Lange tijd leken kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, AI) en machine learning vooral beloftes maar het belang en de kracht ervan neemt jaarlijks sterk toe en dus hun aanwezigheid ook. Dat we nog geen huisrobot hebben die onze vervelende klusjes doet en waar we vervolgens een goed gesprek mee kunnen voeren, wil niet zeggen dat AI niet nu al overal om ons heen is.

Eerder schreven we al over de kunsten van AlphaZero dat zichzelf had leren schaken en vervolgens in een match over 100 partijen het sterkste schaakprogramma ter wereld (Stockfish) wegvaagde. Eind 2018 verschenen data van een tweede match, ditmaal over 1000 partijen en hierin speelden de makers met allerlei parameters (zoals meer bedenktijd voor Stockfish).

Het gaf een fascinerend beeld van de efficiëntie van AI en een beter inzicht in de langetermijnstrategie van AlphaZero; een strategie die ook blijkt te worden gevolgd door Open Source-tegenhanger Leela Chess Zero. Dat twee AI’s dezelfde conclusies trekken die mensen bovendien boven de pet gaat, zegt veel over de potentie van AI en machine learning. Maar daar blijft het niet bij.

AI in huis

AI-toepassingen in huis nemen in rap tempo toe. Wat ooit eenvoudig begon met een thermostaat die leerde van je gedrag en daar vervolgens steeds meer op ging inspelen, is inmiddels een snel groeiend assortiment aan systemen voor het regelen van meer zaken in huis, zoals de verlichting of het entertainment. Integratie van dat soort systemen vindt ook al volop plaats, bijvoorbeeld in de vorm van Google Assistant dat gekoppeld kan worden aan allerlei vormen van domotica.

Op smartphones is de Google Assistant net als Siri van Apple (ook gebruikt in de HomePod, Apple’s tegenhanger van de assistent van Google voor in huis) een steeds kundiger vraagbaak en manusje-van-alles. Aanvankelijk kon die je alleen eenvoudige informatie geven over het weer, nieuws, sportuitslagen en algemene feitjes maar al snel konden de assistenten op verzoek muziek afspelen (ook voor een sfeer of gelegenheid), afspraken inplannen, herinneren aan verjaardagen, telefoontjes opzetten en meer.

Inmiddels kunnen ze ook al zelf bellen en zijn er (nu nog vooral in de VS) bedrijven die met een soortgelijk systeem antwoorden zodat bijvoorbeeld tussen het vragen om een pizza en het bakken ervan alleen nog maar AI zit.

AI in het verkeer

Als het gaat om zelfrijdende auto’s is Tesla misschien wel de bekendste naam, maar bepaald niet de enige of grootste speler. Ook merken als BMW, Nissan, Ford, GM en Mercedes Benz houden zich er mee bezig. Daarnaast zijn er bedrijven die geen auto’s fabriceren maar wel AI ontwikkelen om ze te besturen. De bekendste is Waymo, een onderdeel van Alphabet Inc. (moedermaatschappij van Google én van DeepMind, de makers van AlphaZero).

Maar zelfs als je niet in een zelfrijdende auto rijdt maar wel over een wat recenter model beschikt dan is de kans groot dat hij de nodige snufjes bevat waar AI bij komt kijken (vaak letterlijk). Denk aan adaptive cruise control, parkeer-assistentie en zelfs volautomatisch parkeren.

©PXimport

AI bij de politie

In Nederland blijven heel veel misdaadzaken op de plank liggen door bijvoorbeeld een gebrek aan mankracht bij de politie. De Chinezen hebben dat probleem minder want daar wordt in rap tempo een permanente-surveillancestaat opgetuigd. Camera’s kunnen al op verschillende plekken individuen volgen door middel van gezichtsherkenning, waar dat bij ons nog slechts in zeer beperkte mate met kentekenborden gebeurt.

Wat de camera’s zien (en niet eens hoeven te horen, want zelfs zonder hoogwaardige richtmicrofoon kan AI al heel goed liplezen) wordt direct verwerkt in een database waarin strafpunten worden toegekend bij ongewenst gedrag, en daaraan worden uiteraard consequenties verbonden. Met zo’n systeem zal je minder snel geneigd zijn om buiten de lijntjes te kleuren en het is dan ook een kwestie van tijd voordat het elders opduikt.

AI en je bubbel

Shazam koppelt aan het herkennen van muziek ook een uitgebreid systeem van overeenkomsten tussen nummers of muziekstukken. Daarmee kan het je helpen om in contact te komen met muziek die je misschien ook leuk vindt – iets dat we natuurlijk ook kennen van Spotify.

Diensten die je iets willen verkopen – denk aan Bol of Amazon – hanteren dat principe al veel langer bij het doen van aanbevelingen en ook bij videostreamers als Netflix en Ziggo komen we het tegen. Gevaar van al die adviezen is natuurlijk wel dat je moeilijker uit je bubbel komt.

De toekomst

Behalve de AI waar we in het dagelijks leven bewust en direct mee te maken (kunnen) hebben zijn er nog een tweetal vormen die we hier niet onvermeld willen laten.

Allereerst is daar de AI die losgelaten wordt op de data die over ons allemaal door allerlei partijen worden verzameld. Naarmate deze slimmer wordt, zullen systemen beter in staat zijn om je te manipuleren als je niet oplet. Dat gebeurt uiteraard al in de vorm van gerichte reclames.

Voor de meesten van ons geen dagelijkse verschijning maar wel snelgroeiend in mogelijkheden zijn robots en ook die zullen we dan ook steeds meer tegenkomen, al zit een goed gesprek er nog even niet in.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.