De programmeertaal Basic beleefde z’n hoogtijdagen in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. Op het overgrote deel van de homecomputers uit die dagen was het standaard aanwezig. Niet voor niets, want leren programmeren in Basic is wel heel makkelijk. We behandelen enkele van de beste Basic-apps voor iOS en iPadOS.

‘Echte’ programmeurs haalden en halen hun neus nog altijd op voor Basic. Onterecht, want je kunt er in korte tijd veel mij bereiken. Voor bijvoorbeeld wiskundige vraagstukken of iets dergelijks, is een Basic-programma zo in elkaar gedraaid. Ook het seriematig doorrekenen van formules met diverse variabele waarden: Basic is your best friend. Tuurlijk, het kan voor een behoorlijk deel ook allemaal in een moderne spreadsheet, maar Basic geeft je een stuk meer vrijheden. 

We gaan hier trouwens geen cursus Basic geven, daarover is meer dan genoeg online te vinden. Wel willen we een paar Basic-interpreters voor iOS en iPadOS aan je voorstellen. En vergeet de vermeende traagheid van een interpreter anno nu. In het al genoemde homecomputertijdperk draaide de interpreter op een 8-bits cpu met een kloksnelheid van hooguit een paar MHz. In je iPad of iPhone tref je een 64-bitter met meerdere cores aan, die kloksnelheden van enkele Gigahertz haalt. 

Voor jou als eindgebruiker betekent dat een nagenoeg real-time of snellere ervaring. En daar waar het grotere scherm van je iPad erg uitnodigt tot het programmeren van complexe stukjes software (maak dan vooral gebruik van een fysiek toetsenbord om code te kloppen!), kun je diezelfde code in dezelfde app ook uitvoeren op je iPhone. Op die manier kun je programma’s die door jou veelgebruikte berekeningen uitvoeren altijd op zak hebben.

cbmHandBasic

©PXimport

Liefhebbers van de Commodore 64 kunnen hun hart ophalen aan de app cbmHandBasic. In essentie is deze Basic-variant gebaseerd op de versie die ook in de C64 gebruikt werd, maar dan wel met allerlei toegevoegde extra’s om grafische zaken eenvoudig te realiseren. Die laatste optie is trouwens een extra in-app-aankoop, heb je geen grafische functies nodig dan kun je het geld daarvoor dus lekker in je zak houden. 

Eenmaal gestart werkt de editor inderdaad op de van de C64 bekende manier. Klik of tik op het scherm en je krijgt een viertal knoppen te zien. Deze leiden je naar diverse mogelijkheden, waaronder de optie om snel functies in te voegen. Opslaan van een programma doe je door het commando save”programmanaam” en dan een enter. 

Wil je weten wat er zoal aan programma’s op de ingebouwde opslag beschikbaar is, tik dan het commando dir gevolgd door een enter. Een programma openen doe je door via het commando load”programmanaam”. 

Meegeleverd zijn diverse voorbeeldprogramma’s, waarvan je snel kunt leren hoe een en ander programmatechnisch in elkaar steekt. Let op: bestandsnamen zijn hoofdlettergevoelig! Een geopend programma starten doe je via het commando run. Een lopend programma stoppen gaat via de knop X. 

Nano Basic

©PXimport

Nano Basic heeft een modernere, gestructureerde versie van Basic aan boord. Vergeet dus die regelnummers maar hou je aan procedures en loops. Daardoor vormt deze variant wellicht een betere aanloop naar moderne programmeertalen. Waarbij geldt dat als je een ‘regelnummer-interpreter’ gebruikt, je simpelweg houden aan subroutines de gevreesde goto-spaghetti ook effectief tegengaat. Dat echter terzijde. 

Nano Basic is verder een eenvoudige versie van Basic, ondersteuning voor grafische commando’s ontbreken. De vraag is of je die voor heel veel zaken zult missen. In geval van nood kun je ook nog altijd ASCII-grafieken opgebouwd uit bijvoorbeeld sterretjes maken. Wil je een Basic-interpreter als substituut voor een grafische rekenmachine inzetten, dan is dit wellicht een wat minder praktische keuze.

Basic!

©PXimport

De app Basic! is qua mogelijkheden een mix tussen cbmHandBasic en Nano Basic. Ten eerste betreft het een moderne variant van Basic, waarmee eenvoudig gestructureerde programma’s te maken zijn. Daarnaast heeft het allerlei commando’s voor grafische zaken (inclusief sprites, voor de liefhebbers) en geluid aan boord. Waarbij geldt dat ‘hires’ nu ook echt hoge resolutie is dankzij de schermresolutie van je iPad of iPhone. 

De app is opgedeeld in een editor en een terminal. In de editor maak je je programma, in de terminal start je je programmeersel. Dit houdt het geheel overzichtelijk en praktisch in het gebruik. Er zijn diverse voorbeeldprogramma’s meegeleverd waarmee je direct aan de slag kan.

Schakel naar de editor middels een tik of klik op Code in de onder in beeld staande knoppelbalk. Tik dan op Load, kies je programma middels een dubbeltik- of klik uit de lijst en start het middels het commando run gevolgd door een druk op enter in de terminal. Of pas de broncode geheel naar eigen wens aan natuurlijk!

Programmeer-apps in App Store

Apple lijkt over ’t algemeen niet heel enthousiast over programmeertalen in de vorm van apps. Met regelmaat wordt er weer eentje uit de App Store verwijderd. En al even vaak duiken ze dan weer in net iets gewijzigde vorm na een tijdje weer op. Voor zowel cbmHandBasic als Basic! geldt gelukkig dat ze al vele jaren stabiel in de app store beschikbaar zijn. 

Voor nano Basic geldt dat we ineens de melding kregen dat deze app niet meer in ons land beschikbaar is. Hopelijk is dat een foutje en duikt 'ie gauw weer op! De homepage van nano Basic bestaat nog gewoon en wordt netjes bijgehouden, dus daar zal het alvast niet aan liggen.

De moeite waard

Voordeel van de genoemde apps is dat ze allemaal gebruiksvriendelijk zijn. Is het ‘verstandig’ om Basic te léren anno 2021? An sich is daar niks mis mee, programmeren is programmeren. Ben je nog van de oude garde die in de jaren tachtig en negentig Basic goed onder de knie heeft gekregen, dan is het zonde om die kennis overboord te gooien. Zeker als het gaat om programma’s die vervelende herhalende (wiskundige) vraagstukken oplossen, of desnoods wat labresultaten doorrekenen. 

Het grotere scherm van de iPad komt daarbij zonder meer van pas en het maakt dit apparaat ook net wat meer ‘open’. Want nu kun je zonder een ontwikkelomgeving voor complete apps met gelikte grafische interface ook quick-and-dirty programma’s in elkaar zetten. En dat komt met regelmaat van pas, voor flink wat gebruikers die in de meer technisch-wetenschappelijke hoek werkzaam zijn (of in die richting studeren).

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.