Hoe verleen je op een efficiënte manier bijstand aan honderden slachtoffers bij een grote ramp en voorkom je chaos bij hulpdiensten? Inventeers ontwikkelde in opdracht van Prometech een revolutionaire oplossing waarmee het managen van slachtoffers veel soepeler kan verlopen.

Tijdens een calamiteit in een chemische fabriek bij het Finse Mikkeli komt een grote hoeveelheid chloorgas vrij. De wolk daalt neer op het centrum van het stadje, net op dat moment dat daar een markt gehouden wordt. Binnen korte tijd vallen er bijna 120 slachtoffers. Hulpdiensten snellen toe om omwonenden in veiligheid te brengen, de zwaargewonden te ontsmetten en medisch te verzorgen. Iedere seconde telt…

Slachtoffers managen

De ramp in Finland is gelukkig niet echt, maar blijkt een grootschalige oefening met de codenaam FTX-DISPERSE te zijn. De kermende slachtoffers zijn geschminkte acteurs die angstaanjagend goed hun rol weten te vervullen.

Het scenario is wel reëel want – hoewel klein – er is altijd een kans dat er zich een groot CBRN (chemisch, biologisch, radiologisch, nucleair) ongeval voordoet waarbij veel slachtoffers vallen. Een rampenoefening zoals die in Mikkeli eerder dit jaar is essentieel om hulpdiensten te trainen en nieuwe technologieën te testen waarmee dit soort rampen beter kunnen worden bestreden.

Techniek die voor het Nederlandse Prometech door Inventeers is ontwikkeld, vervult een sleutelrol tijdens de oefening. Prometech doet samen met o.a. universiteiten, onderzoeksinstituten, bedrijven en eindgebruikers mee in het Europese TOXI-Triage project (toxi-triage.eu) en ontwikkelde speciaal voor dit soort incidenten met veel slachtoffers het systeem Tag & Trace. Directeur Gert Wijnalda: “Onze oplossing geeft sneller en accurater inzicht in aantallen én zogeheten triage-status (medische beoordeling) van gewonden tijdens een incident met grote aantallen slachtoffers. Dat resulteert in een efficiëntere hulpverlening en een hogere overlevingskans voor de zwaargewonden.”

©PXimport

Digitaliseren

Om de impact van Tag & Trace te begrijpen, is het goed om een beeld te hebben van hoe het ‘managen’ van grote aantallen slachtoffers bij een ramp op dit moment plaatsvindt. Hulpverleners voorzien deze nu van papieren (triage)kaarten die met pen worden ingevuld. Dat kost tijd, maakt het verspreiden van informatie tijdrovend en zorgt voor onduidelijkheid. “Bijvoorbeeld als de kaart onleesbaar is geworden nadat een gewonde door de decontaminatie-straat (ontsmettingsdouche) is gegaan”, verduidelijkt Gert.

In het Tag & Trace-systeem zijn de papieren kaarten vervangen door armbanden met NFC-chips. De armbanden hebben vijf verschillende kleuren die aangeven hoe zwaar de verwondingen zijn. Locatie van het slachtoffer, status, naam hulpverlener en andere data kunnen middels de draadloze NFC techniek worden in- en uitgelezen en vervolgens draadloos worden doorgegeven. Gert: “De informatie wordt direct met leidinggevenden en het Commando Plaats Incident (CoPI) gedeeld, zodat deze kan worden ingezet om in te schatten hoe lang de hulpverlening in de verschillende zones duurt, statistieken van slachtoffers en hun triage-status, en dus hoeveel ambulances en ziekenhuisbedden op welke termijn benodigd gaan zijn. Hierdoor kunnen betere en snellere beslissingen genomen worden.”

Stand-alone tagger

Bij een eerdere oefening, FTX-FOCUS vorig jaar in Athene, werd voor het in- en uitlezen van de slachtofferinformatie gebruik gemaakt van smartphones. In deze oefening werd geconcludeerd dat het systeem weliswaar prima werkt, maar dat smartphones zo hun beperkingen hebben. Gert: “Het bedienen van een smartphone is lastig wanneer je een beschermend pak, gasmasker en dikke handschoenen aanhebt. Daarnaast is het mogelijk dat het mobiele netwerk eruit ligt bij een ramp. Dat moest beter kunnen.”

Het was aanleiding voor Prometech om een eigen stand-alone tagger te laten ontwikkelen en daarvoor werd aangeklopt bij onderzoek- en ontwikkelingspartner Inventeers. Gert: “Met slimme technologie heeft Inventeers binnen een paar maanden een tagger ontwikkeld die je op de arm van hulpverleners kunt bevestigen en waar de NFC-bandjes tegenaan worden gehouden. Zo kan de relevante informatie zoals locatie, geslacht en naam van de hulpverlener naar de NFC-band te schrijven en draadloos worden verzonden naar het CoPI.”

©PXimport

Draadloos radionetwerk

Om niet afhankelijk te zijn van bestaande radionetwerken (WiFi/GSM) tijdens een groot ongeval ontwikkelde Inventeers ook een eigen draadloos radionetwerk. De basis van dit netwerk is een speciale koffer met antenne en accu waarmee binnen enkele minuten een eigen radionetwerk voor de taggers opgezet kan worden. Prometech heeft de taggers en het radionetwerk vervolgens weer met het Tag & Trace-systeem geïntegreerd.

Gert Wijnalda is erg te spreken over de samenwerking met Inventeers. “De eerste drie maanden zijn gebruikt voor het opstellen van specificaties en kiezen van de techniek. Van concept tot de oplevering van de eerste serie werkende apparaten heeft slechts een half jaar geduurd. Dat is best indrukwekkend.”

Op dit moment wordt de ontwikkelde eigen Tag & Trace tagger samen met Inventeers verder productierijp gemaakt en is Prometech in gesprek met diverse partijen die voorloper willen zijn en het in gebruik willen nemen. Gert: “De partners binnen het Europese TOXI-Triage project zijn enthousiast. Binnen een paar maanden kunnen we de productie starten en volume maken.”

De OnePlus Watch Lite is een goedkopere smartwatch die tot tien dagen mee zou gaan op een accubeurt. Dat klinkt natuurlijk goed. Het horloge werkt bovendien met een Android-smartphone én met een Apple iPhone. Ook dat kunnen lang niet alle smartwatches zeggen. In deze OnePlus Watch Lite-review nemen we het slimme klokje onder de loep.

Voor OnePlus is de Watch Lite een wat vreemde eend in de bijt. Het merk verkoopt al langer smartwatches, maar die draaien op Google's Wear OS en werken daarom niet met een iPhone. De OnePlus Watch Lite gebruikt een ander besturingssysteem en is daarom te gebruiken met elke moderne smartphone. Sterker nog: je kunt twee telefoons tegelijk aan het klokje koppelen. Handig voor wie een privé- en werksmartphone bij zich draagt, stelt OnePlus. De adviesprijs van het horloge is 179 euro. Gelet op de prijshistorie van andere OnePlus-wearables is de kans aannemelijk dat de Watch Lite snel wat in prijs zal dalen.

Minimalistisch ontwerp

Dat je met een goedkopere smartwatch te maken hebt, merk je aan het ontwerp. De Watch Lite heeft een zeer minimalistische metalen behuizing met een kroonwieltje dat een goedkoop klik-geluid produceert. Het horlogebandje is ook eenvoudig, maar irriteert niet om de pols en is eventueel te vervangen door een ander standaardformaat bandje. De smartwatch voelt degelijk aan, is waterdicht en heeft een rond oledscherm van 1,46 inch. Het display oogt simpelweg goed en kan lekker fel, wat handig is op een zonnige dag.

©Rens Blom

©Rens Blom

Slimme functies

Bij het instellen van de OnePlus Watch Lite valt iets grappigs op. Je hebt er de oHealth-app op je telefoon voor nodig, die zowel door OnePlus als Oppo gebruikt wordt. Dat heeft een logica: OnePlus is een dochtermerk van Oppo. Om die reden zie je ook 'ColorOS' op het smartwatchscherm staan, de softwarenaam van Oppo. Het instellen van het klokje is eenvoudig. Na de configuratie kun je een favoriete wijzerplaat kiezen, bepalen van welke smartphone-apps je meldingen op het horloge wilt zien en wat je nog meer met het horloge wilt doen. Bellen bijvoorbeeld, of een slimme deur ontgrendelen. Ja, echt.

©Rens Blom

De Watch Lite heeft een ingebouwde NFC-chip, waar je je toegangspas van bijvoorbeeld kantoor aan kunt koppelen. Vervolgens slaat het horloge die informatie zelf op en kun je het horloge voortaan tegen het scanapparaat op je werk houden. Zo hoef je je pasje niet uit je portemonnee te pakken, is het idee. Een interessante gedachte, maar contactloos pinnen in winkels kan dan weer niet. Jammer, want die functie lijkt ons boeiender. Wij hebben overigens geen speciaal werkpasje en konden deze Watch Lite-functie dus niet testen.

©Rens Blom

Gezondheid bijhouden

Met de OnePlus Watch Lite kun je je fysieke gezondheid prima bijhouden. Het horloge heeft een hartslagmeter en allerlei andere sensoren en software die je stappen, bloedzuurstofgehalte in je bloed, sportactiviteiten en slaap monitoren. De verzamelde inzichten zijn accuraat genoeg, maar het spreekt voor zich dat dit horloge geen medisch apparaat is. OnePlus benadrukt zelf ook dat je er geen medische conclusies aan moet verbinden. Leuk is dat je de verzamelde gezondheidsstatistieken kunt synchroniseren met Google Fit, mocht je dit gezondheidsplatform gebruiken. In de smartphone-app zie je de gezondheidsinformatie uitgebreider dan op het horlogescherm, overigens.

©Rens Blom

Lange accuduur

Een speerpunt van de OnePlus Watch Lite is zijn accuduur. OnePlus belooft tot tien dagen gebruik voordat je de oplader moet pakken. Wij komen uit op zeven dagen. Stel je in dat het scherm altijd de tijd laat zien, dan is een accuduur van ongeveer vier dagen realistisch. Allebei erg nette scores, al houden smartwatches van Huawei het nog dagen langer vol. Ten opzichte van écht slimme smartwatches van Google, Samsung en Apple gaat de OnePlus Watch Lite wel dagen langer mee.

Opladen doet het OnePlus-klokje snel via de speciale magnetische oplader, die een usb-kabel met type a-aansluiting heeft. Raak deze oplader niet kwijt, want dan moet je echt een nieuwe regelen voordat je de Watch Lite weer kunt opladen.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus Watch Lite kopen?

De OnePlus Watch Lite is een betaalbare smartwatch die op contactloos pinnen na eigenlijk alles kan wat je wilt. Twee belangrijke plussen zijn de accuduur van ruim een week en het feit dat het horloge werkt met zowel een Android-smartphone als iPhone. Wij zijn enthousiast!

YouTube is al jaren het onlinepodium voor video's, muziek en tutorials. Maar het platform bepaalt nog steeds voor een groot stuk zelf hoe jij kijkt. Advertenties, een drukke interface en beperkte instellingen zitten snel in de weg. Met de juiste extensies neem je de controle terug. Ze maken YouTube sneller, overzichtelijker, leuker én precies zoals jij het wilt hebben.

We kennen het allemaal: Je opent YouTube voor een korte video en voor je het weet, word je afgeleid. Er zijn pop-ups, advertenties en een wirwar aan abonnementen die je nauwelijks nog bijhoudt. Het komt ook voor dat je een video met vrienden wilt kijken, maar dat het onmogelijk is de beelden tegelijk te zien. Gelukkig lost een handvol slimme browserextensies dit allemaal op. Ze verbeteren je kijkervaring, besparen tijd en maken het samen kijken leuker en overzichtelijker. Met de tien extensies in dit artikel verandert YouTube van een eenvoudig videoplatform in een gepersonaliseerde, efficiënte en sociale omgeving.

Turn Off the Lights

Met deze extensie verdwijnt alle visuele afleiding rond een video. Turn Off the Lights is niet beperkt tot YouTube, maar werkt ook op andere videoplatforms en zelfs op gewone websites. Een gloeilamp-pictogram verschijnt naast de adresbalk. Met één klik wordt de achtergrond gedimd en springt de videospeler er duidelijk uit. Er is ook een nachtmodus die alles buiten de videospeler nog dieper zwart maakt, wat rustiger is voor de ogen.

Turn Off the Lights is gratis en eenvoudig te bedienen. Via een rechtermuisklik op het lampje open je de opties. Daar kun je onder meer de achtergrondkleur kiezen, het dimniveau instellen en bepalen dat de functie automatisch actief wordt zodra je YouTube opent.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Edge, Opera en Brave

TLDR

Soms wil je de kern van een video of artikel snel begrijpen zonder alles te moeten doorworstelen. De naam TLDR komt uit de internet- en forumtaal en staat voor 'Too Long; Didn't Read'. Deze extensie vat de inhoud van onlinevideo's, webpagina's en pdf's samen tot een compacte versie waarin alleen de hoofdpunten overblijven.

Daarna volgt een sectie met opvallende momenten met tijdstempels. TLDR kan de beschrijving, ondertitels of het transcript van een video analyseren en terugbrengen tot de hoofdpunten. Na installatie verschijnt een knop in je browser. Met één klik genereert TLDR een samenvatting naast of boven de originele inhoud. Anderstalige video's worden automatisch samengevat in het Nederlands.

De extensie biedt een gratis basisversie waarmee je een beperkt aantal samenvattingen per maand kunt maken. Voor wie er vaker of intensiever van gebruik wil maken, zijn er betaalde formules met extra functies. Denk aan langere samenvattingen, hogere gebruikslimieten en meer talen. Kortom, TLDR is ideaal voor YouTube-kijkers die snel willen weten waar een video over gaat, zonder tijd te verliezen.

Beschikbaar voor: Chrome

Video Speed Controller

YouTube laat je de afspeelsnelheid van video's aanpassen, maar alleen per video. Met Video Speed Controller kun je dit op alle internetvideo's regelen, van YouTube en Vimeo tot Netflix en Twitch. Na installatie verschijnt een knop in de linkerbovenhoek van de video. Met de S-toets verlaag je de snelheid, met D verhoog je deze en met R ga je terug naar de standaard snelheid (1x). Het is trouwens mogelijk om deze toetsen aan te passen.

Je kunt ook sneltoetsen instellen voor specifieke snelheden. De extensie onthoudt bovendien je laatst gebruikte snelheid en past deze automatisch toe bij de volgende video's. Video Speed Controller is gratis en een prima oplossing voor wie sneller door video's wil navigeren of het tempo precies wil afstemmen op eigen voorkeuren.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Edge

YouTube Auto HD + fps

YouTube past de videokwaliteit automatisch aan op basis van je internetverbinding. Als je internetsnelheid schommelt, resulteert dit vaak in lagere resoluties dan gewenst. Met de YouTube Auto HD + fps-extensie kun je de videokwaliteit handmatig instellen, zelfs op basis van het aantal frames per seconde (fps). Zo kun je bijvoorbeeld 30 fps-video's automatisch afspelen in 4K en 60 fps-video's in 1080p, afhankelijk van je voorkeuren.

De extensie ondersteunt resoluties van 144p tot 8K en werkt zowel op YouTube.com als op ingesloten YouTube-video's op andere websites. Als een video niet in de door jou gewenste kwaliteit is opgenomen, laadt de extensie de video automatisch in de best beschikbare optie. Na installatie kun je de gewenste resolutie en fps-instellingen configureren via het pop-upmenu van de extensie. Daarnaast kun je de automatische videogrootte inschakelen, zodat video's zich aanpassen aan de schermgrootte. YouTube Auto HD + fps is gratis beschikbaar. Voor Safari-gebruikers is er een aparte versie beschikbaar.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Edge, Opera

Return YouTube Dislike

YouTube toont sinds november 2021 geen openbare dislike-aantallen meer bij video's. Dit is nog steeds een omstreden beslissing, omdat veel gebruikers deze informatie gebruikten om de betrouwbaarheid van een video snel in te schatten. Met Return YouTube Dislike zie je de dislikes weer terug. De extensie combineert historische gegevens, gebruikersfeedback en algoritmische schattingen om het aantal dislikes te tonen.

Na installatie verschijnt het dislike-aantal bij het duimpje omlaag onder de videospeler. De extensie werkt ook op ingesloten YouTube-video's op andere websites. Return YouTube Dislike is gratis en opensource. Dit is een aanrader voor wie snel wil zien hoe een video door andere kijkers wordt beoordeeld, zonder helemaal door de commentaren heen te hoeven scrollen.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Edge, Opera, Brave

Improve YouTube!

Improve YouTube! is een populaire, opensource-extensie die je met welgeteld 175 aanpassingen de volledige controle geeft over de YouTube-speler. Ondanks het enorme aantal functies blijft alles overzichtelijk ingedeeld onder zeven tabbladen: Algemeen, Speler, Uiterlijk, Sneltoetsen, Kanaal, Afspeellijst en Thema's. Zo kun je sneltoetsen instellen om bijvoorbeeld Ambient lighting te activeren, extra knoppen toevoegen voor schermafbeeldingen of de Picture-in-Picture-modus gebruiken om een video in een zwevend venster te bekijken terwijl je andere taken uitvoert.

Ook contentfiltering is mogelijk. Hiermee filter je video's op categorie of trefwoord zodat je enkel ziet wat jou interesseert. Daarnaast kun je de lay-out en thema's aanpassen en zorgen dat video's automatisch pauzeren wanneer je het tabblad verlaat of een tweede video opent. De meeste instellingen worden direct toegepast, zonder de pagina te herladen. Dat maakt de ervaring bijzonder vlot. Improve YouTube! is gratis, opensource en een echte alleskunner. Het is echt het Zwitserse zakmes onder de YouTube-extensies.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Edge, Opera, Brave

uBlock Origin

Advertenties zijn een van de grootste online ergernissen en YouTube vormt daarop geen uitzondering. uBlock Origin is een gratis en opensource-extensie die vrijwel alle advertenties blokkeert, ook in YouTube-video's. Zo sla je pre-rolls en pop-ups automatisch over, zonder dat je hoeft te wachten tot de knop Overslaan verschijnt.

Het verschil met veel andere adblockers is dat uBlock Origin een lichtgewicht is en nauwelijks geheugen of processorkracht van je laptop gebruikt. Bovendien is de extensie volledig opensource, waardoor je erop kunt vertrouwen dat er geen verborgen code of commerciële agenda achter zit.

Naast YouTube werkt uBlock Origin ook op talloze andere websites. Je kunt eigen filters instellen of kiezen uit uitgebreide filterlijsten die door de community worden onderhouden. Daarmee houd je niet alleen advertenties buiten beeld, maar ook tracking-scripts en andere ongewenste elementen. Behalve 'alles of niets' adblocken kun je de filters in vier sterktes instellen. Ze werken met een keuzeschakelaar in het popup-venster van uBlock. Voor wie zonder afleiding video's wil bekijken, is uBlock Origin een van de krachtigste en betrouwbaarste oplossingen.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Opera, Edge, Brave

Paradify

Wil je snel nummers van YouTube toevoegen aan je Spotify-bibliotheek? Paradify maakt dat met één klik mogelijk. Na installatie verschijnt een Spotify-pictogram direct in de YouTube-videospeler. Klik erop en het nummer wordt automatisch toegevoegd aan je Spotify-account. Naast individuele nummers kun je met Paradify ook afspeellijsten overzetten via de website, al is dat in de gratis versie beperkt tot handmatige selectie. De extensie werkt probleemloos met zowel YouTube als YouTube Music en bespaart je het gedoe van handmatig nummers opzoeken in Spotify. Paradify is gratis, veilig en eenvoudig te gebruiken.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Opera, Edge, Brave

PocketTube

Als je tientallen (of meer) YouTube-abonnementen hebt, dan kan het lastig zijn om het overzicht te bewaren. PocketTube biedt hiervoor een elegante oplossing. Met deze subscription manager groepeer je kanalen op thema, onderwerp of eigen voorkeur om je abonnementen georganiseerd en snel toegankelijk te houden. Binnen elke groep voeg je aangepaste pictogrammen toe, zodat je in één oogopslag ziet welke content je interesseert. Daarnaast kun je met PocketTube filters instellen om video's te sorteren op lengte, datum of activiteit, waardoor je sneller vindt wat je zoekt. Ook kun je automatisch afspeellijsten genereren per groep, om al je favoriete content achter elkaar te bekijken zonder te zoeken. Voor wie meerdere apparaten gebruikt, biedt PocketTube synchronisatie via Google Drive of je browserprofiel, zodat je groepen en instellingen overal beschikbaar zijn. PocketTube integreert zich naadloos in de YouTube-interface en voelt daardoor als een logische uitbreiding van het platform. De extensie is gratis beschikbaar, met een betaalde optie die extra filters en onbeperkte groepen biedt.

Beschikbaar voor: Chrome, Firefox, Edge, Opera, Safari

YouTube Party

YouTube Party maakt van het kijken van YouTube-video's een sociale ervaring. Met deze gratis Chrome-extensie kun je samen met vrienden en familie YouTube-video's bekijken, volledig gesynchroniseerd en zonder advertenties. Dit betekent dat iedereen exact hetzelfde moment van een video bekijkt, waardoor het voelt alsof je samen in dezelfde kamer zit, zelfs als je fysiek ver van elkaar verwijderd bent. De extensie heeft een ingebouwde chatfunctie waarmee je in realtime kunt communiceren tijdens het kijken. Daarnaast is er een videochatmogelijkheid, zodat je elkaar kunt zien en horen terwijl je samen geniet van je favoriete shows, muziekvideo's of films. Dit maakt YouTube Party geschikt voor het organiseren van virtuele filmavonden, live-releases of gewoon samen ontspannen met je favoriete content. De interface van YouTube Party is gebruiksvriendelijk en intuïtief, waardoor het opzetten van een gedeelde sessie snel en eenvoudig verloopt. Bovendien zorgt de extensie voor een advertentievrije ervaring. Hierdoor blijft de aandacht volledig bij de video en wordt het kijkplezier niet onderbroken door reclames of pop-ups.

Beschikbaar voor: Chrome