volgens een Microsofts zegsman behoorlijk diep geïntegreerd met het besturingssysteem. De nieuwe speciaal daarvoor uit te brengen telefoons krijgen in elk geval een (groene) Windows-toets waarmee je ten allen tijde snel terug kunt naar het hoofdmenu. Ik weet het niet hoor. We hebben er uiteraard nog niets van gezien maar....ik heb zo mijn twijfels.

Buggy
Een van de makken van de Windows Mobile-apparaten is dat er altijd twee meer partijen bij betrokken zijn. Microsoft voor het besturingssysteem en de hardwarefabrikant voor de hardware en tools. En dan hebben we het nog niet over de softwareontwikkelaars voor de toepassingen. De betrouwbaarheid en stabiliteit leiden daar duidelijk onder. Het oplossen van de bugs is daarbij een ondergeschoven kindje. Er zijn hele fora over volgeschreven. Daar zou Microsoft nu eens iets aan moeten doen.

TomTom
Hoe dan ook, ik blijf de ontwikkelingen rustig volgen. Ik blijf nog wel even bellen en organisen met mijn Ipaq maar voor het navigeren heb ik de handdoek in de ring gegooid. Ik heb het lang kunnen uitstellen, maar heb nu toch maar een echte TomTom gekocht, compleet met bluetooth om handsfree te bellen samen met mijn Windows Mobile smartphone. Handig toch of niet?

Ger ElskampRedacteur hardware

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.

TP-Link breidt zijn Tapo-assortiment uit met de P410M, een slimme wifi-stekker die geschikt is voor gebruik buitenshuis. De stekker is weerbestendig en maakt het mogelijk om tuinverlichting, terrasverwarmers of kerstverlichting eenvoudig te bedienen via een app of spraakassistent.

De Tapo P410M ondersteunt het smart home-protocol Matter en is daardoor te gebruiken binnen uiteenlopende ecosystemen van onder meer Apple, Google en Amazon. Via de Tapo-app kunnen gebruikers schema's instellen, de stekker laten schakelen bij zonsondergang of doen alsof er iemand thuis is met de afwezigheidsmodus. De stekker kan ook samenwerken met andere Tapo-apparaten, zoals bewegingssensoren of beveiligingscamera's.

Een opvallende functie is nuldoorgangsdetectie. Daarbij schakelt de stekker alleen op het moment dat er geen spanning op de stroomdraad staat, wat vonkvorming voorkomt bij het aan- of uitzetten van apparaten met een hoog stroomverbruik. Dit moet de levensduur van de schakelaar verlengen.

©TP-Link Tapo

De ingebouwde energiemonitor houdt het stroomverbruik bij en kan worden ingezet voor slimme automatiseringen. Zo kan bijvoorbeeld via een spraakassistent worden gemeld wanneer een wasmachine klaar is, of kan een oplader automatisch worden uitgeschakeld zodra een fietsaccu vol is. Ook kan de P410M de energiestroom meten van kleine zonnepaneelinstallaties, zoals op een balkon.

De Tapo P410M heeft een IP54-certificering en is daardoor spatwaterdicht. Hij functioneert bij temperaturen van -20 tot +50 graden Celsius en heeft een zelfsluitende klep om de aansluiting te beschermen tegen stof en vocht.

De TP-Link Tapo P410M is per direct verkrijgbaar voor een adviesprijs van 31,99 euro.