Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Gezond

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We krijgen vrijwel dagelijks te horen dat we gezonder moeten leven maar dat hoeft niet per se te betekenen dat je je in een felgekleurd hansopje op de sportschool moet melden om daar allerlei hedendaagse martelwerktuigen te bestijgen. Gewoon thuis achter de pc kun je ook best aan je gezondheid werken en wel door … te zingen. Zingen maakt endorfines vrij; de stofjes die er in onze hersenen voor zorgen dat we ons prettig voelen.

Nu kun je natuurlijk best zingen onder de douche (vaak een lekkere akoestiek) maar met een heuse orkestband en de tekst voor je neus klinkt het toch al snel een stuk professioneler. We begeven ons dan uiteraard op het terrein van de karaoke en daarin is het programma Karafun een meester. Karafun speelt midi-muziekbestanden in mid- en kar-formaat maar ook het kwalitatief veel betere cdg/mp3-formaat (tekst en hoogwaardige audio). Deze kun je tegen betaling van Karafun betrekken maar ze zijn ook her en der op internet te vinden. Heb je een nummer waarmee je de show wilt stelen, dan kun je met Karafun zelfs toonhoogte en tempo aanpassen. Ook een geheide hit op feestjes.

©PXimport

Tip 02: Treurbuis

Geschikt voor: elk systeem

Toen Gerrit Komrij een jaartje dienstdeed als tv-recensent introduceerde hij het toepasselijke woord ‘treurbuis’ om aan te duiden dat het vaak droevig gesteld was met het niveau van de vaderlandse tv. Maar goed, soms is er natuurlijk wél iets aardigs en dan is het ondanks alle technische mogelijkheden van terugkijken toch prettig om te weten wanneer precies.

Omdat we de programma’s van de NPO al via onze belastingaanslag hebben gefinancierd en die van RTL c.s. via ons boodschappenmandje, gaan we natuurlijk geen geld uitgeven aan een omroepblad. Geheel in de freeware-geest surfen we dan ook naar het sublieme en toepasselijk genaamde www.tvgids.tv. Hier kunnen we per zender, tijdstip of genre door het aanbod navigeren; klikken we op een uitzending, dan weet de site daar vaak allerlei wetenswaardigs over te melden. Wie gebruikmaakt van een tweede scherm vindt hier ook vaak Twitter-hashtags, links naar programma-sites en naar oude afleveringen indien beschikbaar. Behalve via de site kun je de informatie van tvgids.tv ook benaderen via apps voor onder andere iPhone, iPad, Android en Windows.

©PXimport

Tip 03: Licht-zinnig

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het fotograferen in raw-formaat is allang niet meer voorbehouden aan mensen met hele dure spiegelreflexcamera’s. Niet alleen bieden tegenwoordig veel eenvoudiger camera’s deze mogelijkheid maar het kan – doorgaans via een extra app – zelfs met sommige smartphones. Om vervolgens het beste uit deze raw-beelden te halen is uiteraard software nodig. Professionals kiezen vaak voor het commerciële Lightroom van Adobe maar gratis kunnen we ook de prachtigste dingen doen met een programma als Lightzone. Het aardige van Lightzone is dat het een trouwe groep ontwikkelaars heeft die regelmatig voor een nieuwe versie zorgen en Lightzone een continuïteit geven waaraan zelfs sommige commerciële producten niet kunnen tippen.

De werkwijze van Lightzone – dat naast heel veel raw-formaten uiteraard ook gewoon je jpeg’je te lijf kan – is zo gemaakt dat een minimum aan theoretische kennis nodig is terwijl de gebruiker toch een maximum aan instellingsmogelijkheden heeft. Lightzone biedt allerlei presets die je naar believen kunt stapelen en helemaal naar je hand kunt zetten. Binnen zo’n stapel bewerkingen kun je willekeurige stappen ongedaan maken, wat uiteraard uitnodigt tot volop experimenteren met dit heerlijke programma.

Let op: downloaden kan pas na registratie.

©PXimport

Tip 04: Overzichtelijk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Er zijn heel wat programma’s waarmee je het schijfgebruik op losse partities kunt bepalen. Minder programma’s bieden de mogelijkheid om de gehele pc onder de loep te nemen. WinDirStat behoort tot de uitzonderingen die dat wel kunnen en dat levert interessante inzichten op. Zo had WinDirStat een kwartiertje nodig om uit te vinden dat onze test-pc maar liefst anderhalf miljoen items bevat verdeeld over zo’n 150.000 mappen. Het is misschien nog maar 25 jaar geleden dat de gemiddelde multinational zich niet zou schamen voor dergelijke aantallen op zijn mainframe-computer.

Natuurlijk weet WinDirStat nog heel wat meer te melden, bijvoorbeeld dat we 1,2 TB aan mp3’tjes lokaal hebben opgeslagen maar slechts 168 GB aan programma’s (exe).

WinDirStat toont ons een plattegrond waarop we door middel van kleurtjes al die bestandstypen kunnen terugvinden en waarbij we aan de grootte van de blokken meteen de ruimtevreters eruit kunnen pikken. Die kunnen we vervolgens aanklikken om ze op schijf te identificeren.

Vanuit dit overzicht kunnen we naar de bijbehorende map in Verkenner of in de commandoprompt om een actie uit te voeren. En … dit moois is Nederlandstalig.

©PXimport

Tip 05: Transparant

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Sinds versie 10 van Windows kunnen we een beetje zien wat er precies in ons netwerk gebeurt maar een gedetailleerd beeld krijg je alleen als je heel diep in het systeem duikt. Gelukkig zijn er programma’s die ons het leven een stuk makkelijker maken en een van die programma’s is Glasswire. De naam geeft al aan wat het doel ervan is: het zo transparant mogelijk maken van je netwerkverkeer.

Direct na het starten verschijnt de ene na de andere pop-up die ons vertelt met welke externe bron onze pc voor het eerst contact heeft sinds Glasswire de verbindingen bewaakt. Vervolgens kunnen we in het hoofdvenster van het programma in detail zien om wat voor verkeer het precies gaat. En als we ‘detail’ zeggen dan bedoelen we ook detail. Glasswire toont bijvoorbeeld precies hoeveel netwerkverkeer heeft plaatsgevonden en via welk protocol (http voor web, dns voor het opzoeken van domeinnamen enzovoort). Ook kunnen we deze gegevens per toepassing opvragen en heeft een toepassing contact met meerdere externe bronnen (zoals je browser die met meerdere sites heeft gecommuniceerd) dan kun je die ook allemaal terugvinden.

Met Glasswire kun je ook een machine op afstand bewaken.

©PXimport

Tip 06: Oud & Nieuws

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het downloaden van muziek, series en films is nog altijd een populaire bezigheid en dat is niet gek als je bedenkt hoe pover het legale aanbod is – zeker als het om beeld gaat. Qua muziek zijn streamingdiensten behoorlijk goed gesorteerd maar de streaming-markt voor films en series is vooralsnog hopeloos incompleet en verouderd: op Netflix vind je bijvoorbeeld niet de allernieuwste bioscoopfilms of de populaire series van HBO. Downloaden via torrents blijft een optie, al hebben veel mensen officieel geen toegang meer tot The Pirate Bay, maar de nieuwsgroepen zijn ook nog altijd zeer aantrekkelijk. En om te weten wat voor moois daar dan voorbijkomt hebben we Spotnet. Nee, niet de nieuwe 2.0 maar Spotnet Classic die ook nog steeds wordt bijgewerkt en inmiddels toe is aan versie 1.9.0.5. Wie beschikt over een provider met toegang tot nieuwsgroepen of een abonnement bij een gespecialiseerde aanbieder, kan direct vanuit Spotnet van alles en nog wat downloaden wat door andere gebruikers in de nieuwsgroepen is aangetroffen (gespot) of geplaatst. Pas als er een Spotify voor films en series is, zal het fenomeen ‘downloaden’ zijn charme verliezen.

©PXimport

Tip 07: Wijze woorden

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

In Nederland kennen we Jan Salie als scheldnaam voor een niet al te doortastend figuur. Het kruid waarnaar deze Jan is genoemd heet in het Engels ‘sage’ en in die taal betekent dat curieus genoeg ook ‘wijze’. Hoe wij dat weten? Dankzij een van de allerbeste digitale Engelse woordenboeken die er maar zijn; het toepasselijk genaamde en ook nog eens kosteloze The Sage VII.

De specificaties van dit woordenboek liegen er niet om. Het woordenboek heeft een index met zo’n 250.000 termen en van circa 80.000 daarvan kent het ook de oorsprong (etymologie). Het woordenboek geeft zo’n 60.000 gebruiksvoorbeelden en kent bijna twee miljoen verbanden tussen woorden in de vorm van synoniemen (zelfde betekenis), antoniemen (tegengestelde betekenis), hyperoniemen (meeromvattende woorden), hyponiemen (minder omvattende woorden) en meer. Wie zijn komende sinterklaasgedicht eens in het Engels wil proberen kan terecht bij de uitgebreide rijmwoordenlijst en voor de puzzelliefhebbers kent The Sage anagrammen.

Behalve gewoon zoeken ondersteunt The Sage jokertekens en als het programma het ook niet weet is er altijd nog de ingebouwde online-zoekfunctie voor onder andere Wiktionary.

©PXimport

Tip 08: Datastroom

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Sinds de uitvinding van het bittorrent-protocol is het gebruik ervan gigantisch gegroeid, niet alleen binnen het grijze gebied waarin films en dergelijke worden gedownload of gestreamd, maar ook in allerlei meer reguliere toepassingen. Logisch, want het idee is razendslim: door fragmentjes van bestanden met veel gebruikers uit te wisselen kan iedereen snel iets downloaden zonder dat ergens één centraal systeem zwaar wordt belast.

Het downloaden van torrents gebeurde jarenlang veel met het populaire MicroTorrent maar dat ging onder andere reclames tonen waarop niemand zat te wachten en dus maakten hobbyisten qBittorrent dat vrijwel het zelfde uiterlijk heeft en misschien nog wel meer functies.

Met qBittorrent kun je eenvoudig gedownloade torrent-bestanden inlezen om vervolgens de bijbehorende download binnen te harken. Het kan echter ook via nog handiger ‘magnet links’ die op veel torrent-sites te vinden zijn. Tijdens het downloaden kun je precies zien welke onderdelen al geheel binnen zijn en heb je volledige controle over het downloadproces. Zo kun je taken pauzeren of de snelheid ervan begrenzen. Ook kun je bij gelijktijdige downloads prioriteiten aanpassen.

©PXimport

Tip 09: Ge-oor-dend

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Er bestaan vele programma’s om je muziekverzameling te beheren, variërend van zeer eenvoudig tot buitengewoon uitgebreid. Veel van die programma’s bieden volop mogelijkheden om bestanden automatisch (via internet) te taggen maar zijn dan weer minder sterk wanneer de collectie doorzocht moet worden. In die categorie scoort nu juist Song Director weer erg goed.

Song Director is een lekker eenvoudig beheerprogramma dat uit de voeten kan met collecties van honderdduizenden nummers. Hoewel je binnen Song Director nummers handmatig kunt taggen en zelfs van afbeeldingen kunt voorzien, is het toch primair een database-programma. Dat wil zeggen dat het prettig is als de belangrijkste tags (titel, artiest, album enzovoort) al aanwezig zijn. Je kunt Song Director dan gebruiken om allerlei aanvullende informatie vast te leggen in het eigen systeem van het programma. Denk bijvoorbeeld aan dirigent of solisten bij klassieke muziek of muzikanten bij jazz.

Je kunt zelf categorieën maken en daar nummers of albums aan toewijzen en uiteraard kun je ook afspeellijsten maken. Vooral prettig zijn de zoek- en filterfuncties die je kunt loslaten op alle velden van de database.

©PXimport

Tip 10: Luistergenot

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, Android

Het hiervoor besproken Song Director is een uitstekend programma om grote muziekverzamelingen te beheren maar als het op afspelen aankomt is het wel een zeer sober geheel. Windows eigen muziekspeler oogt nog smeuïger. Maar ook die haalt het niet bij AIMP.

AIMP doet wel een beetje denken aan het ooit oppermachtige Winamp en kan zelfs uit de voeten met enkele van de plug-ins van die ouwe rot. AIMP beschikt echter zelf ook over een riante collectie plug-ins om de toch al uitstekende functionaliteit nog verder uit te breiden met bijvoorbeeld het ophalen van songteksten.

Wat vooral opvalt, is de geluidskwaliteit die AIMP produceert. Het programma leest een enorm aantal audioformaten maar zelfs eenvoudige mp3’tjes klinken al fantastisch. Dat komt mede omdat AIMP naast DirectSound ook ASIO en WASAPI ondersteunt en over allerlei ingebouwd gereedschap beschikt om de geluidskwaliteit te optimaliseren. Wie in een speelse bui is kan zelfs allerlei filters toevoegen zoals galm of echo en wie graag meezingt met nummers vindt in AIMP de beste stemverwijderaar die we tot nu toe zijn tegengekomen (in elk geval voor mannenstemmen). Kortom: luistergenot in optima forma.

©PXimport

Tip 11: Klik!

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

De werkkamer van de een is een toonbeeld van opgeruimdheid terwijl bij de ander her en der stapels boeken, mappen en papieren liggen die voor de buitenstaander chaotisch ogen. De gebruiker van die ‘rommelige’ kamer ziet dat anders; hij weet precies waar alles ligt en vindt zijn domein de geordendheid ten top.

Met onze virtuele werkplek – het Bureaublad – is het al niet anders: de een kwakt zijn vensters op een willekeurige plek neer terwijl de ander ze strak in het gelid wil hebben. Behoor je tot die laatste categorie, dan is AquaSnap Personal het uitgelezen gereedschap. Met AquaSnap kun je snel en gemakkelijk vensters aan een schermrand plakken (docken) of ze uitrekken tot schermhoogte of -breedte. Daarnaast biedt het programma de mogelijkheid om vensters een instelbare mate van transparantie te geven en om te zorgen dat bepaalde vensters altijd bovenop blijven. En om het werken met AquaSnap nog meer te vergemakkelijken kunnen al deze functies worden aangeroepen door middel van sneltoetsen.

Zoals de naam al zegt is deze versie van AquaSnap voor persoonlijk gebruik. Er is ook een professionele met wat meer mogelijkheden voor 18 dollar.

©PXimport

Tip 12: Omgerekend

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, iOS

Er zijn tegenwoordig heel veel sites waar je eenheden kunt omrekenen maar uiteraard moet je het daar maar doen met het aanbod. Nee, dan Converber … Dit piepkleine programma biedt van zichzelf al een absurd aantal conversies in tientallen categorieën maar je kunt daarnaast eenvoudig je eigen conversies toevoegen.

In een zo groot aanbod is het uiteraard makkelijk verdwalen en dus kun je ook favorieten opgeven. En die categorieën? Dat varieert van alledaagse zaken zoals lengte en gewicht tot meer exotische zoals bloedsuikergehalte of Romeinse cijfers.

Vanuit Converber kun je direct de rekenmachine van Windows aanroepen maar je kunt ook je eigen favoriet opgeven.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.