Lange tijd leken kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, AI) en machine learning vooral beloftes maar het belang en de kracht ervan neemt jaarlijks sterk toe en dus hun aanwezigheid ook. Dat we nog geen huisrobot hebben die onze vervelende klusjes doet en waar we vervolgens een goed gesprek mee kunnen voeren, wil niet zeggen dat AI niet nu al overal om ons heen is.

Eerder schreven we al over de kunsten van AlphaZero dat zichzelf had leren schaken en vervolgens in een match over 100 partijen het sterkste schaakprogramma ter wereld (Stockfish) wegvaagde. Eind 2018 verschenen data van een tweede match, ditmaal over 1000 partijen en hierin speelden de makers met allerlei parameters (zoals meer bedenktijd voor Stockfish).

Het gaf een fascinerend beeld van de efficiëntie van AI en een beter inzicht in de langetermijnstrategie van AlphaZero; een strategie die ook blijkt te worden gevolgd door Open Source-tegenhanger Leela Chess Zero. Dat twee AI’s dezelfde conclusies trekken die mensen bovendien boven de pet gaat, zegt veel over de potentie van AI en machine learning. Maar daar blijft het niet bij.

AI in huis

AI-toepassingen in huis nemen in rap tempo toe. Wat ooit eenvoudig begon met een thermostaat die leerde van je gedrag en daar vervolgens steeds meer op ging inspelen, is inmiddels een snel groeiend assortiment aan systemen voor het regelen van meer zaken in huis, zoals de verlichting of het entertainment. Integratie van dat soort systemen vindt ook al volop plaats, bijvoorbeeld in de vorm van Google Assistant dat gekoppeld kan worden aan allerlei vormen van domotica.

Op smartphones is de Google Assistant net als Siri van Apple (ook gebruikt in de HomePod, Apple’s tegenhanger van de assistent van Google voor in huis) een steeds kundiger vraagbaak en manusje-van-alles. Aanvankelijk kon die je alleen eenvoudige informatie geven over het weer, nieuws, sportuitslagen en algemene feitjes maar al snel konden de assistenten op verzoek muziek afspelen (ook voor een sfeer of gelegenheid), afspraken inplannen, herinneren aan verjaardagen, telefoontjes opzetten en meer.

Inmiddels kunnen ze ook al zelf bellen en zijn er (nu nog vooral in de VS) bedrijven die met een soortgelijk systeem antwoorden zodat bijvoorbeeld tussen het vragen om een pizza en het bakken ervan alleen nog maar AI zit.

AI in het verkeer

Als het gaat om zelfrijdende auto’s is Tesla misschien wel de bekendste naam, maar bepaald niet de enige of grootste speler. Ook merken als BMW, Nissan, Ford, GM en Mercedes Benz houden zich er mee bezig. Daarnaast zijn er bedrijven die geen auto’s fabriceren maar wel AI ontwikkelen om ze te besturen. De bekendste is Waymo, een onderdeel van Alphabet Inc. (moedermaatschappij van Google én van DeepMind, de makers van AlphaZero).

Maar zelfs als je niet in een zelfrijdende auto rijdt maar wel over een wat recenter model beschikt dan is de kans groot dat hij de nodige snufjes bevat waar AI bij komt kijken (vaak letterlijk). Denk aan adaptive cruise control, parkeer-assistentie en zelfs volautomatisch parkeren.

©PXimport

AI bij de politie

In Nederland blijven heel veel misdaadzaken op de plank liggen door bijvoorbeeld een gebrek aan mankracht bij de politie. De Chinezen hebben dat probleem minder want daar wordt in rap tempo een permanente-surveillancestaat opgetuigd. Camera’s kunnen al op verschillende plekken individuen volgen door middel van gezichtsherkenning, waar dat bij ons nog slechts in zeer beperkte mate met kentekenborden gebeurt.

Wat de camera’s zien (en niet eens hoeven te horen, want zelfs zonder hoogwaardige richtmicrofoon kan AI al heel goed liplezen) wordt direct verwerkt in een database waarin strafpunten worden toegekend bij ongewenst gedrag, en daaraan worden uiteraard consequenties verbonden. Met zo’n systeem zal je minder snel geneigd zijn om buiten de lijntjes te kleuren en het is dan ook een kwestie van tijd voordat het elders opduikt.

AI en je bubbel

Shazam koppelt aan het herkennen van muziek ook een uitgebreid systeem van overeenkomsten tussen nummers of muziekstukken. Daarmee kan het je helpen om in contact te komen met muziek die je misschien ook leuk vindt – iets dat we natuurlijk ook kennen van Spotify.

Diensten die je iets willen verkopen – denk aan Bol of Amazon – hanteren dat principe al veel langer bij het doen van aanbevelingen en ook bij videostreamers als Netflix en Ziggo komen we het tegen. Gevaar van al die adviezen is natuurlijk wel dat je moeilijker uit je bubbel komt.

De toekomst

Behalve de AI waar we in het dagelijks leven bewust en direct mee te maken (kunnen) hebben zijn er nog een tweetal vormen die we hier niet onvermeld willen laten.

Allereerst is daar de AI die losgelaten wordt op de data die over ons allemaal door allerlei partijen worden verzameld. Naarmate deze slimmer wordt, zullen systemen beter in staat zijn om je te manipuleren als je niet oplet. Dat gebeurt uiteraard al in de vorm van gerichte reclames.

Voor de meesten van ons geen dagelijkse verschijning maar wel snelgroeiend in mogelijkheden zijn robots en ook die zullen we dan ook steeds meer tegenkomen, al zit een goed gesprek er nog even niet in.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!