Hij is eindelijk aangekondigd, de Apple-smartwatch. Hij heet weliswaar geen iWatch, het is Apple Watch geworden. Niet zo'n heel creatieve naam maar dat is dan ook het enige dat je teleurstellend zou kunnen vinden aan dit nieuwe Apple-product. Apple Watch is alles dat je ervan gehoopt had, en méér!

Ontwerp

Laten we beginnen met het ontwerp, want dat is wat Apple als uitgangspunt heeft genomen. De meest gekke conceptontwerpen hebben we om de oren zien vliegen. Van gebogen displays tot, dunne armbanden zoals de Nike Fuel band, en zelfs displays die compleet om je pols gevouwen worden. Dat is het allemaal niet geworden. Apple doet niet aan circus, Apple doet aan ontwerpen. Het resultaat? Een horloge dat prachtig is om naar te kijken, zelfs als je alle technologische hoogstandjes die het bevat even negeert. Dat is wat ons betreft het eerste punt waarmee Apple zich onderscheidt: geen fraai stukje techniek dat er ook nog eens redelijk uitziet. Nee, ontwerp als uitgangspunt, een fraai horloge om je pols dragen, dat is wat Jony Ive heeft willen realiseren, en wat hem, wat ons betreft is gelukt.

©PXimport

De Apple Watch heeft een prachtige glanzende afwerking, en de ronde vormen die, sinds vandaag, ook de iPhone weer kenmerken. Opvallend is wel dat het horloge erg dik is rond de pols. In tegenstelling tot andere Apple-producten, bevat de Apple Watch een zeer duidelijk aanwezige fysieke knop, genaamd de Digital Crown (dat gaan wij vast de digitale kroon noemen). Dit is niet alleen een hommage aan het traditionele horloge, maar het zorgt ook voor een intuïtieve besturing, waarover later meer.

©PXimport

Een model voor iedereen

Wij vinden dat de Apple Watch prachtig ontworpen is, maar laten we niet vergeten dat smaken verschillen. Zo denkt Apple er ook over. Om die reden brengt het bedrijf niet één model uit, maar drie. De Apple Watch (standaardeditie) is gemaakt van roestvrij staal en ijzersterk saffierglas.

©PXimport

De Apple Watch Sport is gemaakt van aluminium en Ion-X glas (extra sterk voor tijdens het sporten, nemen we aan), en de Apple Watch Edition is gemaakt van 18-karaats goud, of in de kleuren geel of roze (of roze goud zoals Apple het noemt). Daarnaast zijn de horloges verkrijgbaar in twee maten, 38 mm (hoog) en 42 mm (hoog). Nog niet genoeg keuze? Dan is het fijn om te weten dat er een gigantische hoeveelheid horlogebandjes verkrijgbaar is, van roestvrij staal, tot leer tot stof, ieder met een subtiele afwerking en een fraaie sluiting. Combineer dat met de verschillend 'horlogedisplays' die je kunt kiezen, en je hebt een horloge dat je écht helemaal kunt afstemmen op je smaak.

©PXimport

Interface

Het ontwerp is belangrijk, je draagt dat horloge immers waarschijnlijk urenlang om je pols. Maar minstens zo belangrijk is hoe de interface werkt. Ook hier heeft Apple punten gescoord. We hebben zoveel interfaces gezien van concurrerende smartwatches die ontzettend geforceerd voelen. Berichten die letterlijk in het kleine scherm geperst zijn, omdat er ook ruimte nodig is voor de besturing. Dat is waar Apple de brug heeft geslagen tussen het traditionele horloge en de smart watch. Ja, de Apple Watch heeft een aanraakscherm, maar, zoals tijdens de Keynote al gezegd werd: zodra je allerlei dingen moet doen met je vingers, bedek je het hele scherm. Inzoomen, scrollen, waarden aanpassen (zoals de tijd)? Dat doe je op de Apple Watch niet met het aanraakscherm, maar met behulp van de Digital Crown aan de zijkant.

©PXimport

Na de muis en het touchscreen gebruiken we nu een wieltje.

Deze knop, die lijkt op de knop op een traditioneel horloge, heeft een functie die zich aanpast aan wat je op dat moment nodig hebt. Zit je in een lijst berichten? Dan is het een scrolwiel. Zit je in Apple Maps? Dan kun je ermee inzoomen. Druk je erop? Dan kom je terecht in het thuisscherm. Dat thuisscherm zal je overigens bekend voorkomen, het is immers gebaseerd op iOS. Maar dan anders. De apps worden weergegeven op een manier die we het beste kunnen omschrijven als een bijnkorf, waarbij iedere app een eigen honingraat vormt. Het blijft natuurlijk een kwestie van kleine pictogrammen in een scherm persen, maar het is briljant gedaan: het pictogram in het midden is groot, de pictogrammen daaromheen steeds kleiner. Het is eigenlijk de OS X Dock, maar dan driedimensionaal.

©PXimport

Force Touch

De Apple Watch heeft dus een aanraakscherm, maar Apple gaat nog een stukje verder. Het display ondersteunt namelijk Force Touch, een technologie die onderscheid kan maken tussen een zachte en een harde aanraking. Dat betekent dat even je horloge aantikken, een ander effect heeft dan er harder op drukken. Dit voegt een heel nieuw element toe aan de besturing, al moeten we nog wel even met eigen ogen zien hoe prettig dit werkt.

©PXimport

Navigeren gaat op scherm én met trillingen zodat je tijdens het lopen, fietsen of rijden niet op het scherm hoeft te kijken.

Haptic feedback

Je zit wellicht niet te wachten op nóg een apparaat dat allerlei geluid afspeelt wanneer je, bijvoorbeeld, een bericht ontvangt of een telefoongesprek. Om die reden ondersteunt de Apple Watch een technologie genaamd Haptic Feedback. Stiekem is dat natuurlijk gewoon een heel mooi woord voor een subtiele trilfunctie, maar wel eentje die je op je Apple Watch veel intensiever zult gebruiken dan op je iPhone. Waarom? Dat lees je zometeen.

©PXimport

Reageren op een bericht kan met aangepaste emoticons.

Berichten sturen

Als je al moeite hebt om een fatsoenlijk bericht te sturen op je iPhone, dan zit je waarschijnlijk niet te wachten op een miniatuurtoetsenbord. Dat is dan ook niet de bedoeling van de Apple Watch. Ten eerste heeft het horloge Siri ingebouwd, zodat je stemcommando's kunt geven (kom op Apple, het wordt echt tijd voor een Nederlandse Siri), en daarnaast kan het horloge soms op slimme wijze reacties voorspellen. Stel dat iemand je vraagt: Wil je ijs of chocola? Dan herkent het horloge de twee opties, en laat je er eentje aantikken als antwoord. Het zijn kleine subtiele manieren om de communicatie makkelijker te maken.

©PXimport

Maar het meest fantastische moet nog komen. Met de iWatch kun je elkaar kleine berichtjes sturen in de vorm van tekeningen. Zo kun je iemand een hartje sturen omdat je aan hem of haar denkt, of gewoon melig allerlei tekeningen over en weer sturen. De ontvanger wordt op de hoogte gesteld door en subtiel trilgevoel (daar is dus die Haptic Feedback), en kan je een berichtje terugsturen. Alsof je weer net als vroeger briefjes uitwisselt (we zien een hele nieuwe manier van spieken ontstaan). Vrij nutteloos, maar wel heel lief!

De mogelijkheid om iemand je hartslag te sturen (met behulp van de ingebouwde sensors), die dan gevoeld kan worden via de Haptic Feedback. Een hele intense manier van communiceren als je het ons vraagt.

©PXimport

Je kunt je hartslag ook weergeven en delen.

Bellen

We hadden erop gehoopt, maar zijn blij om het daadwerkelijk als mogelijkheid te mogen zien: bellen met je Apple Watch. Daar heb je natuurlijk wel je iPhone voor nodig (zoals voor vrijwel alles dat met de Apple Watch te maken heeft), maar het voelt natuurlijk wel heel futuristisch, gewoon een gesprek voeren met je polshorloge. Het enige dat we nog missen is een zwarte zelfdenkende auto met een rood licht dat heen een weer zwiept die we via ons horloge oproepen (voor iedereen die jonger is dan 20, niet te lang over nadenken), maar daar is Google druk mee bezig. Apple meldt er wel bij dat het horloge bedoeld is voor korte gesprekken, dus hoe het zit met de kwaliteit moeten we nog even ervaren.

©PXimport

De achterkant met de hartslagsensor.

Walkie Talkie

Walkie Talkies zijn niet nieuw. Je iPhone gebruiken als Walkie Talkie is ook niet nieuw, er zijn genoeg apps die die functionaliteit bieden. Maar je Apple Watch als Walkie Talkie gebruiken, dat voelt toch compleet anders. Hoe makkelijk is het om even op je horloge te tikken en naar je vrouw (die je op kunt roepen met een extra knop aan de zijkant) te roepen: ik ben over tien minuutjes thuis. We voorspellen dat de combinatie van deze oude techniek en de smartwatch, communicatie opnieuw zal definiëren. Het is gewoon makkelijker om snel even iets te roepen.

Health sensors

De reden dat wij ervan overtuigd waren dat de Apple Watch vandaag aangekondigd zou worden, was dat Apple Healtkit lanceert in iOS 8. Dat zou betekenen dat de Apple Watch allerlei sensors zou moeten bevatten die ons moeten helpen een gezonder leven te leiden. Dat blijkt ook het geval, al blijft het beperkt tot een hartslagsensor. Dat is ook niet zo vreemd, want de accelerometer en de GPS zijn al ingebouwd in je iPhone, en samen vormen ze een uitstekend beeld van je activiteiten en de invloed daarvan op je hartslag. Gezien het feit dat externe ontwikkelaars apps mogen ontwikkelen voor de Apple Watch, zijn we benieuwd wat dit voor innovaties oplevert.

©PXimport

©PXimport

Al je lichamelijke activiteit wordt bijgehouden.

NFC

Wat waren we blij dat de iPhone 6 NFC-technologie bevat (Near Field Communication). Stiekem hadden we de hoop dat Apple de technologie ook in de Apple Watch zou toepassen en gelukkig is dat het geval. Wat het betekent? Heel simpel: in de nabije toekomst kun je je Apple Watch gebruiken om te betalen bij uiteenlopende winkel- en restaurantketens. Maar het gaat verder. Want je kunt je horloge ook gebruiken om in te checken op het vliegveld, om maar eens wat te noemen (de eerste apps daarvoor zijn al ontwikkeld).

Meer, meer, meer

We hebben nog lang, lang, lang niet alles besproken. We hadden hoge verwachtingen van de iWatch, en hoewel we moeten wennen aan de naam Apple Watch, hebben we daadwerkelijk met open mond zitten kijken naar alle functies die de smartwatch bevat. Om er nog maar een paar te noemen: de Apple Watch fungeert als een afstandsbediening voor je Apple TV, als een afstandsbediening voor de camera van je iPhone (hoe handig is dat?!), je kunt het horloge gebruiken als navigatietool met Apple Maps, als Fitnesscoach, je kunt Passbook gebruiken, je kunt de muziek vanaf je iPhone streamen, je aandelen in de gaten houden en noem maar op. En dat zijn alleen nog maar de apps die Apple zelf ontwikkeld heeft.

©PXimport

Ontwikkelaars kunnen apps ontwikkelen met behulp van WatchKit.

Opladen

Hoe fantastisch we de Apple Watch ook vinden, het schiet natuurlijk niet op als het een drama is om het horloge op te laden. Apple heeft met geen woord gerept over de levensduur van de batterij, daar worden we stiekem wel een beetje zenuwachtig van. Het oplaadproces zelf is daarentegen prachtig ontworpen, volledig des Apples. Je laadt de Apple Watch op met behulp van een soort grote magneet die je tegen de onderkant van de behuizing klikt (een beetje zoals de MagSafe van je Macbook). Er is dus geen informatie over hoe lang het opladen duurt en hoe lang de batterij meegaat, maar Apple spreekt over 's nachts opladen, dus we hopen oprecht dat dit niet betekent dat je het horloge elke dag moet opladen.

©PXimport

De Apple Watch kan alleen samen met een iPhone worden gebruikt (vanaf iPhone 5).

Prijs en verkrijgbaarheid

Tot zover het goede nieuws. Het minder goede nieuws is namelijk dat de Apple Watch allesbehalve goedkoop wordt. Voor het goedkoopste model tel je 349 dollar neer. Hoeveel dat precies in euro zal worden is niet bekend, het zal zo rond de 300 euro liggen. 300 euro voor een horloge, dat vinden we nogal wat, zelfs als is het geen 'gewoon horloge'. Het zal Apple niet deren, we zijn ervan overtuigd dat men het er massaal voor wil neertellen. Wanneer? Dat is het tweede slechte nieuws. We zullen nog tot het nieuwe jaar moeten wachten voor we de Apple Watch kunnen kopen. Dat is pijnlijk, vooral omdat we zo enthousiast zijn over het horloge.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.