ID.nl logo
Eindelijk! Het updatebeleid van smartphones verbetert
© ltyuan - stock.adobe.com
Huis

Eindelijk! Het updatebeleid van smartphones verbetert

Nieuwe smartphones krijgen steeds langer updates. Dat is fijn, want versie-updates geven je toestel nieuwe functies en beveiligingsupdates lossen veiligheidsrisico’s op, zodat je je telefoon langer met een gerust gemoed kunt gebruiken.

In dit artikel nemen we het updatebeleid van betaalbare, mid-range en dure smartphones van bekende merken onder de loep.

Lees ook: Wat is het beste moment om je smartphone te vervangen?

Vergelijk je smartphones die nu in de winkel liggen met modellen van vier jaar geleden, dan zie je direct de evolutie in een moderner ontwerp en betere specificaties. Minder zichtbaar is de evolutie op softwaregebied. Verschillende merken hebben in de afgelopen jaren hun updatebeleid verbeterd en geven nieuwe smartphones langer updates. Dat doen ze deels uit eigen beweging – een beter updatebeleid kan mensen overtuigen om juist díé nieuwe smartphone te kopen – maar ook omdat gebruikers en media vragen om een langer updatebeleid. De Europese politiek wil ook dat fabrikanten langer updates aanbieden – waarover meer in het kader ‘Verplicht vijf jaar updates?’.

Wat bieden updates?

Updates klinken misschien maar saai, maar zijn juist erg boeiend. Versie-updates (iOS-updates voor de iPhone en Android-upgrades voor Android-telefoons) voegen nieuwe functies aan je toestel toe, ontwikkeld door de fabrikant. Zo kun je steeds meer met de telefoon die je al in je bezit hebt. Beveiligingsupdates zijn nog belangrijker, want die dichten gaten in de software van je toestel. Apple regelt die beveiligingsupdates zelf voor iOS, waar andere merken samenwerken met Google om het Android-besturingssysteem veiliger te maken.

Versie-updates voegen nieuwe functies toe en verbeteren bestaande functies.

Verplicht vijf jaar updates? De Europese politiek bemoeit zich al jaren met het updatebeleid van smartphones. Een voorstel uit 2022 pleit voor minimaal vijf jaar (beveiligings)updates voor nieuwe telefoons, zodat jij als consument zeker weet dat je jaren vooruit kunt met je toestel. Het voorstel werd enthousiast onthaald door partijen als Fairphone en consumentenorganisaties, maar kreeg ook kritiek van verschillende merken die de bemoeienis te ver vinden gaan. Het is nu al even stil rondom het wetsvoorstel, waardoor het niet duidelijk is of de Europese politici er in de huidige of een aangepaste vorm over gaan stemmen en zo ja, wanneer. Als de Europese politiek een dergelijk voorstel aanneemt, geldt het direct voor alle EU-lidstaten, waaronder Nederland. Gelet op de huidige stand van zaken lijkt het nog wel even te duren voordat er een updateverplichting geldt in de Europese Unie.

Premium smartphones

Het zal je niet verbazen dat veel fabrikanten het beste updatebeleid reserveren voor hun duurste smartphones. Wie veel geld voor een toestel betaalt, wil er immers jaren mee doen en daar horen jaren updategarantie bij. Inmiddels is die geboden periode van softwareondersteuning zelfs een marketinginstrument geworden. Althans, voor merken die langer updates garanderen dan de concurrentie. Er zijn namelijk – helaas – nog steeds dure telefoons met een mager updatebeleid.

De is een van de weinige smartphones die acht jaar lang updates krijgt.

Uitblinkers

In het dure segment vind je tegenwoordig vier uitblinkers. Apple biedt al jaren zes tot zeven jaar updates aan, zie ook het kader ‘Apple belooft niets’, maar is in de afgelopen maanden voorbijgestreefd door Google en Samsung. Googles Pixel 8 en 8 Pro die in oktober zijn uitgebracht, krijgen zeven jaar softwareondersteuning. Daar vallen zowel Android-upgrades als beveiligingsupdates onder. Samsung volgde in januari Googles voorbeeld voor de Galaxy S24, S24+ en S24 Ultra.

Oudere premium smartphones van de twee merken profiteren niet van het verbeterde updatebeleid. In het geval van Google betekent dat dat voorgaande Pixel-telefoons drie Android-upgrades en vijf jaar beveiligingsupdates ontvangen. De Samsung Galaxy S23 en oudere modellen kunnen rekenen op vier upgrades en vijf jaar beveiligingsupdates. Het Nederlandse Fairphone is bijzonder, want het kleine merk garandeert acht jaar updates voor zijn Fairphone 5. Dat is een record, maar uit ervaring weten we ook dat Fairphone doorgaans lang nodig heeft om versie- en beveiligingsupdates uit te rollen.

Meer weten? Review: Fairphone 5 is voorbeeld voor de smartphone-industrie

Opletten

OnePlus en Oppo garanderen een korter updatebeleid voor hun dure smartphones. Al hebben ook zij stappen gezet, van drie jaar updates naar vijf jaar. Om precies te zijn, krijgt een toestel als de OnePlus 12 vier Android-upgrades en vijf jaar beveiligingsupdates. We raden je aan om per OnePlus- of Oppo-telefoon het updatebeleid te bekijken, want OnePlus maakt onderscheid tussen dure en écht dure smartphones. Zo krijgt de 699 euro kostende OnePlus 12R drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupgrades, dus allebei een jaar korter dan de OnePlus 12, die start bij 949 euro.

Xiaomi verbeterde zijn updatebeleid vorig jaar, naar vier Android-upgrades en vijf jaar beveiligingsupdates voor zijn 13T (Pro). De recent uitgebrachte opvolgers, de Xiaomi 14 en 14 Ultra, kunnen rekenen op hetzelfde updatebeleid. Het Chinese merk zet dus geen volgende stap en blijft op gelijke hoogte als OnePlus en Oppo.

Xiaomi zet met de 14-serie geen volgende stap in zijn updatebeleid.

Achterblijvers

Hoewel veel merken kleine tot significante stappen gezet hebben, zijn er begin 2024 ook nog concurrenten met een minder goed updatebeleid. De twee meest opvallende namen zijn Sony en Lenovo, dat ook Motorola-telefoons uitbrengt. Sony geeft zijn nieuwste high-end-toestellen, de Xperia 5 V en Xperia 1 V, slechts twee Android-updates en drie jaar beveiligingsupdates. Dat vinden wij onacceptabel voor smartphones die 899 en 1199 euro kosten.

Motorola doet het beter dan Sony, maar scoort alsnog geen hoge score door zijn Motorola Edge 40 Pro-smartphone slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates te geven. Dit toestel verscheen bijna een jaar geleden voor 899 euro. Ook Asus laat een slechte indruk achter door de nieuwe Zenfone 11 Ultra (999 euro) slechts twee Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates te geven.

De Asus Zenfone 11 Ultra krijgt veel korter updates dan de concurrentie.

Lees zeker ook: Keuzehulp: de 10 beste smartphones vanaf 600 euro

Apple belooft niets Apple is een van de grootste smartphonemerken ter wereld, maar garandeert géén concreet updatebeleid voor zijn iPhones. Dat is opvallend in vergelijking met de concurrentie, maar het is dan ook een aparte situatie. Apple voorziet zijn iPhones namelijk van het zelfontwikkelde besturingssysteem iOS, dat niet voor telefoons van andere merken uitkomt. Het merk heeft alle macht over het updatebeleid, want het ontwikkelt de smartphones en bijbehorende software onder één dak. In de praktijk krijgen moderne iPhones – ongeacht het model en prijs – vijf tot zeven jaar updates. Een lange periode dus. Apple heeft verschillende redenen om lang updates uit te brengen. Degelijke softwareondersteuning maakt een iPhone aantrekkelijk voor jaren gebruik, om na een paar jaar gebruik door te verkopen of door te geven én verlengt in theorie de periode waarin de consument gratis of betaalde Apple-diensten gebruikt. Van iCloud en iMessage tot FaceTime: dit soort exclusieve iPhone-functies kunnen de gebruiker in het Apple-ecosysteem weven, waardoor de consument, als hij een nieuwe smartphone wil, sneller geneigd is om weer voor een iPhone te kiezen. Die strategie werkt: onafhankelijke onderzoeken tonen telkens weer aan dat negentig procent van de iPhone-gebruikers opnieuw een iPhone wil kopen.

Apple geeft alle iPhones in principe even lang updates.

Mid-range

Mid-range-smartphones ontvangen doorgaans ook een gemiddeld updatebeleid, maar vergis je niet. Er zit tussen merken veel verschil in de periode van softwareondersteuning, waardoor de ene middenklasse telefoon jaren langer veilig te gebruiken is dan een ander. De verschillen in dit prijssegment zijn de afgelopen jaren toegenomen omdat sommige merken hun updatebeleid verbeterd hebben en andere merken niet.

Uitblinkers

Tot de mid-range-smartphones die het langst updates krijgen, hoort allereerst de Apple iPhone SE. Apple geeft dit toestel zo’n vijf jaar updates. Als je op zoek bent naar een iPhone SE, raden we je het model uit 2022 aan. Samsung is op dit vlak de nummer twee. De populairste Galaxy A-smartphones krijgen vier jaar Android-upgrades en vijf jaar beveiligingsupdates. De nieuwste modellen die in aanmerking komen voor dit updatebeleid zijn de Galaxy A35 en Galaxy A55. Google neemt in deze prijsklasse de derde plek in. De Pixel a-modellen, waarvan de Pixel 8a op het moment van schrijven het meest recente model is, krijgt zeven Android-upgrades en even zoveel jaar beveiligingsupdates.

De Samsung Galaxy A35 en A55 krijgen vijf jaar updates.

Achterblijvers

Merken die hun updatebeleid vooralsnog niet verbeteren, zijn er helaas ook. Zo geeft HMD Global zijn Nokia XR21-telefoon van 599 euro drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Maar die XR21 verscheen met een anderhalf jaar oude Android-versie. De eerste upgrade was dus naar de versie die – vinden veel recensenten en wij ook – al op de telefoon had moeten staan. Ook Motorola houdt vooralsnog vast aan een relatief mager updatebeleid. Zijn mid-range-toestellen mogen blij zijn met één of twee versie-updates en drie jaar beveiligingsupdates.

De Motorola Edge 40 Neo heeft geen bijzonder updatebeleid.

Nice to know: Keuzehulp: de 10 beste smartphones tot 600 euro

Budgetsmartphones

Goedkope telefoons profiteren vooralsnog het minst van de verbeterde softwareondersteuning. Hoewel betaalbare toestellen van merken als Samsung, Oppo en verschillende concurrenten wat langer updates krijgen dan een paar jaar geleden, is het verschil kleiner dan in het mid-range- en premiumsegment. Dat heeft in ieder geval één belangrijke reden: het is voor een fabrikant financieel minder aantrekkelijk om updates te ontwikkelen voor een goedkope telefoon. Elke update testen en uitbrengen kost geld, en een verkocht budgettoestel levert de fabrikant minder winst op dan een mid-range- of premiummodel. Het is naar verhouding dus duurder om updates voor zo’n goedkope smartphone uit te brengen.

De specificaties van een betaalbare smartphone spelen ook een rol. Na een paar jaar updates hoort een goedkope telefoon nog goed te werken, maar kan het wel zo zijn dat een nieuwe Android-versie te zwaar wordt voor het toestel.

Uitblinkers

Wie weinig geld uitgeeft aan een nieuwe smartphone, sluit verschillende compromissen. Een korter updatebeleid is zo’n compromis. Welke goedkope telefoons krijgen het langst updates? Dat zijn die van Samsung. De 200 euro kostende Galaxy A15 5G krijgt vier Android-upgrades en vijf jaar beveiligingsupdates. Dit toestel is in januari uitgebracht en kan dus nog jaren mee – mits de hardware al die updates aankan. De even dure Xiaomi Redmi Note 13 4G doet het met vier jaar beveiligingsupdates ook goed. Althans, op dat vlak. Want jammer is dat dit toestel slechts één echte versie-update krijgt.

Xiaomi’s Redmi Note 13 4G krijgt maar één Android-update, maar wél vier jaar beveiligingsupdates.

Achterblijvers

De budgetsmartphones van HMD Global (Nokia), Motorola en Poco krijgen minder lang updates dan veel concurrenten. In het geval van HMD Global is dat extra opvallend, omdat het merk zich probeert te positioneren als een duurzame smartphonefabrikant wiens toestellen je eenvoudig zelf kunt repareren om er langer mee te doen. Maar wie jaren vooruit wil met zijn smartphone, is gebaat bij een goed updatebeleid. HMD Global belooft echter slechts twee Android-upgrades en drie jaar beveiligingsupdates voor betaalbare toestellen als de Nokia G22.

Smartphones van Motorola mogen blij zijn met één of twee Android-upgrades en twee of drie jaar beveiligingsupdates. Daar willen we wel een nuance in aanbrengen, want voor het ene Motorola-toestel is dat ondergemiddeld, maar voor een ander model juist netjes. Denk aan de Moto G14, die sinds augustus te koop is voor nog geen 130 euro en drie jaar beveiligingsupdates krijgt. Voor zo’n prijs kun je simpelweg geen vijf jaar updates verwachten.

Poco is een vreemde eend in de bijt. Het zustermerk van Xiaomi garandeert minimaal twee jaar updates, maar in de praktijk is het soms langer. Xiaomi zelf communiceert een duidelijker updatebeleid.

De Nokia G22 moet lang meegaan, maar krijgt niet zo lang updates.

Kiezen maar! Keuzehulp: de 7 beste smartphones tot 400 euro

Conclusie

Veel smartphonemerken zijn in de afgelopen jaren langer versie- en beveiligingsupdates gaan aanbieden. Daar lijken verschillende redenen voor. Meer mensen willen langer met hun toestel doen, de wetgeving wordt, in ieder geval in Europa, strenger en de merken zelf kunnen voordeel halen uit een langer updatebeleid. Bijvoorbeeld als verkoopargument ten opzichte van concurrerende fabrikanten met een minder goed updatebeleid, maar ook met de intentie om de consument langer aan het merk te binden. Apple heeft die les al vroeg begrepen en boekt er nog steeds succes mee.

Nu vooral premium en mid-range-smartphones profiteren van een langer updatebeleid, zijn we benieuwd of merken ook durven te investeren in de softwareondersteuning van hun goedkopere telefoons. In die categorie valt namelijk de grootste winst te behalen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!