Je Windows start niet meer op en je wil toegang tot je bestanden. Of je kunt je niet meer aanmelden omdat je je wachtwoord vergeten bent. Of je vermoedt dat Windows ten prooi is gevallen aan diep verborgen malware. Of je wil je schijf klonen, of ervoor zorgen dat er geen byte meer te lezen valt voor je de schijf doorgeeft... Stuk voor stuk scenario’s die je met een geschikt live-medium de baas kunt.

Tip 01: Multiboot USB

Er bestaan enkele Linux-distributies (distro’s) die zichzelf promoten als de ultieme reddingsomgeving van waaruit je zowat alle mogelijke probleemsituaties kunt aanpakken, ook als het om Windows gaat. Het is echter onze ervaring dat, naargelang het probleem, vaak kleinere en meer gespecialiseerde distro’s beter geschikt zijn. Omdat het natuurlijk lastig is een arsenaal aan cd’s of usb-sticks mee te zeulen, hebben we ervoor geopteerd verschillende distro’s samen op één live medium te zetten. Vanuit een startmenu hoef je dan maar de gewenste distributie op te starten. Een usb-stick lijkt ons meer geschikt dan een cd, wegens compacter, sneller en beschrijfbaar.

Om zo’n multiboot usb te creëren werken we graag met het portable YUMI: Your Universal Multiboot Installer. Download de tool en start het programma op. Zorg wel dat er een usb-stick klaar zit in je pc, van minimaal 4 GB, maar bij voorkeur 8 GB of meer.

©PXimport

Back-up stick

Tip 02: Selectie

Zodra je bij Step 1 de juiste stick hebt geselecteerd kun je in het uitklapmenu bij Step 2 uit talrijke distributies kiezen – wij telden er meer dan 130. In veel gevallen kun je die dan min of meer automatisch laten downloaden wanneer je na je keuze een vinkje plaatst bij Download the ISO (Optional). Dat lukt echter niet altijd even goed en daarom doe je er goed aan zelf eerst de gewenste distro’s te downloaden. Voor onze doeleinden hebben we voor de volgende gekozen: Ubuntu desktop (degelijke, algemene Linux-editie), HiRen’s Boot CD (al wat oudere, maar zeer veelzijdige reddingsomgeving), Bitdefender Rescue CD (antivirusoplossing), DBan (grondig verwijderen van data) en Clonezilla (schijf klonen). Vul je echter vrij om er (nog) andere te kiezen. De meeste downloads komen in de vorm van een iso-bestand. Blijkt het om een 7z- of zip-archief te gaan, dan moet je dat eerst nog uitpakken, eventueel met de gratis tool 7-Zip.

Tip 03: Eerste distro

Laten we er even van uitgaan dat je Ubuntu al hebt gedownload en dat je die als eerste op de stick wilt zetten (hoewel de volgorde niet zo’n rol speelt). Selecteer dan Ubuntu in het uitklapmenu van YUMI en verwijs naar het eerder gedownloade iso-bestand van Ubuntu. Plaats een vinkje bij Format X: Drive (Erase Content) , zodat je zeker bent dat de stick correct geformatteerd wordt. Houd er wel rekening mee dat alle bestaande data op de stick hierdoor worden verwijderd. Eventueel voorzie je bij Step 4 nog wat extra, persistente ruimte op je stick zodat je hier vanuit Ubuntu data kunt bewaren. Zorg er wel voor dat je nog voldoende ruimte voor de installatie van de andere distro’s overhoudt.

Vervolgens druk je op de Create-knop en op Ja zodat YUMI aan de slag kan. Afhankelijk van de grootte van het distributiebestand kan dit proces wel even duren. Normaliter verschijnt een tweede venster waarin het iso-bestand wordt uitgepakt: druk dan op de Close-knop zodra die beschikbaar komt. Even later druk je dan op Next en beantwoord je de vraag Would you like to add more ISOs/Distros Now on X:? met Ja (hoewel je dat ook altijd nog later kunt doen).

©PXimport

Tip 04: Volgende distro’s

Op vergelijkbare manier voeg je nu nog meer distro’s aan je YUMI-stick met Ubuntu toe. De procedure is net dezelfde: stick aanduiden, de gewenste distro in de lijst selecteren en met Browse naar het bijhorende iso-bestand verwijzen, en het proces starten met Create en met Ja. Let wel: deze keer mag je absoluut géén vinkje plaatsen bij Format X: Drive (Erase Content), want dat is behoorlijk fataal voor je Ubuntu-installatie! Op deze manier hebben wij op één stick succesvol de volgende distro’s geplaatst: Ubuntu, HiRen’s BootCD, Falcon 4 Boot CD, DBAN, CloneZilla en BitDefender. Alles samen goed voor een bescheiden 4GB aan stickruimte. Heb je eenmaal alle gewenste distro’s op stick staan, dan mag je YUMI gewoon weer afsluiten. Je live herstelmedium is klaar voor gebruik.

©PXimport

Tip 05: Opstarten

Tijd om een en ander uit te testen. Plug je stick in een testsysteem en start de computer op. De kans is groot dat je via een of andere toets – niet zelden is dat Esc of F12 – een speciaal bootmenu moet oproepen waarin je dan je usb-stick als bootmedium selecteert. Als alles goed is start het systeem nu netjes van de stick op en krijg je even later het YUMI MultiBoot USB startmenu te zien. Op onze eigen herstelstick zagen wij hier de volgende items verschijnen: Continue to Boot From First HD (default), Linux Distributions> (met ubuntu-desktop), Other OS and Tools> (met Hiren’s Boot CD en Falcon 4 Boot CD), Antivirus Tools> (met Bitdefender) en System Tools >(met dban en clonezilla). Dit menu kan er echter wat anders uitziet bij jou, afhankelijk van de distro’s die je hebt toegevoegd. Het volstaat nu de gewenste distributie aan te klikken om die op te starten. Terugkeren naar het hoofdmenu doe je via de optie Back to Main Menu.

Mocht je usb-stick met geen stokken op te starten zijn, dan heb je vermoedelijk een UEFI-systeem waarbij de functie ‘secure boot’ is ingeschakeld. Probeer het dan door in je UEFI/BIOS-instellingenvenster deze functie (eventueel tijdelijk) uit te schakelen. Raadpleeg hiervoor de handleiding bij je systeem.

©PXimport

Tip 06: Bestanden back-uppen

Je hebt je stick nu klaar en je weet hoe je de geïnstalleerde distributies kunt opstarten. Mooi, maar daar wil je natuurlijk ook iets mee doen en daar gaat nou net de rest van dit artikel over. In ons eerste probleemscenario gaan we ervan uit dat je Windows-partitie niet meer opstart en dat je absoluut toegang wil tot een reeks bestanden op die partitie.

Daar kunnen we Ubuntu voor aanspreken. Start de distro op en kies Nederlands / Ubuntu uitproberen. Links van het bureaublad tref je een reeks pictogrammen aan. Klik hier op Files: normaliter tref je hier in het linkerpaneel nu ook je Windows-partitie aan. Dat merk je wel wanneer je dat volume aanklikt: je herkent hier dan onder meer de mappen Program Files, Users en Windows. Bots je echter op de foutmelding ‘Unable to access <volume>’, raadpleeg dan het tekstkader ‘Ontoegankelijke Windows-partitie’.

Je kunt nu gerust een bijkomende externe (usb-)schijf aankoppelen: normaliter detecteert de bestandsbrowser die automatisch. Vervolgens navigeer je naar de gewenste Windows-data en versleep je die bestanden eenvoudigweg naar je aangesloten back-upmedium. Die bestanden heb je alvast gered!

©PXimport

Ontoegankelijke Windows-partitie

Tip 07: Bestanden terughalen

Het wordt natuurlijk al lastiger om data te benaderen wanneer je die per abuis hebt gewist. Hiren’s Boot CD is bij uitstek geschikt voor dit soort van dataherstel. Start de distro dus maar op vanuit je YUMI-stick. In het opstartmenu van Hiren’s Boot CD kies je vervolgens Mini Windows Xp. Je leest het goed: je belandt inderdaad op het bureaublad van een gestripte Windows XP-omgeving. Klik hier op de Start-knop en kies HBCD-menu / Programs / Recovery. In deze rubriek tref je een heel pak datahersteltools aan. Een van de betere om verdwenen bestanden terug te halen is Recuva. Eerst geef je aan naar welk soort bestanden je op zoek bent (zoals Pictures, Documents, Other), vervolgens geef je de locatie aan waar je die data bent kwijtgespeeld, waarna je met de Start-knop de scanronde opstart. Levert die niet de verhoopte resultaten op, probeer het dan door een vinkje te plaatsen bij Enable Deep Scan, maar weet wel dat dit zoekproces heel erg lang kan duren. Om effectief bestanden terug te halen selecteer je die in de resultatenlijst en klik je op Recover. Bewaar die echter niet op de probleemschijf gezien je dan het risico loopt dat die net op de schijflocaties belanden waar nog (andere) ‘verdwenen’ data waren opgeslagen.

©PXimport

Tip 08: Partitie terughalen

Het kan natuurlijk nog erger: je hebt bijvoorbeeld de verkeerde partitie verwijderd of geherformatteerd. Ook in dit geval kun je het nog met Recuva (en de functie Enable Deep Scan) proberen, maar je kunt het ook over een andere boeg gooien. Het HBCD-menu bevat namelijk de rubriek Partition / Boot / MBR die enkele tools bevat waarmee je – met wat geluk – verdwenen partities terug tot leven kunt wekken. Je kunt het alvast proberen met Partition Wizard Home Edition, waar je dan het menu Wizard opent en Partition Recovery Wizard selecteert. Vervolgens druk je op Next, duid je de schijf met de verdwenen partitie(s) aan, laat je bij voorkeur Full Disk geselecteerd en probeer je het eerst met de Quick Scan-methode. Diept de tool inderdaad een verdwenen partitie op, dan hoef je die maar te selecteren. Of je dubbelklikt eerst op de partitie om de inhoud te controleren. Levert deze aanpak niets op dan kun je altijd nog overschakelen op de arbeidsintensieve Full Scan-methode.

Of je probeert het met een andere tool, zoals Partition Find and Mount. Hier hoef je maar de gewenste schijf aan te duiden en Actions / Scan te selecteren. In eerste instantie probeer je het hier met Intellectual Scan, maar desnoods ga je over naar de grondiger Normal Scan of zelfs Thorough Scan. Een gevonden partitie kun je dan koppelen (Mount As… ) en vervolgens via de Verkenner van Windows XP (Start / Programs / Windows Explorer) benaderen.

©PXimport

Tip 09: Accounttoegang herstellen (live)

Het zal je maar overkomen: je bent het wachtwoord van je – lokale - Windows-account vergeten en je kent geen (ander) administrator-account waarmee je je alsnog kunt aanmelden om langs die weg het wachtwoord te wijzigen. Ook dan kan het YUMI-herstelmedium je helpen en het maakt eigenlijk weinig uit of je met (Files van) Ubuntu dan wel met (Windows Explorer van) Hiren’s Boot CD werkt, zolang je maar tot bij je Windows-partitie geraakt. We nemen Hiren’s Boot CD als voorbeeld.

Start hier de Verkenner op en navigeer naar je Windows-schijf. Zoals vermeld in tip 06 herken je die schijf aan mappen als Program Files, Users en Windows. Open hier de map system32, een submap van Windows. Rechtsklik op het bestand Utilman.exe en kies Rename. Geef het bestand een andere naam, zoals Utilman.bak. Vervolgens rechtsklik je op het bestand cmd.exe en kies je Copy. Klik nu met de rechtermuisknop een lege plek in de Verkenner en kies Paste. Druk even op F5: je zal merken dat net onder cmd.exe nu ook de kopie cmd_2.exe is terechtgekomen. Rechtsklik op deze kopie en geef dit bestand de naam Utilman.exe mee. Je mag Hiren’s Boot CD afsluiten en je pc weer met Windows opstarten.

©PXimport

Tip 10: Accounttoegang herstellen (Windows)

Zodra je in het aanmeldvenster van Windows belandt, klik je rechtsonder het pictogram Toegankelijkheid aan of je drukt op Windows-toets+U. Terwijl je hiermee normaliter het hulpprogramma voor toegankelijkheidsopties (Utilman.exe) opent, verschijnt deze keer een venster met de opdrachtprompt (cmd.exe). Dat komt omdat je in tip 09 cmd.exe in utilman.exe hebt hernoemd. Nu voer je de volgende twee commando’s op de opdrachtprompt uit, telkens bevestigd met de Enter-toets:

net user beheer 123geheim /add

net localgroup administrators beheer /add

Met deze opdrachten heb je het lokale administrator-account met de naam ‘beheer’ en het wachtwoord ‘123geheim’ aangemaakt. Verlaat de opdrachtprompt met Exit en herstart Windows. Meld je nu met het nieuwe account aan en wijzig het vergeten wachtwoord van je andere account via Configuratiescherm / Gebruikersaccounts / Een ander account beheren / Het wachtwoord wijzigen.

©PXimport

Tip 11: Geheugentest

Wanneer je systeem opvallend raar reageert en bijvoorbeeld geregeld herstart of je op een blauw scherm trakteert, dan zou het best wel kunnen dat er iets aan het RAM-geheugen schort. Help het niet om de geheugenlatjes (bij een uitgeschakeld systeem) er even uit te lichten en weer stevig terug te plaatsen, dan is een grondige geheugentest aan de orde. Die vind je in het opstartmenu van Hiren’s Boot CD. In plaats van Minitest Windows Xp kies je hier deze keer MemTest86+. De geheugentest start automatisch, maar mocht je dat verkiezen dan kun je via de c-toets (Configuration) nog een en ander bijsturen. Botst de tool inderdaad op geheugenfouten, dan worden die met rood aangegeven. In dat geval zit er wellicht weinig anders op dan het betreffende geheugenlatje te vervangen.

©PXimport

Tip 12: Data shredden

Hebben we in tips 06 tot 08 alle moeite gedaan om ‘verdwenen’ data terug te halen, dan focussen we ons in deze tip op het omgekeerde proces: we zorgen ervoor dat onze data onherroepelijk van schijf verwijderd worden. Dat kan nuttig zijn wanneer je de schijf (of je complete systeem) aan iemand anders geeft en je wil zekerheid dat die geen data meer kan recupereren. Een van de betere tools om een complete schijf(partitie) te ‘shredden’ is Darik’s Boot and Nuke, kortweg DBAN. Je vindt deze tool ook wel in het startmenu van Hiren’s Boot CD, maar die blijkt niet altijd goed te functioneren. Daarom hebben we ervoor geopteerd DBAN als een afzonderlijke distributie aan onze YUMI-stick toe te voegen (zie ook tip 02). Je vindt deze distro in het YUMI-startmenu via Systeem Tools > dban (wij gebruikten versie 2.3.0).

Zodra je deze tool opstart beland je op de opdrachtprompt bij ‘boot:’. Zorg dat het medium dat je wilt shredden is aangesloten en druk gewoon op de Enter-toets. DBAN speurt nu naar de aangesloten opslagapparaten en presenteert je die in een lijst. Met de pijltjestoetsen ga je naar het juiste (!) medium en druk je op de spatiebalk: je ziet nu [wipe] verschijnen naast dit medium. In principe hoef je nu maar op F10 te drukken om het geselecteerde opslagapparaat te shredden, maar als je dat verkiest kun je via de M-toets eerst nog de wipe-methode instellen. In principe heb je al voldoende aan de snelste methode: Quick Erase.

©PXimport

Tip 13: Schijf imagen

In tip 07 en 08 hebben we het gehad over het terughalen van verdwenen gegevens. Nou is het een gouden regel bij dataherstel dat je de hersteloperaties bij voorkeur niet uitvoert op de probleemschijf zelf. Immers, een fout of een onbedoelde schrijfactie kan volstaan om het terughalen van je data helemaal onmogelijk te maken. Daarom doe je er goed aan eerst een schijfkopie te maken en je hersteloperaties op die kopie uit te voeren. Loopt er iets fout, dan kun je altijd nog op de originele schijf terugvallen. Zo’n schijfkopie oftewel image kun je als volgt creëren, vanuit Hiren’s Boot CD. Start Minidisk Windows Xp op en ga naar HBCD-menu / Backup / Macrium Reflect (From MiniXp). In het rechterpaneel kies je vervolgens Create an Image. Een wizard start op. Klik op Next, kies Full als back-upmethode, bevestig met Next en duid de schijf of partitie aan waarvan je een image wenst. Druk op Next, laat Local Hard Disk aangestipt en kies desgevallend Browse for folder…, druk alweer op Next en duid een geschikt opslagmedium voor het imagebestand aan - uiteraard een andere schijf dan de bronschijf! Bevestig met Finish. Het hele proces kan flink wat tijd in beslag nemen. Sluit het programma na afloop af met OK en met Close.

©PXimport

Tip 14: Schijfimage benaderen

Je kunt nu op een ‘veilige’ manier je datahersteloperaties (of andere experimenten) uitvoeren op deze schijfimage. Daartoe moet je die echter wel eerst als een virtuele schijf koppelen. Ook dat kan vanuit dezelfde Macrium Reflect (From MiniXp) , waarbij je deze keer kiest voor Explore an Image. Stip de optie Image Files aan, klik op het kleine zwarte pijltje, selecteer het opslagmedium dat je imagebestand bevat en bevestig met OK. Plaats een vinkje bij de gewenste schijfkopie en kies in het uitklapmenu de stationsletter die je met deze kopie wilt associëren. De schijfkopie is nu beschikbaar in de Verkenner en je kunt alle gewenste bestanden benaderen en bijvoorbeeld via een versleepactie naar een extern medium veiligstellen.

©PXimport

Tip 15: Schijf klonen (1)

Je hebt een grotere schijf of een SSD gekocht en je wilt de complete inhoud van je huidige schijf naar het nieuwe exemplaar kopiëren. In de veronderstelling dat die over voldoende opslagcapaciteit beschikt, kun je zo’n kloonoperatie met verschillende tools uitvoeren (waaronder CloneDisk in Hiren’s Boot CD, via HBCD-menu / Backup). Wij hebben echter geopteerd voor een recente versie van de krachtige tool Clonezilla en hebben die als een afzonderlijke distributie aan onze YUMI-stick toegevoegd. Die vonden wij daarna terug in het YUMI-startmenu: System Tools > clonezilla-live.

In het opstartmenu van Clonezilla kun je voor Clonezilla live (Default settings, VGA 800x600) opteren, maar via de Other modes of Clonezillalive komen andere opstartmodi beschikbaar, met andere resoluties maar ook met een Failsafe mode. Selecteer de gewenste taal (English, wellicht) en klik op Select keymap from arch list om de toetsenbordindeling in te stellen. Vervolgens kies je Start_Clonezilla. Gezien het om een (fysieke) kloonoperatie gaat opteren we in het volgende menu voor device-device.

©PXimport

Tip 16: Schijf klonen (2)

Clonezilla kan in twee modi opereren: Beginner mode en Expert mode. Bij deze laatste kun je er bijvoorbeeld voor zorgen dat de partitietabel en het bestandssysteem van een kleinere schijf automatisch aan de opslagcapaciteit van een grotere doelschijf worden aangepast, maar wij volstaan hier met Beginner mode. Voor de volgende stap selecteer je local_disk_to_local_disk_clone. Daarna duid je eerst de bronschijf aan en vervolgens de doelschijf. Vergis je niet! Accepteer de standaardopties en bevestig de vraag of je ook de boot loader mee wilt klonen. Het kloonproces kan best wel heel lang duren. Na afloop verwijder je de oude schijf en sluit je de nieuwe schijf aan. Als alles goed is, start de computer nu netjes op van deze schijf. Mocht blijken dat Clonezilla niet de volledige opslagcapaciteit van je (grotere) nieuwe schijf heeft benut, dan kun je dat alsnog rechtzetten vanuit het Windows Schijfbeheer. Dat kan je opstarten via Windows-toets+R waarna je het commando diskmgmt.msc uitvoert. Klik de betreffende partitie met de rechtermuisknop aan en kies Volume uitbreiden. Bevestig met Volgende (2x) en rond af met Voltooien.

Tip 17: Malware scannen: updates

Je hebt natuurlijk een up-to-date antivirustool op je pc draaien, maar jammer genoeg is geen enkele tool onfeilbaar. Eenmaal je pc geïnfecteerd, worden sommige malwares actief zodra je Windows opstart en zorgen ze er op die manier voor dat ze zo goed als niet meer te detecteren zijn. De beste remedie in dit geval is dat je je pc opstart vanaf een live medium met up-to-date antivirussoftware. Er bestaan verschillende live antivirus-distributies maar wij hebben gekozen voor Bitdefender. Niemand houdt je overigens tegen om het (ook) met andere distro’s te proberen. Om Bitdefender op te starten kies je in het YUMI-startmenu voor Antivirus Tools > Bitdefender. Na enige check-ups start het programma op. Verklaar je akkoord met de licentie-overeenkomst, waarna Bitdefender automatisch de nieuwste updates binnenhaalt.

©PXimport

Tip 18: Malware scannen: actie

Na afloop wordt normaliter een virusscan uitgevoerd op alle gedetecteerde media. Wil je de scan beperken tot je Windows-partitie, onderbreek de scan dan en dubbelklik op het rode Antivirus-pictogram dat zich op het bureaublad bevindt. Vervolgens druk je op de knop Scan now, selecteer het gewenste medium en klik op Open, waarna de scan wordt uitgevoerd. Je treft hier trouwens ook de knop Update now aan waarmee je op elk moment kunt controleren of je wel met de nieuwste virusdatabase werkt.

Botst de tool inderdaad op malware, dan wordt die op het einde opgelijst. Dubbelklik op zo’n item om uit te vissen waar dat precies gelokaliseerd is. Via het uitklapmenu bij Take no action geef je aan wat er met die (potentiële) malware precies moet gebeuren: Disinfect, Delete of Rename. Probeer het eerst met Disinfect. Lukt het niet, dan zal Bitdefender het bestand normaliter zelf verwijderen. Heb je de gewenste actie(s) geselecteerd, dan voer je die uit via de knop Fix issues. Rond af met Finish en Done. Hopelijk is je systeem nu weer helemaal virusvrij!

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).