ACHTERGROND - Een van de bijzondere gevolgen van mijn werk is dat ik meer apparaten dan de gemiddelde persoon in mijn bezit heb. Toen de iPhone 4s van een vriendin kapot ging, aarzelde ik geen moment om mijn kelder te bezoeken en mijn oude iPhone 4 voor haar op te zoeken.

Nadat ik de fabrieksinstellingen van de telefoon hersteld had en het apparaat geüpgraded had naar iOS 7, merkte ik dat de gebruikersinterface wat traag aanvoelde en dat de batterij minder lang meeging dan vroeger. Het was bruikbaar, maar het was niet bepaald het geweldig snelle apparaat dat ik me herinnerde. Probeerde Apple mij iets te vertellen door me te laten upgraden naar een besturingssysteem dat te groot was voor mijn handset?

Productcyclussen

Het concept van 'geplande veroudering' is niet nieuw: Dit gaat helemaal terug tot 1932, toen het concept werd gebruikt voor een simpele regeling waarbij de overheid een beperkte houdbaarheid voor producten oplegde in de hoop de wereld uit de Grote Depressie te halen.

De term dook opnieuw op in 1954, toen industrieel ontwerper Brooks Stevens - die onder andere de beroemde Oscar Mayer Wienermobile ontworpen heeft - het gebruikte om te verwijzen naar het continu proberen te verbeteren en opnieuw uitvinden van producten in een poging om consumenten te beïnvloeden om hun aankopen vaker te vervangen.

©PXimport

Stevens's interpretatie van geplande veroudering is een drijvende kracht in moderne economieën, en is door vrijwel elke fabrikant overgenomen - waaronder natuurlijk Apple; het is de reden waarom de iPhone een lanceringscyclus van twee jaar heeft, waarbij elke versie van de handset enorme cosmetische verschillen heeft ten opzichte van de voorgaande modellen. Ten slotte is het een poging om bestaande klanten te overtuigen om hun hardware regelmatig te vervangen.

Door de jaren heen heeft geplande veroudering echter een sinistere betekenis gekregen, waarbij er gesuggereerd wordt dat het voortijdig falen van producten doelbewust gepland wordt, of dat producten dusdanig aangepast worden dat ze na verloop van tijd onbruikbaar worden. De iPhone is hier de afgelopen jaren een aantal keren van beschuldigd, met name door New York Times columniste Catherine Rampell, die het "The Apple Trap" noemt.

Hier gaan we weer

Rampells argument - en soortgelijke argumenten van andere schrijvers - komt neer op twee factoren: De eerste is dat Apple's mobiele apparaten componenten bevatten, zoals de batterij, die volgens een specifiek schema slijten waardoor ze steeds minder bruikbaar worden, net op het moment dat de nieuwe modellen op de markt komen. Op die manier worden klanten misleid, omdat ze hierdoor denken dat het tijd is om een nieuwe telefoon of tablet te kopen.

Batterijen slijten inderdaad na verloop van tijd. Apple zegt dat een iPhone batterij 400 keer volledig kan worden opgeladen voordat hij 20 procent van zijn oorspronkelijke capaciteit verliest. Dus als je je telefoon dagelijks helemaal laat leeglopen en opnieuw oplaadt, heeft hij na iets meer dan een jaar slechts 80 procent van zijn oorspronkelijke capaciteit, en na een paar jaar zal dit waarschijnlijk slechts 50 procent zijn.

©PXimport

Het is niet verwonderlijk dat dit te vergelijken is met de rest van de sector. Het is simpelweg een beperking van de onderliggende technologie zelf. De gemiddelde levensduur van de batterij valt inderdaad toevallig samen met een productcyclus van twee jaar - iets waar Tim Cook ongetwijfeld niet van wakker ligt - maar een batterij die langer meegaat is niet alleen duurder, hij weegt ook meer en is groter. Dat is een nadeel voor apparaten waarbij draagbaarheid een belangrijk marketingpunt is.

De tweede factor van Rampells argument is dat iPhones na verloop van tijd trager worden. Zoals ik aan het begin van het artikel al zei, dit lijkt te kloppen - maar de redenen zijn wat subtieler dan dat Apple gewoonweg probeert om klanten een nieuw apparaat te laten aanschaffen.

Hardware brengt software voort

In de eerste plaats, mobiele hardware ontwikkelt zich in een zeer hoog tempo. De originele iPhone was op bijna elk vlak zeer beperkt: Hij bevatte een trage processor, weinig RAM, en een besturingssysteem dat slim ontworpen was zodat er niet teveel druk op de batterij werd gelegd. De iPhone 5s daarentegen, bevat wat Apple beschrijft als "desktopklasse" CPU en GPU units met meerdere kernen die zeer hoge prestaties leveren.

©PXimport

Deze sprongen die mobiele apparaten de afgelopen jaren gemaakt hebben moeten op een gegeven moment wel vertragen, net als dat gebeurde bij hun tegenhangers in de desktop wereld. Fabrikanten brengen een nieuwe iteratie snel op de markt wanneer er een duidelijke vooruitgang merkbaar is, waardoor er in een korte periode significante veranderingen optreden. Een voorbeeld: Ik gebruik de iOS 8 beta op mijn twee jaar oude iPhone 5, en het voelt niet veel trager aan dan iOS 7.

Hardware-verbeteringen hebben ook een invloed op softwareontwikkeling, aangezien programmeurs zich kunnen richten op geavanceerdere functionaliteit in plaats van te moeten omgaan met de beperkingen van de CPU-snelheid en het beschikbare geheugen.

Bekijk het eens als volgt: Als je een piepklein autootje moet volladen voor een lange reis ben je veel tijd kwijt aan het beperken van de hoeveelheid bagage zodat alles in de kofferbak past. Maar als je een enorme vrachtwagen ter beschikking hebt, kun je je tijd besteden aan het inpakken van wat extra kleding, en misschien zelfs wat bordspellen om je reis aangenamer te maken.

Evolutie aan het werk

Het is niet anders voor software engineers: De geschiedenis van het programmeren is bezaaid met verhalen over bovenmenselijke inspanningen om code in uiterst beperkte apparaten te laten passen - zelfs het oorspronkelijke Macintosh team heeft met dit probleem te maken gehad.

Naarmate de beperkingen verdwijnen, kan de ontwikkeling gericht worden op meer en betere functionaliteit - maar wanneer die functionaliteit op oudere apparaten wordt teruggeplaatst, zul je vanwege die hardwarebeperkingen ongetwijfeld met tragere prestaties te maken krijgen. Het alternatief is natuurlijk deze software niet op oudere apparaten te laten draaien - maar dan zullen we ongetwijfeld een heleboel artikelen tegenkomen waarin Apple ervan beschuldigd wordt gebruikers te forceren te upgraden door ze geen up-to-date software te laten draaien. (Een beschuldiging die verrassend weinig fabrikanten van Android-apparaten naar het hoofd geslingerd krijgen, gezien de moeilijkheid om veel van die handsets te updaten.)

Om de boel nog verwarrender te maken, worden sommige functies niet beïnvloed door verbeteringen in de snelheid van de onderliggende hardware. Bijvoorbeeld, het scherm wordt met maximaal 60 frames per seconde ververst, onafhankelijk van de snelheid van het apparaat. Als je een oude iPhone met een nieuwe vergelijkt heeft het menselijk brein te kampen met het schijnbare contrast tussen het feit dat animaties op beide modellen vaak erg soepel zijn, en het feit dat handelingen die beslag leggen op de CPU merkbaar langer zullen duren op het oudere model.

Uiteindelijk is de geplande veroudering waar experts zo graag hun afkeuring over laten horen niet veel meer dan de natuurlijke evolutie van een productlijn die minder dan een decennium oud is. Apple heeft niet meer schuld aan het creëren en managen van een productcyclus dan enige andere fabrikant, en het bedrijf zal hier waarschijnlijk nog lang mee blijven doorgaan - op zijn minst totdat de verbeteringen tussen iteraties beginnen af te vlakken, zoals dat gebeurd is op de desktopmarkt.

Maar wees niet bang: De behoefte aan voortdurende groei zal uiteindelijk de stimulans vormen voor de volgende grote sprong in de wereld van de informatica, en we zullen het ongetwijfeld over geplande veroudering hebben betreffende wat voor nieuwe gadget Apple en de rest van de technologie sector zal ontwikkelen.

De Dyson OnTrac is een koptelefoon die alles heeft: moderne looks, een lange batterijduur, goed geluid en veel slimme functies. Dat alles was ruim voldoende reden om de koptelefoon eens door het Review.nl Testpanel te laten proberen, en te vragen wat zij ervan vinden. De resultaten van die testperiode vind je in dit artikel.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Dyson

Eerst kort iets over de koptelefoon zelf. Dat de Dyson OnTrac een premium koptelefoon is, merk je al meteen als je 'm uit de doos haalt. De oorkussens zijn extra zacht en het gewicht is door de unieke plaatsing van de accu perfect verdeeld, zodat hij altijd goed op je hoofd zit. Bovendien kun je kiezen tussen verschillende kleuren oorkussens en buitenkappen, dus je kunt je eigen kleurencombinatie maken.

Qua geluid kan de OnTrac zich meten met de besten. De ingebouwde speaker is in de ideale hoek naar je oren gericht, zodat het geluid altijd perfect binnenkomt. Hoge noten of lage bastonen, de OnTrac draait er zijn hand niet voor om. Het audiobereik is breder dan bij veel andere koptelefoons, namelijk 6Hz tot 21 kHz, en bovendien kun je de audio-instellingen in de app aanpassen naar je eigen smaak.

Noise cancelling

Uiteraard biedt de OnTrac ook noise cancelling tot 40dB, en daar heeft Dyson erg zijn best op gedaan. De oorkussens zijn voorzien van acht microfoons die het geluid van buiten opvangen en het tegengeluid terug je oren insturen, zodat je er vrijwel niets meer van hoort. In de stad, in het OV, je kunt overal rustig genieten van je muziek of podcast. Andersom werkt het ook: de Awareness-modus versterkt geluiden van buitenaf juist.

Je druk maken of je nog wel genoeg batterijduur over hebt voor een hele dag is ook niet nodig. De koptelefoon gaat tot wel 55 uur mee op een enkele lading, zelfs als je noise cancelling hebt ingeschakeld. Bovendien laadt de accu binnen tien minuten genoeg op om weer ruim twee uur verder te kunnen. Zo weet je zeker dat je de hele dag door kunt.

Tot zover de specificaties. Wat vindt het Review.nl Testpanel van de Dyson OnTrac?

©Dyson

Looks

Het uitpakken van de Dyson OnTrac was voor het testpanel meteen al een feestje. "Op het moment dat je de koptelefoon uit de verpakking haalt, zie je meteen de kwaliteit van de gebruikte materialen", zegt een van de testers. Een ander is het daarmee eens: "Goede afwerking, mooie kleuren, kwalitatief materiaal en een luxe design."

Dat de kleuren zelf aan te passen zijn, viel ook goed bij het testpanel. "Wat ik echt leuk vind," verwoordt een van de leden het, "is dat je de koptelefoon kunt customizen naar je eigen smaak met verschillende kleuren oorkussens. Ook de buitenzijde van de oorschelpen kun je vervangen."

Comfort en gebruik

Een koptelefoon die je de hele dag gebruikt, moet natuurlijk comfortabel zitten, en ook daar gooit de OnTrac hoge ogen. "Het design is comfortabel", zegt een van de testers. "Dat is perfect voor langdurig gebruik zonder ongemak."

Voor een koptelefoon is de Dyson aan de zware kant, maar door de goede pasvorm vonden de testers geen enkel probleem: "Je voelt meteen dat de OnTrac relatief zwaar is, maar bij het testen bleek ik daar totaal geen last van te hebben. De koptelefoon zit prettig en de oorkussens zijn lekker zacht."

Een enkele tester had wat moeite met het goed bedienen van de knoppen op de oorschelpen, al was dat vooral een persoonlijke kwestie.

©Dyson

Geluid en noise cancelling

Natuurlijk draait het uiteindelijk allemaal om het geluid, en we kunnen wel stellen dat het testpanel op dat gebied lyrisch is. "Het geluid is uitstekend", meldt een tester in de review. "Het basgeluid en het geluid van muziekinstrumenten zijn helder en overheersen niet. Het is heel fijn om naar muziek te luisteren." Een andere tester is het daarmee eens: "Het geluid is helder en gebalanceerd, met zowel diepe bassen als heldere hoge tonen."

Ook de ingebouwde noise cancelling wordt erg gewaardeerd. Een van de testers verwoordt het simpel: "Wat de noise cancelling betreft: die is uitzonderlijk goed. Hij blokkeert effectief storende geluiden." En een andere tester: "De noise cancelling is heel goed. Je wordt volledig afgesloten van geluid in je omgeving, zodat je niet afgeleid wordt en beter naar je eigen muziek kunt luisteren."

Accu en connectiviteit

De Dyson heeft op papier een zeer goede accuduur, en in de praktijk kwam dat er ook zeker uit. "De batterij gaat verrassend lang mee, zelfs bij intensief gebruik", vertelt een van de testers, en een ander beaamt dat: "De accuduur van 55 uur is zeer goed, dus hij hoeft niet veel aan de lader te hangen."

Het verbinden met bluetooth ging in de meeste gevallen ook goed: "Bij gebruik hoef je alleen de koptelefoon aan te zetten", vertelt een tester uit eigen ervaring. "Dan kun je bij het openen van je muziek-app of streamingservice al meteen luisteren."

Wel had het testpanel liever multipoint-mogelijkheden gezien, om de koptelefoon aan meerdere apparaten tegelijkertijd te koppelen. Maar, zoals een tester het verwoordt: "Door het gebruik van bluetooth 5.0 is er een stabiele verbinding. Bij mij is er nooit een hapering geweest."

Conclusie

De Dyson OnTrac is een high-end koptelefoon, dus het testpanel begon met hoge verwachtingen aan de testperiode. Die verwachtingen werden duidelijk waargemaakt. Dat begint al bij het uiterlijk, met een premium uitstraling en de mogelijkheid om verschillende kleuren kussens en oorschelpen te kiezen.

Over het geluid is het testpanel lyrisch: dat is helder en gebalanceerd, en de instellingen in de app vielen ook in de smaak. Ook de noise cancelling werd veel genoemd als groot pluspunt. Ondanks zijn formaat vindt het testpanel de OnTrac lekker zitten.

Al met al dus een geslaagde test voor de Dyson OnTrac, met een welverdiende 8,3 als gemiddeld eindcijfer als resultaat van het Review.nl Testpanel. Zoals een van de testers de review afsluit: "Deze koptelefoon is een uitstekende keuze voor mensen die kwaliteit en comfort zoeken in hun audioproducten."

Google Spreadsheets maakt het supergemakkelijk om met verschillende gebruikers samen te werken in dezelfde spreadsheet. Maar hoe meer mensen samen aan de slag gaan, hoe groter het risico dat de gegevens niet op dezelfde manier worden ingegeven. Daar komen de keuzemenu's goed van pas.

Een keuzemenu of drop-downmenu biedt veel voordelen. Bovenal verbetert dit type lijst de efficiëntie. Het bespaart een hoop tijd, want de gebruiker hoeft de data niet handmatig in te typen. Ook ontstaan er zo veel minder fouten. Bovendien beperk je hiermee de opties die een gebruiker in de cellen kan invoeren, waardoor de gegevens uniform worden. Daarnaast is een keuzemenu gebruiksvriendelijk. Het enige wat de gebruiker hoeft te doen, is een keuze maken uit de gegeven mogelijkheden. En tot slot voorkom je twijfel over welke informatie precies in de geselecteerde cel ingevuld moet worden.

Handmatig invullen

Er zijn twee manieren om een keuzemenu samen te stellen. Ofwel je vult de opties handmatig in, ofwel je selecteert een bestaande lijst in hetzelfde rekenblad. Selecteer eerst de cel of cellen waarin het keuzemenu moet komen en ga daarna naar het tabblad Gegevens waar je Gegevensvalidatie kiest. Je kunt in een cel ook @dropdownmenu typen en Nieuw dropdownmenu selecteren of je klikt met de rechtermuisknop op de geselecteerde cel en kiest voor de opdracht Dropdownmenu.

Aan de rechterkant opent het paneel Regels voor gegevensvalidatie. Kies bij Criteria voor de optie Dropdownmenu. Typ nu de gewenste opties in de vakken met de titels Optie 1 en Optie 2. Om nog meer items toe te voegen, klik je op Nog een item toevoegen of je gebruikt simpelweg de Enter-toets. Staan alle keuze-items in de lijst dan klik je rechts onderaan op de knop Klaar. Gebruikers kunnen nu op de cel klikken waarna de verschillende mogelijkheden verschijnen.

Een celbereik als keuzemenu

Als het gaat om een lang keuzemenu, kun je beter beginnen met een lijst die al in de spreadsheet staat. Selecteer de cel of cellen waar het keuzemenu moet komen. Daarna ga je naar het tabblad Gegevens waar je Gegevensvalidatie activeert. Kies in het vak Criteria de optie Dropdownmenu (van een bereik). Klik op het rasterpictogram in het lege vak om het gegevensbereik te selecteren. Sleep vervolgens over de cellen die je toe wilt voegen aan het keuzemenu. Het celbereik wordt nu automatisch in het dialoogvenster ingevoerd. Klik op OK om het celbereik te bevestigen en daarna gebruik je weer de knop Klaar om de wijzigingen op te slaan. Je zult zien dat de waarden aan het menu zijn toegevoegd.

Keuzemenu toepassen op meerdere cellen

Je kunt zo’n keuzemenu op één cel toepassen of meteen op een reeks geselecteerde cellen. Heb je het drop-downmenu in één cel geplaatst en wil je dezelfde keuzemogelijkheden overbrengen naar de cellen daaronder of daarnaast, dan kun je dat op twee manieren doen. De eerste wijze is door met Ctrl+C de cel te kopiëren waarin het keuzemenu al werkt, waarna je de cellen selecteert waar hetzelfde menu beschikbaar moet worden. Vervolgens druk je op Ctrl+V om de inhoud in de selectie te plakken.

De tweede wijze is door de cel met het beschikbare keuzemenu te selecteren. Die wordt met blauw omrand en rechtsonder zit een vette stip. Grijp die stip met de muisaanwijzer en sleep over de cellen die dezelfde inhoud moeten krijgen. 

Keuzemenu bewerken of verwijderen

Wil je een bestaand keuzemenu bewerken, klik dan in de cel op het menu en klik onderaan op het pictogram van een potlood. Het rechterpaneel komt weer tevoorschijn. Je kunt nu wijzigingen aanbrengen in het vak Toepassen op bereik. Klik je op het rasterpictogram, dan zie je in de pop-up ook de optie Nog een bereik toevoegen om de keuzemogelijkheden uit te breiden.

Wil je het keuzemenu verwijderen, kies dan onderaan in het zijpaneel voor de knop Regel verwijderen. Tevreden? Klik weer op Klaar. 

Volgorde items aanpassen

Als je op het potloodje hebt geklikt, zie je in het rechterpaneel ook alle opties waaruit het keuzemenu bestaat. Links naast iedere optie vind je zes puntjes. Hiermee kun je een item vastpakken en naar boven of beneden verplaatsen. Rechts naast iedere optie zie je een vuilnisbakje. Dat gebruik je om een item te verwijderen.

Om de keuzemogelijkheden nog beter van elkaar te onderscheiden, kun je er een kleurtje aan toevoegen. Google Spreadsheets biedt in eerste instantie zestien kleuren aan. Meer kleuren kun je toevoegen door op Aanpassen te klikken.

Als je een keuzemenu hebt gemaakt op basis van een bestaande lijst, zoals we in de paragraaf ‘Een celbereik als keuzemenu’ hebben uitgelegd, dan kun je de volgorde van de items niet aanpassen.

Op basis van gegevens op een ander blad

Soms is het handig om alle gegevens die je gebruikt voor je keuzemenu op te slaan op een ander werkblad in dezelfde spreadsheet. Op blad 1 creëer je de daadwerkelijke keuzemenu’s en op blad 2 leg je alle gegevens vast waarmee je die keuzemenu’s wilt creëren.

Hiervoor gebruik je de optie Dropdownmenu (van een bereik). Klik weer op het rasterpictogram om het gegevensbereik te selecteren. Maar voordat je nu het celbereik aanduidt, selecteer je onderaan eerst de spreadsheet Blad2. Nu kun je de lijst op het tweede blad selecteren en toevoegen aan de regel.

Kleurentriggers

Keuzemenu’s en conditionele opmaak gaan goed samen. Hoe handig is het als je uit een keuzemenu een optie kiest met daarin een bepaald woord, waardoor die cel automatisch geel wordt? Of wanneer het getal uit het keuzemenu kleiner is dan vijftig, dat de cel met rood wordt gemarkeerd?

Eerst maak je het keuzemenu aan. Daarna kies je op de werkbalk bovenaan de spreadsheet voor Opmaak / Conditionele opmaak. In het rechterpaneel opent nu het venster Conditionele opmaakregels met twee tabbladen: Eén kleur en Kleurenschaal. In dit voorbeeld kiezen we voor Eén kleur. Kik op het lange uitklapmenu met de opmaakregels. Wij kiezen voor Groter dan of gelijk aan en geven daaronder, in het vak Waarde of formule, de waarde 50 op. Daarna selecteer je een bepaalde opmaakstijl en -kleur. Via Nog een regel toevoegen kun je een tweede opmaakregel toevoegen, bijvoorbeeld Kleiner dan met de waarde 50. Zo zorg je ervoor dat de cel automatisch rood wordt als de via het keuzemenu gekozen waarde kleiner is dan 50. Is de waarde gelijk aan of groter dan 50, dan wordt de cel groen.

Natuurlijk ben je niet beperkt tot regels voor groter dan, gelijk aan of zelfs numerieke waarden. Je kunt de achtergrondkleur ook activeren op basis van tekst of een datum in de cel.

Er is een enorme keuze aan opmaakregels voor de conditionele opmaak.

Kleurenschaal

Met het tweede tabblad in het paneel Conditionele opmaakregels gebruik je een Kleurenschaal. Hiermee kun je een reeks achtergrondkleuren toewijzen aan de items in het keuzemenu. Je kunt het bijvoorbeeld zo instellen dat als de gebruiker 100 selecteert in het keuzemenu dat de cel groen wordt. Voor 60 wordt de cel geel, voor 40 oranje en voor 10 knalrood. Voor alle andere tussenliggende getallen verschijnt een tussenliggende kleur. Zo zie je in één oogopslag welke items uit het keuzemenu belangrijk zijn.