Werken met OS X 10.9 Mavericks
Een Mac is voor velen een goed alternatief voor een Windows-pc vanwege het gebruiksgemak, de integratie van software en hardware, en de mooie vormgeving. Toch is het wel even wennen als je jarenlang met Windows hebt gewerkt. We laten je zien dat een overstap best meevalt.
De laatste versie van het besturingssysteem voor de Mac heeft voor het eerst in tien jaar geen kattennaam. Na OS X Mountain Lion, ook wel bekend als OS X 10.8, heeft Apple gekozen voor de naam Mavericks met bijbehorend versienummer 10.9. Eerder heb je al kunnen lezen hoe positief we waren over OS X 10.9 Mavericks, we beloonden de inspanningen van Tim Cook en zijn team met bijna de maximale vijf sterren.
Apple brengt ongeveer elk anderhalf jaar een update uit van OS X. Voorheen kostten deze updates geld, maar de update van OS X 10.9 Mavericks is geheel gratis. Naast de grote updates, vergelijk het met een update van Windows 7 naar Windows 8, brengt Apple per versie een aantal sub-versies uit met bijgewerkte firmwaredrivers, patches en kleine verbeteringen. Deze updates worden aangegeven met een extra nummer, een update heet bijvoorbeeld 10.9.4. Updates en sub-versies installeer je vanuit de Mac App Store, dit is standaard geïnstalleerd op de Mac.
Het downloaden van OS X 10.9 Mavericks kan even duren, het besturingssysteem is ruim 5 gigabyte groot. Sub-versies zijn meestal zo tussen de 200 en 500 megabyte. Voor elke update is een herstart noodzakelijk.
©PXimport
Het nieuwe besturingssysteem installeer je vanuit de Mac App Store.
01 Kennismaking
Zodra je voor het eerst achter een Mac met OS X 10.9 zit, valt het op dat een paar dingen er anders uit zien dan op je Windows-systeem. Onderaan vind je het Dock, dit is een balk waar je veelgebruikte programma's terugvindt. Je ziet dat een programma actief is als er een bolletje onder staat. Helemaal links zie je het programma Finder. Dit is het equivalent van Windows Verkenner en is altijd actief. Met de toetscombinatie Cmd+N open je een nieuw venster.
Nieuw in Mavericks is dat je met Cmd+T een tabblad opent in Finder. Sluit je een externe schijf aan, dan verschijnt deze in de linkerkolom van Finder. Helemaal bovenin vind je het menu. Rechts zie je de tijd en of je een actieve internetverbinding hebt, helemaal links vind je het Apple-menu. Vanuit het Apple-menu zet je de Mac uit of lees je systeeminformatie.
De rest van de teksten in het bovenste menu zijn afhankelijk van het geopende programma. Open bijvoorbeeld browser Safari en het menu van Safari is bovenin zichtbaar. Dit is wezenlijk anders dan in Windows en vergt enige gewenning. Je ziet ook dat het sluiten van een venster met de rode knop linksboven in het venster gebeurt, dit in tegenstelling tot het kruisje in de rechterbovenhoek in Windows.
Groot verschil is eveneens dat het sluiten van een venster geen effect heeft op het programma. Sluit bijvoorbeeld het Safari-venster, het menu van Safari blijft zichtbaar bovenin, het programma is dus nog geopend en je hebt slechts het venster gesloten.
©PXimport
Het uiterlijk van OS X Mavericks: onderin het Dock, bovenin het menu.
02 Programma's
Het configuratiescherm heet in OS X Systeemvoorkeuren en je vindt het in het Dock. Hier maak je bijvoorbeeld een nieuwe gebruiker aan in het menu Gebruikers en groepen. Wil je iets zoeken op je Mac, dan klik je op het vergrootglas in het menu bovenin, Spotlight zoekt naar bestanden, mappen en teksten in documenten. De Mac App Store gebruik je om programma's voor je Mac te downloaden, maar staat een programma niet in de App Store, dan kun je het ook middels een normaal installatieprogramma van een website of dvd installeren.
Als je een venster minimaliseert, verschijnt het rechtsonder naast het Dock. Klik er weer op en het wordt gemaximaliseerd. Een bestand verwijder je door op Cmd+backspace te drukken, je hoort het geluid van een propje papier dat in een prullenmand wordt gegooid. Wil je de prullenbak legen, ga dan naar Finder en selecteer Finder / Leeg prullenmand. Als een programma niet in het Dock staat, vind je het terug door in Finder links op Programma's te klikken. Je documenten-map vind je hier terug, evenals een map waar gedownloade bestanden worden bewaard.
©PXimport
Het configuratiescherm in OS X heet Systeemvoorkeuren.
Gebundelde software
Een groot voordeel van OS X 10.9 Mavericks is dat het boordevol nuttige software zit. Met iTunes speel je bijna alle audiobestanden af, met QuickTime Player maak je snelle bewerkingen in een video. Voorvertoning is een programma om onder andere pdf-bestanden mee te lezen en samen te voegen, FaceTime is een soort Skype en met Berichten verstuur je gratis berichten naar een andere Mac, iPhone of iPad. Nieuw in Mavericks is de app Kaarten, die ken je wellicht van de iPhone of iPad.
Met AirDrop verstuur je eenvoudig bestanden naar een andere Mac, iPhone of iPad in de buurt. Als je een nieuwe Mac koopt, krijg je er nog veel meer gratis bij. Zoals het pakket iLife: iMovie is een goed videobewerkingsprogramma, met GarageBand neem je muziek op of mix je een volledige dancetrack, en iPhoto is een fotobewerkingsprogramma. Sinds OS X 10.9 Mavericks krijg je het iWork-pakket er ook nog eens gratis bij. Dit is Apples tegenhanger van Office: met tekstverwerker Pages, spreadsheet-programma Numbers en presentatie-programma Keynote.
©PXimport
Kaarten is één van de nieuwe toevoegingen aan het besturingssysteem van Apple.
03 Bestandsindeling en schijfstructuur
Het grootste verschil met een Windows-pc is de bestandsindeling van OS X. Een Windows-programma dat eindigt met de extensie .exe kun je niet installeren op een Mac. Dit betekent bijvoorbeeld dat als je Microsoft Office voor de pc hebt aangeschaft, je dit niet kunt installeren op een Mac. Je hebt hiervoor de speciale Mac-versie nodig.
Het installeren en verwijderen van programma's gaat op een Mac wel stukken eenvoudiger, kleinere software hoef je niet eens te installeren. Je sleept het programma gewoon naar je harde schijf en opent het. Je moet echter wel even in de systeeminstellingen aangeven dat je ook programma's buiten de Mac App Store om wil installeren.
Wil je een programma verwijderen, ga dan naar Programma's in Finder en sleep het bestand naar de prullenbak. Een Mac-schijf heeft ook een andere schijfindeling, dit is vooral interessant om te weten als je een usb-drive of harde schijf wil gebruiken om bestanden van een Mac naar een pc te kopiëren of omgekeerd. Een pc is als FAT of exFAT geformatteerd, een Mac gebruikt het systeem Mac OS (journaled). Een Mac kan zonder problemen een pc-geformatteerde schijf lezen, omgekeerd is dit problematischer. Om een schijf op beide systemen leesbaar te maken, moet je het als FAT formatteren.
Op een Mac typ je in Spotlight Schijfhulpprogramma in en klik erop. Sluit een lege harde schijf of usb-drive aan en selecteer het aan de linkerkant. Kies voor Wissen, selecteer achter Structuur de optie MS-DOS (FAT) en klik op Wis. Je kunt ook kiezen voor ExFAT, maar dit geeft bij sommige gebruikers in Mavericks problemen.
©PXimport
Een programma als Firefox hoef je niet te installeren, je sleept het gewoon naar je programmamap.
©PXimport
Formatteer een schijf als FAT als je wil dat de schijf op beide systemen zichtbaar is.
04 Gegevens overzetten
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, kun je je Windows-documenten gewoon lezen op een Mac. De iWork-bundel kan Excel-, Word- en PowerPoint-bestanden lezen en je kunt ze ook weer in deze formaten opslaan. Heb je het iWork-pakket nog niet geïnstalleerd, dan kun je toch gewoon de bestanden inzien met OS X 10.9 Mavericks.
Ook afbeeldingen, muziekbestanden en andere documenten vormen geen enkel probleem, tenzij de documenten gemaakt zijn met een specifiek programma dat alleen voor de pc wordt aangeboden, maar dit zal slechts in een enkele situatie het geval zijn. Wil je je instellingen overzetten van een Windows-pc naar een Mac, download dan het programma Windows-migratie-assistent voor je Windows-systeem.
©PXimport
Apple maakt het je makkelijk om over te stappen door speciale Windows-software aan te bieden.
05 Randapparatuur
De meeste randapparatuur werkt ook gewoon op een Mac. Voor heel veel apparaten, zoals printers of scanners hoef je zelfs geen aparte drivers te installeren, OS X 10.9 Mavericks herkent automatisch dat je een printer hebt aangesloten en zonder dat je er over na hoeft te denken, installeert de Mac de bijbehorende drivers. In de praktijk levert dit bijna nooit een probleem op.
Ook toetsenborden, muizen en andere bluetooth-apparatuur wordt gewoon herkend op de Mac. Bij oudere apparatuur raadpleeg je het beste even de fabrikanten-website, het kan zijn dat sommige oude apparaten niet worden ondersteund door OS X 10.9.
©PXimport
Mavericks herkent automatisch een aangesloten printer of netwerkprinter en installeert eventueel zelf de benodigde drivers.
Sneltoetsen
Eigenlijk kun je alle bekende Windows-sneltoetsen één-op-één vertalen als je Ctrl vervangt door de Mac-toets Cmd. Cmd+C is kopiëren, Cmd+V is plakken. Omdat een programma in OS X geopend kan zijn zonder dat er een document actief is, zijn er twee sneltoetsen om een venster te sluiten.
Met Cmd+W sluit je het document of venster. Met Cmd+Q sluit je het hele programma en daarmee alle vensters. Wisselen tussen programma's doe je met Cmd+Tab en een schermafbeelding maak je met Shift+Cmd+3. Reageert een programma niet meer, druk dan op Alt+Cmd+Escape, selecteer het programma en kies voor Forceer stop. Spotlight activeer je door op Cmd+Spatiebalk te drukken.
©PXimport
Reageert een programma niet meer, sluit het dan af met het bevel Forceer stop.
06 Makkelijk
Overstappen naar een Mac is niet lastig en je zult merken dat Apple het je als Windows-gebruiker zo makkelijk mogelijk wil maken. Het bedrijf biedt informatie op de website voor overstappers en een programma als Windows-migratie-assistent helpt je bij het overzetten van je documenten naar de Mac.
Op een Mac kun je vrijwel alle documenten openen zonder dat je hiervoor iets extra's moet installeren. Het enige verschil is dat door de bestandsindeling en schijfstructuur specifieke Windows-programma's niet op een Mac zijn te instellaren. Gelukkig biedt bijna elke fabrikant tegenwoordig ook een Mac-versie aan, soms zelfs zonder dat je hiervoor extra moet betalen. Denk er verder aan dat je je harde schijven als FAT-systeem formatteert zodat je schijf op zowel een pc als een Mac kunt gebruiken.
©PXimport
Finder, met links verschillende locaties en aangesloten schijven. In OS X 10.9 Mavericks is het nu ook mogelijk meerdere tabbladen open te hebben.
