De zomer is er weer en dan trekken we er, te voet of met de fiets, graag weer op uit. We stellen je enkele handige sites en apps voor die je helpen om de fraaiste paden en routes te vinden.

Nederland blinkt uit in fietsvriendelijkheid met zijn uitgebreide netwerk (circa 34.000 km fietspaden buiten de bebouwde kom volgens Fietsplatform.nl) en vele enthousiaste fietsers (11,1 miljoen recreatieve fietsers). In België zit fietsen eveneens in de lift, en het land is populair bij Nederlanders vanwege de gevarieerde routes door het vlakke Vlaanderen en de heuvelachtige Ardennen.

Ook wandelen wint in beide landen aan populariteit, mede door een impuls tijdens de Covid-periode. Nederland kent zo’n 12.000 km aan officiële wandelroutes, inclusief de Lange-Afstand-Wandelpaden, zoals het Pieterpad en het Kustpad, goed voor samen 1200 km. En dankzij een degelijke infrastructuur kun je daar nog vele wandelroutes langs openbare wegen aan toevoegen. Ook België beschikt over enkele duizenden kilometers aan goed gemarkeerde wandelpaden.

1 Lange wandelingen in Nederland

Als je interesse hebt in meerdaagse wandeltochten van 100 km of meer, bieden diverse Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s) uitkomst. Op DeWandeldate vind je een overzicht van 23 LAW’s, waarbij je direct doorgelinkt wordt naar een pagina om de route in pdf of gpx-formaat te downloaden, samen met een pdf-kaart. Deze site dient trouwens ook als platform voor mensen die geïnteresseerd zijn in een wandeldate.

De gegevens over de LAW’s komen van Stichting Wandelnet, waar een online routeplanner beschikbaar is om een geschikte wandelroute uit te stippelen. Dit kan door knooppunten op het Wandelnetwerk te selecteren of door specifiek naar LAW’s en Streekpadroutes te zoeken. Je kunt de gekozen route in gpx of pdf-formaat downloaden, inclusief routeinformatie, of deze via een QR-code direct naar de bijbehorende Wandelnet-app voor iOS of Android overbrengen.

2 Andere wandelingen in Nederland

Op www.natuurmonumenten.nl/routes vind je natuurgerichte wandelroutes, gepresenteerd op een interactieve kaart en doorzoekbaar op criteria als locatie, lengte en specifieke voorkeuren (zoals rolstoel-, kind-, of hondvriendelijk). Het kindvriendelijke profiel bijvoorbeeld biedt ongeveer 40 routes door Nederland, waarvan je de details en pdf’s kosteloos kunt downloaden.

Voor een brede selectie van ongeveer 760 wandelroutes bezoek je www.wandel.nl/wandelroutes, van de KWBN (Koninklijke Wandel Bond Nederland). Hier maak je snel een keuze op basis van route type, provincie, kenmerken en afstand. Je vindt er een samenvatting en links naar extra informatie en route-downloads.

De WandelZoekpagina biedt duizenden Nederlandse routes. Met gedetailleerde filters vind je eenvoudig een passende route, die je vervolgens tegen een vergoeding (13,49 euro voor een jaar, of 2,49 euro per wandeling) in gpx-formaat kunt downloaden, Heel wat van deze routes linken overigens naar het fraai vormgegeven privé-initiatief Weg Van Wandelen, waar je de gerelateerde pdf- en gpx-bestanden gratis kunt downloaden.

3 Fietsen in Nederland

Voor recreatief fietsen in Nederland zijn de fietsknooppunten onmisbaar, een netwerk van 37 regionale, genummerde routes. Op Fietsroutes ontdek je zo’n 160 knooppuntroutes, te filteren op type, provincie en afstand. Op de webpagina kun je zelf routes samenstellen door knooppunten op een kaart aan te duiden en deze te markeren als start-, tussen- of eindpunt. Hier kun je ook het LF-netwerk integreren, en voorkeuren instellen als Vermijd onverhard en Vermijddoorsteekjes. De routes zijn beschikbaar in gpx- of kml-formaat.

De site Fietsnetwerk.nl biedt eveneens routes die je kunt downloaden als pdf (inclusief beschrijving) of gpx, of als een handzaam knooppuntenkaartje dat je bijvoorbeeld op je fiets(stuur) kunt bevestigen. Fietsknoop heeft eveneens een gebruiksvriendelijke planner met knooppuntenkaartjes en gpx-bestanden.

Voor directe toegang tot vele honderden gpx-routes, samengesteld door medegebruikers ga je naar www.fietsknoop.nl/gpxroutes. Op www.fietsen123.nl/fietsroutes vind je dan weer circa 1700 routes, uitsluitend doorzoekbaar op plaats of provincie, met printbare beschrijvingen en nummerkaartjes, maar helaas zonder gpx-downloads.

Dol op fietsen? Lees zeker ook Pieterpad per fiets: van het hoge noorden naar het diepe zuiden

4 Wandelen in België

Op www.wandelknooppunt.be vind je aantrekkelijke wandelingen in Vlaanderen, Wallonië, Nederland (en delen van Duitsland en Frankrijk) via een netwerk van wandelknooppunten die samen 60.000 km aan routes markeren. Hier kun je zelf routes samenstellen met een online planner en ook gebruikmaken van virtuele knooppunten. Deze worden uitsluitend op digitale kaarten aangegeven en dus niet op het terrein zelf. Je herkent ze op de kaart aan de paarse (reeds uitgetest) of blauwe (nog niet uitgetest) kleur. Overigens vind je zulke virtuele knooppunten ook op www.routeyou.com (herkenbaar aan de genummerde cirkels met stippellijnen). Deze site genereert eveneens wandelroutes, die je kunt filteren op afstand, type (bijvoorbeeld Kindvriendelijk of Zonder knooppunten), locatie, trefwoord en beoordeling. Net als de knooppuntenroutes kun je ook deze routes afdrukken, delen, downloaden als gpx of openen in de Wandelknooppunt-app voor iOS of Android.

Ben je op zoek naar lange wandeltochten, dan vind je een overzicht van de GR-routes op www.groteroutepaden.be, met 27 routes in Vlaanderen en 30 in Wallonië, samen goed voor meer dan 9000 km. De site www.wandelpunt.be is vooral gericht op wandelgerelateerde informatie, van technieken tot uitrusting en navigatie, inclusief wandelroutes, meestal in de vorm van links naar andere sites en publicaties.

5 Fietsen in België

Veel organisaties bieden op hun websites een selectie van de ‘mooiste fietsroutes in België’ aan, al zijn dat er vaak niet meer dan een stuk of tien. Reisroutes springt eruit met bijna 80 fietsroutes, die je op diverse criteria kunt filteren en waarvan je direct het gpx-bestand kunt downloaden. Na registratie krijg je ook een pdf-routebeschrijving via e-mail toegestuurd.

Pasar, een vrijetijdsorganisatie, biedt eveneens een aanzienlijk aantal routes aan in Vlaanderen, beschikbaar (via RouteYou) in gpx-formaat of via een QR-code voor de mobiele app.

Voor een uitgebreide selectie, eveneens vooral gericht op Vlaanderen, kunnen we www.fietsroute.org aanraden. Hier selecteer je routes per provincie of afstand, of je kiest ze op een kaart. Met een online planner maak je je eigen route via fietsknooppunten, die je kunt afdrukken of exporteren als gpx. De site biedt tevens thematische routes aan.

De website www.fietsknooppunt.be is wellicht de meest uitgebreide site voor het knooppuntennetwerk, voor België, Nederland en delen van Duitsland en Frankrijk, samen goed voor zo’n 90.000 km aan routes. Na registratie stel je hier je route samen, vergelijkbaar met de werking op Wandelknooppunt.be.

Beginnen met fietsen? Wielrennen: zo maak je een goede start

6 Wandel(route)-apps

De vermelde websites kunnen handig zijn bij het uitstippelen van wandel- en fietsroutes, vooral wanneer je de route(informatie) afdrukt of exporteert als gpx, voor gps-gebruik. Maar veel gebruikers gebruiken hier liever een mobiele app voor. Deze moet uiteraard de paden en routes accuraat weergeven en de kaarten up-to-date houden.

Een goede app is ook flexibel en biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om routes aan te passen op basis van je voorkeuren, zoals lengte, terrein, bezienswaardigheden en hoogteprofiel. Ook een betrouwbare trackingfunctie is belangrijk: je moet in realtime kunnen aflezen hoe ver je bent, wat je actuele en gemiddelde snelheid is, en hoe lang je nog te gaan hebt. Een functie om kaartdelen offline op te slaan is eigenlijk onmisbaar, met name in gebieden met een beperkte mobiele dekking of om op de batterij te besparen. Gebruik je een fietscomputer of smartwatch, check dan of je de app eventueel hiermee kunt koppelen.

Sommige apps bieden tevens de mogelijkheid om routes te delen met of te ontvangen van medegebruikers, wat handig is om inspiratie op te doen. En voor wie het extra sportief wil aanpakken: functies die statistieken over je prestaties bijhouden, zoals snelheid en verbrande calorieën, kunnen motiverend werken.

We stellen nu kort een aantal populaire en degelijke route-apps aan je voor. 

7 Komoot

De Komoot-app (iOS en Android) is een veelzijdige optie voor wandelaars, lopers en fietsers, waarbij je bij het creëren van je account de eerste kaart gratis ontvangt. Deze kun je dan als achtergrond van je routes gebruiken. De app biedt de mogelijkheid om afzonderlijke regio’s te ontgrendelen, of een wereldpakket te kiezen voor ongeveer 30 euro, inclusief turn-by-turn spraaknavigatie, offline kaarten, terreininformatie en gpx-export. Komoot biedt talrijke routesuggesties van medegebruikers aan, en houdt bij aanbevelingen voor routes rekening met je voorkeuren en vorige activiteiten. De app gidst je naar de start van je route of een nabij gelegen parkeerplaats en gebruikt Google Maps-technologie voor navigatie, inclusief richtingaanwijzingen en afstandsmeldingen, en blijft werken als je scherm uit is. Je kunt ook foto’s van je tochten delen met de community.

De app werkt vlot samen met de website van Komoot: routes die je op de site plant en opslaat, zijn meteen beschikbaar in je profiel op de mobiele app. Specifiek voor Garmin-gebruikers is er nog een afzonderlijke app, waarmee de belangrijkste functies van Komoot direct op Garmin zijn te gebruiken.

Een uitgebreider artikel lees je hier: Wandelen en fietsen buiten de gebaande paden met Komoot

8 RouteYou

RouteYou biedt vergelijkbare mogelijkheden als Komoot voor het zoeken, plannen en volgen van routes. Ook via de website kun je met uitgebreide filters, waaronder locatie, afstand en type activiteit, een geschikte route vinden of zelf uitstippelen, ook met behulp van fiets- en wandelknooppunten. Routes die je hier bewaart, kun je daarna op je app bekijken en volgen. Interessant is ook de sectie Routes van onze partners, waar je toegang krijgt tot routes van diverse organisaties, evenals de mogelijkheid om bezienswaardigheden te verkennen en naburige routes te vinden.

Gebruikers kunnen ook hun eigen routes maken of uploaden en delen met anderen. De basisfunctionaliteit is gratis, maar voor toegang tot geavanceerdere opties, zoals offline en turn-by-turn navigatie en het printen van gedetailleerde routegidsen, is een Plus-account vereist dat 2,50 euro per maand kost.

Technisch gezien gebruikt RouteYou een PWA (Progressive Web Application), die in feite via een mobiele browser werkt en bijna dezelfde interface als de website biedt, maar dit levert de gebruiker geen merkbaar nadeel op.

9 AllTrails

AllTrails (iOS en Android) is een populaire route-app met een omvangrijke database aan routes, inclusief beoordelingen, foto’s en uitvoerige beschrijvingen. De app biedt veelzijdige filters om je zoektocht te verfijnen, zoals afstand, activiteitstype (met opties als wandelen, fietsen, hardlopen, langlaufen en paardrijden), moeilijkheidsgraad, lengte, toegankelijkheid, bezienswaardigheden, beoordelingen en drukte. Er is een aanbod van ongeveer 400.000 geverifieerde routes wereldwijd, en verder biedt AllTrails de mogelijkheid om zelf routes te creëren en te downloaden in formaten als gpx en kml.

Ook AllTrails hanteert een typisch Freemium-model, waarbij de basisversie gratis is met advertenties en enkele beperkingen. Voor geavanceerdere functies, zoals extra printopties, 3D-visualisaties en een offline modus, is er een AllTrails+-abonnement beschikbaar voor circa 36 euro per jaar. Een gratis alternatief voor offline kaarten is het downloaden van kml-bestanden en deze zelf uploaden naar de app Maps.Me.

10 Routiq

Routiq (iOS en Android), voorheen Route.nl, biedt zo’n 175.000 wandel- en fietsroutes in Nederland, België, Duitsland en Denemarken aan. Het is dus geen mondiale app, zoals AllTrails. Filteren kan op activiteit (wandelen en fietsen, waaronder ook mountainbiken en wielrennen) en op afstand, maar er zijn ook extra filters als pauzeplaatsen (bijvoorbeeld met voorkeur voor cafés of bezienswaardigheden), landschapstype, en kind-, hond- en rolstoelvriendelijkheid.

Bij de gratis versie krijg je wel voortdurend aanbevelingen voor de betaalde Premium-versie (circa 15 euro per jaar). Deze geeft toegang tot turn-by-turn gesproken en offline navigatie, extra kaarttypes (zoals Luchtkwaliteit, Pollen en 3D), een onbeperkt aantal routes en het samen creëren en delen van routes.

11 Andere apps

Naast de reeds genoemde apps zijn er nog andere opties, afhankelijk van persoonlijke voorkeuren en de regio waar je actief bent. OsmAnd is een gratis, opensource-app voor iOS en Android die geen gebruikersdata verzamelt en de mogelijkheid biedt wereldwijde kaarten voor offline gebruik te downloaden, gebaseerd op OpenStreetMap. Deze app vereist wel aanzienlijke opslagruimte voor gedetailleerde kaarten en bijbehorende kaartgegevens; alleen al circa 1,8 GB voor Nederland en 1 GB voor België. OsmAnd biedt diverse kaartstijlen en -lagen, maar kan zich qua design en snelheid niet meten met sommige andere apps.

OutdoorActive (iOS of Android), bekend om zijn gebruiksvriendelijkheid en uitgebreide functies, positioneert zich als het grootste Europese community-platform voor outdooractiviteiten. De Pro-versie, die ook offline routes biedt, kost 2,50 euro per maand.

Strava (iOS en Android), vooral geliefd bij (sport)fietsers en hardlopers, analyseert je prestaties en stelt je in staat je resultaten met die van anderen te vergelijken. De app werkt ook samen met diverse fitnessapparaten en -apps. Lidmaatschap kost circa 11 euro per maand (70 euro per jaar), na een gratis proefmaand.

Ramen lappen staat zelden bovenaan je lijstje met favoriete klussen, maar het resultaat spreekt altijd voor zich. Schone ramen laten meer licht binnen, geven je huis een frisse uitstraling en maken het uitzicht net een stukje fraaier. En het hoeft echt geen tijdrovend karwei te zijn. Met deze vijf simpele methodes krijg je je ramen snel weer sprankelend schoon.

Lees ook: Top 10 vervelendste huishoudklussen: zo maak je ze leuker!

1: Glasreiniger en microvezeldoek, een gouden duo

De klassieker onder de schoonmaakmethodes blijft glasreiniger in sprayvorm, gecombineerd met een microvezeldoek. Het werkt snel, gemakkelijk en levert in de meeste gevallen een streeploos resultaat op. Spuit de reiniger gelijkmatig over het raamoppervlak: niet te spaarzaam, maar ook niet zo veel dat het in straaltjes naar beneden loopt. Neem vervolgens een microvezeldoek en poets het glas in rustige, cirkelvormige bewegingen. Begin in een hoek en werk stap voor stap naar de andere kant, zodat je geen plekken overslaat. Heb je te maken met hardnekkige vlekken, laat de spray dan even kort inwerken voordat je begint met poetsen. Wil je het glas net dat beetje extra glans geven, dan kun je de doek op een gegeven moment ook vervangen door een prop krantenpapier. Dat geeft een verrassend mooi effect.

©Voyagerix - stock.adobe.com

2: Warm water met een scheut afwasmiddel

Heb je geen glasreiniger in huis of zijn je ramen uitzonderlijk vuil, dan is een emmer met warm water en een paar druppels afwasmiddel een uitstekende oplossing. Vul de emmer met schoon, warm water, voeg er een beetje afwasmiddel aan toe en maak de ramen schoon met een zachte spons of een niet-pluizende doek. Werk steeds van boven naar beneden om te voorkomen dat er druipsporen ontstaan. Zodra het raam helemaal is afgenomen, pak je een raamwisser om het water in vloeiende banen weg te trekken. Zorg ervoor dat je de wisser na elke haal even droogveegt, zodat er geen strepen achterblijven. Droog daarna de randen en hoeken na met een schone, pluisvrije doek.

Woon je in een gebied met hard water, dan is het slim om gedestilleerd water te gebruiken. Daarmee verklein je de kans op witte vlekken en kalkresten die anders zichtbaar kunnen opdrogen.

💡 Kies een bewolkte dag om je ramen te lappen. In de felle zon droogt het water namelijk sneller op, waardoor je meer kans hebt op strepen.

3: Voor een streeploos resultaat: azijn

Wie liever met natuurlijke middelen schoonmaakt, kan uitstekend terecht bij een oplossing van water en witte azijn. Meng één deel azijn met drie tot vier delen water in een lege plantenspuit, schud even goed en spray het mengsel royaal op de ramen. Gebruik een microvezeldoek of een oude, schone theedoek om het raam grondig te poetsen. Net als bij de glasreiniger kun je voor extra glans ook hier weer krantenpapier gebruiken om na te wrijven.

Azijn heeft als groot voordeel dat het vet en vuil oplost, en bovendien strepen tegengaat. Houd er wel rekening mee dat de geur tijdens het schoonmaken even sterk kan zijn. Gelukkig verdwijnt die snel zodra de ramen droog zijn. Zo houd je een fris en helder resultaat over, zonder chemische schoonmaakmiddelen.

💡 Vergeet de kozijnen niet! Een schoon raam in een vuil kozijn ziet er maar 'half af' uit.

Ook interessant: 10x (goedkoop!) je huis schoon met soda, groene zeep en azijn

4: Efficiënt werken met een raamwisser

Wil je vooral snel en efficiënt resultaat, dan is een raamwisser je beste bondgenoot. Begin met het wassen van het raam volgens een van de eerdere methodes, zet de raamwisser vervolgens in de bovenhoek en trek hem in een rechte, horizontale beweging naar de andere kant. Veeg de wisser na elke haal af met een droge doek, zodat vuil en water zich niet opnieuw over het glas verspreiden. Zorg er daarnaast voor dat je elke baan een klein beetje laat overlappen met de vorige, zodat er geen strepen of gemiste stroken ontstaan. Sluit af door de randen van het raam en de vensterbank droog te maken met een schone doek. Daarmee voorkom je dat er druppels of watervlekken achterblijven.

💡 Voor moeilijk bereikbare buitenramen kun je een telescopische raamwisser gebruiken.

©Brian Jackson

5: Houd je ramen bij door regelmatig te lappen

Tot slot een tip die misschien niet leuk klinkt, maar wel een groot verschil maakt: maak je ramen regelmatig schoon. Door ze vaker even snel af te nemen, voorkom je dat vuil en aanslag zich ophopen en vastkoeken. Dat betekent dat je minder hard hoeft te boenen en sneller klaar bent. Bovendien blijven je ramen langer helder, waardoor je altijd kunt genieten van een fris uitzicht. Mooier kunnen we het niet maken, wel een stuk makkelijker.

💡 Last van condens op je ramen? Ventileer wat vaker of verweeg een luchtontvochtiger.

Conclusie

Met deze tips en een beetje voorbereiding wordt ramen lappen een stuk eenvoudiger. Door slim te werken en de juiste schoonmaakmiddelen te gebruiken, zorg je ervoor dat je ramen er in no-time netjes uitzien!

Als de zomer ten einde loopt, verdwijnt bij veel mensen de aandacht voor de tuin. Toch is het najaar een van de belangrijkste periodes voor tuinonderhoud. Wie nu opruimt en snoeit, voorkomt extra werk in het voorjaar. En met het juiste gereedschap is dat makkelijker dan je denkt!

Partnerbijdrage - in samenwerking met Gardena

Vallende blaadjes, uitgebloeide planten, struiken en bomen die in de zomer flink zijn gegroeid – juist in het najaar vraagt de tuin om aandacht. Hieronder lees je welke klussen je nu kunt uitpakken en welk gereedschap daarbij van pas komt.

Snoeien: nu knippen is straks genieten

Veel vaste planten, struiken en jonge bomen groeien in de zomer flink door. Door ze in het najaar te snoeien, houd je ze in model en voorkom je dat zwakke of te lange takken bij de eerste storm afbreken. Snoeien is ook belangrijk voor de gezondheid van de plant: zo krijgen lucht en licht krijgen meer ruimte, wat schimmelvorming tegengaat.

Voor dunne takken en jong hout is een scherpe snoeischaar vaak al genoeg. De Gardena PremiumCut Flex is daar een goed voorbeeld van. Deze stevige bypass-schaar is bedoeld voor groen hout tot 24 mm dik. Dankzij de ergonomische handgreep en PowerCoating werk je nauwkeurig en hoef je geen extra kracht uit de oefenen. De coating zorgt er bovendien voor dat je de snoeischaar makkelijk schoon kunt maken en houden.

©Gardena

Gaat het om iets dikkere takken, bijvoorbeeld van struiken of jonge bomen, dan is een takkenschaar praktischer. De Gardena EasyCut S is een compacte en lichte takkenschaar met een sterke bypass-snede. Hij heeft een snoeidiameter van 4,5 centimeter. Dankzij zijn ergonomische ontwerp en zijn gewicht van net 900 gram kun je lekker vlot doorwerken.

💡Tip: snoei op een droge dag, zodat de snoeiwonden snel kunnen indrogen en je schimmel geen kans geeft.

©Gardena

Blad op het gazon? Tijd voor actie

Afgevallen bladeren horen bij de herfst, maar laat je ze liggen, dan gaan ze al snel tegen je werken. Zeker op het gazon vormen ze een natte, compacte laag die het gras verstikt. Mos en schimmels krijgen vrij spel, en in het voorjaar zie je de kale plekken terug. Blad opruimen is dus geen overbodige luxe.

Voor kleine oppervlakken of om gevallen blad uit borders en perken te halen is een hark vaak al voldoende. De Gardena combisystem bladhark is verstelbaar in breedte, van 30 tot 50 centimeter, zodat je hem kunt aanpassen aan de situatie. Smal bij struiken of tussen planten, breder op het gazon. Je klikt hem vast op een steel naar keuze, waardoor je ook prettig rechtop kunt blijven werken.

©Gardena

Wil je sneller klaar zijn, dan is een bladblazer of -zuiger handiger. De Gardena PowerJet Collect werkt op een 18V accu en combineert blazen en zuigen ineen. Je kunt bladeren dus op een hoop blazen óf ze direct opzuigen. Doe je dat laatste, dan zorgt de geïntegreerde hakselaar dat het bladafval meteen versnipperd wordt. Is de opvangzak vol, dan is het opgevangen materiaal meteen klaar voor op de composthoop of in de groenbak.

©Gardena

Liever geen herrie of gedoe met stroom? Dan is de Gardena bladverzamelaar een slim alternatief. Deze tuinruimer werkt volledig mechanisch: je duwt hem als een karretje over het gazon en de draaiende borstels vegen het blad naar binnen. Je hoeft dus niet meer zelf telkens te bukken om opgehoopt blad te verzamelen en weg te gooien. Het borstelmechanisme is in hoogte verstelbaar, afhankelijk van de ondergrond. Handig: je kunt hem ook gebruiken na het grasmaaien of verticuteren. En dat allemaal zonder lawaai!

En waar laat je al dat groenafval?

Tijdens het snoeien en harken verzamel je al snel een flinke berg groenafval. Takken, bladeren, uitgebloeide planten – het is handig om daar meteen een verzamelpunt voor te hebben. De Gardena pop-up tuinafvalzakbiedt uitkomst. Deze stevige, rechthoekige zak klapt vanzelf open en blijft goed rechtop staan. Daardoor kun je er gemakkelijk takken en blad in kwijt, zonder dat de zak steeds omvalt. Met een inhoud van 127 liter hoef je niet steeds heen en weer te lopen. Klaar? Dan vouw je de zak plat op, zodat hij weinig ruimte inneemt in de schuur of garage.

💡Tip: gebruik meerdere zakken om te scheiden wat je kunt composteren (bladeren, plantresten) en wat naar de gemeentelijke groenophaal moet (ziek of besmet plantmateriaal, dikke takken).

©Gardena

Het najaar als onderhoudsseizoen

Hoewel het in het najaar lijkt alsof de tuin tot rust komt, is dit juist het moment om dingen aan te pakken. Je zorgt dat de tuin winterklaar is, zodat je er in het voorjaar weer helemaal van kunt genieten. Bovendien werk je vaak in prettig weer: niet te heet, niet te droog, geen muggen meer. En zeg nou zelf: het voelt goed om de tuin netjes en opgeruimd achter te laten voordat de winter echt begint!

Met goed gereedschap wordt dat werk een stuk makkelijker. Gardena helpt daarbij, met alles van snoeischaren en bladverzamelaars tot stevige tuinafvalzakken. Het enige wat jij nog hoeft te doen, is aan de slag gaan.