Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

Een lekkende vaatwasser is geen pretje. Het is niet goed voor het apparaat zelf, en ook niet voor je keukenvloer. Voor je meteen je telefoon pakt en een monteur laat komen, zijn er een paar dingen die je kunt doen om te kijken of je het zelf op kunt lossen. Dit zijn ze.

Lees ook: 7 dingen die je nooit in de vaatwasser mag stoppen

⚠️ Let op: haal altijd eerst de stekker uit het stopcontact voor je met gereedschap aan de slag gaat. 

Deurrubber

Een van de meest voorkomende redenen voor een lekkende vaatwasser is verouderd deurrubber. Dat rubber zorgt ervoor dat de deur goed sluit en dat er geen water naar buiten kan komen, maar bij oude rubbers kan dat minder goed werken. 

De deurrubbers vervangen kun je prima zelf. Meestal staat er in de handleiding van je vaatwasser hoe je dat kunt doen, maar waarschijnlijk moet je de binnenkant van de deur losmaken voor je erbij kunt. De rubbers zelf kun je bestellen op de website van de fabrikant van je vaatwasser. 

Afvoerpomp

Een andere veel voorkomende reden is een verstopte afvoerpomp. Als er etensresten of ander vuil in de afvoer komen, kan er een laag water in je vaatwasser komen te staan, en dat kan onderaan de deur gaan lekken. 

Met een beetje mazzel zit er alleen vuil vast, dat je met je vingers of een schroevendraaier los kunt maken, net als bij het doucheputje of de gootsteen. Dikke kans dat hij daarna gewoon weer doorloopt. Als dat niet het geval is, moet je waarschijnlijk de afvoerpomp vervangen. Dat is een klusje dat je in principe zelf kunt uitvoeren, maar met twee linkerhanden is het waarschijnlijk beter om een monteur te bellen. 

©Nadezhda

Sproeiarmen

Een andere mogelijkheid is een defecte sproeiarm. Die arm sproeit het water door je vaatwasser tijdens het wasprogramma. Het kan zijn dat de arm kapot is en daardoor water de verkeerde kant op spuit, of het kan zijn dat hij deels is losgekomen. Als je pech hebt, kan het water dan door de deur naar buiten komen, zodat het lijkt alsof je een lekkende vaatwasser hebt, terwijl dat in werkelijkheid wel meevalt. 

De sproeiarm kun je prima zelf checken. Kijk even of de plastic behuizing nog intact is, en of er geen rare buigingen in zitten. Check ook of de arm nog goed op zijn plek zit en of hij nog op een normale manier in de rondte kunt draaien. 

Als je sproeiarm kapot is, kun je gewoon een nieuwe aanschaffen. Hoe je de arm losmaakt hangt van je vaatwasser af, maar dat vind je wel in de handleiding, of je kunt het gewoon zien als je de rekken uit de machine haalt. Dat scheelt weer een belletje naar de monteur. 

Leidingen

In een wat minder prettig scenario kan het probleem ook in de leidingen zitten. Die kunnen verkeerd zijn geïnstalleerd, of ze kunnen verstopt zitten. Hetzelfde geldt voor de sifon, de zwanenhals die ervoor zorgt dat het water niet terug de vaatwasser in kan lopen en nare luchtjes tegenhoudt. 

Tenzij je zelf een loodgieter bent, is het lastig om dat met eigen handen op te lossen. Als het probleem in de leidingen zit, is het dus wel een belletje waard. 

Conclusie

Een lekkende vaatwasser hoeft helemaal niet te betekenen dat het apparaat kapot is. Het kan prima zijn dat de afvoer verstopt zit, of dat er iets mis is met een simpel te vervangen onderdeel, zoals de sproeiarm. Hoe ouder de vaatwasser, des te groter de kans dat het deurrubber niet meer precies werkt zoals het zou moeten doen. 

Check dus eerst even of je het zelf kunt oplossen voor je meteen de telefoon grijpt. Als de tips hierboven niet werken, en je hebt nog steeds last van een lekkende deur of een laag water na het wasprogramma, dan is een monteur misschien geen overbodige luxe. 

Notificaties op je Android-smartphone kunnen ontzettend handig zijn. Als iemand een bericht stuurt, weet je dat meteen. Is er iets met de robotstofzuiger? Dan loop je nooit achter de feiten aan. To-do-lijstjes bijhouden, geen probleem. In dit artikel lees je er alles over!

Maar eerlijk is eerlijk: al die notificaties kunnen soms meer een vloek zijn dan een zege. Helemaal nu we steeds meer apparaten slim maken en die ons ook allerlei dingen willen vertellen. En dan hebben we het nog niet eens over alle andere apps gehad, zoals voor mails, muziekbediening, brekend nieuws, et cetera. Het kan dus handig zijn om meer grip te krijgen op al die meldingen door je Android-toestel goed in te stellen. In dit artikel leggen we uit hoe je dat voor elkaar krijgt.

Niet storen aub

Een van de meest effectieve methoden om het aantal notificaties terug te dringen, is de niet-storen-modus. Dan word je, zoals de naam al doet vermoeden, voor een bepaalde tijd niet gestoord. Je ontvangt dan geen enkele melding of telefoongesprek (al kun je binnen de instellingen aangeven dat bepaalde mensen je wél mogen bellen). Na het opheffen van deze modus staan alle meldingen weer netjes in beeld – maar dan ben je in elk geval niet gestoord.

Meldingen snoozen (voor later)

Dit gebeurde onlangs nog op de redactie: we kregen een melding dat de batterijen van de Nuki Opener bijna leeg zijn. Maar dat krijgen we dan zondagavond te horen. Dan kunnen we er niets mee, want we hebben geen vervangers in huis. Dan is het goed om te weten dat je meldingen kunt snoozen en later kunt laten terugkeren. Die optie staat in de melding zelf. Is dat niet het geval, dan stel je dat in via Instellingen > Meldingen > Snoozen van meldingen toestaan.

Notificaties op stil zetten of uitschakelen

Het is sowieso altijd goed om even kritisch te kijken naar de apps die überhaupt meldingen mogen versturen. Winkel-apps of apps met digitale aankopen hebben namelijk de neiging om je lastig te vallen met aanbiedingen. Bovendien proberen games je altijd terug te halen met promoties of speciale evenementen. Erg attent natuurlijk, maar daar hebben we niet altijd tijd voor. Binnen de app-instellingen kun je mogelijk de meldingen aanpassen of uitschakelen.

Als dat niet het geval is, kunnen we dat binnen een ander menu regelen. Houd de app in kwestie kort ingedrukt en ga naar App-info (of het rondje met de i erin). Daar vind je het onderdeel Meldingen. Tik daarop en zet bijvoorbeeld alle meldingen in één keer uit. Maar je kunt ook kijken naar specifieke onderdelen. Zo kun je bijvoorbeeld bij Discord instellen dat je alleen meldingen van bepaalde kanalen of alleen privéberichten wilt ontvangen.

Een andere optie is om meldingen stil binnen te laten komen. Dat kun je via de notificatie zelf regelen door hem even ingedrukt te houden. Of je gaat naar App-info > Meldingen en daarna het onderdeel dat je zonder geluid of trilling binnen wilt laten komen. In dit voorbeeld gebruiken we WhatsApp. We tikken op Berichten. Of je dat nu via de melding of via App-info regelt, maakt niet uit: je komt in beide gevallen uit in een menu waar je kunt kiezen uit Standaard of Stil. Selecteer hier de tweede optie.

Categorieën beheren

Tot slot kijken we naar meldingscategorieën. Binnen Android worden notificaties ingedeeld in categorieën die je in één keer kunt beheren. Ook dit regel je binnen App-info. Ga naar Meldingen en vervolgens naar het onderdeel waar je liever geen notificatie van krijgt. Je kunt helemaal bovenaan de schuifregelaar naast Meldingen tonen omzetten. Dan krijg je in het vervolg niets meer van deze app. Check meteen op dezelfde pagina of er wellicht andere instellingen zijn die bij je voorkeur passen.