Met de Windows 10 Creators Update was daar opeens ook een nieuwe versie van Paint. Waar de oude versie vooral geschikt was voor het snel schetsen van ideeën, ligt hier de nadruk meer op ruimtelijke vormgeving. Iedereen kan nu modelleren in 3D, waardoor zelf ontworpen illustraties net wat spannender worden. Wij geven 13 tips voor Paint 3D.

Tip 01: Gewoon tekenen

Je kunt nog steeds even snel wat kladden in Paint 3D. De menu-optie Art Tools bovenaan geeft je toegang tot een aardig assortiment tekengereedschappen, waaronder fineliners, stiften en kwasten. Je kunt diverse materialen kiezen om mee te werken, allemaal met een eigen effect. Zo kun je olieverf gebruiken, wat er dik en lobbig uitziet en waarbij je bovendien kunt kiezen of de verf mat of glanzend moet zijn. Het resultaat van een minuutje kliederen ziet er beduidend anders uit dan in het ouderwetse Paint: lijnen zijn niet meer kartelig of iel. Maar: écht mooi wordt het alleen als je ook zelf wat betere tekenvaardigheid hebt.

©PXimport

Tip 02: 3D-objecten

We zijn hier echter voor het maken van 3D-afbeeldingen. Hiervoor zijn een aantal opties ingebouwd. De meest basale is het gebruik van standaard 3D-objecten, zoals blokken en bollen. Bovenaan selecteer je 3D en rechts kies je de vormen die je wilt gebruiken. Klik een vorm aan en plaats hem op je werkblad (je scene) door te klikken en te slepen. Na het aanbrengen van de vorm zie je een aantal gereedschapjes rond je vorm hangen. Je kunt de vorm vergroten of verkleinen met de bekende hoekjes, maar je kunt ’m ook in de ruimte vooruit of achteruit slepen, om zo werkelijk een ruimtelijk tafereel op te bouwen. Het beeld kantelt dan even naar een isometrisch perspectief zodat je goed kunt zien welke vorm waar precies is.

©PXimport

Tip 03: Stickers

Standaard objecten zijn natuurlijk wat saai. Daarom biedt Paint 3D een assortiment aan stickers. Denk hierbij aan oogjes, mondjes en allerlei andere clip art, maar ook meer eenvoudige zoals rechthoeken en hartjes. Het interessante is dat je deze stickers niet alleen op het platte vlak neerlegt, maar ook op 3D-modellen kunt plakken. Zo kun je een mondje op een bol plakken, sleep er wat oogjes overheen en je hebt een eigen 3D-emoji gemaakt.

Je bent hierbij niet gebonden aan het ingebouwde aanbod. Je kunt eigen afbeeldingen importeren en als sticker gebruiken. Ook deze sleep je heel eenvoudig over het object dat je wilt decoreren. Of je gebruikt stickers om het canvas (achtergrond) mee in te kleuren.

Houd het simpel

Tip 04: Beschilderen

Niet alleen stickers hechten zich aan 3D-oppervlakken: ook alle gereedschappen werken in 3D. Feitelijk is het canvas (het witte achtergrondvlak) ook een 3D-voorwerp. En net zoals we met de olieverfkwast een schets kunnen maken op het canvas, kunnen we dat op alle 3D-objecten. Ook kun je hierbij gebruik maken van de Fill-functie, waarmee je een heel oppervlak van kleur (en materiaal!) kunt laten veranderen. Houd wel goed in de gaten dat je te maken hebt met 3D-voorwerpen. Gebruik daarom vooral vaak de View in 3D’-knop rechtsonder (een oogje). Hiermee schakel je over naar perspectiefmodus en kun je zien of je kleuren wel alles dekken.

©PXimport

Tip 05: Importeren

Een heel handige functie is het importeren van externe 3D-modellen. Hiervoor moet je je aanmelden met je Microsoft-id, waarna je toegang krijgt tot de Remix 3D-beeldbank. Hierin vind je allerlei driedimensionale objecten die je in je eigen kunstwerk kunt plaatsen of naar eigen smaak kunt aanpassen. Het is ook mogelijk om je eigen modellen in deze beeldbank te publiceren, zodat anderen ze kunnen gebruiken. Zoeken in de beeldbank gaat met sleutelwoorden. Als je bijvoorbeeld op ‘tree’ zoekt, vind je allerlei bomen, zowel realistisch als tekenfilm-achtig.

Tip 06: Effecten

De optie Effecten klinkt spectaculairder dan het is. Verwacht hier geen animaties of andere trucages: in Paint 3D staan effecten vooral gelijk aan belichting, met een vleugje filters. Je kiest een bepaald effect uit het pallet, waardoor het omgevingslicht verandert van kleur en intensiteit. Met de schuifjes kun je dit nog verder aanpassen, en bovendien bepalen waar de lichtbron zich bevindt. Hoewel dit allemaal wat zakelijk klinkt, is het uiteindelijk wel de juiste belichting die van een saaie afbeelding nog iets dramatisch kan maken.

©PXimport

©PXimport

Tip 07: 3D-tekst

Ook tekst kun je als 3D-object in de scene plaatsen. Alle lettertypes die je op je computer hebt geïnstalleerd worden automatisch van diepte voorzien. Je kunt je tekst vervolgens roteren, verplaatsen en van kleur voorzien, net zoals alle andere 3D-objecten. Ook kun je er stickers en texturen op plakken, om heel speciale resultaten te bereiken. Pro-tip: maak het niet te bont met het gebruik van texturen op letters, want dat gaat ten koste van de leesbaarheid.

Tip 08: Magic Select

Een heel leuke functie is de intelligente selectiefunctie, oftewel Magic Select. Hiermee kun je heel snel heel nauwkeurig onderdelen uit een platte afbeelding knippen. De achtergrond wordt vervolgens via een soort retoucheersysteem intelligent ingevuld, zodat er geen witte plek overblijft. Deze selectie kun je vervolgens weer in 3D roteren en verplaatsen, zodat je met enige oefening zelfs achtergrondelementen naar de voorgrond kunt halen, met het juiste perspectief.

©PXimport

Tip 09: Exporteren

Als je tevreden bent over het resultaat, kun je je scene op diverse manieren exporteren. De meest eenvoudige manier om snel een 2D-plaatje van je 3D-tafereel te maken is door eerst op het kleine oogje rechtsonder te klikken (View in 3D) en vervolgens met de muis het geheel te roteren en/of in te zoomen tot je tevreden bent met de compositie. Klik dan op het kleine fototoestel om een screenshot te maken van het tafereel. Dit legt alleen het kunstwerk vast, niet de knoppen eromheen. Vervolgens sla je het geheel op als plat png-bestand. Je kunt ook in het menu (knop linksboven) de optie Export kiezen en je project in diverse 3D- en 2D-formaten opslaan. Zo kun je je werk bijvoorbeeld naar een 3D-printer sturen, of gebruiken in een andere applicatie die het gekozen formaat ondersteunt.

©PXimport

Tip 10: 3D-doodle

Wie niet heel goed is in 3D-modelleren maar toch snel een vorm nodig heeft, kan de 3D-Doodle-functie gebruiken. Deze is er in twee smaken: Sharp edge (rechte lijnen) en Soft edge (ronde vormen). Selecteer eerst een van de twee opties in het 3D-menu. Klik vervolgens op het canvas en verbindt de lijnen uiteindelijk met het beginpunt. Het programma maakt er vervolgens een 3D-vorm van, al dan niet met afgeronde lijnen. Het resultaat is heel functioneel voor simpele vormen of logo’s die je even snel moet uitsnijden en roteren.

Tip 11: Leg je stappen vast

Paint 3D bevat een Undo-optie om eerdere stappen ongedaan te maken. Maar het programma doet meer. Het legt al je handelingen vast zodat je die later als een filmpje kunt exporteren. Zo kun je bijvoorbeeld een eenvoudige instructievideo maken, of gewoon laten zien hoe jij tot jouw artistieke resultaat bent gekomen. Dit soort filmpjes is natuurlijk ook een leuke toevoeging aan een PowerPoint-presentatie. Als je dus met enige zorg je handelingen plant, kan het resultaat verbazend professioneel zijn.

©PXimport

Tip 12: Schakel canvas uit

Het canvas lijkt misschien een handig houvast aan het begin van je 3D-ontwerpavonturen, maar al snel ontdek je dat dat 2D-vlak niet zo heel veel toevoegt. Je kunt het gelukkig uitschakelen, zodat je er geen last meer van hebt. Ga hiervoor naar de Canvas-optie, waar je kunt kiezen om het vlak in- of uit te schakelen of onzichtbaar te maken.

Tip 13: Groeperen

Als je met 3D-modelleren begint, ben je vast geneigd om diverse vormen naar elkaar te slepen en het zo maar te laten. Maar wat moet je doen als je een zo ontstane vorm later in zijn geheel wil verplaatsen? Gelukkig kan dat eenvoudig met de Group-tool. Sleep de muis over de diverse vormen om die gezamenlijk te selecteren en klik op Group om ze samen te smelten tot één geheel. Deze nieuw vorm kun je dan ook roteren, vervormen, vergroten of verkleinen alsof het een enkel voorwerp is. Met Ungroup maak je dit weer ongedaan, zodat je de losse componenten weer individueel kunt manipuleren.

©PXimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.