Een smartphone levert je veel plezier op, maar is ook belastend voor het milieu. En het is over met de pret als je je toestel per ongeluk laat vallen en een reparatie dusdanig duur blijkt te zijn dat je dan liever gelijk een nieuw model koopt. Het Nederlandse Fairphone is een voorbeeld voor de smartphone-industrie, want de nieuwe Fairphone 5 is zo duurzaam mogelijk gefabriceerd, zelf te repareren en krijgt minimaal acht jaar software-updates. In deze Fairphone 5-review lees je alles over het toestel.

Fairphone is dertien jaar geleden ontstaan als een beweging om de elektronicaketen te verduurzamen. Het is de enige Nederlandse smartphonemaker en tevens de meest duurzame telefoonfabrikant ter wereld. De Fairphone 5 is het nieuwste model, nu te koop voor een adviesprijs van 699 euro. Goedkoop is hij dus niet, zeker niet met de specificaties van de smartphone in gedachten. Die doen meer denken aan een midrange smartphone van 499 euro. Maar Fairphone heeft sterke argumenten om zijn adviesprijs te rechtvaardigen.

©Rens Blom

Duurzaam karakter

Het duurzame karakter van de Fairphone 5 werkt prijsverhogend. De grondstoffen die gedolven zijn voor de smartphone, komen zoveel mogelijk uit fairtrade-mijnen en andere mijnen waar de fabrikant de werkomstandigheden van arbeiders en milieu-impact kan controleren.

Ook de Chinese fabrieksarbeiders die de smartphone in elkaar zetten, verdienen een normaal salaris. Veel concurrerende telefoonmakers melden weinig tot niets over de herkomst van hun grondstoffen en de werkomstandigheden op de productielocatie. Fairphone publiceert jaarlijks een rapport dat onder andere inzichtelijk maakt met welke partijen het merk samenwerkt. Verder recyclet het bedrijf 212 gram elektronica-afval voor elke verkochte Fairphone 5; het gewicht van de telefoon.

De laatste factoren die bijdragen aan de relatief hoge prijs van de Fairphone 5 zijn de garantie en software-ondersteuning. De Fairphone 5 heeft vijf jaar fabrieksgarantie, wat veel langer is dan de verplichte twee jaar. Het is zelfs langer dan de drie jaar die Nokia geeft op sommige modellen. Daarnaast belooft de fabrikant acht jaar software-updates. Dat is langer dan Samsung (vijf jaar), Apple (zes jaar) en Google (zeven jaar). Fairphone hoopt zelfs tien jaar updates te leveren, maar kan die laatste twee jaar niet garanderen.

©Rens Blom

Repareren

De fabrikant wil dat jij zo lang mogelijk met de Fairphone 5 kan doen, want dat is pas echt goed voor het milieu. Daarom is de smartphone zo ontworpen dat je hem grotendeels zelf kunt repareren.

De achterkant klik je binnen drie seconden met je vingers los, waarna je de accu op dezelfde manier verwijdert. Onderdelen als het scherm, de camera’s voor- en achterop, en de usb-c-poort zijn via een kleine kruiskopschroevendraaier eenvoudig te vervangen. Je haalt de minuscule schroefjes zo los, maar raak ze niet kwijt!

Fairphone verkoopt de reserve-onderdelen via zijn eigen webwinkel en geeft reparatie-instructies. De onderdelen blijven jarenlang beschikbaar, zo belooft de fabrikant. In de praktijk is het inderdaad bijzonder makkelijk om onderdelen te vervangen. En ben je er zelf wat huiverig voor, dan weten we zeker dat iemand in jouw omgeving het wel kan doen.

De eenvoud van repareren is een verademing vergeleken met een smartphone van Samsung of Apple. Bij die modellen (en die van de meeste andere gangbare merken) is de accu bijvoorbeeld vastgelijmd en het vervangen van een kapot scherm moet meestal door een reparateur gedaan worden, wat snel honderden euro’s kost.

©Rens Blom

Als smartphone zelf presteert het toestel wisselend. Het modulaire ontwerp komt verrassend stevig over, ligt prettig in de hand en de door ons geteste versie met transparante achterkant ziet er gaaf uit. Hij heeft echt een eigen smoel.

Ook de schone Android-software – zonder aanpassingen van Fairphone – bevalt ons goed. Nu is het afwachten of het merk zijn updatebelofte waar kan maken. Door het updatebeleid van de oudere Fairphone-telefoons hebben we positieve verwachtingen, al heeft het merk regelmatig heel lang nodig om een Android-versie-update beschikbaar te stellen.

©Rens Blom

Specificaties

De pijnpunten van de Fairphone zitten ’m in de specificaties. Die zijn – we zeiden het al – niet vergelijkbaar met andere telefoons in dit prijssegment. De camera’s zijn prima, maar beduidend minder goed dan gebruikelijk.

©Rens Blom

Het oledscherm oogt kleurrijk en scherp, maar de maximale helderheid van het scherm is aan de lage kant. Het scherm is daarom minder goed leesbaar op een zonnige dag.

©Rens Blom

Ook de accuduur valt tegen, vermoedelijk door de relatief kleine accucapaciteit van 4200 mAh. We moeten de smartphone regelmatig bij het avondeten al aan de oplader leggen. De korte accuduur is met name onderweg vervelend, maar ook eenvoudig op te lossen omdat de batterij te verwisselen is. Met een extra accu in je zak ben je dus altijd verzekerd van een volledig opgeladen smartphone.

Opladen via de usb-c-poort gaat overigens snel als je de juiste oplader regelt. Er zitten uit milieuoverwegingen geen usb-kabel en stroomadapter in de doos. Met een usb-pd-lader van 30 watt laad je de Fairphone 5 het snelst op, namelijk binnen een uur.

Conclusie: Fairphone 5 kopen?

De in Nederland ontworpen Fairphone 5 is een lichtend voorbeeld voor de smartphone-industrie. Zo duurzaam mogelijk gefabriceerd, met minimaal acht jaar software-updates en door de gebruiker zelf te repareren. Interessant voor wie geeft om mens en milieu, maar ook voor wie zo lang mogelijk met zijn telefoon wil doen.

Qua specificaties biedt de Fairphone 5 minder dan je in dit prijssegment zou verwachten, maar aan duurzaamheid hangt een meerprijs die voor de doelgroep van de Fairphone 5 zwaarder zal wegen dan een iets betere camera of een wat feller scherm.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.