Windows 10 is alweer een tijdje beschikbaar. Wanneer komt versie 11, vraag je je wellicht af. We werpen een blik in de toekomst van Windows. Welke nieuwigheden kun je verwachten, en is er een mogelijkheid om er nu al mee aan de slag te gaan? Wij maken de stand van zaken op en laten zien hoe je nu al met de toekomst kunt kennismaken.

Tip 01: Windows 11, 12 …

Vroeger zag het Windows-leven er simpel uit: Windows 95 raakte op leeftijd, en werd opgevolgd door Windows 98 en vervolgens Windows Vista. De populariteit van Vista bleek matig, dus al na enkele jaren zag opvolger Windows 7 het levenslicht. Die versie bleek wel geliefd, maar toch zag Microsoft reden voor een nieuwe versie: Windows 10. Dit OS is alweer flink wat jaren op de markt, dus kunnen we binnenkort Windows 11 tegemoet zien?

Zo eenvoudig is het niet meer. Microsoft richt zich nu steeds meer op het ‘Windows-as-a-service’-model. Dat servicemodel stelt Microsoft in staat om Windows 10 te blijven vernieuwen, en maakt het daarmee in theorie overbodig om een nieuwe ‘11’-versie uit te brengen. Regelmatig – nu is dat twee keer per jaar – brengt Microsoft een grote update voor Windows 10 uit. Dat gebeurt in het voorjaar en in het najaar. Die updates bevatten zowel kwaliteitsverbeteringen als nieuwe functies. Dat zorgt ervoor dat Windows 10 ten opzichte van de eerste uitgave in 2015 flink is veranderd en niet meer te vergelijken is met de oorspronkelijke release.

©PXimport

Tip 02: Windows Lite

De geruchten gaan al langere tijd, en het lijkt erop dat Windows 10 uiteindelijk een lichtgewicht broertje krijgt. Windows Lite is gericht op lichtere computers (denk aan Chromebooks-achtige apparaten) en is ontwikkeld om zo compact mogelijk te zijn. De gebruikersomgeving wijkt waarschijnlijk af van de kenmerkende Windows 10-omgeving. Bijvoorbeeld door het zoekvak prominenter te maken en in één oogopslag alle beschikbare apps in een venster te presenteren.

Dat is ook direct een ander belangrijk kenmerk: Windows Lite kan waarschijnlijk niet alle traditionele Windows-programma’s uitvoeren, maar richt zich op de apps uit de Microsoft Store: de Universal Web Apps. Het heeft op dat gebied dan ook wat weg van Windows 10 S en het eerdere Windows RT. Ook Progressive Web Apps (apps die intensief gebruik maken van webelementen) worden ondersteund.

Er zijn nog geen tastbare versies uitgelekt, maar op internet zijn inmiddels verschillende ‘mock-ups’ verschenen. Ook is het nog niet bekend of de versie de ‘Windows’-naam krijgt, of dat het een andere naam krijgt. Bovendien is het nog niet duidelijk of je deze Windows-versie straks los kunt kopen, of dat het alleen hardwarefabrikanten wordt voorgeïnstalleerd op apparaten die hier specifiek voor zijn ontwikkeld. Het besturingssysteem richt zich op apparaten die je direct kunt inschakelen en altijd online zijn. We verwachten deze zomer meer duidelijkheid over het bestaan en de beschikbaarheid van ‘Windows Lite’.

©PXimport

Tip 03: Windows Core OS

Met betrekking tot de toekomst van Windows kun je niet om het project Windows Core OS heen. Op dit moment bestaan er verschillende versies van Windows 10, voor verschillende apparaten. Zo draait Windows 10 op pc’s en laptops, maar is er ook een Windows 10-variant voor de HoloLens en eentje voor de Xbox. Hoewel ze allemaal Windows 10 heten, gaat het hier om grotendeels unieke besturingssystemen die specifiek voor het apparaat zijn ontwikkeld.

Er zijn weliswaar gemeenschappelijke elementen, maar een groot deel is nog steeds ontwikkeld voor het specifieke apparaat waarop de versie van Windows draait. Dat is natuurlijk omslachtig. Om een specifieke functie van Windows 10 naar een andere versie van Windows 10 over te hevelen, hebben de makers nu vaak nog aardig wat tijd nodig. Dat moet anders, en daarvoor is Windows Core OS in het leven geroepen.

Met Windows Core OS wordt een gemeenschappelijke basis voor Windows ontwikkeld, ongeacht het apparaat waarop Windows straks draait. Deze basis kan telkens als uitgangspunt worden genomen om een nieuwe versie van Windows te maken, bijvoorbeeld voor een toekomstig apparaat. Deze modulaire aanpak stelt de makers in staat om componenten van het ene apparaat te hergebruiken binnen de versie van Windows voor een ander apparaat. Je kunt Windows Core OS niet ‘los’ kopen: het is de naam voor de basis van Windows.

Tip 04: Eén omgeving

Slim componenten onder de motorkap gebruiken is één, maar ook op het gebied van de gebruikersomgeving vallen nog stappen te nemen. Ook voor het uiterlijk streven de makers naar één uniforme basis. Dit project noemt men Composable Shell, vaak afgekort tot CShell. Zo hoeven de ontwikkelaars maar één keer een onderdeel te maken, en kunnen zij dit naderhand op verschillende apparaten gebruiken. Neem als voorbeeld het Actiecentrum, dat je kent van Windows 10 op de desktopcomputer. Maak je gebruik van Windows 10 op een Xbox en sluit je een muis en toetsenbord aan, dan kan Windows ervoor kiezen om de desktopomgeving te laden, inclusief het vertrouwde Actiecentrum dat je van Windows op de desktop kent. Het onderdeel wordt dan hergebruikt en hoeft niet te worden nagemaakt voor de Xbox.

Microsoft experimenteert nu al met verschillende versies gebaseerd op Windows Core OS. Volgens nieuwssite Windowscentral.com zou Microsoft al drie concrete projecten draaien. De eerste is codenaam ‘Santorini’ (ook bekend als Windows Lite, zie tip 02), die bijvoorbeeld op toekomstige opvouwbare apparaten kan draaien. Het tweede project – ‘Aruba’ – draait op de Surface Hub 2X: een groot touchscreen dat vooral in bedrijven kan worden gebruikt activiteiten zoals videovergaderen en samenwerken. Tot slot is er ‘Oasis’. Deze variant van Windows Core OS zou zich richten op mixed reality-toepassingen, zoals de Microsoft HoloLens-bril.

©PXimport

Updaten zonder wachten

Tip 05: Windows Insider

Je kunt weliswaar nog niet aan de slag met Windows Core OS, maar wél met toekomstige Windows 10-versies. Microsoft heeft hiervoor een apart programma: het Windows Insider-programma. Als je je hiervoor hebt aangemeld, krijg je op regelmatige basis nieuwe Windows-versies aangeboden. In ruil hiervoor vraagt Microsoft je om feedback te geven. Zie je bijvoorbeeld een fout, dan kun je gebruik maken van een feedback-app om dit aan de makers door te geven. Je vindt de Insider-opties in het instellingenvenster van Windows. Druk op Windows-toets+I. Open het onderdeel Bijwerken en beveiliging en ga naar Windows Insider-programma. Klik nu op Aan de slag. Hierna koppel je een account. Klik op Een account koppelen en geef een Microsoft-account op. Nadat je je hebt aangemeld, wordt de computer bij Microsoft aangemeld als testcomputer en ontvang je de nieuwste builds via Windows Update.

Hoe vaak je een nieuwe versie ontvangt, is afhankelijk van de ‘ring’ waaraan je je koppelt. Er is een snelle ring en een langzame ring. Kies je voor de langzame ring, dan ontvang je een of twee keer per maand een update. Deze updates hebben meer tijd gehad om te worden getest door de leden van de snelle ring. Want kies je voor de snelle ring, dan ontvang je een of twee keer per week een update. Je ziet dan écht als eerste de nieuwste updates en de richting waarin de ontwikkeling zich begeeft. Wil je liever niet te veel risico, dan kun je ook kiezen voor de optie Release Preview. Daarbij maak je gebruik van een stabiele versie van Windows, maar krijg je een blik op de nieuwe apps, stuurprogramma’s en andere kleinere updates. Een Engelstalige beschrijving van deze ringen vind je op de Windows Insider-pagina. Tot slot is er nog de optie Overslaan: hierbij sla je de huidige reeks testversies van Windows over, en ga je direct naar de volgende versie van Windows. Dat is uiteraard alleen mogelijk als het ontwikkelteam hiermee al aan de slag is.

©PXimport

Tip 06: Codenamen

Wil je weten met welke toekomstige Windows-versie je te maken hebt? Dan is het handig om op de hoogte te zijn van de namen die Microsoft aan de ontwikkelversies geeft. Voorheen werden nieuwe Windows-versies die in ontwikkeling waren aangeduid met de codenaam ‘Redstone’. Zo had je bijvoorbeeld Redstone 3, Redstone 4 en Redstone 5. Van die naamgeving is inmiddels afscheid genomen. Voor nieuwe versies van Windows 10 die in ontwikkeling zijn, gebruikt de softwaremaker voortaan 19H1, 19H2, enzovoort. Hierbij geeft het eerste getal het jaar van uitgave aan, en H1 in welke helft van het jaar de uitgave plaatsvindt. Op het moment van schrijven zijn de makers begonnen met de versie 20H1, die in de eerste helft van volgend jaar wordt uitgebracht. Een opvallende stap, omdat er nog geen signalen zijn opgedoken van versie 19H2, die uiteraard eerder het levenslicht zal zien en al in de tweede helft van 2019 wordt uitgebracht. De ontwikkelaars hebben 20H1 al eerder aan de bètatesters gegeven omdat deze versie meer functies bevat die langer moeten worden getest. In de lente van 2019 wordt versie 19H2 alsnog aan de Insider-deelnemers gepresenteerd om te worden getest voor de release in de tweede helft van dat jaar. Wil je controleren welke versie van Windows je momenteel gebruikt? Open het Startmenu en typ Winver, gevolgd door een druk op Enter. In het nieuwe venster lees je bovenin welke versie je gebruikt.

©PXimport

Tip 07: Afmelden Insider

Het is niet mogelijk om tussentijds uit een Windows Insider-traject te stappen om met behoud van gegevens terug te keren naar de huidige reguliere Windows-versie. Er is één moment waarop je je wel probleemloos kunt terugtrekken en dat is zodra de huidige Insider-versie kandidaat is om te worden uitgeroepen tot definitieve versie. Dan maak je immers gebruik van de versie die ook met de rest van de buitenwereld wordt gedeeld. Juist dat moment geeft je de gelegenheid om je uit te schrijven uit het Insider-programma. In het instellingenvenster van het Windows Insider-programma zet je de schuif op Aan bij de optie Schrijf dit apparaat uit voor flighting wanneer de volgende grote release van Windows 10 is geïnstalleerd. Doe dit wel op tijd: mis je de periode, dan ontvang je weer een opvolgende testversie van Windows 10 en ben je weer gebonden aan het uitzitten van de rit.

©PXimport

Tip 08: Veilig proberen

Je kunt de testversies van Windows beter niet op de computer installeren die je dagelijks gebruikt. Het gaat immers om testversies, die nog niet uitvoerig zijn gecontroleerd en waarvan de kwaliteit van versie tot versie wisselt. Bovendien is het teruggaan naar de huidige versie van Windows – bijvoorbeeld wanneer je bent uitgekeken op de testversies – niet mogelijk zonder dat je Windows 10 opnieuw moet installeren. Eenvoudig tussentijds terugkeren naar de oorspronkelijke situatie met behoud van je gegevens is er dus niet bij.

Een goede manier om alsnog probleemloos toekomstige Windows-versies uit te proberen is het gebruik van een virtuele machine. Hierbij installeer je de Insider-versie van Windows in een afgebakend gedeelte van je computer en kun je het besturingssysteem proberen wanneer je wilt. Ben je klaar, dan sluit je het venster met de testversie van Windows en keer je weer terug naar je stabiele Windows-versie. Een goed programma waarmee je de Insider-versie kunt virtualiseren in een virtuele machine is Oracle VM VirtualBox.

©PXimport

Tip 09: Losse ISO’s

Kies je ervoor om de Insider-versie in een virtuele machine te installeren, dan kun je dit het beste doen door direct de Windows Insider-versie te installeren in de virtuele machine, op basis van een ISO-bestand. Op de site van Microsoft vind je ISO-bestanden van recente Insider-versies. Bij Select edition kies je de gewenste testversie, bijvoorbeeld Windows 10 Insider Preview (Slow). Klik op Confirm. Het ISO-bestand wordt nu voor je klaargezet, waarna je het kunt downloaden. Het ISO-bestand (in het Nederlands door Windows ook wel schijfkopiebestand genoemd) vormt de basis voor je virtuele machine. Open VirtualBox en kies voor Machine, Nieuw. Loop door de stappen van de wizard om een nieuwe virtuele machine te maken. Zodra de machine is gemaakt, selecteer je deze in het hoofdvenster van VirtualBox en klik je op Starten. De virtuele machine start nu, maar kan uiteraard nog geen besturingssysteem vinden. Zodra de melding verschijnt, selecteer je het zojuist binnengehaalde ISO-bestand. De Insider-versie wordt opgestart en Setup wordt geladen. Nadat je de installatie hebt afgerond, beschik je over een virtuele machine met de nieuwste Insider-versie.

©PXimport

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.