Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Gezond

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We krijgen vrijwel dagelijks te horen dat we gezonder moeten leven maar dat hoeft niet per se te betekenen dat je je in een felgekleurd hansopje op de sportschool moet melden om daar allerlei hedendaagse martelwerktuigen te bestijgen. Gewoon thuis achter de pc kun je ook best aan je gezondheid werken en wel door … te zingen. Zingen maakt endorfines vrij; de stofjes die er in onze hersenen voor zorgen dat we ons prettig voelen.

Nu kun je natuurlijk best zingen onder de douche (vaak een lekkere akoestiek) maar met een heuse orkestband en de tekst voor je neus klinkt het toch al snel een stuk professioneler. We begeven ons dan uiteraard op het terrein van de karaoke en daarin is het programma Karafun een meester. Karafun speelt midi-muziekbestanden in mid- en kar-formaat maar ook het kwalitatief veel betere cdg/mp3-formaat (tekst en hoogwaardige audio). Deze kun je tegen betaling van Karafun betrekken maar ze zijn ook her en der op internet te vinden. Heb je een nummer waarmee je de show wilt stelen, dan kun je met Karafun zelfs toonhoogte en tempo aanpassen. Ook een geheide hit op feestjes.

©PXimport

Tip 02: Treurbuis

Geschikt voor: elk systeem

Toen Gerrit Komrij een jaartje dienstdeed als tv-recensent introduceerde hij het toepasselijke woord ‘treurbuis’ om aan te duiden dat het vaak droevig gesteld was met het niveau van de vaderlandse tv. Maar goed, soms is er natuurlijk wél iets aardigs en dan is het ondanks alle technische mogelijkheden van terugkijken toch prettig om te weten wanneer precies.

Omdat we de programma’s van de NPO al via onze belastingaanslag hebben gefinancierd en die van RTL c.s. via ons boodschappenmandje, gaan we natuurlijk geen geld uitgeven aan een omroepblad. Geheel in de freeware-geest surfen we dan ook naar het sublieme en toepasselijk genaamde www.tvgids.tv. Hier kunnen we per zender, tijdstip of genre door het aanbod navigeren; klikken we op een uitzending, dan weet de site daar vaak allerlei wetenswaardigs over te melden. Wie gebruikmaakt van een tweede scherm vindt hier ook vaak Twitter-hashtags, links naar programma-sites en naar oude afleveringen indien beschikbaar. Behalve via de site kun je de informatie van tvgids.tv ook benaderen via apps voor onder andere iPhone, iPad, Android en Windows.

©PXimport

Tip 03: Licht-zinnig

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het fotograferen in raw-formaat is allang niet meer voorbehouden aan mensen met hele dure spiegelreflexcamera’s. Niet alleen bieden tegenwoordig veel eenvoudiger camera’s deze mogelijkheid maar het kan – doorgaans via een extra app – zelfs met sommige smartphones. Om vervolgens het beste uit deze raw-beelden te halen is uiteraard software nodig. Professionals kiezen vaak voor het commerciële Lightroom van Adobe maar gratis kunnen we ook de prachtigste dingen doen met een programma als Lightzone. Het aardige van Lightzone is dat het een trouwe groep ontwikkelaars heeft die regelmatig voor een nieuwe versie zorgen en Lightzone een continuïteit geven waaraan zelfs sommige commerciële producten niet kunnen tippen.

De werkwijze van Lightzone – dat naast heel veel raw-formaten uiteraard ook gewoon je jpeg’je te lijf kan – is zo gemaakt dat een minimum aan theoretische kennis nodig is terwijl de gebruiker toch een maximum aan instellingsmogelijkheden heeft. Lightzone biedt allerlei presets die je naar believen kunt stapelen en helemaal naar je hand kunt zetten. Binnen zo’n stapel bewerkingen kun je willekeurige stappen ongedaan maken, wat uiteraard uitnodigt tot volop experimenteren met dit heerlijke programma.

Let op: downloaden kan pas na registratie.

©PXimport

Tip 04: Overzichtelijk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Er zijn heel wat programma’s waarmee je het schijfgebruik op losse partities kunt bepalen. Minder programma’s bieden de mogelijkheid om de gehele pc onder de loep te nemen. WinDirStat behoort tot de uitzonderingen die dat wel kunnen en dat levert interessante inzichten op. Zo had WinDirStat een kwartiertje nodig om uit te vinden dat onze test-pc maar liefst anderhalf miljoen items bevat verdeeld over zo’n 150.000 mappen. Het is misschien nog maar 25 jaar geleden dat de gemiddelde multinational zich niet zou schamen voor dergelijke aantallen op zijn mainframe-computer.

Natuurlijk weet WinDirStat nog heel wat meer te melden, bijvoorbeeld dat we 1,2 TB aan mp3’tjes lokaal hebben opgeslagen maar slechts 168 GB aan programma’s (exe).

WinDirStat toont ons een plattegrond waarop we door middel van kleurtjes al die bestandstypen kunnen terugvinden en waarbij we aan de grootte van de blokken meteen de ruimtevreters eruit kunnen pikken. Die kunnen we vervolgens aanklikken om ze op schijf te identificeren.

Vanuit dit overzicht kunnen we naar de bijbehorende map in Verkenner of in de commandoprompt om een actie uit te voeren. En … dit moois is Nederlandstalig.

©PXimport

Tip 05: Transparant

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Sinds versie 10 van Windows kunnen we een beetje zien wat er precies in ons netwerk gebeurt maar een gedetailleerd beeld krijg je alleen als je heel diep in het systeem duikt. Gelukkig zijn er programma’s die ons het leven een stuk makkelijker maken en een van die programma’s is Glasswire. De naam geeft al aan wat het doel ervan is: het zo transparant mogelijk maken van je netwerkverkeer.

Direct na het starten verschijnt de ene na de andere pop-up die ons vertelt met welke externe bron onze pc voor het eerst contact heeft sinds Glasswire de verbindingen bewaakt. Vervolgens kunnen we in het hoofdvenster van het programma in detail zien om wat voor verkeer het precies gaat. En als we ‘detail’ zeggen dan bedoelen we ook detail. Glasswire toont bijvoorbeeld precies hoeveel netwerkverkeer heeft plaatsgevonden en via welk protocol (http voor web, dns voor het opzoeken van domeinnamen enzovoort). Ook kunnen we deze gegevens per toepassing opvragen en heeft een toepassing contact met meerdere externe bronnen (zoals je browser die met meerdere sites heeft gecommuniceerd) dan kun je die ook allemaal terugvinden.

Met Glasswire kun je ook een machine op afstand bewaken.

©PXimport

Tip 06: Oud & Nieuws

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het downloaden van muziek, series en films is nog altijd een populaire bezigheid en dat is niet gek als je bedenkt hoe pover het legale aanbod is – zeker als het om beeld gaat. Qua muziek zijn streamingdiensten behoorlijk goed gesorteerd maar de streaming-markt voor films en series is vooralsnog hopeloos incompleet en verouderd: op Netflix vind je bijvoorbeeld niet de allernieuwste bioscoopfilms of de populaire series van HBO. Downloaden via torrents blijft een optie, al hebben veel mensen officieel geen toegang meer tot The Pirate Bay, maar de nieuwsgroepen zijn ook nog altijd zeer aantrekkelijk. En om te weten wat voor moois daar dan voorbijkomt hebben we Spotnet. Nee, niet de nieuwe 2.0 maar Spotnet Classic die ook nog steeds wordt bijgewerkt en inmiddels toe is aan versie 1.9.0.5. Wie beschikt over een provider met toegang tot nieuwsgroepen of een abonnement bij een gespecialiseerde aanbieder, kan direct vanuit Spotnet van alles en nog wat downloaden wat door andere gebruikers in de nieuwsgroepen is aangetroffen (gespot) of geplaatst. Pas als er een Spotify voor films en series is, zal het fenomeen ‘downloaden’ zijn charme verliezen.

©PXimport

Tip 07: Wijze woorden

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

In Nederland kennen we Jan Salie als scheldnaam voor een niet al te doortastend figuur. Het kruid waarnaar deze Jan is genoemd heet in het Engels ‘sage’ en in die taal betekent dat curieus genoeg ook ‘wijze’. Hoe wij dat weten? Dankzij een van de allerbeste digitale Engelse woordenboeken die er maar zijn; het toepasselijk genaamde en ook nog eens kosteloze The Sage VII.

De specificaties van dit woordenboek liegen er niet om. Het woordenboek heeft een index met zo’n 250.000 termen en van circa 80.000 daarvan kent het ook de oorsprong (etymologie). Het woordenboek geeft zo’n 60.000 gebruiksvoorbeelden en kent bijna twee miljoen verbanden tussen woorden in de vorm van synoniemen (zelfde betekenis), antoniemen (tegengestelde betekenis), hyperoniemen (meeromvattende woorden), hyponiemen (minder omvattende woorden) en meer. Wie zijn komende sinterklaasgedicht eens in het Engels wil proberen kan terecht bij de uitgebreide rijmwoordenlijst en voor de puzzelliefhebbers kent The Sage anagrammen.

Behalve gewoon zoeken ondersteunt The Sage jokertekens en als het programma het ook niet weet is er altijd nog de ingebouwde online-zoekfunctie voor onder andere Wiktionary.

©PXimport

Tip 08: Datastroom

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Sinds de uitvinding van het bittorrent-protocol is het gebruik ervan gigantisch gegroeid, niet alleen binnen het grijze gebied waarin films en dergelijke worden gedownload of gestreamd, maar ook in allerlei meer reguliere toepassingen. Logisch, want het idee is razendslim: door fragmentjes van bestanden met veel gebruikers uit te wisselen kan iedereen snel iets downloaden zonder dat ergens één centraal systeem zwaar wordt belast.

Het downloaden van torrents gebeurde jarenlang veel met het populaire MicroTorrent maar dat ging onder andere reclames tonen waarop niemand zat te wachten en dus maakten hobbyisten qBittorrent dat vrijwel het zelfde uiterlijk heeft en misschien nog wel meer functies.

Met qBittorrent kun je eenvoudig gedownloade torrent-bestanden inlezen om vervolgens de bijbehorende download binnen te harken. Het kan echter ook via nog handiger ‘magnet links’ die op veel torrent-sites te vinden zijn. Tijdens het downloaden kun je precies zien welke onderdelen al geheel binnen zijn en heb je volledige controle over het downloadproces. Zo kun je taken pauzeren of de snelheid ervan begrenzen. Ook kun je bij gelijktijdige downloads prioriteiten aanpassen.

©PXimport

Tip 09: Ge-oor-dend

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Er bestaan vele programma’s om je muziekverzameling te beheren, variërend van zeer eenvoudig tot buitengewoon uitgebreid. Veel van die programma’s bieden volop mogelijkheden om bestanden automatisch (via internet) te taggen maar zijn dan weer minder sterk wanneer de collectie doorzocht moet worden. In die categorie scoort nu juist Song Director weer erg goed.

Song Director is een lekker eenvoudig beheerprogramma dat uit de voeten kan met collecties van honderdduizenden nummers. Hoewel je binnen Song Director nummers handmatig kunt taggen en zelfs van afbeeldingen kunt voorzien, is het toch primair een database-programma. Dat wil zeggen dat het prettig is als de belangrijkste tags (titel, artiest, album enzovoort) al aanwezig zijn. Je kunt Song Director dan gebruiken om allerlei aanvullende informatie vast te leggen in het eigen systeem van het programma. Denk bijvoorbeeld aan dirigent of solisten bij klassieke muziek of muzikanten bij jazz.

Je kunt zelf categorieën maken en daar nummers of albums aan toewijzen en uiteraard kun je ook afspeellijsten maken. Vooral prettig zijn de zoek- en filterfuncties die je kunt loslaten op alle velden van de database.

©PXimport

Tip 10: Luistergenot

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, Android

Het hiervoor besproken Song Director is een uitstekend programma om grote muziekverzamelingen te beheren maar als het op afspelen aankomt is het wel een zeer sober geheel. Windows eigen muziekspeler oogt nog smeuïger. Maar ook die haalt het niet bij AIMP.

AIMP doet wel een beetje denken aan het ooit oppermachtige Winamp en kan zelfs uit de voeten met enkele van de plug-ins van die ouwe rot. AIMP beschikt echter zelf ook over een riante collectie plug-ins om de toch al uitstekende functionaliteit nog verder uit te breiden met bijvoorbeeld het ophalen van songteksten.

Wat vooral opvalt, is de geluidskwaliteit die AIMP produceert. Het programma leest een enorm aantal audioformaten maar zelfs eenvoudige mp3’tjes klinken al fantastisch. Dat komt mede omdat AIMP naast DirectSound ook ASIO en WASAPI ondersteunt en over allerlei ingebouwd gereedschap beschikt om de geluidskwaliteit te optimaliseren. Wie in een speelse bui is kan zelfs allerlei filters toevoegen zoals galm of echo en wie graag meezingt met nummers vindt in AIMP de beste stemverwijderaar die we tot nu toe zijn tegengekomen (in elk geval voor mannenstemmen). Kortom: luistergenot in optima forma.

©PXimport

Tip 11: Klik!

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

De werkkamer van de een is een toonbeeld van opgeruimdheid terwijl bij de ander her en der stapels boeken, mappen en papieren liggen die voor de buitenstaander chaotisch ogen. De gebruiker van die ‘rommelige’ kamer ziet dat anders; hij weet precies waar alles ligt en vindt zijn domein de geordendheid ten top.

Met onze virtuele werkplek – het Bureaublad – is het al niet anders: de een kwakt zijn vensters op een willekeurige plek neer terwijl de ander ze strak in het gelid wil hebben. Behoor je tot die laatste categorie, dan is AquaSnap Personal het uitgelezen gereedschap. Met AquaSnap kun je snel en gemakkelijk vensters aan een schermrand plakken (docken) of ze uitrekken tot schermhoogte of -breedte. Daarnaast biedt het programma de mogelijkheid om vensters een instelbare mate van transparantie te geven en om te zorgen dat bepaalde vensters altijd bovenop blijven. En om het werken met AquaSnap nog meer te vergemakkelijken kunnen al deze functies worden aangeroepen door middel van sneltoetsen.

Zoals de naam al zegt is deze versie van AquaSnap voor persoonlijk gebruik. Er is ook een professionele met wat meer mogelijkheden voor 18 dollar.

©PXimport

Tip 12: Omgerekend

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, iOS

Er zijn tegenwoordig heel veel sites waar je eenheden kunt omrekenen maar uiteraard moet je het daar maar doen met het aanbod. Nee, dan Converber … Dit piepkleine programma biedt van zichzelf al een absurd aantal conversies in tientallen categorieën maar je kunt daarnaast eenvoudig je eigen conversies toevoegen.

In een zo groot aanbod is het uiteraard makkelijk verdwalen en dus kun je ook favorieten opgeven. En die categorieën? Dat varieert van alledaagse zaken zoals lengte en gewicht tot meer exotische zoals bloedsuikergehalte of Romeinse cijfers.

Vanuit Converber kun je direct de rekenmachine van Windows aanroepen maar je kunt ook je eigen favoriet opgeven.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.