ID.nl logo
Google-account beveiligen doe je met deze tips optimaal
© Reshift Digital
Huis

Google-account beveiligen doe je met deze tips optimaal

Google is waarschijnlijk een van je belangrijkste online-accounts. Kwaadwillenden weten dat ook. Gelukkig biedt Google veel mogelijkheden aan om snode figuren buiten de deur te houden, maar dan moet je daar uiteraard wel gebruik van maken. Je Google-account beveiligen doe je met deze tips optimaal.

Met een Google-account heb je toegang tot de uiteenlopende diensten van Google. Van mailen via Gmail en bestanden opslaan in Google Drive tot je fotobibliotheek in Google Foto’s en video’s kijken via YouTube. Maar je Google-account gebruik je ook voor je Android-smartphone of -tablet, je Chromebook en de koppeling met je slimme Google Nest-luidspreker. 

En dan zijn er ook nog de zakelijke diensten, zoals Google Adsense en Analytics. Grote kans dat een Google-account bij je belangrijke digitale accounts hoort, dus je wilt voorkomen dat het in verkeerde handen valt. We leggen je daarom uit hoe je jouw Google-account tot in de puntjes beveiligt. 

Honderd procent online beveiliging bestaat niet, maar als je deze adviezen opvolgt, maak je het kwaadwillenden wel zo moeilijk mogelijk. Onderstaande beveiligingstips voer je uit via deze speciale Google-website: https://myaccount.google.com/security. Log in met je Google-account. Als je meerdere Google-accounts hebt, moet je die apart beveiligen.

Sterke wachtwoorden aanmaken en controleren

Een goed beveiligd account begint met een sterk en uniek wachtwoord. Je kunt er zelf een verzinnen of dit laten doen door een wachtwoordbeheerder. Kun je hierbij tips gebruiken, dan verwijzen we je graag door naar deze cursus veilig wachtwoordgebruik.

Je kunt wachtwoorden ook bewaren in de wachtwoordkluis van Google zelf. Die is gekoppeld aan je account, en is geïntegreerd in de Chrome-browser via https://passwords.google.com. Opgeslagen wachtwoorden worden automatisch ingevuld in websites en ondersteunde apps. 

Ook prettig is dat Google je wachtwoorden synchroniseert op al je apparaten. Wijzig je een (zwak) wachtwoord op je computer, dan vult je smartphone volgende keer automatisch het nieuwe wachtwoord in. 

Mogelijk krijg je van Google een seintje dat er in het verleden wachtwoorden gelekt zijn. Klik op Ga naar Wachtwoordcheck, daarna op Wachtwoorden checken en vul het wachtwoord van je Google-account in. Je ziet nu welk wachtwoord bekend is geworden en gaat via de knop Wachtwoord wijzigen naar de website om je wachtwoord te wijzigen.

©PXimport

Het spreekt voor zich dat deze functie alleen werkt als je je wachtwoorden in de wachtwoordkluis van Google hebt opgeslagen. Als dat het geval is, informeert Google je ook over het veiligheidsniveau van je wachtwoorden. Bijvoorbeeld of je wachtwoorden hergebruikt, dus hetzelfde wachtwoord voor verschillende websites hanteert.

Google waarschuwt je via een interne technische analyse ook als je zwakke wachtwoorden gebruikt. De optie Maak sterke wachtwoorden laat zien voor welke accounts je zwakke wachtwoorden gebruikt. Je verandert ze door op de knop Wachtwoord wijzigen te klikken. 

Tweestapsverificatie Google-account instellen

De belangrijkste manier om je Google-account extra te beveiligen, is door de tweestapsverificatie in te schakelen. Als jij op een onbekend apparaat probeert in te loggen met je e-mailadres en wachtwoord, vraagt Google om een extra beveiligingsvorm. Bijvoorbeeld om een code die je per sms of app ontvangt of door de inlogpoging op een vertrouwd apparaat te bevestigen.

Je vindt de tweestapsverificatie bij het tabblad Inloggen bij Google onder de naam Verificatie in 2 stappen. Klik hierop, vul je wachtwoord in en activeer de tweestapsverificatie op jouw favoriete methode. Hoewel alle methoden aan te raden zijn, adviseren wij vooral het gebruiken van zogeheten prompts op vertrouwde apparaten en een authenticatie-app.

©PXimport

Op de pagina Verificatie in 2 stappen zie je onder het tabblad Beschikbare tweede stappen de optie Google-prompts. Hier zie je op welke apparaten je een Google-prompt te zien krijgt als jij (of iemand anders) op een nieuw toestel probeert in te loggen. Als je een prompt krijgt, druk je simpelweg op de akkoord-knop en je logt in op je nieuwe apparaat.

Wil je een van de prompt-toegangen verwijderen op een van je apparaten? Log dan uit op het apparaat. Verderop in dit artikel leggen we uit hoe je dat doet. Let erop dat je in alle gevallen back-upcodes krijgt waarmee je in kunt loggen bij je Google-account als andere vormen van tweestapsverificatie niet mogelijk zijn. Deze codes werken één keer en je kunt er veel generen. 

Herstelmogelijkheden

Google biedt ook twee mogelijkheden aan waarmee je de toegang tot je account kunt herstellen, bijvoorbeeld omdat je je wachtwoord bent vergeten. Die zijn belangrijk omdat ze voorkomen dat je wordt buitengesloten van je belangrijke Google-account. 

Je vindt de mogelijkheden onder het tabblad Manieren waarop we kunnen controleren dat jij het bent. Je kunt hier jouw mobiele telefoonnummer invullen of dat van een goede bekende. Kies ook een herstelmailadres, waarop Google je kan bereiken als je niet in je vertrouwde @gmail.com-adres komt.

©PXimport

Extra handig: als Google een verdachte inlogpoging opmerkt op een nieuw apparaat, kan het account je sms’en of mailen om je te waarschuwen. Om die reden hebben wij ons e-mailadres als herstelmailadres ingevuld in de Google-accounts van oudere familieleden. 

Zo blijven wij – natuurlijk met toestemming – op de hoogte als er iets verandert wat de familieleden zelf misschien niet direct doorhebben. Uiteraard kun je het gekoppelde telefoonnummer en e-mailadres op elk moment wijzigen via dit stappenplan.

Externe diensten checken

Op de algemene beveiligingspagina vind je het tabblad Apps van derden met accounttoegang. Klik op de knop Toegang door derden beheren en je ziet in een oogopslag welke apparaten en softwarediensten toegang hebben tot (delen van) je Google-account. 

Je hebt hier zelf toestemming voor gegeven, maar Google raadt je aan om de lijst regelmatig door te nemen om te kijken of je de apparaten en diensten nog gebruikt en vertrouwt. Zo niet, dan trek je de toestemming eenvoudig in.

In ons geval hebben bijvoorbeeld slimme luidsprekers van Nest en JBL volledige toegang tot ons Google-account, wat noodzakelijk en prima is. Net als WhatsApp, dat toegang heeft tot Google Drive om onze WhatsApp-back-up op te slaan. 

Als je een apparaat of dienst wilt verwijderen, klik je op de naam en kies je Toegang intrekken. Vind je het raar dat het apparaat of de dienst toegang had tot je Google-account? Laat Google dat dan weten via de knop Meld deze app.

©PXimport

Je kunt ook online-accounts koppelen aan je Google-account. Die koppeling is handig om sneller in te loggen, voor synchronisatie van je muziekvoorkeuren op je apparaten of een koppeling met de Google Assistent-spraakassistent op je slimme luidspreker. 

Op het algemene beveiligingsscherm blader je naar beneden en druk je op Gekoppelde accounts. In dit overzicht zie je welke accounts er aan jouw Google-account hangen en op welke datum je die koppeling hebt gemaakt. Gebruik je een dienst niet meer? Dan kun je de koppeling eenvoudig verbreken door op Ontkoppelen te drukken.

Terug naar het algemene beveiligingsscherm, waar je het tabblad Inloggen met Google ziet. Klik hierop om een overzicht te krijgen van de websites en apps waar je je Google-account gebruikt (hebt) om een account aan te maken of in te loggen. Mogelijk moet je eerst even naar beneden bladeren omdat Google bovenaan de optie Apps van derden met accounttoegang toont.

Bij Inloggen met Google zie je de websites en apps. Klik op de naam van de dienst en je ziet welke gegevens de dienst kan inzien en wanneer je de koppeling hebt gemaakt. Gebruik je de website of app niet meer, dan is raadzaam om de inlogkoppeling ongedaan te maken. Dit doe je met de knop Toegang intrekken.

©PXimport

Ingelogde apparaten

Op de standaardbeveiligingspagina laat Google ook zien op welke apparaten jij bent aangemeld met je Google-account. Het is aan te raden om deze lijst zo nu en dan even door te nemen om te kijken of je de apparaten nog gebruikt. Je vindt het tabblad onderaan de pagina bij Je apparaten. Klik hier op de knop Apparaten beheren. Hier zie je de namen en laatst bekende locaties van je apparaten met de datum waarop je het toestel voor het laatst gebruikt hebt.

Als je het apparaat al een paar maanden niet hebt gebruikt, toont Google een waarschuwing en kun je op Meer details klikken. Ben je het apparaat kwijt? Kies dan Apparaat zoeken om de locatie proberen te achterhalen. Heb je het toestel weggegeven, verkocht of gebruik je dat niet meer? Met Uitloggen meld je je op afstand af op het apparaat. Als het toestel je niet helemaal niet bekend voorkomt, kies je Herken je dit apparaat niet? om je af te melden en eventuele vervolgstappen te ondernemen.

Bij overlijden

Een optimaal beveiligd Google-account laat je veiliger internetten, maar heb je ook al nagedacht wat er met je Google-account moet gebeuren als je er zelf geen toegang meer tot hebt? Bijvoorbeeld omdat je onverwachts komt te overlijden? 

Google is hierop voorbereid en biedt de mogelijkheid om geselecteerde bekenden na verloop van tijd toegang te geven tot (delen van) de gegevens je Google-account. Zo kunnen zij je gegevens bekijken en downloaden en eventueel je Google-account verwijderen. Hier kijken we tenslotte nog even naar.

Deze functies staan standaard uit. Je schakelt deze in op https://myaccount.google.com/data-and-personalization. Ga naar beneden en kies bij het tabblad Je gegevens downloaden / verwijderen of hier een plan voor maken de optie Maak een plan voor je account. Vul je telefoonnummer en herstelmailadres in en kies na hoeveel maanden zonder in te loggen Google jouw account als inactief mag beschouwen. Je kunt kiezen uit drie, zes, twaalf of achttien maanden. 

Geef aan wie Google na die periode mag e-mailen dat jouw account inactief is. Je kunt maximaal tien mensen kiezen en per persoon aangeven of hij toegang krijgt tot (een deel van) je Google-gegevens. Bijvoorbeeld je foto’s en video’s in Google Foto’s, je bestanden in Google Drive en je mailgeschiedenis van Gmail.

Onderaan de pagina kun je eventueel inschakelen dat Google jouw inactieve account verwijdert. Als je mensen toegang hebt gegeven om je Google-gegevens te downloaden, hebben zij daar drie maanden de tijd voor voordat Google je account verwijdert. Google biedt – anders dan bij bijvoorbeeld Facebook – geen mogelijkheid om een account een herdenkingsstatus te geven.

▼ Volgende artikel
Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?
© ID.nl
Huis

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

💡 Tip: Gebruik letters voor extra veiligheid

Veel mensen denken dat ze bij het vergrendelen van hun telefoon vastzitten aan een cijfercode, maar dat is niet zo. Je kunt ook kiezen voor een alfanumeriek wachtwoord (een combinatie van cijfers, letters en tekens). Dit is vele malen moeilijker te kraken dan een traditionele cijfer-pincode.

Zo stel je het in:

iPhone: Ga naar Instellingen > Face ID en toegangscode > Wijzig toegangscode. Tik vervolgens op het blauwe tekstje 'Toegangscode-opties' en kies voor 'Aangepaste alfanumerieke code'.

Android: Ga naar Instellingen > Beveiliging > Schermvergrendeling. Kies hier niet voor 'Pincode', maar voor de optie 'Wachtwoord'.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Hoe zit het met privacy?

Een veelgehoorde zorg: "Ik wil niet dat mijn biometrische gegevens in de cloud staan." We kunnen je geruststellen. Bij moderne smartphones worden je gezicht of vinger lokaal opgeslagen in een speciale, zwaarbeveiligde chip in de telefoon (de Secure Enclave). Deze data verlaat je telefoon nooit. Er wordt ook geen foto van je vinger opgeslagen, maar een versleutelde wiskundige code. Zelfs als de servers van de fabrikant gehackt worden, liggen jouw biometrische gegevens niet op straat.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten


Bescherm je smartphone optimaal met een stevig telefoonhoesje.

Zo blijft je toestel in topconditie, hoe je het ook ontgrendelt!
▼ Volgende artikel
Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3
© ID.nl
Huis

Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Brede ondersteuning

Wat erg prettig is aan Gimp is dat het programma beschikbaar is voor verschillende platformen. Voor dit artikel bekeken we versie 3.0.4. Deze versie is er voor Windows, Linux en macOS. Zorg bij Windows voor Windows 10 of hoger en bij macOS voor versie 11 of hoger. Je vindt de nieuwste edities via www.gimp.org/downloads.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Handig: de aangepaste gebruikersomgeving bewaren.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

In het zoekoverzicht kun je zoeken naar specifieke opties die je niet snel kunt vinden.

Meerdere schermen

Als je gebruikmaakt van meerdere schermen, kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Zo kun je de vensters naar een ander scherm verplaatsen. Kies voor Beeld / Verplaatsen naar scherm. Ook kun je individuele vensters naar een ander scherm verplaatsen. Klik op het kleine pictogram rechtsboven (Tabblad configureren) en kies Verplaatsen naar scherm.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Je kunt zelf een afbeelding schalen.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

In de linkeronderhoek vind je details van geselecteerde acties.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

De geschiedenis geeft een overzicht van de gedane bewerkingen.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Gimp heeft een flinke verzameling filters.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Afbeeldingsinfo

Heb je een bestand geopend en wil je alles weten over de afmeting, resolutie, bitdiepte en andere belangrijke gegevens? Kies Afbeelding / Afbeeldingsinfo. Of nog sneller: druk op de toetscombinatie Alt+Enter. Het venster bestaat uit drie tabbladen, waarbij Eigenschappen de meeste informatie bevat. Neem ook een kijkje bij Afbeelding / Metadata / Metagegevens bekijken. Hier vind je aanvullende informatie over het document.

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Bepaal in welke bestandsindeling je de afbeelding wilt bewaren.

Xcf-bestand verkleinen

Afhankelijk van de complexiteit kan een xcf-bestand flink in omvang toenemen. Heb je behoefte aan een compactere omvang, dan kun je een betere compressie selecteren. Kies Bestand / Opslaan (XCF). In het nieuw geopende venster zet je een vinkje bij Dit XCF-bestand opslaan met betere maar tragere compressie. Houd er rekening mee dat je het bestand vervolgens alleen in de nieuwste versies van Gimp kunt gebruiken: in oudere edities kan het mogelijk niet worden ingelezen.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Bespaar tijd door een standaardafbeelding te definiëren.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.