Facebook en privacy zijn nu niet twee termen die lekker met elkaar boteren over het algemeen. Toch moet ook het grootste sociale netwerk ter wereld zich gewoon aan de wet houden. We duiken in het beleid van Facebook om te achterhalen hoe veilig je gegevens er zijn.

Het is geen geheim dat Facebook een groot deel van zijn inkomsten te danken heeft aan de verkoop van gerichte advertenties. Om deze dienst zo optimaal mogelijk te leveren aan zijn klanten, de adverteerders, gebruikt Facebook de persoonsgegevens van al zijn gebruikers om profielen op te stellen. Aan de hand van die profielen kan Facebook gebruikers vervolgens in categorieën indelen, waarmee adverteerders voor hen interessante doelgroepen kunnen bereiken. Dit gebeurt dus ook met de persoonlijke gegevens van de 9,6 miljoen Nederlandse Facebook-gebruikers. Hoe Facebook met persoonsgegevens omgaat, raakt dus veel mensen in Nederland.

Geen gebrek aan informatie

Aan een gebrek aan informatie ligt het bij Facebook niet. Facebook biedt heel veel informatie aan over (het gebruik van) zijn diensten en de daarbij behorende gegevensverwerkingen. Daar doet Facebook het goed. Maar het bedrijf biedt (minstens) dertien bronnen van informatie aan die verspreid zijn over verschillende pagina’s van de website. Daar komt bij dat niet alle voor privacy relevante informatie in het gegevensbeleid te vinden is.

Dat Facebook informatie over de gegevensverwerking op gelaagde wijze aanbiedt, is op zich een pluspunt en in overeenstemming met de informatieplicht. Een gelaagde informatiestructuur wordt ook aanbevolen door de Europese privacy-toezichthouders. De belangrijkste doeleinden van de verwerking moeten echter wel in de eerste laag van informatie te vinden zijn, in dit geval in het gegevensbeleid. Maar omdat verschillende belangrijke aspecten van de gegevensverwerking alleen genoemd worden in onderliggende documenten en niet (ook) in het gegevensbeleid, worden gebruikers niet voldoende geïnformeerd over de gegevensverwerkingen met de grootste impact op hun privacy. Er ontbreekt in het gegevensbeleid een duidelijk overzicht van de belangrijke verwerkingen. Deze verwerkingen worden uitsluitend in allerlei verschillende (onderliggende) documenten beschreven.

Zo verwerkt Facebook een veelheid aan persoonsgegevens, waaronder ook gegevens van gevoelige aard (zoals locatiegegevens, ook van vrienden, en gegevens over surfgedrag en appgebruik) en intieme informatie uit het profiel, zoals het bijzondere persoonsgegeven seksuele geaardheid voor advertentiedoeleinden. Facebook hoort in het gegevensbeleid te verduidelijken welke persoonsgegevens zij verwerkt voor advertentiedoeleinden en dat zij deze persoonsgegevens zowel op directe als op indirecte wijze verkrijgt. Dit doet Facebook echter niet.

Welke gegevens worden verzameld?

Het eerste deel van het gegevensbeleid van Facebook zet uitgebreid uiteen welke soorten gegevens worden verzameld. Facebook biedt gebruikers dus wel een volledig beeld van de informatie die het verkrijgt. Ook onder het kopje ‘Hoe gebruiken we deze gegevens?’ legt Facebook gebruikers haarfijn uit voor welke doeleinden de gegevens gebruikt worden. Wat vervolgens minder duidelijk is, is het antwoord op de vraag welke gegevens voor welk doeleinde worden gebruikt.

Zo zegt Facebook dat het voor advertentiedoeleinden ‘de gegevens in ons bezit’ gebruikt, met een hyperlink naar de hoofdpagina van het gegevensbeleid. Op die pagina luidt het eerste kopje: ‘Wat voor soorten gegevens worden verzameld?’ Daar beschrijft Facebook welke soorten gegevens er worden verzameld bij gebruik van de diensten van Facebook. Betekent dit dat alle verzamelde gegevens worden gebruikt voor advertentiedoeleinden? Dat lijkt weer tegenstrijdig met de uitspraak van Facebook dat bijzondere persoonsgegevens niet voor advertentiedoeleinden worden gebruikt.

Facebook biedt in ieder geval geen duidelijk overzicht van de soorten persoonsgegevens die worden verwerkt voor advertentiedoeleinden.

Betekent het bovenstaande dat Facebook alle persoonsgegevens voor advertentiedoeleinden gebruikt? Dus ook bijzondere persoonsgegevens? Volgens Facebook is dat laatste niet (meer) het geval. Maar in het advertentieselectieproces stelt Facebook adverteerders nog steeds in staat om advertenties te richten op gebruikers die geselecteerd zijn op hun seksuele voorkeur.

Voor bijzondere persoonsgegevens geldt in beginsel een verwerkingsverbod, tenzij een wettelijke uitzondering van toepassing is. Een uitzonderingsgrond kan zijn de uitdrukkelijke toestemming van de gebruikers. Facebook vraagt in zijn algemene voorwaarden toestemming voor het gebruik van (bijzondere) persoonsgegevens voor advertentiedoeleinden.

Een geldige toestemming op basis van privacywetgeving kan echter niet via algemene voorwaarden worden verkregen. Een algemene toestemming zonder dat precies is aangegeven wat het doel is van de verwerking waarmee wordt ingestemd, is onvoldoende. Dat betekent dat de informatie over het doel van de verwerking niet in de algemene voorwaarden moet worden opgenomen, maar in een aparte toestemmingsclausule.

Cookies

De AP heeft geconcludeerd dat Facebook via meer dan de helft van de 500 best bezochte websites in Nederland cookies plaatst, en daarmee informatie over het surfgedrag en appgebruik van Facebook-gebruikers buiten de Facebook-dienst verzamelt. Facebook verzamelt deze gegevens, zoals ook in het cookiebeleid staat beschreven, via de ‘Vind ik leuk’-knoppen op websites. Dit gebeurt echter ook als een gebruiker niet op die knop klikt of al is uitgelogd bij Facebook.

Facebook wijst gebruikers hier weer niet op. Wel biedt Facebook via zijn cookiebeleid een overzicht aan van derde partijen die via Facebook cookies kunnen plaatsen en informeert Facebook gebruikers via zijn cookiebeleid over het bestaan van controlemogelijkheden waarmee gebruikers het tonen van gerichte advertenties op basis van hun gedrag buiten Facebook kunnen beïnvloeden.

Conclusie en reactie Facebook

Al met al is het duidelijk dat Facebook wel zijn best doet om zijn gebruikers te voorzien van informatie, maar voor een netwerk met meer dan een miljard gebruikers is het nog niet voldoende.

Facebook laat in een reactie weten: “Gebruikers zelf controle geven over hun privacy staat voorop bij Facebook. We hebben ons beleid in de afgelopen jaren sterk vereenvoudigd om gebruikers te laten begrijpen hoe wij informatie gebruiken om Facebook beter te maken. We hebben ook teams van specialisten die zich primair bezighouden met privacy en bescherming daarvan. Zo hebben zij functies ontwikkeld die gebruikers meer keuzemogelijkheden en controle over hun gegevens hebben gegeven. Facebook voldoet aan Europese wetgeving voor gegevensbescherming en we zijn ons ook verder aan het voorbereiden op de invoering van de AVG (algemene verordening gegevensbescherming).”

Tekst: Lora Mourcous (SOLV advocaten)

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.