Moet jij je vader, oma of een ander familielid vaak helpen met zijn of haar smartphone? Dan is dit artikel precies wat je nodig hebt. We leggen uit hoe je met een paar eenvoudige instellingen een telefoon gebruiksvriendelijker maakt voor senioren. Zo kunnen zij hun smartphone gemakkelijker gebruiken, zonder jou steeds om hulp te hoeven vragen.

Lees ook: Zo vind je de beste tablet voor senioren

💡 Tip vooraf: overleg alles met de gebruiker

Het is handig om aanpassing van de instellingen samen en in overleg te doen met je (groot)ouders, oom of tante. Daardoor leert diegene meteen waar de belangrijkste applicaties staan en hoe je bepaalde functies gebruikt. Doe desnoods voor hoe je een contactpersoon belt, een bericht stuurt of een foto maakt.

Opruimen van het startscherm

Smartphones zijn onder andere lastig in gebruik omdat je er zo ontzettend veel mee kunt. Maar een groot deel van de ouderen maakt vaak alleen gebruik van de basisfuncties en standaardapplicaties. Een overvloed aan icoontjes voor programma's en instellingen kan daardoor verwarrend werken. Dit probleem wordt versterkt doordat nieuwe telefoons vaak vol staan met voorgeïnstalleerde apps. Je maakt het al een stuk makkelijker door applicaties die niet gebruikt worden te verwijderen.

Tekst vergroten

Tekst en icoontjes op een smartphone zijn vaak klein en daardoor niet altijd goed leesbaar. Gelukkig kun je dit aanpassen via de instellingen. Zowel op iOS als Android vind je een optie om de lettergrootte te vergroten. Daarnaast is er een aparte instelling om de grootte van het scherm en de icoontjes aan te passen.

🤖 Android

Androidgebruikers vinden deze opties onder Instellingen en Toegankelijkheid. Daaronder is een menu dat Weergavegrootte en tekst heet. In dit scherm vind je een slider voor de lettergrootte en de weergavegrootte. Daaronder staan nog meer instellingen om de leesbaarheid te verbeteren, zoals alle tekst dikgedrukt maken en het contrast verhogen.

🍎 iOS

Applegebruikers gaan naar Instellingen, selecteren Beeldscherm en helderheid en klikken op Tekstgrootte om de leesbaarheid te verbeteren. Door bij Weergavezoom te kiezen voor Grotere tekst wordt alles op het scherm groter weergegeven.

Volume instellen

Naarmate we ouder worden, kan ons gehoor wat minder goed worden. Daarom is het belangrijk dat meldingen, alarmen en het spreekvolume van een smartphone luid en duidelijk zijn. Gelukkig kun je voor elk type geluid apart het volume instellen, zodat alles goed hoorbaar blijft.

🤖 Android

Ga naar Instellingen, kies Geluid en trillingen en pas het volume van onder andere media en de ringtone onafhankelijk van elkaar aan. Bij de meeste smartphones kun je dit menu ook openen door de volumeknoppen aan de zijkant in te drukken.

🍎 iOS

Via Instellingen en dan Horen en voelen kom je in het menu terecht om het geluid aan te passen. Net zoals bij Androidtelefoons kom je hier ook als je de volumebuttons aan de zijkant kort ingedrukt houdt.

Om juist te voorkómen dat het volume onbedoeld wordt aangepast met de knoppen aan de zijkant zet je in hetzelfde menu Wijzig met knoppen uit. Bij de meeste Androidtelefoons moet je daar een losse applicatie voor downloaden, dus wat dat betreft is het op een iPhone makkelijker.

Snelkoppelingen voor favoriete contacten

Veel ouderen bellen en appen met slechts een handjevol mensen. Voor het gemak kun je de meest gebelde contacten als losse snelkoppeling op het hoofdscherm plaatsen. Met een enkele klik op het icoontje wordt die contactpersoon gebeld.

🤖 Android

Houd je vinger kort op het hoofdscherm tot een menu verschijnt en klik op Widgets en daarna op Contacten. Kies Direct bellen 1 x 1 en sleep het icoon op de gewenste plek op het hoofdscherm. Kies daarna een contactpersoon.

🍎 iOS

Open de Opdrachten-app en klik op het plusicoontje rechts bovenin. Selecteer Telefoon en vervolgens de contactpersoon in kwestie. Daarna zet je de snelkoppeling op de gewenste positie.

💡Beveilig de telefoon

Met een vingerafdrukscanner, wachtwoord, pincode, patroon of gezichtsherkenning kun je voorkomen dat iedereen zomaar toegang heeft tot een smartphone. Zorg ervoor dat deze beveiliging is ingeschakeld en dat de gebruiker weet hoe deze werkt.

Nuttige apps en functies

Voor een deel van de senioren is een telefoon niet meer dan een apparaat waarmee je mensen belt. Maar een smartphone kan veel meer. Laat bijvoorbeeld zien hoe je een tekstbericht stuurt, een foto maakt of iets in de agenda zet (natuurlijk alleen als je denkt dat de persoon in kwestie het gaat gebruiken). Daarnaast zijn er voor ouderen speciale applicaties en functies, zoals:

🍌 Een valalarm

📖 Automatisch voorlezen van tekst voor slechtzienden

💊 Een herinnering om medicatie in te nemen

Probeer vooral mee te denken met de persoon die de telefoon gebruikt. Wat heeft hij of zij nodig?

Conclusie

Met de tips en instellingen uit dit artikel zorg je ervoor dat senioren in je omgeving meer plezier van hun smartphone hebben. Door ze duidelijk uit te leggen wat je precies aanpast en hoe je dat doet, zorg je er ook voor dat ze hun telefoon wat beter gaan begrijpen. Fijn voor hen én fijn voor jou!

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.