Een smartphone levert je veel plezier op, maar is ook belastend voor het milieu. En het is over met de pret als je je toestel per ongeluk laat vallen en een reparatie dusdanig duur blijkt te zijn dat je dan liever gelijk een nieuw model koopt. Het Nederlandse Fairphone is een voorbeeld voor de smartphone-industrie, want de nieuwe Fairphone 5 is zo duurzaam mogelijk gefabriceerd, zelf te repareren en krijgt minimaal acht jaar software-updates. In deze Fairphone 5-review lees je alles over het toestel.

Fairphone is dertien jaar geleden ontstaan als een beweging om de elektronicaketen te verduurzamen. Het is de enige Nederlandse smartphonemaker en tevens de meest duurzame telefoonfabrikant ter wereld. De Fairphone 5 is het nieuwste model, nu te koop voor een adviesprijs van 699 euro. Goedkoop is hij dus niet, zeker niet met de specificaties van de smartphone in gedachten. Die doen meer denken aan een midrange smartphone van 499 euro. Maar Fairphone heeft sterke argumenten om zijn adviesprijs te rechtvaardigen.

©Rens Blom

Duurzaam karakter

Het duurzame karakter van de Fairphone 5 werkt prijsverhogend. De grondstoffen die gedolven zijn voor de smartphone, komen zoveel mogelijk uit fairtrade-mijnen en andere mijnen waar de fabrikant de werkomstandigheden van arbeiders en milieu-impact kan controleren.

Ook de Chinese fabrieksarbeiders die de smartphone in elkaar zetten, verdienen een normaal salaris. Veel concurrerende telefoonmakers melden weinig tot niets over de herkomst van hun grondstoffen en de werkomstandigheden op de productielocatie. Fairphone publiceert jaarlijks een rapport dat onder andere inzichtelijk maakt met welke partijen het merk samenwerkt. Verder recyclet het bedrijf 212 gram elektronica-afval voor elke verkochte Fairphone 5; het gewicht van de telefoon.

De laatste factoren die bijdragen aan de relatief hoge prijs van de Fairphone 5 zijn de garantie en software-ondersteuning. De Fairphone 5 heeft vijf jaar fabrieksgarantie, wat veel langer is dan de verplichte twee jaar. Het is zelfs langer dan de drie jaar die Nokia geeft op sommige modellen. Daarnaast belooft de fabrikant acht jaar software-updates. Dat is langer dan Samsung (vijf jaar), Apple (zes jaar) en Google (zeven jaar). Fairphone hoopt zelfs tien jaar updates te leveren, maar kan die laatste twee jaar niet garanderen.

©Rens Blom

Repareren

De fabrikant wil dat jij zo lang mogelijk met de Fairphone 5 kan doen, want dat is pas echt goed voor het milieu. Daarom is de smartphone zo ontworpen dat je hem grotendeels zelf kunt repareren.

De achterkant klik je binnen drie seconden met je vingers los, waarna je de accu op dezelfde manier verwijdert. Onderdelen als het scherm, de camera’s voor- en achterop, en de usb-c-poort zijn via een kleine kruiskopschroevendraaier eenvoudig te vervangen. Je haalt de minuscule schroefjes zo los, maar raak ze niet kwijt!

Fairphone verkoopt de reserve-onderdelen via zijn eigen webwinkel en geeft reparatie-instructies. De onderdelen blijven jarenlang beschikbaar, zo belooft de fabrikant. In de praktijk is het inderdaad bijzonder makkelijk om onderdelen te vervangen. En ben je er zelf wat huiverig voor, dan weten we zeker dat iemand in jouw omgeving het wel kan doen.

De eenvoud van repareren is een verademing vergeleken met een smartphone van Samsung of Apple. Bij die modellen (en die van de meeste andere gangbare merken) is de accu bijvoorbeeld vastgelijmd en het vervangen van een kapot scherm moet meestal door een reparateur gedaan worden, wat snel honderden euro’s kost.

©Rens Blom

Als smartphone zelf presteert het toestel wisselend. Het modulaire ontwerp komt verrassend stevig over, ligt prettig in de hand en de door ons geteste versie met transparante achterkant ziet er gaaf uit. Hij heeft echt een eigen smoel.

Ook de schone Android-software – zonder aanpassingen van Fairphone – bevalt ons goed. Nu is het afwachten of het merk zijn updatebelofte waar kan maken. Door het updatebeleid van de oudere Fairphone-telefoons hebben we positieve verwachtingen, al heeft het merk regelmatig heel lang nodig om een Android-versie-update beschikbaar te stellen.

©Rens Blom

Specificaties

De pijnpunten van de Fairphone zitten ’m in de specificaties. Die zijn – we zeiden het al – niet vergelijkbaar met andere telefoons in dit prijssegment. De camera’s zijn prima, maar beduidend minder goed dan gebruikelijk.

©Rens Blom

Het oledscherm oogt kleurrijk en scherp, maar de maximale helderheid van het scherm is aan de lage kant. Het scherm is daarom minder goed leesbaar op een zonnige dag.

©Rens Blom

Ook de accuduur valt tegen, vermoedelijk door de relatief kleine accucapaciteit van 4200 mAh. We moeten de smartphone regelmatig bij het avondeten al aan de oplader leggen. De korte accuduur is met name onderweg vervelend, maar ook eenvoudig op te lossen omdat de batterij te verwisselen is. Met een extra accu in je zak ben je dus altijd verzekerd van een volledig opgeladen smartphone.

Opladen via de usb-c-poort gaat overigens snel als je de juiste oplader regelt. Er zitten uit milieuoverwegingen geen usb-kabel en stroomadapter in de doos. Met een usb-pd-lader van 30 watt laad je de Fairphone 5 het snelst op, namelijk binnen een uur.

Conclusie: Fairphone 5 kopen?

De in Nederland ontworpen Fairphone 5 is een lichtend voorbeeld voor de smartphone-industrie. Zo duurzaam mogelijk gefabriceerd, met minimaal acht jaar software-updates en door de gebruiker zelf te repareren. Interessant voor wie geeft om mens en milieu, maar ook voor wie zo lang mogelijk met zijn telefoon wil doen.

Qua specificaties biedt de Fairphone 5 minder dan je in dit prijssegment zou verwachten, maar aan duurzaamheid hangt een meerprijs die voor de doelgroep van de Fairphone 5 zwaarder zal wegen dan een iets betere camera of een wat feller scherm.

WhatsApp domineert de wereldwijde berichtenmarkt, maar steeds meer mensen voelen zich ongemakkelijk bij het zwakke privacybeleid van eigenaar Meta. Gelukkig zijn er meer privacyvriendelijke alternatieven, zoals het gratis Signal.

WhatsApp heeft wereldwijd bijna driemiljard gebruikers, waarvan zo’n tweemiljard de app minstens elke maand gebruiken. Het gemiddelde dagelijkse gebruik komt uit op ruim een half uur. Concurrenten als Telegram en Signal hebben aanzienlijk minder gebruikers, respectievelijk ongeveer negenhonderd miljoen en zeventig miljoen, maar deze berichtenapps winnen wel steeds meer aan populariteit.

Signal loopt qua gebruikersaantal nog ver achter, maar maakt een sterke inhaalbeweging. In Nederland is het begin maart 2025 zelfs de meest gedownloade gratis Android- en iPhone-app, terwijl WhatsApp op de zeventiende plaats staat. Opvallend is ook dat Threema, een andere messenger, momenteel de populairste betaalde Android-app is.

Een teken aan de wand: privacybewuste WhatsApp-alternatieven staan aan de top.

Privacybeleid WhatsApp

Steeds meer mensen zoeken een alternatief voor WhatsApp, niet vanwege de kwaliteit of functionaliteit, maar door het twijfelachtige privacybeleid. Veel gebruikers voelen zich gerust omdat WhatsApp alle berichten, gesprekken en meegestuurde media end-to-end versleutelt (E2EE) zodat, volgens Meta, zelfs zij de inhoud niet kunnen inkijken. Maar het bedrijf houdt wel alle metadata – onbedoelde woordspeling – bij, zoals wie met wie wanneer en hoelang communiceert, plus de apparaatgegevens, contacten en locatie (als die staat ingeschakeld). Deze gegevens kunnen worden gebruikt voor gerichte advertenties en zelfs worden gedeeld.

Mark Zuckerberg gaf begin dit jaar aan dat de Amerikaanse autoriteiten zoals de CIA toegang kunnen krijgen tot versleutelde WhatsApp-berichten als ze fysieke toegang tot het apparaat hebben. Dat heeft de privacyzorgen verder vergroot. Bovendien staat Meta erom bekend zomaar wijzigingen in het privacybeleid door te voeren.

Meta geeft bij de privacyinstellingen aan de inhoud zelf niet te kunnen zien.

Privacy bij Signal

Er zijn verschillende alternatieven die op privacyvlak meer vertrouwen bieden, zoals Signal, Telegram en Threema. Signal komt daarbij als beste keuze naar voren. In de rest van het artikel laten we zien hoe je kunt overstappen naar Signal.

Net als WhatsApp gebruikt Signal standaard E2EE voor alle chats en gesprekken, gebaseerd op het beproefde Signal Protocol. Berichten blijven uitsluitend op je apparaat staan, zonder (onversleutelde) cloudback-ups. Ook metadata blijven beperkt: de dienst weet enkel wanneer je account voor het laatst actief was, maar niet met wie je communiceert. Zowel de client- als de servercomponent zijn bovendien volledig opensource en dus onafhankelijk controleerbaar (bij WhatsApp is enkel de client deels opensource). Signal is tevens een non-profitorganisatie (Signal Foundation), voornamelijk gefinancierd via donaties, wat sterk afwijkt van WhatsApp van Meta, dat geld verdient met metadata en advertentieprofielen. Voldoende argumenten om met Signal aan de slag te gaan als je privacy belangrijk vindt.

Signal houdt de privacy van zijn gebruikers hoog in het vaandel.

Start

Laten we beginnen met Signal – als het je toch niet bevalt, kun je de app altijd verwijderen. Open de officiële appstore, zoek Signal Messenger en kies Installeren, gevolgd door Openen. Hier nemen we de Android-versie als voorbeeld.

Tik op Doorgaan. Een andere optie is Account overzetten of herstellen, maar dit is hier niet aan de orde. Tik op Volgende en tik bij voorkeur driemaal op Toestaan, zodat Signal toegang krijgt tot je contacten, meldingen kan sturen en telefoongesprekken kan beheren.

Voer je landcode en mobiele nummer in en tik op Volgende. Je ontvangt een verificatiecode, die je handmatig kunt invoeren indien nodig. Vul je voornaam en eventueel achternaam in, evenals een pincode (tweemaal). Zodra het startscherm verschijnt, kun je aan de slag.

Signal is ook beschikbaar als desktopapplicatie. Download en installeer de app. Bij het opstarten verschijnt een QR-code die je scant via Instellingen / Gekoppelde apparaten in de mobiele Signal-app. Je kiest zelf of bestaande berichten ook naar de desktopapplicatie worden overgezet.

Vrijwel meteen na de installatie kun je al met Signal aan de slag.

Chatberichten

Tik op het pen-pictogram en controleer of Signal al contacten heeft gevonden die de app gebruiken. Je kunt hen direct een bericht sturen. Bij Instellingen / Meldingen kun je eventueel de optie inschakelen Geef me een melding wanneer een telefooncontact vanaf nu ook op Signal bereikbaar is.

Een enkel vinkje bij een verstuurd chatbericht betekent dat het succesvol naar de Signal-server is verzonden, terwijl twee vinkjes aangeven dat het op het apparaat van de ontvanger is afgeleverd. Heb je bij Instellingen / Privacy de optie Leesbevestigingen ingeschakeld, dan worden de vinkjes bij de verzender grijs ingekleurd zodra je het bericht hebt gelezen. Zonder deze optie zie je zelf ook niet of anderen jouw berichten hebben gelezen. Het is overigens ook mogelijk om (standaard versleutelde) spraak- en video-oproepen te doen, zowel één-op-één als in groepsverband.

Om leesbevestigingen te ontvangen, moet je ze zelf ook geven.

Groepen

Om extra gebruikers toe te voegen, gebruik je in het Chats-venster de knop Uitnodigen om hen een directe installatielink te sturen (via Delen met andere app).

Met medegebruikers kun je ook groepschats starten en anderen uitnodigen. Tik op het potloodicoon, kies Nieuwe groep en selecteer de contacten of telefoonnummers die je wilt toevoegen. Tik op Volgende, voer een groepsnaam in en stel eventueel een timer in via Verdwijnende berichten (bijvoorbeeld 5 minuten, 1 uur of 1 week). Na bevestiging met Aanmaken verdwijnen verstuurde berichten automatisch na de ingestelde tijd.

De groep verschijnt direct in je chatlijst en die van de groepsleden. Afhankelijk van hun instellingen moeten sommige leden mogelijk eerst een uitnodiging accepteren voor ze berichten kunnen sturen. Een klok-pictogram geeft aan dat een bericht verdwijnt.

Om een groep te beheren, houd je je vinger op de groepsnaam ingedrukt. Er verschijnt een menu met opties als Vastzetten, Dempen, Archiveren en Verwijderen.

Je kunt groepsberichten automatisch laten verwijderen na een ingestelde tijd.

Groepstransfer

Je kunt ook bestaande WhatsApp-groepen overzetten naar Signal om gesprekken voort te zetten. Maak hiervoor een nieuwe groep aan in Signal, maar voeg nog niemand toe en selecteer Overslaan. Geef de groep exact dezelfde naam als de oude WhatsApp-groep.

Je krijgt vervolgens de optie om een groepslink aan te maken. Zet het vinkje uit bij Nieuwe leden goedkeuren, zodat iedereen met de link direct kan deelnemen. Deel deze link in de oude WhatsApp-groep. Zodra alle leden in de nieuwe groep zitten, kun je de oude groep afsluiten.

Je kunt ervoor zorgen dat iedereen met de link meteen kan participeren.

Kanalen

Signal biedt geen echte kanalen zoals WhatsApp of Telegram, maar er zijn twee manieren om toch content met een groot publiek te delen.

Eén optie is het delen van verhalen met tekst, links, foto’s en video’s. Je kiest zelf welke contacten deze kunnen zien. Jij bent de enige zender, maar ontvangers kunnen privé reageren zonder dat anderen dit zien.

Een andere methode is een groep aanmaken en de machtigingen zo instellen dat alleen beheerders berichten kunnen verzenden. Groepsleden kunnen niet reageren, behalve met emoji’s. Om de machtigingen aan te passen, tik je op de groepsnaam en vervolgens op het knopje met de drie stippen. Kies Groepsinstellingen en open Machtigingen. Selecteer Berichten verzenden & oproepen beginnen en kies Uitsluitend beheerders.

Je beslist zelf of andere groepsleden ook eigen berichten kunnen verzenden.

Media

Je kunt niet alleen tekst en emoticons versturen, maar ook mediabestanden. In de chatbalk staat een camera-pictogram om direct een foto of video te maken. Met het plus-pictogram kies je een bestand uit je galerij.

Na het selecteren van een mediabestand verschijnt een bewerkingsscherm met tools om de afbeelding bij te snijden, te roteren, tekst toe te voegen, stickers en emoji’s te plaatsen, met je vinger te tekenen in een zelf gekozen kleur of delen wazig te maken.

Handig om te weten: via de plus-knop kun je ook je huidige locatie delen.

Signal biedt verschillende tools om je foto of video mee te bewerken.

Back-ups

Omwille van privacyredenen biedt Signal geen cloudback-ups, maar je kunt wel een lokale, versleutelde back-up maken. Ga via de instellingen in de mobiele Signal-app naar Chats en scrol naar Back-ups. Selecteer Inschakelen, kies een opslagmap en bevestig met Deze map gebruiken en Toestaan.

Noteer het gegenereerde wachtwoord (30 cijfers) of maak een snapshot en bewaar dit goed, want je hebt het nodig om de back-up te herstellen. Bevestig met Back-ups inschakelen, waarna de eerste back-up direct wordt gemaakt.

Om de back-up terug te zetten, installeer je Signal opnieuw, kies je Account overzetten of herstellen en volg je de instructies.

Hier is de chatback-upfunctie al ingeschakeld.

Overstap

Je weet inmiddels hoe Signal werkt en wat je ermee kunt. Stel dat je enthousiast bent en deze app voortaan wilt gebruiken in plaats van WhatsApp. Dan wil je natuurlijk zo veel mogelijk contacten bereiken, wat lastig kan zijn omdat Signal nog een relatief beperkte gebruikersbasis heeft. Hier enkele tips om kennissen te overtuigen.

Een korte uitleg helpt vaak. Stuur een bericht of e-mail waarin je uitlegt hoe eenvoudig Signal te installeren is, met een directe downloadlink (www.signal.org/download of www.signal.org/install). Voeg eventueel screenshots of een korte video toe die de werking en functies tonen. Benadruk dat Signal geen commercieel bedrijf is en veel privacybewuster met gebruikersgegevens omgaat dan WhatsApp, zonder tracering of targeting.

Geef Signal tijdens de installatie toegang tot je contactpersonen, zodat je meteen chatpartners kunt toevoegen. Stuur je kennissen een bericht via Signal zodra ze de app hebben, zodat ze direct een eerste gesprek hebben. Start ook groepschats en nodig hen uit. Vermeld Signal in je status of e-mailhandtekening en deel berichten op sociale media over waarom je de app gebruikt en welke voordelen die biedt.

Signal is voor meerdere platformen beschikbaar.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Van plan om deze zomer extra veel eten in te slaan, bijvoorbeeld voor een tuinfeest of barbecue? Dan kan extra vriescapaciteit geen kwaad. Bijvoorbeeld met een (tweede) vrieskast voor in de keuken, schuur of garage. Wij vonden vijf mooie exemplaren.

Wanneer je extra vriescapaciteit nodig hebt, kun je kiezen voor een vrieskast, maar ook voor een vrieskist. Die laatste is een lager model waar je de in te vriezen producten aan de bovenzijde inlaadt. Op zich heel praktisch en ze bieden veel opslagruimte, maar het grootste nadeel van een vrieskist is dat ze minder energiezuinig zijn.

Bij een vrieskast is dat anders: deze hebben misschien wel iets minder opslagcapaciteit dan een vrieskist, maar zijn doorgaans wat zuiniger. Per apparaat vermelden we het jaarlijks verbruik en natuurlijk de capaciteit. En wat de minimum geschikte omgevingstemperatuur is: doorgaans boven de 10 of 15 graden als je hem in een schuur of garage wil gebruiken.

Inventum VR1430W

Deze Inventum vriezer is ideaal voor wie niet al te veel ruimte heeft, maar toch graag een fatsoenlijke voorraad diepvriesproducten in huis wil. Met een inhoud van 161 liter en drie ruime vrieslades kun je verrassend veel kwijt. De vriezer is 143 centimeter hoog en heeft een rustige witte uitstraling, waardoor hij netjes wegvalt in de meeste keukens. No Frost zorgt ervoor dat je nooit meer hoeft te ontdooien, en het geluidsniveau van slechts 39 decibel maakt ‘m heel geschikt voor open ruimtes. De digitale thermostaat is eenvoudig in te stellen, en als de deur per ongeluk open blijft staan, geeft hij netjes een waarschuwingssignaal. Ook handig: bij een stroomstoring blijven je producten nog tot wel 11 uur goed bevroren.

Energieverbruik per jaar: 132 kWh
Inhoud: 161 liter
Minimale werktemperatuur: 15 °C

Siemens GS51NAWCV

Wie veel ruimte nodig heeft en een betrouwbare vriezer zoekt, zit goed met deze Siemens. Met zijn flinke inhoud van 290 liter is er plek genoeg voor grote gezinsvoorraden of maaltijden voor een paar weken vooruit. Deze vriezer is voorzien van No Frost, dus je hoeft nooit meer te krabben of ijs weg te bikken. Dankzij het SuperVriezen worden nieuwe producten razendsnel op temperatuur gebracht, zodat alles vers blijft. De binnenverlichting maakt het makkelijk om je spullen terug te vinden, zelfs onderin. Hij blijft ook opvallend stil, en bij stroomuitval blijven je producten nog ruim 14 uur veilig ingevroren. Handig als je eens pech hebt met de elektriciteit.

Energieverbruik per jaar: 161 kWh
Inhoud: 161 liter
Minimale werktemperatuur: 15 °C
Geschikt voor schuur of garage: JA

Liebherr FNA 6625-20

Dit is een vriezer voor mensen die duurzaamheid belangrijk vinden, maar ook niet willen inleveren op ruimte of gemak. Met een energieverbruik van slechts 99 kWh per jaar en een energieklasse A is deze Liebherr uitzonderlijk zuinig. Hij heeft een inhoud van 260 liter en blijft opvallend stil tijdens gebruik. Dankzij de FrostProtect-technologie werkt hij zelfs in koude ruimtes zoals een garage of schuur, tot temperaturen van -15 graden. De EasyOpen-deur opent licht, zelfs als hij net is gesloten, en de SuperFrost-functie bevriest nieuwe producten snel om smaak en voedingswaarden te behouden. Dit is echt een slimme en degelijke vriezer die jaren meegaat.

Energieverbruik per jaar: 99 kWh
Inhoud: 260 liter
Minimale werktemperatuur: 15 °C
Geschikt voor schuur of garage: JA

Etna VV172NRVS

Deze ETNA is een stijlvolle vriezer met een moderne RVS-look die niet misstaat in een strakke keuken. Hij is 172 centimeter hoog en biedt met vijf lades en twee schappen genoeg ruimte voor een ruime voorraad. Het geluidsniveau ligt laag, rond de 36 decibel, dus je merkt amper dat hij aanstaat. Dankzij de Multi-Flow 360-technologie blijft de temperatuur overal in de vriezer constant, wat zorgt voor goede bewaarcondities. De FastFreeze-functie is ideaal voor als je snel iets wilt invriezen, en het ingebouwde alarm laat je weten als de deur te lang openstaat of als de temperatuur oploopt.

Energieverbruik per jaar: 150 kWh
Inhoud: 240 liter
Minimale werktemperatuur: 10 °C
Geschikt voor schuur of garage: JA

Bosch GSN51AWCV

Deze Bosch vriezer is echt een alleskunner. Hij biedt maar liefst 290 liter vriesruimte en is voorzien van allerlei slimme snufjes. De FreshSense-technologie zorgt ervoor dat de temperatuur binnenin stabiel blijft, wat goed is voor de houdbaarheid van je eten. De VarioZone-indeling geeft je de vrijheid om glazen plateaus eruit te halen en grotere producten kwijt te kunnen. Met de BigBox-lade kun je moeiteloos een hele taart of stapel pizza’s opbergen. De Ice Twister maakt vers ijs in een handomdraai, en de No Frost-technologie voorkomt ijsvorming. Bij openstaande deur krijg je een melding, en ondanks zijn kracht verbruikt hij relatief weinig energie en maakt hij nauwelijks geluid.

Energieverbruik per jaar: 161 kWh
Inhoud: 290 liter
Minimale werktemperatuur: 10 °C
Geschikt voor schuur of garage: JA