Het was de afgelopen week veel in het nieuws: er gebeuren steeds meer ernstige ongelukken waarbij e-bikes betrokken zijn, vooral met 55-plusser. Inmiddels zijn er ook cijfers beschikbaar die laten zien om hoeveel mensen het gaat (je gaat ervan schrikken!). Wat kun je doen om veilig elektrische te fietsen? Moet er een helmplicht komen? En hoe kies je dan een goede fietshelm?

Eerst de cijfers …

Het is begrijpelijk dat traumachirurgen zich ongerust voelen over oudere e-bikers, zegt Martijntje Bakker, directeur-bestuurder van VeiligheidNL. Recente data uit het Letsel Informatie Systeem (LIS) van VeiligheidNL, kenniscentrum voor letselpreventie, laten zien dat het aantal bezoeken aan de spoedeisende hulp (SEH) vanwege ernstige verwondingen door fietsongelukken onder 55-plussers in de afgelopen tien jaar (2013-2022) met 54 procent is toegenomen.  Van de 55-plussers die ernstig letsel opliepen, kreeg bijna een derde (29 procent) te maken met hersenletsel als gevolg van het fietsongeval. In 2022 waren fietsers van 55 jaar en ouder verantwoordelijk voor 38.500 SEH-bezoeken. Dit komt overeen met 43 procent van het totaal aantal fietsers dat in 2022 op de SEH-afdeling is behandeld. Uit een vervolgstudie van LIS uit 2020-2021 blijkt dat de meerderheid van alle 55-plussers die op de SEH werden behandeld, op het moment van het ongeval op een elektrische fiets (58 procent) reed. Het LIS denkt niet dat dit percentage in 2023 gedaald zal zijn.

Zo verklein je de kans op ongelukken met je e-bike

Je hebt helaas geen invloed op wat andere weggebruikers doen, maar je kunt gelukkig zelf al wel het nodige doen om de kans op ongelukken te beperken:

• Pas je fietsgedrag aan de verkeerssituatie en de weg waarop je fiets aan.
• Een e-bike mag wettelijk maximaal 25 kilometer/uur gaan. Houd je aan die snelheidslimiet.
• Wees alert in het verkeer.
• Zorg dat je goed zichtbaar bent. Zorg dat je verlichting werkt en trek eventueel een fluorescerend hesje aan.
• 55+? Zorg dat je de fiets goed onder controle kunt houden. VeiligheidNL adviseert hiervoor bijvoorbeeld oefeningen om je spierkracht en je balans te versterken
• En, heel belangrijk: draag een fietshelm. Dat verlaagt de kans op hersenletsel met 30 procent. Op dit moment is een fietshelm nog niet verplicht, maar wat let je om wél een helm op te zetten?

©Stav&Alex | studio4pic

E-bike & verkeersveiligheid

Op ID.nl hebben we al vaker geschreven elektrische fietsen en verkeersveiligheid. Lees bijvoorbeeld Veilig rijden op een e-bike: zo fiets je zonder ongelukken en 3 tips om veilig te fietsen in het donker, maar ook E-bike onderhoud: essentiële tips. Onderhoud? Jazeker: ook goed onderhoud draagt bij aan je veiligheid. Want stel dat je remmen niet goed afgesteld (meer) zijn, of dat het profiel op je banden bijna helemaal weggesleten is: daarmee loop je meer kans op ongelukken!

Helmplicht e-bikes: ja of nee?

De berichtgeving over ernstige e-bike-ongelukken heeft de discussie over een eventuele helmplicht weer doen oplaaien. Fietsexperts zijn erover eens dat helmen echt een significant verschil kunnen maken, zoals je kunt zien in onderstaande video (waarin ook nog andere vragen over fietshelmen aan bod komen).

Wat je moet weten over fietshelmen

Een fietshelm dragen vermindert de kans op hersenletsel als je een ongeluk krijgt. Toch zijn er nog steeds veel fietsers (jong en oud, of dat nu op een e-bike is of op een gewone fiets) die er geen dragen. Dat komt omdat er een aantal misvattingen over bestaan. Mensen denken dat een fietshelm overbodig is op een gewone fiets, dat fietshelmen vaak vervangen moeten worden omdat ze worden aangetast door uv-licht (lees: de zon), dat kinderen onder de zes geen fietshelm kunnen dragen en dat in een fietsland als Nederland (waar iederéén kan fietsen, toch?) een helm eigenlijk helemaal niet nodig is. Maar al die aannames kloppen niet, zoals je kunt lezen in het artikel Ontkracht: misvattingen over fietshelmen. Wat je ook zeker even moet lezen is Waarom je je fietshelm moet vervangen na een ongeluk.

©Halfpoint - stock.adobe.com

Zo vind je de beste fietshelm voor jou

Bij het kopen van een fietshelm zijn er een aantal zaken belangrijk: het keurmerk, de maat, het soort fietser dat je bent, de levensduur van de helm en natuurlijk je budget. Dat leggen we uitgebreid uit in het artikel Hoe kies je de juiste fietshelm? We laten je hier wel al even zien hoe het precies zit met die maat.

Stappenplan: zo vind je de juiste maat fietshelm

Stap 1: Meet de omtrek van je hoofd op, ongeveer 2,5 centimeter boven je wenkbrauwen. Aan de hand van deze omtrek kun je in de maattabel hieronder opzoeken welke helmmaat officieel bij jou zou moeten passen.
Stap 2: Pas een helm in deze maat. Controleer of de helm goed op zijn plek blijft zitten, ook als het bandje nog los zit.
Stap 3: Hoe zit de helm? Hij moet stevig om je hoofd heen zitten, maar mag nergens knellen.
Stap 4: Controleer ook de sluiting bij je kin door te kijken of er daar twee vingers tussen je kin en het riempje passen. De kinband hoeft dus niet heel strak aan te zitten.

Kortom, meet eerst de hoofdomtrek, zoek de bijbehorende maat op en pas dan verschillende helmen tot je een exemplaar hebt gevonden dat lekker zit zonder te knellen. Zo weet je zeker dat je een goed passende fietshelm zit.

Conclusie

Veilig in het verkeer met een elektrische fiets? Je kunt er gelukkig zelf wel het nodige aan doen. Een fietshelm is daarbij iets waar je eens serieus over moet gaan nadenken, mocht je die nu nog niet dragen! 

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.