Normaliter zijn je mappen en bestanden in Windows 10 niet beschermd tegen kwaadwillenden. Gelukkig zijn er manieren om je gegevens te versleutelen, bijvoorbeeld met VeraCrypt. Hoe werkt deze tool?

Wil je je bestanden echt goed en ook nog eens gebruiksvriendelijk en 'transparant' versleutelen, dan is VeraCrypt een goede optie. Deze freeware is jaren geleden als open source opvolger van het om mysterieuze redenen verdwenen Truecrypt uitgebracht. In al die jaren is er aan de werking eigenlijk niks veranderd. Na het VeraCrypt downloaden en het installeren ervan kan je een zogeheten containerbestand aanmaken. In feite een versleutelde map waar je later 'gewoon' bestanden in kunt opslaan. De sterkte van die versleuteling is overigens wel afhankelijk van je gekozen wachtwoord, dus kies iets dat zich lastig laat raden.

Het containerbestand wordt door VeraCrypt vervolgens als virtuele drive in Windows gekoppeld. Kortom: je krijgt er gewoon een extra driveletter bij in de Verkenner. Alle mappen en bestanden die je op drive bewaart worden 'on the fly' versleuteld. Je merkt van dat proces qua snelheid tegenwoordig nauwelijks meer iets, de meeste processoren beschikken namelijk over hardwareversnelling voor versleuteling.

Zodra je de virtuele drive via VeraCrypt ontkoppeld, of je computer afsluit kan niemand bij de gegevens die in de container zijn bewaard. Kortom: de ultieme beveiliging. We leggen uit hoe je zo'n container aanmaakt, gebruikt en weer afsluit.

VeraCrypt-container aanmaken

Open VeraCrypt, dat we voor het gemak eerst even instellen op het Nederlands. Ga bovenin naar Settings, kies Language en vervolgens Nederlands. Klik op OK. De interface is nu in onze eigen taal. Klik op Maak volume en houd de eerste optie (Maak een decodeerde bestandscontainer) geselecteerd. Druk op Volgende.

©PXimport

De optie Standaard VeraCrypt volume is prima, dus klik weer op Volgende. Bij Volumelocatie klik je op Selecteer bestand. Het lijkt nu alsof je een bestand gaat openen, maar je gaat er juist eentje aanmaken. Typ bij Bestandsnaam de naam die je de container wilt geven, het liefst iets wat natuurlijk niet teveel opvalt. Klik op Opslaan en Volgende. In het volgende venster laat je Codering Algoritme op AES staan en Hash-algoritme op SHA-512. Dit is namelijk een zeer sterk versleutelingsprincipe.

Bij Volumegrootte geef je aan hoe groot de container moet zijn. Dat wil zeggen; zoveel MB/GB aan bestanden kun je straks in de container kwijt. Voer een getal in (bijvoorbeeld 5 GB) en druk weer op Volgende. Bij Volumewachtwoord vul je een veilig wachtwoord in, bij Bevestig hetzelfde wachtwoord nogmaals. Klik Volgende. Kies of je van plan bent bestanden groter dan 4 GB per stuk in de container te bewaren en klik weer Volgende.

Beweeg nu binnen het venster van VeraCrypt met je cursor om de sterkte van de versleuteling te bepalen. Hoe langer je de cursor heen en weer verplaatst, hoe voller het balkje onderin beeld loopt. Je kunt dit zo lang doen als je zelf wil, we raden aan om door te gaan tot het balkje groen kleurt en vol is gelopen. Daarna druk je op Formateer en wordt het containerbestand aangemaakt. Hoe groter het bestand, hoe langer dit duurt. Sluit af met OK en Sluiten.

©PXimport

VeraCrypt-container laden

Je hebt nu een lege VeraCrypt-container op je systeem staan. Hoe bewaar je daar vervolgens je bestanden in? In het hoofdvenster van VeraCrypt druk je op Selecteer bestand, navigeer je naar de container en druk je op Openen. Druk op Koppel en voer het eerder gekozen wachtwoord in en druk op OK. Na enkele seconden laden zie je in je Verkenner nu een extra map opduiken.

Die map werkt net zoals elke andere map op je pc. Zet er de bestanden in die je wilt afschermen. Daarna open je VeraCrypt weer, selecteer je het containerbestand en druk je op Ontkoppel. De map verdwijnt weer uit de Verkenner. Voilà, nu kan niemand meer bij de bestanden die je net hebt overgezet.

Let op: experimenteren met een kluisbestand is veilig, maar werken met volledig versleutelde partities of schijven niet omdat je door foutief gebruik gegevens kunt wissen. Werk altijd met kopieën van bestanden tot je de werking van VeraCrypt in de vingers hebt.

7-Zip-bestanden met wachtwoord

Het kan ook een heel stuk makkelijker, bijvoorbeeld door gebruik te maken van de versleutelmogelijkheden van het gratis 7-Zip. Dit compressieprogramma kent een optie om bestanden te comprimeren én te versleutelen. Het nadeel is dat je het archief steeds moet openen om bij je versleutelde bestanden te komen. Als je slechts een handvol 'te verbergen' bestanden hebt die niet of niet vaak wijzigen, dan is dat te overzien.

Wil je simpelweg al je documenten veilig versleuteld bewaren, dan wordt het erg omslachtig want je blijft het archiefbestand dan updaten. Bovendien loop je het risico op monsterlijk grote archiefbestanden, zeker als je foto's en video's gaat 'zippen'.

©PXimport

Versleutelen in Windows

Ben je in het gelukkige bezit van een Pro-versie van Windows, dan beschik je over een in het besturingssysteem ingebouwde versleutelmogelijkheid. Je kan dan gebruik maken van EFS ofwel Encrypted File System. Je moet dan wel bedenken dat de sterkte van je Windows-wachtwoord de mate van veiligheid van versleutelde mappen en bestanden bepaalt. Vergeet ook zeker niet je EFS-certificaat te exporteren naar een veilige locatie. Doe je dat niet en moet je Windows onverhoopt opnieuw installeren, dan kun je zonder dat certificaat nooit meer bij je versleutelde bestanden!

Het eigenlijke versleutelen van een map (of desnoods enkel bestand) is erg eenvoudig. Klik in de Verkenner met de rechter muisknop op het te versleutelen item. Klik in het geopende contextmenu op Eigenschappen en daarna onder het tabblad Algemeen op de knop Geavanceerd. Schakel de optie Inhoud versleutelen om gegevens te beveiligen in en klik op OK. Als je gevraagd wordt of je ook de onderliggende mappen wilt versleutelen kies je voor ja.

©PXimport

In dat geval ontstaat net als bij VeraCrypt een map waarin je veilig bestanden kunt bewaren. Nu staat Windows niet als het allerveiligste besturingssysteem op deze planeet bekend, dus is het mogelijk onverstandig om extreem privacygevoelige zaken op deze manier te versleutelen. Bovendien merken we dat bij het kopiëren van bestanden naar bijvoorbeeld een NAS dit proces extreem traag verloopt. Alle bestanden moeten dan namelijk eerst weer ontsleuteld worden. Iets om rekening mee te houden als je van plan bent versleutelde bestanden te back-uppen.

BitLocker

Beschik je over Windows 10 Pro, dan kun je ook de ingebouwde versleuteling van BitLocker gebruiken. Er worden wel vraagtekens gezet bij de veiligheid: BitLocker is immers niet opensource, zoals Veracrypt en 7-Zip. Aan de andere kant biedt het programma wel degelijk bescherming tegen andere kwaadwillenden. Dus als het jou niet uitmaakt of de overheid eventueel bij je schijfinhoud zou kunnen, is BitLocker een prima oplossing.

Je vindt BitLocker in het configuratiescherm van Windows 10 Pro. Kom je er niet helemaal uit, lees dan ons uitgebreide artikel over BitLocker instellen in Windows 10.

Security by obscurity 

NAS beveiligen

Bedenk tot slot dat de meeste wat geavanceerder NASsen ook over de mogelijkheid beschikken om stevig versleutelde gedeelde mappen aan te maken. Hoe dat werkt verschilt per apparaat. Maar heb je eenmaal zo'n versleutelde map op de NAS gemaakt, dan kan niemand daar ooit nog in zonder het juiste wachtwoord. Misschien is dat dan ook wel de mooiste oplossing! Zeker als je toch al van plan was om je documenten op de NAS te bewaren. Lees er meer over in het artikel 'Een nas beveiligen in 14 stappen.'

Er zijn nog veel meer opties om Windows 10 privacyvriendelijker te maken. Zo geeft O&O ShutUp10 Windows-gebruikers meer controle over hun persoonlijke gegevens en kunnen zij privacyinstellingen gemakkelijk naar hun hand zetten. In dit artikel geven we nog wat extra tips om je privacy in Windows 10 verder op te schroeven.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.