ACHTERGROND - Een van de bijzondere gevolgen van mijn werk is dat ik meer apparaten dan de gemiddelde persoon in mijn bezit heb. Toen de iPhone 4s van een vriendin kapot ging, aarzelde ik geen moment om mijn kelder te bezoeken en mijn oude iPhone 4 voor haar op te zoeken.

Nadat ik de fabrieksinstellingen van de telefoon hersteld had en het apparaat geüpgraded had naar iOS 7, merkte ik dat de gebruikersinterface wat traag aanvoelde en dat de batterij minder lang meeging dan vroeger. Het was bruikbaar, maar het was niet bepaald het geweldig snelle apparaat dat ik me herinnerde. Probeerde Apple mij iets te vertellen door me te laten upgraden naar een besturingssysteem dat te groot was voor mijn handset?

Productcyclussen

Het concept van 'geplande veroudering' is niet nieuw: Dit gaat helemaal terug tot 1932, toen het concept werd gebruikt voor een simpele regeling waarbij de overheid een beperkte houdbaarheid voor producten oplegde in de hoop de wereld uit de Grote Depressie te halen.

De term dook opnieuw op in 1954, toen industrieel ontwerper Brooks Stevens - die onder andere de beroemde Oscar Mayer Wienermobile ontworpen heeft - het gebruikte om te verwijzen naar het continu proberen te verbeteren en opnieuw uitvinden van producten in een poging om consumenten te beïnvloeden om hun aankopen vaker te vervangen.

©PXimport

Stevens's interpretatie van geplande veroudering is een drijvende kracht in moderne economieën, en is door vrijwel elke fabrikant overgenomen - waaronder natuurlijk Apple; het is de reden waarom de iPhone een lanceringscyclus van twee jaar heeft, waarbij elke versie van de handset enorme cosmetische verschillen heeft ten opzichte van de voorgaande modellen. Ten slotte is het een poging om bestaande klanten te overtuigen om hun hardware regelmatig te vervangen.

Door de jaren heen heeft geplande veroudering echter een sinistere betekenis gekregen, waarbij er gesuggereerd wordt dat het voortijdig falen van producten doelbewust gepland wordt, of dat producten dusdanig aangepast worden dat ze na verloop van tijd onbruikbaar worden. De iPhone is hier de afgelopen jaren een aantal keren van beschuldigd, met name door New York Times columniste Catherine Rampell, die het "The Apple Trap" noemt.

Hier gaan we weer

Rampells argument - en soortgelijke argumenten van andere schrijvers - komt neer op twee factoren: De eerste is dat Apple's mobiele apparaten componenten bevatten, zoals de batterij, die volgens een specifiek schema slijten waardoor ze steeds minder bruikbaar worden, net op het moment dat de nieuwe modellen op de markt komen. Op die manier worden klanten misleid, omdat ze hierdoor denken dat het tijd is om een nieuwe telefoon of tablet te kopen.

Batterijen slijten inderdaad na verloop van tijd. Apple zegt dat een iPhone batterij 400 keer volledig kan worden opgeladen voordat hij 20 procent van zijn oorspronkelijke capaciteit verliest. Dus als je je telefoon dagelijks helemaal laat leeglopen en opnieuw oplaadt, heeft hij na iets meer dan een jaar slechts 80 procent van zijn oorspronkelijke capaciteit, en na een paar jaar zal dit waarschijnlijk slechts 50 procent zijn.

©PXimport

Het is niet verwonderlijk dat dit te vergelijken is met de rest van de sector. Het is simpelweg een beperking van de onderliggende technologie zelf. De gemiddelde levensduur van de batterij valt inderdaad toevallig samen met een productcyclus van twee jaar - iets waar Tim Cook ongetwijfeld niet van wakker ligt - maar een batterij die langer meegaat is niet alleen duurder, hij weegt ook meer en is groter. Dat is een nadeel voor apparaten waarbij draagbaarheid een belangrijk marketingpunt is.

De tweede factor van Rampells argument is dat iPhones na verloop van tijd trager worden. Zoals ik aan het begin van het artikel al zei, dit lijkt te kloppen - maar de redenen zijn wat subtieler dan dat Apple gewoonweg probeert om klanten een nieuw apparaat te laten aanschaffen.

Hardware brengt software voort

In de eerste plaats, mobiele hardware ontwikkelt zich in een zeer hoog tempo. De originele iPhone was op bijna elk vlak zeer beperkt: Hij bevatte een trage processor, weinig RAM, en een besturingssysteem dat slim ontworpen was zodat er niet teveel druk op de batterij werd gelegd. De iPhone 5s daarentegen, bevat wat Apple beschrijft als "desktopklasse" CPU en GPU units met meerdere kernen die zeer hoge prestaties leveren.

©PXimport

Deze sprongen die mobiele apparaten de afgelopen jaren gemaakt hebben moeten op een gegeven moment wel vertragen, net als dat gebeurde bij hun tegenhangers in de desktop wereld. Fabrikanten brengen een nieuwe iteratie snel op de markt wanneer er een duidelijke vooruitgang merkbaar is, waardoor er in een korte periode significante veranderingen optreden. Een voorbeeld: Ik gebruik de iOS 8 beta op mijn twee jaar oude iPhone 5, en het voelt niet veel trager aan dan iOS 7.

Hardware-verbeteringen hebben ook een invloed op softwareontwikkeling, aangezien programmeurs zich kunnen richten op geavanceerdere functionaliteit in plaats van te moeten omgaan met de beperkingen van de CPU-snelheid en het beschikbare geheugen.

Bekijk het eens als volgt: Als je een piepklein autootje moet volladen voor een lange reis ben je veel tijd kwijt aan het beperken van de hoeveelheid bagage zodat alles in de kofferbak past. Maar als je een enorme vrachtwagen ter beschikking hebt, kun je je tijd besteden aan het inpakken van wat extra kleding, en misschien zelfs wat bordspellen om je reis aangenamer te maken.

Evolutie aan het werk

Het is niet anders voor software engineers: De geschiedenis van het programmeren is bezaaid met verhalen over bovenmenselijke inspanningen om code in uiterst beperkte apparaten te laten passen - zelfs het oorspronkelijke Macintosh team heeft met dit probleem te maken gehad.

Naarmate de beperkingen verdwijnen, kan de ontwikkeling gericht worden op meer en betere functionaliteit - maar wanneer die functionaliteit op oudere apparaten wordt teruggeplaatst, zul je vanwege die hardwarebeperkingen ongetwijfeld met tragere prestaties te maken krijgen. Het alternatief is natuurlijk deze software niet op oudere apparaten te laten draaien - maar dan zullen we ongetwijfeld een heleboel artikelen tegenkomen waarin Apple ervan beschuldigd wordt gebruikers te forceren te upgraden door ze geen up-to-date software te laten draaien. (Een beschuldiging die verrassend weinig fabrikanten van Android-apparaten naar het hoofd geslingerd krijgen, gezien de moeilijkheid om veel van die handsets te updaten.)

Om de boel nog verwarrender te maken, worden sommige functies niet beïnvloed door verbeteringen in de snelheid van de onderliggende hardware. Bijvoorbeeld, het scherm wordt met maximaal 60 frames per seconde ververst, onafhankelijk van de snelheid van het apparaat. Als je een oude iPhone met een nieuwe vergelijkt heeft het menselijk brein te kampen met het schijnbare contrast tussen het feit dat animaties op beide modellen vaak erg soepel zijn, en het feit dat handelingen die beslag leggen op de CPU merkbaar langer zullen duren op het oudere model.

Uiteindelijk is de geplande veroudering waar experts zo graag hun afkeuring over laten horen niet veel meer dan de natuurlijke evolutie van een productlijn die minder dan een decennium oud is. Apple heeft niet meer schuld aan het creëren en managen van een productcyclus dan enige andere fabrikant, en het bedrijf zal hier waarschijnlijk nog lang mee blijven doorgaan - op zijn minst totdat de verbeteringen tussen iteraties beginnen af te vlakken, zoals dat gebeurd is op de desktopmarkt.

Maar wees niet bang: De behoefte aan voortdurende groei zal uiteindelijk de stimulans vormen voor de volgende grote sprong in de wereld van de informatica, en we zullen het ongetwijfeld over geplande veroudering hebben betreffende wat voor nieuwe gadget Apple en de rest van de technologie sector zal ontwikkelen.

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.  

Fresh 'n Rebel introduceert de Clam Ace 2, een draadloze over-ear koptelefoon die technologie en comfort slim samenbrengt. Hij klinkt niet alleen goed, maar past zich ook aan jou aan. Met gepersonaliseerd geluid, intelligente noise cancelling en een batterij die het moeiteloos meerdere dagen volhoudt is dit een koptelefoon die meebeweegt met jouw dag.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Fresh 'n Rebel

Stilte wanneer jij dat wilt

Of je nu werkt, reist of ontspant: de Clam Ace 2 helpt je de juiste focus te vinden. Dankzij Adaptive Hybrid Active Noise Cancelling bepaal je zelf hoeveel van de wereld je hoort. De technologie filtert storend geluid weg, en jij bepaalt zelf hoeveel daarvan je wilt dempen. In de My Sound App stel je het niveau eenvoudig bij, afhankelijk van waar je bent – op kantoor, in de trein of thuis op de bank. Zo houd je zelf de controle over wat je wel en niet hoort.

Met de Ambient Sound Mode blijf je alert op wat er om je heen gebeurt. Het omgevingsgeluid wordt subtiel versterkt, zodat je bijvoorbeeld het verkeer hoort of iemand kort kunt aanspreken. De Quick Access-functie maakt het extra handig: houd kort de linkeroorschelp ingedrukt en je schakelt direct over naar hear-through, zonder instellingen te veranderen.

©Fresh ’n Rebel

Geluid dat zich aan jou aanpast

Iedereen hoort anders, en dat merk je pas echt met Personal Sound by Audiodo. Deze technologie, geïntegreerd in de My Sound App, meet met een gehoortest hoe goed jij verschillende frequenties waarneemt. Op basis daarvan wordt een geluidsprofiel aangemaakt dat de muziek afstemt op jouw gehoor. De lage tonen worden iets krachtiger waar nodig, de hoge juist helderder. Zo klinkt elke noot precies goed!

De app geeft bovendien volledige controle over je instellingen. Je kunt de equalizer aanpassen, knoppen een eigen functie geven, het volume begrenzen of batterijbesparing activeren. Alles in één overzichtelijke interface.

©Fresh ’n Rebel

Schakelen zonder onderbreking

De Clam Ace 2 ondersteunt Multipoint Bluetooth, waarmee je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Zo kun je moeiteloos wisselen tussen laptop en smartphone. Een inkomend telefoontje aannemen terwijl je muziek luistert of een video bekijkt? De koptelefoon schakelt automatisch over.

Tijdens gesprekken zorgen twee Environmental Noise Cancelling-microfoons dat je stem helder blijft, zelfs in een rumoerige omgeving. En met Wind Noise Cancelling blijft ook buiten het geluid helder, zelfs als het waait. Dankzij on-ear detectie pauzeert de muziek automatisch als je de koptelefoon afzet, en gaat hij verder zodra je hem weer opzet. Met het volumewieltje en de klikbare knop op de oorschelp bedien je muziek, noise cancelling en spraakassistent zonder je telefoon erbij te hoeven pakken.

©Fresh ’n Rebel

Dagenlang luisteren zonder opladen

Een van de grootste pluspunten van de Clam Ace 2 is de speeltijd. Met meer dan 100 uur luisteren op één lading hoef je nauwelijks nog aan opladen te denken. Zelfs met actieve noise cancelling ingeschakeld haal je nog 60 uur speeltijd, en met tien minuten snelladen heb je alweer acht uur muziek. Handig als je vaak onderweg bent.

Het draagcomfort is net zo goed doordacht. De zachte oorkussens vormen zich naar je oren, terwijl de flexibele hoofdband ook bij lange luistersessies prettig blijft zitten. Na gebruik klap je de Clam Ace 2 eenvoudig in en berg je hem op in het meegeleverde tasje.

Kleur en karakter

Fresh 'n Rebel staat bekend om zijn frisse kleuren, en dat zie je terug in de Clam Ace 2. Van subtiel Ice Grey en Storm Grey tot opvallender Dreamy Lilac, Dried Green, True Blue en Pastel Pink – er is altijd een uitvoering die bij je past. Welke kleur je kiest, maakt voor de prijs geen verschil: die is voor elke tint 99,99 euro.

©Fresh ’n Rebel

Dit maakt de Clam Ace 2 bijzonder

De Clam Ace 2 past zich aan jou aan. Hij filtert storend geluid weg, stemt het geluid af op jouw gehoor met Personal Sound by Audiodo en houdt het moeiteloos dagenlang vol. Een slimme koptelefoon die meedenkt, comfortabel zit en altijd klaarstaat. Zoals het hoort. Zoals jíj het hoort!