Waarom Apple een tegenstrijdig jaar zal kennen

Het wordt zeker niet alleen kommer en kwel voor Apple; een aantal concurrenten moddert maar wat aan en zullen volgend jaar hoogstwaarschijnlijk op grotere afstand gezet worden. De iPad zal zijn onoverbrugbare voorsprong op de tabletmarkt behouden, terwijl de iPhone zonder problemen stand houdt in het Android-geweld, simpelweg omdat concurrenten van iOS weinig anders kunnen dan blijven afkijken.

Dit zijn een aantal boude voorspellingen over het roerige jaar dat Apple tegemoet gaat:

Apple krijgt een zakelijker strategie

CIO's kunnen een vriendelijker Apple verwachten met de nieuwe CEO Tim Cook als hoogste baas. In het verleden, zo zegt techanalist Rob Enderle, "had Apple niets op met het bedrijfsleven omdat Jobs dacht dat alle IT-managers idioten waren, waarschijnlijk een erfenis uit de Lisa-dagen. Cook is positiever gestemd over ondernemingen, waardoor ik verwacht dat Apple meer richting bedrijfsleven tegemoet zal treden."

Cook moet zich wel gaan bewijzen, want het is uiteraard lastig zowel bedrijven als klanten te plezieren. Beide groepen vragen om uitmuntend gebruiksgemak, maar daarbij mag niet vergeten worden dat het succes van Apple is gebaseerd op consumentenliefde voor zijn producten.

"Het gevaar is dat Apple te ver gaat, zoals Microsoft heeft gedaan, en daarbij de gebruiker uit het oog verliest", zegt Enderle. "In dat geval kan zo met het bedrijf gedaan zijn."

Wat wordt het volgende grote product?

Hoewel iedereen komend jaar de aandacht vestigt op de iPhone 5 (bekijk ook eens deze concepvideo van de toekomstige iPhone), is het onwaarschijnlijk dat Cook en zijn vrienden eenzelfde visionair product kunnen presenteren als Jobs met de iPhone en iPad heeft gedaan. Dat komt omdat Cook geen 'productmens' is. Zoals ook onder het bewind van bestuurderstypes als John Sculley en Gil Amelio het geval bleek, is Apple een ander bedrijf wanneer een bestuurder operations de winkel runt.

Waarom is Cook aangesteld?

"Cook werd gekozen omdat Jobs dacht dat, wanneer hij zou herstellen, hij zijn oude baan terug kon krijgen. Tot het allerlaatste moment dacht Jobs dat hij kon herstellen", zegt Enderle. "Het resultaat is dat ze nu de verkeerde man op de hoogste stoel in het bedrijf hebben zitten en daardoor ofwel het bedrijf moeten omvormen om de tekortkoming aan vaardigheden te beperken of een team rond Cook formeren. Ook kan Apple naar een echte opvolger van Jobs gaan zoeken. Doet het bedrijf niets, dan is stagnatie een reëel scenario.

(Vorig jaar, nog voor de dood van Jobs, liet auteur en leiderschapsexpert Paul David Walker doorschemeren dat hij zich afvroeg waarom Cook niet betrokken werd bij de Board van Apple als hij de gedroomde opvolger zou zijn. "Het is een heel andere manier van werken om een bedrijf succesvol te leiden en om te gaan met nieuwe realiteiten", vertelde Walker aan CIO.com. "Als Cook een goede operator is, is de kans groot dat hij geen visionair blijkt die nieuwe realiteiten weet te creëren.

Onrust aan de top

Toen de gezondheid van Jobs verder verslechterde, werd de kans miniem de hij Apple weer zou kunnen leiden. Daarnaast moet Apple lijdzaam toezien dat toptalenten zoals retailchef Rob Johnson en marketing VP Alison Johnson het bedrijf de rug toe keerden. Enderle verwacht dat deze exodus dit jaar zal doorgaan.

"De meeste jonge talenten bij Apple krijgen een bonus als de komende 24 maanden aan het bedrijf verbonden blijven", zegt Enderle. "Degenen die deze regeling niet hebben, vertrekken een voor een. Ik verwacht een grote uittocht als deze speciale regeling in 2013 ophoudt te bestaan."

De wil om te vertrekken bij Apple wordt vergroot door toegenomen interne onrust. Jobs was de persoon die alle geschillen oploste, daardoor kan zijn absentie een interne machtstrijd ontlokken, die het voor veel werknemers een onwerkbare situatie maakt.

"Ik verwacht veel intern drama dit jaar bij Apple", zegt Enderle. "Een aantal mensen zal ervoor kiezen hun baan op te zeggen, terwijl hun contract gewoon doorloopt."

De tegenstanders van Apple blijven op achterstand

Of Apple nu wel of niet te maken krijgt met deze problemen, is een ding zeker: De concurrenten van Apple kunnen niet profiteren van deze moeilijkheden. Zelfs als Apple volgend jaar zal worstelen, zijn de rivalen machteloos.

De grootste bedreiging in de door Apple gedomineerde tabletmarkt komt van de onlangs uitgebrachte Amazon Kindle Fire. Maar wordt dit niet gewoon een nieuwe HP TouchPad, oftewel een eendagsvlieg?

Amazon's op Android gebaseerde tablet werd op de markt gezet met veel tamtam en is honderden euro's goedkoper dan de iPad. Volgens berichten verliest Amazon 15 euro op iedere verkochte Kindle Fire. Cijfers over de verkoop tijdens de feestdagen zijn naar verwachting groots, maar helaas maakt Amazon geen verkoopcijfers bekend over Kindle-apparaten.

De krant New York Times publiceerde een aantal weken terug een kritisch stuk over de Kindle Fire, waarin met name vroege kopers ferme kritiek op het apparaat leverden. De iPad heeft de standaard gezet op gebied van gebruiksgemak, prestaties en multitouch-besturing; de Kindle Fire kan hier niet aan tippen.

Amazon werkt aan een grote softwareupdate en de kans is aanwezig dat ergens in de lente een opvolger wordt gepresenteerd. "Als dat niet lukt, dan is de Kindle Fire gedoemd om vergeten te worden", zei analist Jacob Nielsen van Nielson Norman Group tegen de New York Times.

Tegenvallende verkoopresultaten van de BlackBerry Playbook zetten ook vraagtekens bij de toekomst van RIM's tablet. "RIM is in vrije val geraakt en ik weet niet zeker of zij het tij kunnen keren", zegt Enderle, die daarbij zegt dat RIM nog veel kasreserves achter de hand heeft. "Ik gok dat zij in 2012 een ander bestuur of eigenaar krijgen."

Krijgt Android last van securityproblemen?

En dan zijn er nog de vele smaken die gezamenlijk het Android-platform maken die de Apple iPhone in verkoopaantallen dit jaar gepasseerd zijn. Maar het jaar eindigde voor Android ietwat in mineur door aanhoudende zorgen over de beveiliging van het mobiele besturingssysteem.

"Android heeft securityissues die lijken op de problemen die Microsoft eind jaren '90 ondervond", zegt Enderle. "Er hoeft maar iets te gebeuren en het kan gedaan zijn met het platform. Google moet leren van Microsoft en meer zijn best doen om het platform schoon te houden. Doen ze dat niet, dan loopt het met Android slecht af."

Met name dit laatste kan Apple weer heel erg goed uitkomen. Zo'n slecht jaar wordt het daarom ook niet.