Als je ooit de foto's op je digitale camera tot leven hebt zien komen op je TV, of de muziekbestanden die op je computer staan op je home theater-systeem hebt afgespeeld, heb je al kennis gemaakt met de magie van DLNA.

Deze breed geïntegreerde maar slecht begrepen technologie maakt het mogelijk om mediabestanden van een harde schijf of geheugenkaart naar andere apparaten op je thuisnetwerk te streamen zonder dat je een hele hoop codecs of bestandsformaten hoeft te kennen, of moet weten hoe je netwerk werkt. Lees ook: Zo luister je naar muziek met je NAS.

DLNA staat voor Digital Living Network Alliance, de handelsgroep die in 2003 door Sony gesticht werd. Voorafgaand aan DLNA was het opzetten van een home entertainment-netwerk een moeizaam proces waarbij je IP-adressen moest verzamelen en elk component moest configureren zodat het met andere apparaten kon communiceren, zonder enige garantie dat het uiteindelijk zou werken. DLNA heeft dit proces vereenvoudigd door één enkel protocol vast te stellen dat ervoor zorgt dat DLNA-gecertificeerde multimedia-apparaten van verschillende fabrikanten konden samenwerken.

Zo werkt het

DLNA verdeelt multimedia apparaten onder in 10 gecertificeerde klassen die in drie brede categorieën zijn onderverdeeld: Home Network Devices (pc's, tv's, av-receivers, spelconsoles), Mobile Handheld Devices (smartphones, tablets, digitale camera's), en Home Infrastructure Devices (routers en hubs).

De klasse van een apparaat wordt bepaald door de functionele mogelijkheden ervan - of het media opslaat, bedient of afspeelt - in plaats van het soort product. Dus het is mogelijk (het gebeurt zelfs vaak) dat een apparaat in meer dan één klasse valt. Sommige DLNA-gecertificeerde tv's kunnen bijvoorbeeld als Digital Media Player (wat betekent dat het apparaat media van andere apparaten kan lokaliseren en afspelen) geclassificeerd worden, en ook als Digital Media Renderer (omdat media naar het apparaat gestuurd kunnen worden door middel van een extern bedieningsapparaat).

©PXimport

Met DLNA verbind je veel apparaten makkelijk met andere devices.

Alle DLNA-gecertificeerde apparaten gebruiken Universal Plug and Play (UPnP) om elkaar te vinden en om met elkaar te communiceren op het netwerk. Wanneer je er één aan je router verbindt, zou het automatisch in de menu's van alle andere DLNA-gecertificeerde componenten moeten verschijnen, zonder dat je ook maar iets hoeft in te stellen.

In een voorbeeldscenario zou je een pc kunnen hebben met DLNA-gecertificeerde software die het apparaat in een mediaserver omtovert. Je DLNA-gecertificeerde speler - een televisie of gameconsole, bijvoorbeeld - zou de content op je pc kunnen doorzoeken en streamen. Een controller, zoals een tablet of smartphone, zou de content op de pc kunnen ontdekken en de tv opdragen om het af te spelen.

Om te beginnen

Met meer dan 4 miljard DLNA-gecertificeerde producten op de markt - waaronder tv's, blu-ray-spelers, opslagapparatuur, mediaboxen, smartphones, tablets, gameconsoles en sofware - is de kans groot dat je al meer dan één compatibel apparaat of applicatie in huis hebt. Afhankelijk van de fabrikant kan het zijn dat het product gebruik maakt van een versie van DLNA met een merknaam, zoals SmartShare (LG), SimplyShare (Philips), of AllShare (Samsung), maar wees gerust, het is allemaal dezelfde technologie en zal prima samenwerken.

Als je een recente pc, NAS, smartphone of tablet hebt, is deze waarschijnlijk gebundeld met DLNA-gecertificeerde software waarmee media op het apparaat herkend kan worden door de componenten op je netwerk. Als je een ouder model hebt kun je het echter nog steeds in een mediaserver omtoveren door een programma als Plex, Twonky, TVersity of Windows Media Player toe te voegen. Zelfs als de fabrikant van een component je in de richting wijst van haar eigen merk mediaserverprogramma (bijvoorbeeld Samsung's AllShare voor Windows), kan je vaak nog altijd een van de opties van derden gebruiken, maar het kan zijn dat je wat moet experimenteren om erachter te komen welke applicatie het beste werkt met het merk van je component.

©PXimport

Philips' SimplyShare is een versie van DLNA laat je muziek en andere media streamen tussen bijna al je devices.

Een ander gebied waarop DLNA een rommeltje wordt, is codecs. De DLNA-specificatie staat alleen een aantal veelgebruikte audio- en videoformaten toe, zoals WMA-, MP3-, MP4-, FLAC-, AVI- en MKV-bestanden, en veel andere worden niet ondersteund. Om het nog ingewikkelder te maken, ondersteunen verschillende implementaties van DLNA verschillende codecs. En zelfs ondersteunde formaten werken soms niet als de container, bitrate of andere details niet aan de DLNA-specificatie voldoen. Sommige DLNA-serversoftware zal proberen deze tekortkoming te compenseren door bestanden van een niet-ondersteund formaat gaandeweg te transcoderen naar een formaat dat wel voldoet, maar de resultaten zijn variabel.

Is DLNA nog wel nuttig?

DLNA is meer dan tien jaar geleden ontwikkeld, toen je alleen een foto of video van je computer naar je tv kon streamen door je lokaal opgeslagen media af te tappen. Tegenwoordig zijn er zo veel streaming- en sharing-sites als Spotify, Netflix en Flickr dat het oorspronkelijke doel van DLNA vervangen is door een veel eenvoudiger proces. Sony, de oprichter van DLNA, ondersteunt de standaard niet eens op haar PlayStation 4 (maar het lijkt erop dat het bedrijf dit misschien in de toekomst zal toevoegen).

Maar als je gigabytes aan media op je harde schijf hebt staan, is het de moeite waard om DLNA te proberen. Wees alleen bedacht op de beperkingen ervan, en wees bereid om met vallen en opstaan te leren welke combinatie van componenten en serversoftware op jouw netwerk het beste werkt.

Zelfs als DLNA uiteindelijk buiten de boot zou komen te vallen, blijft het verbond goed werk verrichten. Haar meest recente initiatief - VidiPath genaamd - is ontworpen om consumenten in staat te stellen om hun betaaltelevisiecontent over hun netwerk te streamen zonder dat er voor elke tv een extra settopbox nodig is.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!