Eigenlijk zijn de toegankelijkheidsopties van iPadOS en iOS primair bedoeld voor mensen die op de een of andere manier moeite hebben met bepaalde dingen. Denk aan bijvoorbeeld slechtzienden (en horenden) enzovoort. Veel van de opties zijn dan ook heel specifiek. Maar een flink deel is zeker ook geschikt voor de gemiddelde gebruiker!

Als je bijvoorbeeld je iPad – voor een iPhone is het minder irritant – serieus wilt gebruiken, zorgt de overdaad aan animaties tijdens allerlei actie in de gebruikersinterface al snel voor vermoeidheid. Het mag ook best wat minder. Bovendien – veel erger – leveren al die effecten ‘ruzie’ op met een gekoppelde muis. De muiscursor – die toch al niet zo heel goed te zien is, komen we straks op terug – verdwijnt maar al te vaak in een pictogram. Waarna je als gebruiker maar moet raden dat het ding klaar staat om aangeklikt te worden. Voor meer zakelijk gebruik in combinatie met een muis en toetsenbord kunnen we al het geanimeer gelukkig snel en effectief temmen, waarbij meteen het gedrag van de muiscursor ook een heel stuk logischer wordt. Tik op de app Instellingen en daarin op Toegankelijkheid. Tik vervolgens op Beweging en zet de schakelaar achter Verminder beweging aan. Extra voordeeltje: het onderdrukken van ‘smurfensnotterig’ zachte animaties komt ook ten goede aan de batterijduur van je apparaat.

Muiscursor

Blijft over die muiscursor. Apple heeft voor een grijs balletje gekozen. Behalve dat dat niet extreem goed zichtbaar is, is het ding ook niet supernauwkeurig. Wil je bijvoorbeeld heel precieze uitsneden maken in een foto-app, dan moet je eerst flink wat ervaring opdoen om blindelings het midden van ’t balletje te gokken. En dan nog gaat het niet altijd goed. Door in Instellingen onder Toegankelijkheid en Aanwijzerbediening een andere kleur voor het balletje te kiezen, gaat het al een stuk beter. Let wel: het bolletje zelf blijft nog altijd grijs, maar er komt een duidelijke gekleurde cirkel omheen, die bepalen van het midden net weer wat makkelijker maak. Eventueel kun je ook de schakelaar achter Verhoog contrast aanzetten, al zal dat voor de meeste mensen niet echt noodzakelijk zijn. Wel weer handig is de schakelaar achter Verberg aanwijzer automatisch. Zet je die uit (staat standaard aan), dan blijft de cursor altijd in beeld en verdwijnt deze niet steeds als je bijvoorbeeld aan het tikken slaat. Ook met de overige opties – inclusief versnelling – kun je eens spelen, zo kun je het muisgedrag helemaal finetunen aan je eigen behoeften.

©PXimport

USB-muis versus Bluetooth-exemplaar

Tipje tussendoor trouwens (nu we het toch over die muis hebben): ja de iPad ondersteunt alweer een tijd muisgebruik. In theorie kun je ook een USB-muis gebruiken via een kabel. De ervaring leert echter dat dat minder nauwkeurig werkt dan een echte draadloze Bluetooth-muis. En dat moet dan ook echt een native Bluetooth-exemplaar zijn die zonder USB-dongle werkt. Die zijn inmiddels zeer betaalbaar en van diverse merken leverbaar. Een must voor serieus (thuis)werken met je iPad!

Voorlezen

We gaan eens naar een heel ander onderdeel in Instellingen onder – nog altijd – Toegankelijkheid. Als je onder Gesproken materiaal de schakelaar achter Spreek selectie uit aan zet, kun je geselecteerde tekst in bijvoorbeeld een document automatisch laten voorlezen. Je kiest dan simpelweg voor de optie Spreek uit na het maken van de selectie. Een andere mogelijkheid is om de schakelaar achter Spreek scherm uit aan te zetten. Je kunt dan door met twee vingers van boven naar beneden te vegen het hele scherm in één keer voor laten lezen. Beide opties komen wellicht van pas als je in een trein of iets dergelijks zit en geen zin hebt om naar een schermpje te staren. Of bij het achterhalen van de uitspraak van woorden in een vreemde taal. Daarbij is het goed om te weten dat van veel talen stemmen in een hogere kwaliteit beschikbaar zijn. Die nemen meer opslagruimte in, maar op een apparaat met opslag van 128 GB of meer is dat geen drama. Om een hoge kwaliteit-stem te installeren tik je op Stemmen en dan op de gewenste taal. Dan de stemnaam en als het een beetje mee zit is er voor de betreffende stem ook een versie met (verbeterd) erbij beschikbaar. Die moet je hebben en als stem selecteren. Klinkt een stuk beter!

©PXimport

Brand! (en andere rampspoed)

Eigenlijk bedoeld voor doven en slechthorenden zijn de opties onder Geluidsherkenning wellicht ook interessant voor een ieder die een groot deel van de dag naar muziek zit te luisteren via een hoofdtelefoon. Je hoort dan eventueel alarmerende geluiden uit je directe omgeving immers niet. Door de schakelaar achter Geluidsherkenning aan te zetten en vervolgens onder Geluiden aan te geven waarvoor je visueel gewaarschuwd wilt worden zit je net weer een stukje veiliger.

Schudbestendig

Misschien heb je al eens een ‘vreemd’ gedrag opgemerkt van je iPad. Wanneer je bijvoorbeeld in een bus over een hobbelige weg rijdt worden ineens allerlei acties ongedaan gemaakt. Dit is een standaard ingeschakelde ‘feature’ van de iPad: ongedaan maken door schudden. Kun je uitzetten. Via Instellingen, Toegankelijkheid en Aanraken bereik je de schakelaar Herstel door schudden. Scheelt weer wat frustratie als je in een beweeglijke omgeving zit, of regelmatig met vervelende aardbevingen wordt geconfronteerd.

Vergrootglas voor priegelwerk

Verdraaid handig is het in iOS en iPadOS ingebouwde vergrootglas. Dat komt zéker niet alleen van pas voor bijvoorbeeld senioren. Denk aan fijn gepriegel met elektronische componenten, fijnmechanische reparaties, hobbywerk enzovoort: een goed vergrootglas komt altijd wel van pas. Met name het grote scherm van de iPad is dan perfect. Zeker de nieuwere exemplaren beschikken daarbij ook nog eens over een camera met een hoge mate van lichtgevoeligheid (al kun je ook de eventueel aanwezige LED-lamp gebruiken om bij te lichten). Om dat vergrootglas razendsnel beschikbaar te maken, tik je in de app Instellingen onder Activeringsknop op Vergrootglas. Als je nu voortaan drie keer snel achter elkaar op de aan/uit-knop drukt opent het vergrootglas. Ook alleraardigst om kleine insecten, plantjes enzovoort te bekijken. Eenmaal in de vergrootglas-app tref je daar – natuurlijk – een regelaar voor de vergrotingsfactor aan, een knop om de LED-lamp aan of uit te zetten, wat filters en een pauzeknop.

©PXimport

Al met al kun je stellen dat er alleraardigste opties tussen in de categorie Toegankelijkheid zijn te vinden. Neus er eens rustig in rond, het is een vaak wat vergeten categorie. Grote kans dat je er iets in aantreft waar je zomaar ineens heel gelukkig van wordt. En daar draait het toch allemaal maar mooi om in ’t leven!

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.