ID.nl logo
Waarom je iPhone na verloop van tijd traag wordt
© PXimport
Huis

Waarom je iPhone na verloop van tijd traag wordt

ACHTERGROND - Een van de bijzondere gevolgen van mijn werk is dat ik meer apparaten dan de gemiddelde persoon in mijn bezit heb. Toen de iPhone 4s van een vriendin kapot ging, aarzelde ik geen moment om mijn kelder te bezoeken en mijn oude iPhone 4 voor haar op te zoeken.

Nadat ik de fabrieksinstellingen van de telefoon hersteld had en het apparaat geüpgraded had naar iOS 7, merkte ik dat de gebruikersinterface wat traag aanvoelde en dat de batterij minder lang meeging dan vroeger. Het was bruikbaar, maar het was niet bepaald het geweldig snelle apparaat dat ik me herinnerde. Probeerde Apple mij iets te vertellen door me te laten upgraden naar een besturingssysteem dat te groot was voor mijn handset?

Productcyclussen

Het concept van 'geplande veroudering' is niet nieuw: Dit gaat helemaal terug tot 1932, toen het concept werd gebruikt voor een simpele regeling waarbij de overheid een beperkte houdbaarheid voor producten oplegde in de hoop de wereld uit de Grote Depressie te halen.

De term dook opnieuw op in 1954, toen industrieel ontwerper Brooks Stevens - die onder andere de beroemde Oscar Mayer Wienermobile ontworpen heeft - het gebruikte om te verwijzen naar het continu proberen te verbeteren en opnieuw uitvinden van producten in een poging om consumenten te beïnvloeden om hun aankopen vaker te vervangen.

©PXimport

Stevens's interpretatie van geplande veroudering is een drijvende kracht in moderne economieën, en is door vrijwel elke fabrikant overgenomen - waaronder natuurlijk Apple; het is de reden waarom de iPhone een lanceringscyclus van twee jaar heeft, waarbij elke versie van de handset enorme cosmetische verschillen heeft ten opzichte van de voorgaande modellen. Ten slotte is het een poging om bestaande klanten te overtuigen om hun hardware regelmatig te vervangen.

Door de jaren heen heeft geplande veroudering echter een sinistere betekenis gekregen, waarbij er gesuggereerd wordt dat het voortijdig falen van producten doelbewust gepland wordt, of dat producten dusdanig aangepast worden dat ze na verloop van tijd onbruikbaar worden. De iPhone is hier de afgelopen jaren een aantal keren van beschuldigd, met name door New York Times columniste Catherine Rampell, die het "The Apple Trap" noemt.

Hier gaan we weer

Rampells argument - en soortgelijke argumenten van andere schrijvers - komt neer op twee factoren: De eerste is dat Apple's mobiele apparaten componenten bevatten, zoals de batterij, die volgens een specifiek schema slijten waardoor ze steeds minder bruikbaar worden, net op het moment dat de nieuwe modellen op de markt komen. Op die manier worden klanten misleid, omdat ze hierdoor denken dat het tijd is om een nieuwe telefoon of tablet te kopen.

Batterijen slijten inderdaad na verloop van tijd. Apple zegt dat een iPhone batterij 400 keer volledig kan worden opgeladen voordat hij 20 procent van zijn oorspronkelijke capaciteit verliest. Dus als je je telefoon dagelijks helemaal laat leeglopen en opnieuw oplaadt, heeft hij na iets meer dan een jaar slechts 80 procent van zijn oorspronkelijke capaciteit, en na een paar jaar zal dit waarschijnlijk slechts 50 procent zijn.

©PXimport

Het is niet verwonderlijk dat dit te vergelijken is met de rest van de sector. Het is simpelweg een beperking van de onderliggende technologie zelf. De gemiddelde levensduur van de batterij valt inderdaad toevallig samen met een productcyclus van twee jaar - iets waar Tim Cook ongetwijfeld niet van wakker ligt - maar een batterij die langer meegaat is niet alleen duurder, hij weegt ook meer en is groter. Dat is een nadeel voor apparaten waarbij draagbaarheid een belangrijk marketingpunt is.

De tweede factor van Rampells argument is dat iPhones na verloop van tijd trager worden. Zoals ik aan het begin van het artikel al zei, dit lijkt te kloppen - maar de redenen zijn wat subtieler dan dat Apple gewoonweg probeert om klanten een nieuw apparaat te laten aanschaffen.

Hardware brengt software voort

In de eerste plaats, mobiele hardware ontwikkelt zich in een zeer hoog tempo. De originele iPhone was op bijna elk vlak zeer beperkt: Hij bevatte een trage processor, weinig RAM, en een besturingssysteem dat slim ontworpen was zodat er niet teveel druk op de batterij werd gelegd. De iPhone 5s daarentegen, bevat wat Apple beschrijft als "desktopklasse" CPU en GPU units met meerdere kernen die zeer hoge prestaties leveren.

©PXimport

Deze sprongen die mobiele apparaten de afgelopen jaren gemaakt hebben moeten op een gegeven moment wel vertragen, net als dat gebeurde bij hun tegenhangers in de desktop wereld. Fabrikanten brengen een nieuwe iteratie snel op de markt wanneer er een duidelijke vooruitgang merkbaar is, waardoor er in een korte periode significante veranderingen optreden. Een voorbeeld: Ik gebruik de iOS 8 beta op mijn twee jaar oude iPhone 5, en het voelt niet veel trager aan dan iOS 7.

Hardware-verbeteringen hebben ook een invloed op softwareontwikkeling, aangezien programmeurs zich kunnen richten op geavanceerdere functionaliteit in plaats van te moeten omgaan met de beperkingen van de CPU-snelheid en het beschikbare geheugen.

Bekijk het eens als volgt: Als je een piepklein autootje moet volladen voor een lange reis ben je veel tijd kwijt aan het beperken van de hoeveelheid bagage zodat alles in de kofferbak past. Maar als je een enorme vrachtwagen ter beschikking hebt, kun je je tijd besteden aan het inpakken van wat extra kleding, en misschien zelfs wat bordspellen om je reis aangenamer te maken.

Evolutie aan het werk

Het is niet anders voor software engineers: De geschiedenis van het programmeren is bezaaid met verhalen over bovenmenselijke inspanningen om code in uiterst beperkte apparaten te laten passen - zelfs het oorspronkelijke Macintosh team heeft met dit probleem te maken gehad.

Naarmate de beperkingen verdwijnen, kan de ontwikkeling gericht worden op meer en betere functionaliteit - maar wanneer die functionaliteit op oudere apparaten wordt teruggeplaatst, zul je vanwege die hardwarebeperkingen ongetwijfeld met tragere prestaties te maken krijgen. Het alternatief is natuurlijk deze software niet op oudere apparaten te laten draaien - maar dan zullen we ongetwijfeld een heleboel artikelen tegenkomen waarin Apple ervan beschuldigd wordt gebruikers te forceren te upgraden door ze geen up-to-date software te laten draaien. (Een beschuldiging die verrassend weinig fabrikanten van Android-apparaten naar het hoofd geslingerd krijgen, gezien de moeilijkheid om veel van die handsets te updaten.)

Om de boel nog verwarrender te maken, worden sommige functies niet beïnvloed door verbeteringen in de snelheid van de onderliggende hardware. Bijvoorbeeld, het scherm wordt met maximaal 60 frames per seconde ververst, onafhankelijk van de snelheid van het apparaat. Als je een oude iPhone met een nieuwe vergelijkt heeft het menselijk brein te kampen met het schijnbare contrast tussen het feit dat animaties op beide modellen vaak erg soepel zijn, en het feit dat handelingen die beslag leggen op de CPU merkbaar langer zullen duren op het oudere model.

Uiteindelijk is de geplande veroudering waar experts zo graag hun afkeuring over laten horen niet veel meer dan de natuurlijke evolutie van een productlijn die minder dan een decennium oud is. Apple heeft niet meer schuld aan het creëren en managen van een productcyclus dan enige andere fabrikant, en het bedrijf zal hier waarschijnlijk nog lang mee blijven doorgaan - op zijn minst totdat de verbeteringen tussen iteraties beginnen af te vlakken, zoals dat gebeurd is op de desktopmarkt.

Maar wees niet bang: De behoefte aan voortdurende groei zal uiteindelijk de stimulans vormen voor de volgende grote sprong in de wereld van de informatica, en we zullen het ongetwijfeld over geplande veroudering hebben betreffende wat voor nieuwe gadget Apple en de rest van de technologie sector zal ontwikkelen.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe tablets met veel rekenkracht
© Apple
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe tablets met veel rekenkracht

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een fijne tablet waarmee je vlot kunt werken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPad Air (2025)

In de zéér recent verschenen 2025-versie van de iPad Air zit Apples eigen M3-chip. Die telt acht rappe rekenkernen, zodat veeleisende apps vlot werken. Zo is het spelen van 3D-games geen enkel probleem. Volgens het Amerikaanse merk is de genoemde processor bijna twee keer zo snel als eerdere iPads met een M1-chip. Bovendien verbruikt deze chipset ook nog eens minder energie. Ondanks het ruime 11inch-scherm weegt de aluminium behuizing nog geen halve kilo. Ideaal voor wie een tablet graag meeneemt. De goedkoopste uitvoering heeft 128 GB interne opslagcapaciteit. Kies tussen de kleurstellingen grijs, beige, blauw en paars. Tegen een meerprijs kun je ook een exemplaar met 256 GB (grijs/paars), 512 GB (grijs/beige/blauw/paars) of 1 TB (grijs) opslag overwegen.

Met behulp van de geïntegreerde vingerafdrukscanner log je altijd en overal veilig in. Vanzelfsprekend is iPadOS 18 al op deze tablet aanwezig. Je hebt toegang tot allerlei AI-tools, waardoor je onder meer supersnel fotocorrecties toepast. Bovendien kun je vanuit de apps Siri en Schrijfhulp de bekende AI-dienst ChatGPT aanspreken. Het heldere 11inch-scherm leent zich met een respectabele resolutie van 2360 × 1640 pixels perfect voor het kijken van films, series en tv-programma's. Tot slot is er van de iPad Air ook een grotere versie met een 13inch-scherm te koop.

Apple iPad Pro (2024)

De 2024-versie van de iPad Pro is momenteel de snelste tablet van Apple. Dankzij de M4-chip voer je de meest complexe taken zonder enige vertraging uit, zoals AI-toepassingen en 3D-games. Deze processor bevat namelijk negen of tien (bij 1TB- en 2TB-uitvoering) vliegensvlugge rekenkernen. Verder zijn de beeldprestaties van het dubbellaagse 11inch-oledscherm indrukwekkend. Zowel foto's als video's ogen op een resolutie van 2420 × 1668 pixels haarscherp. Voor gamers en creatieve professionals komt de hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz goed van pas. Bewegende beelden verschijnen vloeiend op het scherm. Daarnaast bedraagt de piekhelderheid maar liefst 1600 cd/m².

Naar eigen zeggen is deze iPad Pro tot dusver de dunste Apple-tablet (5,3 mm). De gerecyclede aluminium behuizing weegt bovendien maar 444 gram. Kortom, een handzame metgezel voor onderweg. Fijn is dat de selfiecamera Face ID ondersteunt. Hierdoor kun je via een gezichtsscan vlot inloggen. De betaalbaarste versie heeft 256 GB opslagruimte, waarbij je kunt kiezen tussen de kleurstellingen zwart en zilver. Als alternatief koop je deze tablet met 512 GB (zwart/zilver), 1 TB (zwart/zilver) of 2 TB (zwart/zilver) opslagcapaciteit. Verder is de iPad Pro ook met een groot 13inch-scherm te koop. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Samsung Galaxy Tab S10+

Zoek je een zéér rappe Android-tablet met een riant scherm? Kijk dan eens goed naar de eigenschappen van de Samsung Galaxy Tab S10+. Het 256 GB-model is in de kleurstellingen grijs en zilver beschikbaar. Vind je dat te krap, dan kies je voor 512 GB opslag (grijs/zilver). Overigens voeg je met een eigen microSD-kaart van maximaal 1,5 TB eenvoudig extra opslagruimte toe. Het ruime 12,4inch-amoledscherm telt 2800 × 1752 pixels, zodat je op een behoorlijke resolutie video's kunt streamen. Samsung heeft het scherm voorzien van een matte coating. Hierdoor kun je ook in sterk verlichte ruimtes comfortabel werken.

Voor de rekenprestaties is de MediaTek Dimensity 9300+-processor verantwoordelijk. Deze chipset heeft acht kernen, waarbij de rapste core goed is voor een kloksnelheid van 3,4 GHz. Voeg daar 12 GB werkgeheugen aan toe en je merkt nergens vertraging. Met behulp van een vingerafdrukscanner kun je veilig bij Android 14 inloggen. Nuttig om te weten is dat de fabrikant dit product tot 31 oktober 2031 ondersteunt. Je ontvangt dus voor de komende jaren volop (beveiligings)updates en upgrades van het besturingssysteem. Naast de besproken uitvoeringen is deze tablet ook met een 5G-simkaartslot verkrijgbaar. Samsung levert bij alle modellen een goede stylus mee.

Lees ook: Zo gaat je tablet (véél) langer mee!

Samsung Galaxy Tab S10 Ultra

Als je graag op een heel grote tablet werkt, is de Samsung Galaxy Tab S10 Ultra een logische keuze. Het amoledscherm heeft een indrukwekkend schermdiagonaal van 14,6 inch. Lees hierop bijvoorbeeld de digitale krant, speel 3D-videospelletjes of creëer eigen animaties. Dankzij een respectabele resolutie van 2960 × 1848 pixels verschijnen foto's, video's en webpagina's scherp in beeld. Ondanks de behoorlijke omvang valt het gewicht van 723 gram mee. De behuizing voldoet aan de IP68-norm en is dus waterdicht. Er is bij dit product een stylus inbegrepen.

De Galaxy Tab S10 Ultra heeft dezelfde processor als de eerder besproken Galaxy Tab S10+. Goed nieuws, want deze MediaTek Dimensity 9300+-chipset biedt prima prestaties. De versies met 256 GB (grijs/zilver) en 512 GB (grijs/zilver) opslag hebben 12 GB werkgeheugen. Doe je veel geavanceerde taken tegelijkertijd, dan haal je met het 1 TB-model (grijs) een tablet met 16 GB RAM in huis. De Galaxy Tab S10 Ultra is eventueel ook inclusief 5G-simkaartslot te koop. Lees hier een uitgebreide review op ID.nl.

Lenovo Idea Tab Pro (ZAE40020SE)

Voor alledaags gebruik is deze recent verschenen tablet prima geschikt. De scherp geprijsde Lenovo Idea Tab Pro heeft een groot 12,7inch-scherm met 2944 × 1840 pixels. Dat is een prettig formaat voor taken als webwinkelen, bankieren, video's streamen en natuurlijk internetten. Bovendien zijn de acht rekenkernen van de MediaTek Dimensity 8300-processor snel genoeg om spelletjes uit de Play Store soepel te verwerken. De snelste core is afgeregeld op een respectabele kloksnelheid van 3,35 GHz. Verder heeft de tablet 8 GB werkgeheugen.

Onder de motorkap bevindt zich een opslagdrager van 256 GB. Hierop is Android 14 voorgeïnstalleerd. Wil je meer lokale opslag, dan prik je een microSD-kaart van maximaal 1 TB in de behuizing. Ten opzichte van diverse andere tablets in deze prijsklasse onderscheidt de Idea Tab Pro zich met een behoorlijk geluid. Hiervoor zijn er vier speakers van de bekende audiofabrikant JBL ingebouwd. Lenovo levert bij dit product een stylus mee.

▼ Volgende artikel
Meer detail, beter geluid: waarom de gehoortest van je koptelefoon écht verschil maakt
© sawaratch
Huis

Meer detail, beter geluid: waarom de gehoortest van je koptelefoon écht verschil maakt

Steeds meer draadloze in-ears en koptelefoons bieden in hun app een test die de weergave aanpast aan je gehoor. "Maar ik ben helemaal niet slechthorend," denk je misschien. Toch is zo'n functie best handig. Waarom, dat lees je hier.

In dit artikel hebben we het over de gehoortests die veel fabrikanten tegenwoordig bieden in de apps van draadloze oordoppen en draadloze hoofdtelefoons. Dit ga je lezen: • Wat wordt er juist getest? • Waarom je gehoor toch niet zo goed is • Welke merken bieden zo'n functie aan? • Een andere aanpak: meten

Ook interessant: Welke draadloze oortjes passen bij mij?

Als je bij een gehoortest (formeel: een audiogram) denkt aan een bezoek aan de audioloog of gespecialiseerde arts, dan heb je natuurlijk niet ongelijk. Bij acute hoorschade of een sterke terugval van wat je kunt horen, kom je bij zo'n specialist terecht.

Het doel van zo'n onderzoek is bepalen welke frequenties iemand nog hoort. Het normale 'bereik' van een mens wordt vaak omschreven als lopende van 20 Hz (een zeer lage bastoon) tot een hele hoge 20.000 Hz of 20 kHz. Dit bereik is wel heel theoretisch. Er bestaan grote fysieke verschillen tussen mensen en hierdoor bestaat er een enorme variatie in wat iemand kan horen. 

©Denon

Grafische voorstelling van een gehoorcurve in de Denon-app.

Waarom je gehoor toch niet zo goed is

Bovendien is 20 tot 20.000 kHz het meestal optimale scenario. Volwassenen halen het bijna nooit, want al vanaf een jonge leeftijd neemt het gehoor af. Volgens sommige bronnen begin je zelfs vanaf 18-20 jaar frequenties te 'verliezen'. Het is een natuurlijk proces, dat vooral de hoogste en laagste frequenties aantast. Wel is die terugval aanvankelijk heel beperkt en subtiel.  

Het woord 'verliezen' is dus eigenlijk niet zo geschikt, want eerst word je minder gevoelig voor een bepaalde toon.  Je kunt die frequentie dus nog wel horen, als het maar luid genoeg weerklinkt. Maar omdat dit terugval meestal geleidelijk is, valt het minder op. Je beluistert ook zelden één geïsoleerde toon, maar complexer geluid, zoals muziek met veel instrumenten en gezang. Dan merk je niet op dat de hi-hat van de drum iets minder uit de mix springt.  

Als het gehoorverlies iets toeneemt, kan het wel zijn dat muziek minder ruimtelijk of driedimensionaal overkomt. Dat komt omdat heel hoge tonen geluidsinformatie bevatten die ons brein iets vertelt over de ruimte waarin gespeeld wordt. Wanneer je bassen minder goed hoort, kunnen stemmen of muziek dun klinken.

Wat doet een gehoorfunctie in een app?

Het geleidelijk minder gevoelig worden voor bepaalde frequenties is wat functies zoals Personi-Fi bij JBL of Geluidspersonalisatie van Teufel proberen aan te pakken. Via een test in een app wordt achterhaald welke frequenties je minder goed hoort. Veel fabrikanten vertrouwen hiervoor op een test afkomstig van een gespecialiseerd bedrijf, zoals AudioDo of Mimi. Dit Duits technologiebedrijf biedt ook een eigen app aan (enkel iOS) waarmee je jouw gehoor kunt testen. Bij Sennheiser vind je er eentje voor zowel iPhones als Android-apparaten.

©Jamie Biesemans

The Personi-Fi-test, in de JBL Headphones-app, neemt wat tijd in beslag.

Niet elke test is hetzelfde, maar meestal moet je in de app aangeven of je biepjes nog hoort die steeds stiller worden. Dat gebeurt bij sommige tests tegen een achtergrond van ruis. Dat maakt het net wat moeilijker, maar meet wel realistisch of je een bepaalde frequentie hoort als er ook ander geluid is.

Als het resultaat je niet bevalt maar je toch niet helemaal tevreden bent met de standaardklank, kun je de test opnieuw doen. Denk er daarbij aan dat je gehoor ook beïnvloed wordt door zaken als de pasvorm van je oortjes, vermoeidheid, omgevingsgeluid en zelfs je houding.

Op basis van de testresultaten wordt een geluidspreset gecreëerd die de frequenties die je minder goed hoort versterkt. Het doel is te zorgen dat je alle frequenties op hetzelfde niveau waarneemt. Na de test kun je meestal de preset in- en uitschakelen terwijl een track speelt. Dan pas hoor je goed wat je mist.

Welke merken bieden het aan?

Steeds meer merken bieden een soort gehoortest aan in hun app. JBL is er duidelijk een grote fan van, want JBL's eigen Personi-Fi en Personi-Fi 2 vind je op heel wat apparaten. Naast Teufel bieden onder meer Beyerdynamic, Creative, Focal, Nothing, Skullcandy een test van Mimi aan. Het 'personal sound' van AudioDo vind je onder meer bij de Clam Elite van Fresh 'n Rebel en bij PSB.

©Fresh 'n Rebel

De Audiodo-test helpt je een betere geluid te krijgen bij een Fresh 'n Rebel-hoofdtelefoon.

In de Sound Connect-app van Sony vind je een iets andere aanpak. Je speelt een lied naar keuze, waarbij je in de app vijf opties krijgt die een iets andere klank bieden. Kies je een van de vijf, dan krijg je opnieuw vijf opties om de weergave fijn af te regelen. Dit mag dan wel niet een echte gehoortest zijn, het brengt je wel bij een klankweergave die je misschien beter ligt. De Sound Connect-app gebruik je met bijna alle Sony-hoofdtelefoons en -oordoppen, waaronder de populaire WH-1000XM5 en WF-1000XM5.

Een andere aanpak: meten

Bij de tests waar het hierboven over ging, moet je zelf aangeven of je een bepaalde toon hoort. Er is echter ook een andere methode. Sommige fabrikanten hebben in hun oordoppen of koptelefoons een soort automatisch meetsysteem ingebouwd dat bepaalde zaken van het gehoor zelf kan meten. 

Bose bijvoorbeeld biedt de CustomTune-functie aan bij zijn draadloze oordoppen. Doe je de Bose-oortjes in, dan klinkt er heel even een geluid dat doet denken aan een krekel. Microfoons in de oordoppen meten de minireflecties in je oor, wat informatie geeft over hoe jouw fysieke gehooreigenschappen (zoals de grootte en lengte van de gehoorgang) bepalen wat je juist hoort. 

©Denon

De Denon Headphones-app creëert via een meting persoonlijk geluid.

Bij Denon's PerL-oordoppen wordt technologie van Nura ingezet om je oren aan een uitgebreide meting te onderwerpen. Dit is een test waarbij je gewoon moet luisteren. Net zoals bij Bose meten de oortjes zelf en wordt er een aangepaste geluidspreset gebouwd. Het interessante aan deze techniek is dat het niet enkel frequenties meet die je minder goed hoort, maar ook kan bepalen of je sommige tonen net te hard binnenkrijgt. 

Welke techniek er precies toegepast wordt is minder belangrijk. Wel loont het de moeite om een functie die je gehoor test uit te proberen, zelfs al denk je niet echt last te hebben van gehoorschade of -verlies. Onvermijdelijk mis je toch iets, al valt het misschien niet op. Een persoonlijk geluidsfunctie kan je echt helpen om een betere klankkwaliteit en ruimtelijkheid te ervaren.

Nieuwe oorkussens nodig

Voor je koptelefoon?