Reddit, Twitter en zelfs Pornhub proberen het fenomeen al aan banden te leggen, maar de opmars van neppe AI-porno, ofwel 'deep fake', lijkt niet te stoppen. En dat levert problemen op.

'Deepfake AI-porno' klinkt als een mix van fintech-hype, futurologie, en een beetje viezigheid, maar het proces is in korte tijd uitgegroeid tot een groot probleem voor sociale media, beroemdheden en juristen.

De term staat voor het gebruiken van foto's van gezichten in andere beelden - in dit geval de gezichten van beroemdheden die 'gephotoshopt' worden in bestaande pornovideo's.

Beroemdheden als gewilde doelwitten

Beroemdheden zijn al jaren een gewild doelwit van perverselingen. 'The Fappening' staat nog vers in het geheugen, toen de iCloud-accounts van tientallen vrouwelijke entertainers werden gehackt en duizenden naaktfoto's over het web werden verspreid. De dader werd later opgepakt en veroordeeld voor 18 maanden, maar daarmee is de interesse in gewone actrices en zangeressen in seksuele posities en situaties niet minder geworden.

Dat kan sinds kort met deep fake-AI-porno, waarmee 'gewone' gezichten in bestaande porno-video's worden geplakt.

Deep fakes

De term 'deep fake' om de porno te beschrijven lijkt van een Reddit-gebruiker genaamd DeepFakeApp te komen. Hij ontwikkelde in december een experimenteel desktopprogramma (vernoemd naar zichzelf) om dergelijke fake video's en gifjes te maken - voornamelijk pornografisch materiaal met beroemdheden. Hij zette de applicatie online en begon een community op Reddit, die al snel tienduizenden volgers kreeg.

Machine learning

Het programma maakt gebruik van open source machine learning-algoritmes zoals Googles TensorFlow. Een gebruiker hoeft het maar te downloaden en er een batch foto's aan toe te voegen om zelf al een video te maken.

Om meer te leren over machine learning lees je ook ons uitgebreide achtergrondartikel.

Verboden op sociale media

Het gemak waarmee geruikers met deep fake-algoritmesvideo's kunnen maken zorgt voor problemen bij sociale media zoals Reddit of Twitter. Die waren er dan ook snel bij om hun regels aan te passen en nagemaakte content te blokkeren. Reddit en Twitter zijn, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Facebook of Instagram, normaal gesproken erg tolerant wat porno betreft. Dat deep fake-video's dan ook zo snel verboden worden is veelzeggend.

Inmiddels is de subreddit /r/deepfakes gebanned van de website. Een afgeleide subreddit genaamd /r/fakeapp bestaat nog steeds, opgericht door een gebruiker genaamd DeepFakes - waarvan wordt aangenomen dat het óf dezelfde persoon is als DeepFakeApp, of in ieder geval iemand met wie hij nauw samenwerkte.

In tegenstelling tot die oude subreddit is het in /r/fakeapp ten strengste verboden om niet-wederzijdse porno te plaatsen. Daar staat een ban op. Toch lijkt een groot gedeelte van de discussies op de subreddit te draaien om pornografie, en worden er vooral veel links gedeeld naar fora waar die beelden wél verspreid mogen worden.

Pornosites tegen deep fakes

Het zijn niet alleen sociale media die worstelen met het fenomeen. Ook 's werelds bekendste pornosite Pornhub verbiedt het plaatsen van deep fakes, maar de manier waarop dat moet gebeuren is nog onduidelijk. Een snelle zoekterm op de site laat op moment van schrijven 47 actieve deep fake-pornovideo's zien met verschillende bekende actrices. Pornhub zegt zelf dat het deep fake-video's behandelt zoals iedere andere vorm van content: als iemand een verwijderverzoek indient vanwege copyright-schending of wraakporno.

Maar juist die aanpak krijgt veel kritiek. Pornhub is juist groot geworden door het feit dat de website zo overspoeld wordt door video's dat copyright-houders niet tegen het enorme volume kunnen opvechten en het daarom maar opgeven.

Vechten tegen de bierkaai

Bovendien is het effect van één website (hoe invloedrijk dan ook) vechten tegen de bierkaai. Er zijn immers tienduizenden andere sites die maar wat graag verkeer trekken met dergelijke video's, zoals het relatief onbekende EroMe waar nu al tientallen deep fakes op worden aangeboden. Ook zijn er al een groot aantal forums online gekomen waar het delen van video's wordt gestimuleerd - het duurde ons niet veel langer dan 5 minuten om zulke websites te vinden.

Machine learning

AI-porno wordt gemaakt met machine learning-algoritmes. Waar die tot een paar jaar geleden nog voornamelijk voor onderzoekers beschikbaar waren wordt het steeds makkelijker voor doorsnee gebruikers om op die manier dergelijke nepvideo's te maken. Netwerken zoals TensorFlow van Google zijn inmiddels open source beschikbaar, en gratis te gebruiken voor studenten en onderzoekers, maar ook voor iedereen die wil experimenteren met machine learning.

Dat leidt tot apps zoals Deep Fake, die nu gratis te downloaden zijn en die uitgerekend een gebruiksvriendelijke interface hebben.

Makkelijk te maken

Programmeurs hebben dan enkel nog een aantal foto's of video's nodig om de beelden zo echt mogelijk te laten lijken. Daarom zijn beroemdheden zo aantrekkelijk voor het maken van de video's. Via Google en YouTube zijn met een paar zoektermen miljoenen beelden van een actrice beschikbaar.

Opvallend is ook dat voor machine learning geen industriële high-end hardware nodig is. Met gewone consumenten-gpu's en -cpu's is het al mogelijk om beelden te renderen - al is het natuurlijk afhankelijk van de kracht van een chip hoe snel dat gebeurt.

Gewone mensen

Omdat het steeds makkelijker wordt zulke beelden te maken is het maar de vraag wanneer het niet meer alleen over beroemdheden gaat, maar ook over 'gewone mensen'; de kennissen, vrienden of zelfs familie van een maker. Hoe geavanceerder de algoritmes worden, des te makkelijker het wordt om beelden te genereren. Experts voorspellen dan ook dat het in de toekomst doodnormaal wordt om zelfgemaakte porno te maken met wie je dan ook wil zien.

Legaliteit

Het is dan ook maar de vraag of zulke namaakporno wel legaal is, maar gek genoeg is dat niet zo makkelijk als het lijkt.

Daarbij kun je de link leggen met wraakporno, ook een relatief nieuw concept dat in groeiende mate problematisch wordt. Wraakporno is pornografisch materiaal dat door iemand anders wordt geüpload, vaak door bijvoorbeeld een rancuneuze ex.

"Verwerking van persoonsgegevens"

Aan de oppervlakte voelt het alsof deep fake-porno illegaal is - het is in ieder geval zwaar onethisch. Maar is het ook echt tegen de wet? Volgens Arnoud Engelfriet van ICT Recht wel, maar niet rondom dezelfde principes als wraakporno. Neppe porno is volgens Engelfriet 'een geautomatiseerde verwerking van een persoonsgegeven', en daarvoor zou de maker uitdrukkelijke toestemming nodig hebben.

Voor zover bekend heeft er nog geen rechter uitspraak gedaan over het fenomeen, maar als dat gebeurt kan dat leiden tot een precedent waarin het maken van neppe porno inherent wordt verboden.

Van de andere kant: wie houdt zich nou netjes aan zo'n uitspraak?

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.