Moet jij je vader, oma of een ander familielid vaak helpen met zijn of haar smartphone? Dan is dit artikel precies wat je nodig hebt. We leggen uit hoe je met een paar eenvoudige instellingen een telefoon gebruiksvriendelijker maakt voor senioren. Zo kunnen zij hun smartphone gemakkelijker gebruiken, zonder jou steeds om hulp te hoeven vragen.

Lees ook: Zo vind je de beste tablet voor senioren

💡 Tip vooraf: overleg alles met de gebruiker

Het is handig om aanpassing van de instellingen samen en in overleg te doen met je (groot)ouders, oom of tante. Daardoor leert diegene meteen waar de belangrijkste applicaties staan en hoe je bepaalde functies gebruikt. Doe desnoods voor hoe je een contactpersoon belt, een bericht stuurt of een foto maakt.

Opruimen van het startscherm

Smartphones zijn onder andere lastig in gebruik omdat je er zo ontzettend veel mee kunt. Maar een groot deel van de ouderen maakt vaak alleen gebruik van de basisfuncties en standaardapplicaties. Een overvloed aan icoontjes voor programma's en instellingen kan daardoor verwarrend werken. Dit probleem wordt versterkt doordat nieuwe telefoons vaak vol staan met voorgeïnstalleerde apps. Je maakt het al een stuk makkelijker door applicaties die niet gebruikt worden te verwijderen.

Tekst vergroten

Tekst en icoontjes op een smartphone zijn vaak klein en daardoor niet altijd goed leesbaar. Gelukkig kun je dit aanpassen via de instellingen. Zowel op iOS als Android vind je een optie om de lettergrootte te vergroten. Daarnaast is er een aparte instelling om de grootte van het scherm en de icoontjes aan te passen.

🤖 Android

Androidgebruikers vinden deze opties onder Instellingen en Toegankelijkheid. Daaronder is een menu dat Weergavegrootte en tekst heet. In dit scherm vind je een slider voor de lettergrootte en de weergavegrootte. Daaronder staan nog meer instellingen om de leesbaarheid te verbeteren, zoals alle tekst dikgedrukt maken en het contrast verhogen.

🍎 iOS

Applegebruikers gaan naar Instellingen, selecteren Beeldscherm en helderheid en klikken op Tekstgrootte om de leesbaarheid te verbeteren. Door bij Weergavezoom te kiezen voor Grotere tekst wordt alles op het scherm groter weergegeven.

Volume instellen

Naarmate we ouder worden, kan ons gehoor wat minder goed worden. Daarom is het belangrijk dat meldingen, alarmen en het spreekvolume van een smartphone luid en duidelijk zijn. Gelukkig kun je voor elk type geluid apart het volume instellen, zodat alles goed hoorbaar blijft.

🤖 Android

Ga naar Instellingen, kies Geluid en trillingen en pas het volume van onder andere media en de ringtone onafhankelijk van elkaar aan. Bij de meeste smartphones kun je dit menu ook openen door de volumeknoppen aan de zijkant in te drukken.

🍎 iOS

Via Instellingen en dan Horen en voelen kom je in het menu terecht om het geluid aan te passen. Net zoals bij Androidtelefoons kom je hier ook als je de volumebuttons aan de zijkant kort ingedrukt houdt.

Om juist te voorkómen dat het volume onbedoeld wordt aangepast met de knoppen aan de zijkant zet je in hetzelfde menu Wijzig met knoppen uit. Bij de meeste Androidtelefoons moet je daar een losse applicatie voor downloaden, dus wat dat betreft is het op een iPhone makkelijker.

Snelkoppelingen voor favoriete contacten

Veel ouderen bellen en appen met slechts een handjevol mensen. Voor het gemak kun je de meest gebelde contacten als losse snelkoppeling op het hoofdscherm plaatsen. Met een enkele klik op het icoontje wordt die contactpersoon gebeld.

🤖 Android

Houd je vinger kort op het hoofdscherm tot een menu verschijnt en klik op Widgets en daarna op Contacten. Kies Direct bellen 1 x 1 en sleep het icoon op de gewenste plek op het hoofdscherm. Kies daarna een contactpersoon.

🍎 iOS

Open de Opdrachten-app en klik op het plusicoontje rechts bovenin. Selecteer Telefoon en vervolgens de contactpersoon in kwestie. Daarna zet je de snelkoppeling op de gewenste positie.

💡Beveilig de telefoon

Met een vingerafdrukscanner, wachtwoord, pincode, patroon of gezichtsherkenning kun je voorkomen dat iedereen zomaar toegang heeft tot een smartphone. Zorg ervoor dat deze beveiliging is ingeschakeld en dat de gebruiker weet hoe deze werkt.

Nuttige apps en functies

Voor een deel van de senioren is een telefoon niet meer dan een apparaat waarmee je mensen belt. Maar een smartphone kan veel meer. Laat bijvoorbeeld zien hoe je een tekstbericht stuurt, een foto maakt of iets in de agenda zet (natuurlijk alleen als je denkt dat de persoon in kwestie het gaat gebruiken). Daarnaast zijn er voor ouderen speciale applicaties en functies, zoals:

🍌 Een valalarm

📖 Automatisch voorlezen van tekst voor slechtzienden

💊 Een herinnering om medicatie in te nemen

Probeer vooral mee te denken met de persoon die de telefoon gebruikt. Wat heeft hij of zij nodig?

Conclusie

Met de tips en instellingen uit dit artikel zorg je ervoor dat senioren in je omgeving meer plezier van hun smartphone hebben. Door ze duidelijk uit te leggen wat je precies aanpast en hoe je dat doet, zorg je er ook voor dat ze hun telefoon wat beter gaan begrijpen. Fijn voor hen én fijn voor jou!

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!