In principe hoef je – ook volgens Apple zelve – geen virusscanner op je Mac te installeren. In de praktijk kan het in diverse scenario’s toch best handig zijn. Maar virusscanners brengen op macOS tegelijkertijd óók weer risico’s met zich mee, zo blijkt met enige regelmaat.

Het woord virusscanner in één zin met het woord macOS uitspreken was tot een jaar of wat geleden gelijk aan vloeken in de kerk. Dat deed je niet, want niet nodig. Punt. Tijden zijn veranderd (en eigenlijk komt die scanner in specifieke scenario’s waarover straks meer sowieso van pas) en anno nu zijn er ook wel wat virusjes voor macOS te vinden. Toegegeven: het desktopbesturingssysteem van Apple zit goed dichtgetimmerd en je moet echt moeite doen om zo’n virus te installeren en activeren; je bent dan echt al een flinke serie serieuze waarschuwingen verder.

Waarom dan toch een scanner? Wel, het is natuurlijk best handig als een vervelende boosdoener er al wordt uitgefilterd nog voordat je het bestand hebt opgeslagen bijvoorbeeld. En dat andere scenario waar we het over hadden is als je Mac in een netwerk is gekoppeld met daarin ook nog wat Windows-machines en een gedeelde opslaglocatie op bijvoorbeeld een nas. In dat geval scan je op virussen voor Windows in gedownloade bestanden, een soort eerstelijns-defensie eigenlijk. Niet specifiek voor de Mac bedoeld, maar wel voor de veel kwetsbaardere Windows-machines. Waarvoor geldt: beter één keer teveel gescand dan een keer te weinig.

Real-time of on-demand

Er zijn twee verschillende typen virusscanners voor macOS. De real-time-scanner en de on-demand scanner. Die laatste categorie is vaak gratis, bijvoorbeeld een kosteloze versie van een bekende naam. Als je heel netjes elk binnengehaald bestand scant op virussen en zo af en toe eens een volledige systeemscan doet kom je daar prima mee weg. Wil je liever toch een scanner die vervelende dingen in real-time en volautomatisch onderschept dan moet je voor de eerste categorie kiezen. Die scanners werken net als de exemplaren onder Windows, ofwel: grotendeels set en forget. De database met virushandtekeningen wordt netjes automatisch geüpdatet en ook eventuele nieuwe versies worden automatisch geïnstalleerd. In theorie heb je er geen omkijken naar.

©PXimport

Mailmappen uitsluiten soms nodig

Wel is het verstandig om even te kijken welk mailprogramma je op je Mac gebruikt. In het geval van bijvoorbeeld Thunderbird of andere mail-apps die al hun mail in grote bestanden samenballen kan het nodig zijn om de mailmap als ‘vertrouwde’ locatie in te stellen. Daarmee bereik je dat na het binnenhalen van één mail niet een vele Gigabytes groot mailbestand gescand hoeft te worden. Zou je die map niet uitsluiten, dan zal je merken dat je processor nagenoeg continu stevig wordt belast. Sommige scanners zijn slim genoeg om die mailbestanden zelf te herkennen en skippen, maar dat is zeker niet bij allemaal het geval.

Ook is het verstandig om je Time Machine back-up drive als vertrouwd aan te merken. Mocht daar al iets vervelends ingeslopen zijn, dan is het beter om dat na terugzetten van de back-up te laten verwijderen. Laat je je virusscanner bestanden op die drive wijzigen, levert dat in het ergste geval niet-werkende back-ups op. Heb je die mailmap en (of) de Time Machine Drive uitgesloten van real-time scans, dan wordt een eventueel in een mail aanwezig virus nog altijd netjes onderschept zodra je het probeert te openen. Je levert er dus geen veiligheid mee in. Hetzelfde geldt voor de Time Machine-backups: zit daar iets vervelends in dan vis je dat er wel uit bij het terugzetten van bijvoorbeeld een serie uit de back-up afkomstige bestanden.

Nadelen van een scanner

Een virusscanner kan ook nadelen hebben. Zeker in versies voor Big Sur, waar de gevreesde kernel-extensie nog gemeengoed was. Gaat er namelijk iets mis in zo’n extensie (of een direct daaraan gerelateerd onderdeel van die extensie), dan kunnen er vervelende dingen gebeuren. Draaiende strandballen en een eventuele her-login zijn nog de minst vervelende bijwerkingen. Veel ernstiger zijn Kernel Panic’s, zeker als ze zich gaan herhalen. Het gebeurde helaas nogal eens. Als het een beetje meezit zijn we van die ellende af onder Big Sur aka macOS 11. Daar mogen kernel extensies namelijk niet meer op deze manier gebruikt worden. Het zorgt voor net weer een beetje extra bescherming van het meest kwetsbare systeemonderdeel.

Verder geldt dat sommige scanners je systeem voelbaar trager kunnen maken, al valt dat tegenwoordig inmiddels reuze mee. Wat vaak helpt in zo’n geval is het uitsluiten van mailmappen (wat in elke scanner anders werkt, dus check de helpfile of handleiding hiervoor even). Last but not least: de meeste virusscanners van de bekende namen voor macOS scannen zowel op Mac-malware als op Windows malware. Maar niet allemaal. Wil je op alles scannen, check dat dan voor aankoop of vraag het bij twijfel na.

Eigen bescherming van macOS

macOS zelf heeft ook een beschermingsmechanisme aan boord tegen malware. Ook hier wordt een database met virushandtekeningen met regelmaat van updates voorzien. Het is een bescheiden lijstje (want alleen voor macOS-malware), maar wel belangrijk. Als je een app wilt installeren en deze wordt geblokkeerd vanwege ingekapselde ellende, dan is het zaak om die waarschuwing zeer ter harte te nemen en je niet allerlei wegen gaat bewandelen om de software toch te installeren. Da’s vragen naar de bekende weg!

©PXimport

macOS zelf haalt met regelmaat ook een database aan malware-handtekeningen binnen. Het betreft hier het bestand XProtectPlistConfigData. Je kunt dit zelf nagaan door in het Apple-menu op Over deze Mac te klikken. Klik dan in het geopende venster op de knop Systeemoverzicht. In weer een nieuw venster klik je in de kolom links op Installaties. Sorteer installatiedatum middels een klik op de kolomtitel Installatiedatum (klik nog een keer voor aflopende volgorde). Je komt dit bestand dan met enige regelmaat tegen.

Alleen store-apps en Firewall

Je kunt nog een stapje verder gaan door aan te geven dat macOS alléén apps uit de app store mag installeren. Daarmee maak je van je Mac een soort iPad. De app store bevat tegenwoordig heel veel bruikbare software – inclusief bijvoorbeeld Microsoft Office. Extra voordeel van deze werkwijze is dat vanuit de store geïnstalleerde apps niet na elke update gecontroleerd hoeven te worden op meeliftende stiekemerds, wat weer tijd scheelt. Nadeel is dat je specifieke tools of software die niet in de app store aanwezig is misloopt. Die keuze is geheel aan jou, en afhankelijk van wat je nodig hebt.

Mocht je gaan voor alleen de app store, dan stel je dat in door in het Apple-menu op Systeemvoorkeuren te klikken. In het geopende venster klik je op Beveiliging en Privacy. Klik dan op tab Algemeen en kies de optie App Store. Daarvoor moet je hoogstwaarschijnlijk eerst even op het hangslot klikken en je systeemwachtwoord invullen. Heb je de instelling gewijzigd, klik dan weer op het hangslot om de instellingen te beveiligen. Zit je toch in dit venster, klik dan ook even op de tab Firewall. Standaard staat deze in macOS uitgeschakeld, zeker bij gebruik van een laptop in combinatie met openbare netwerken is het verstandig om die Firewall aan te zetten. Dat kan hier.

©PXimport

Blijft de deur van je wasmachine dicht, ook al is het programma afgelopen, en krijg je hem niet open? Dat probleem komt vaak voor en heeft meestal een eenvoudige oorzaak. In dit artikel noemen we vijf redenen waarom de deur niet opengaat en wat je zelf kunt doen om dat snel en veilig op te lossen.

Ook interessant: Slimmer wassen: deze functies maken je wasmachine nét even handiger

Het komt vaker voor dan je denkt: de wasmachine is klaar, maar de deur weigert open te gaan. Lastig, zeker als je schone was nog nat in de trommel ligt. Gelukkig is er meestal geen reden tot paniek. Vaak ligt het aan een simpele oorzaak die je zelf kunt oplossen.

1 - Water in de trommel

De meest voorkomende boosdoener is achtergebleven water. Zolang er water in de machine zit, blijft de deur bewust op slot om lekkage te voorkomen. Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma. Werkt dat niet, maak dan het filter onderin schoon en laat via het slangetje of de opening het restwater weglopen. Vaak schiet de deur daarna vanzelf los.

2 - Het kinderslot is ingeschakeld

Sommige modellen hebben een kinderslot of extra beveiliging. Staat dit ingeschakeld, dan blijft de deur dicht, ook al is het programma afgerond. Controleer in de handleiding hoe je het slot uitschakelt. Meestal gaat het om een combinatie van knoppen op het display. Pas als dit is gedeactiveerd, kun je de deur openen.

©Engin Akyurt

3 - Elektronische vertraging of reset

Bij veel moderne machines zit er enkele minuten vertraging tussen het einde van het programma en het ontgrendelen van de deur. Even wachten kan dus al genoeg zijn. Blijft de deur toch op slot, haal de stekker er een paar minuten uit en sluit hem opnieuw aan. Zo wordt de elektronica gereset en komt de deur vaak alsnog vrij.

4 - Handmatige noodontgrendeling

Lukt het nog steeds niet, dan is er vaak een handmatige oplossing. De meeste wasmachines hebben een noodontgrendeling, meestal te vinden achter het klepje bij het filter of onderaan de machine. Door hier voorzichtig aan te trekken, kun je de deur veilig openen zonder schade. Raadpleeg de handleiding voor de exacte plek en werkwijze.

5 - Defecte vergrendeling

Als geen van deze stappen helpt, kan de vergrendeling zelf kapot zijn. Dit onderdeel slijt met de tijd en kan uiteindelijk defect raken. Soms helpt het tijdelijk om de machine spanningsvrij te maken, maar blijft de deur gesloten, dan is vervanging van het slot nodig. Dit is werk voor een monteur.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Blijft de deur hardnekkig dicht of merk je andere signalen, zoals vreemde geluiden of een brandlucht, stop dan direct met zelf proberen. Forceren kan schade veroorzaken. In dat geval is het verstandig een monteur te bellen.

Een geblokkeerde deur hoeft in elk lang niet altijd een groot probleem te zijn. Vaak is een eenvoudige reset, het verwijderen van restwater of het uitschakelen van het kinderslot al genoeg. Lukt het niet, dan kan de noodontgrendeling of een monteur uitkomst bieden. Met regelmatig onderhoud en een beetje oplettendheid verklein je de kans dat je opnieuw voor een gesloten deur staat.

Liquid Glass is een nieuwe manier waarop Apple de vormgeving van knoppen, tabbladen, iconen en widgets neerzet. Alles krijgt een glasachtige uitstraling: halfdoorzichtig en met kleuren die meekomen uit je wallpaper of de inhoud van een app. Het reageert bovendien vloeiend op beweging, omdat het beeld steeds in realtime wordt opgebouwd. Zo ontstaat een herkenbare stijl die op al je Apple-apparaten hetzelfde aanvoelt.

Op je iPhone zie je Liquid Glass meteen terug in het toegangsscherm, het Dock, de zoekbalk en appmappen. Iconen ogen daarbij gelaagd en glanzend of zelfs helemaal doorzichtig. Wil je dat proberen, houd dan je beginscherm ingedrukt tot de iconen bewegen, tik op Wijzig, kies Pas aan en zet Helder aan. Tik daarna ergens op het scherm om te bevestigen. Je ziet direct hoe de achtergrond subtiel door de iconen heen komt. Vind je het toch minder prettig, dan kun je op dezelfde plek altijd terug naar Automatisch of Donker.

Op welke toestellen en vanaf welke versie?

Liquid Glass is onderdeel van iOS 26, dat vanaf 15 september beschikbaar is voor alle ondersteunde iPhones. Extra downloads zijn niet nodig. Apple geeft aan dat iPhone 11 en iPhone SE (2e generatie) en nieuwer worden ondersteund.

Wil je nagaan of jouw toestel in aanmerking komt, open Instellingen, kies Algemeen en tik op Software-update. Zie je iOS 26 staan, dan kun je meteen bijwerken. Maak vooraf een back-up en update je apps. Voer de update bij voorkeur uit via wifi en zorg dat de batterij minstens halfvol is, of sluit je iPhone aan op de oplader. Wil je controleren of de installatie geslaagd is, ga dan in Instellingen naar Algemeen, open Info en bekijk het versienummer.

Ook iPadOS 26 en macOS Tahoe 26 ondersteunen Liquid Glass, zodat de uitstraling op je iPad en Mac aansluit bij die van je iPhone. Apple heeft dezelfde stijl bovendien doorgetrokken naar watchOS en tvOS, waardoor al je apparaten er herkenbaar en consistent uitzien.

©Apple

Zo maak je Liquid Glass rustiger

Liquid Glass helemaal uitschakelen kan niet, maar je kunt het effect wel verzachten. Open Instellingen, tik op Toegankelijkheid, kies Weergave en tekstgrootte en zet Maak minder doorzichtig aan. Achtergronden worden dan donkerder, waardoor contrast en leesbaarheid verbeteren zonder dat de glaslook verdwijnt.

Wil je nog meer verschil zien, zet op dezelfde pagina ook Verhoog contrast aan. Voor een snelle manier ga je in Instellingen naar Toegankelijkheid, open je Activeringsknop en vink je Maak minder doorzichtig aan. Je kunt de functie dan via het bedieningspaneel eenvoudig aanpassen.

Vind je vooral de transparante iconen te overheersend, houd dan opnieuw je beginscherm ingedrukt, tik op Wijzig, kies Pas aan en ga terug naar Automatisch of Donker. Donkere achtergronden en de Donkere modus (te vinden bij Beeldscherm en helderheid) dempen het glaseffect eveneens, bijvoorbeeld buiten in fel zonlicht. Zo houd je in elke situatie zelf de regie over hoe nadrukkelijk Liquid Glass aanwezig is.