Als iPad-bezitter moet je over een grote woordenschat beschikken, getuige de vele moeilijke begrippen die je tegenkomt op je tablet of op de Apple-website. In dit artikel leggen we je uit wat de nieuwe woorden uit iOS 8 eigenlijk betekenen en wat je ermee kunt.

Widget

Een widget is een klein grafisch object dat eenvoudige boodschappen of actuele informatie laat zien, zoals een kalender of een bericht op Facebook of Twitter. Op het Android-platform kunnen al sinds mensenheugenis widgets worden geïnstalleerd. En hoewel lang niet alle Android-gebruikers hier gebruik van maken, klaagden veel iOS-gebruikers over het gemis van deze functie. In iOS 8 heb je nu dus widgets. Ze zijn niet zoals bij Android te gebruiken op het beginscherm, maar worden getoond onder het tabje Vandaag in het berichtencentrum. Door van boven naar beneden te schuiven op je iPad kun je de berichten en widgets zien.

©PXimport

Met widgets kun je grafische elementen met actuele gegevens op je berichtencentrum plaatsen.

Handoff

De iPhone, iPad en het nieuwe besturingssysteem voor Mac (OS X Yosemite), zijn meer dan ooit met elkaar verbonden. Een van die nieuwe verbintenissen is Handoff. Met Handoff kun je onder andere verder waar je bent gebleven op een ander apparaat. Stel dat je een e-mail aan het typen bent op je iPhone, maar je wilt verder op je iPad met schrijven. Er wordt dan een pictogram van Mail getoond op het toegangsscherm van de iPad. Door vanaf het pictogram naar boven te vegen, wordt het bericht dat je aan het typen was op je iPhone geopend op je iPad. Op dezelfde manier kun je ook verder met Safari, Pages, Berichten en nog veel meer apps. Je hebt minimaal een iPhone 5, iPad 4, iPad mini of iPod Touch 5e generatie nodig om deze functie te gebruiken. Het kostte bij ons ook wel wat moeite om het werkend te krijgen. Na het registreren van de apparaten en het uitzetten en opnieuw aanzetten van iCloud lukte het wel.

©PXimport

Met Handoff kun je op een ander apparaat gemakkelijk verder waar je mee bezig was, tik daarvoor op het icoontje linksonder in de hoek.

Instant Hotspot

De functie Instant Hotspot valt net als Handoff onder het nieuwe samenwerkingsverband tussen verschillende Apple-apparaten. Het was al mogelijk om de 3G/4G-verbinding van je iPhone te delen met andere apparaten, zodat apparaten via de iPhone kunnen internetten. Hiervoor moest je wel eerst een aantal stappen doorlopen en de iPhone was dan voor iedereen zichtbaar. Met Instant Hotspot hoef je deze stappen niet meer te doorlopen. Als je iPad en iPhone verbonden zijn (zie Handoff) en er even geen wifi in de buurt is, dan kan je iPad of Mac zonder problemen verder internetten via het datanetwerk van je iPhone. Natuurlijk moet je wel oppassen dat je databundel niet te snel opraakt. De functie kan op dezelfde apparaten worden gebruikt als Handoff.

©PXimport

Met Instant Hotspot kun je automatisch overschakelen op je data-abonnement van je iPhone als even geen WiFi-verbinding hebt.

Okemo

Het woord Okemo heb je misschien voorbij zien komen. Het is de codenaam die werd gebruikt tijdens de ontwikkeling van iOS 8. Apple gebruikt codenamen voor alle producten die in ontwikkeling zijn, zowel voor hardware als voor software. Zo kreeg de eerste iPad de codenaam K48, de iPod heette tijdens de ontwikkeling Dulcimer en de iPhone M68. Voor het eerste iPhone-besturingssysteem werd de codenaam Alpine gebruikt. Er zijn nogal wat codenamen door Apple in het leven geroepen, een complete lijst vind je op Wikipedia.

©PXimport

Binnen Apple worden, heel geheimzinnig, voor alle nieuwe projecten codenamen gebruikt.

Aangepaste acties

De acties die onder de 'actieknop' beschikbaar zijn, kunnen nu worden aangepast. Wat is de actieknop? De knop met het vierkantje met een pijltje, we noemen hem ook wel de deelknop. Tik je op deze knop, dan krijg je een venster met acties als AirDrop, Mail, Kopieer of Berichten. Je vind hem onder andere als je een foto opent of aan het browsen bent in Safari. In iOS 8 kunnen acties worden gerangschikt en uitgeschakeld. Maar, belangrijker nog, softwareontwikkelaars kunnen hun eigen acties toevoegen! Waar je voorheen alleen kon 'delen' naar Berichten, Mail, Twitter en Facebook, kan er nu veel meer. De ontwikkelaar van de Evernote-app kan dus toevoegen dat je een tekst uit Safari gelijk opslaat in een notitie.

©PXimport

Een foto is nu te delen via veel meer kanalen, zoals Flickr, Snapchat, Tumblr en Pocket.

Bundels

Er zit een nieuwe functie in de App Store Waarmee je nog wat geld kunt gaan gaan besparen. Apple heeft het namelijk mogelijk gemaakt voor uitgevers om hun apps als bundels te verkopen. Op deze bundels wordt altijd een korting gegeven. Erg prettig als je in één keer alle delen van je favoriete spel wilt kopen, of in één keer al je office-applicaties. Apple heeft in de App Store al een leuke selectie met gebundelde softwarepakketten samengesteld. Indien je al een app uit een bundel los hebt aangeschaft, zal deze in mindering worden gebracht. Zo kun je alsnog profiteren van een leuke korting.

©PXimport

Uitgevers kunnen nu ook hun software bundelen en met korting verkopen.

Slimme albums

Het eerste dat je opvalt als je in iOS 8 de Foto's-app opent, is dat er een stuk meer albums bij zijn gekomen. Zo is het album Filmrol vervangen voor Onlangs toegevoegd en zijn er de albums Favorieten, Burst, Verborgen en Onlangs verwijderd bijgekomen. Apple noemt deze automatische albums ook wel slimme albums. In de vernieuwde Foto's-app kun je nu ook zoeken naar foto's. Door een naam van een plaats, straat of maand in te typen, krijg je alle foto's te zien die daarbij horen. Ook kun je foto's aanmerken als favoriet door op het pictogram met een hartje te tikken. Ze worden dan automatisch aan het slimme album Favorieten toegevoegd.

©PXimport

Er zijn een hoop extra albums in de app Foto's verschenen.

PhotoKit

Apple heeft met iOS veel aan de ontwikkelaars gedacht en dat zien we terug in de nieuwe woorden die voorbij komen. PhotoKit is zo'n woord dat vooral voor softwareontwikkelaars interessant is. Hiermee krijgen ontwikkelaars namelijk toegang tot de fotobibliotheek, zodat ze direct met de Foto's-app aan de slag kunnen. Wat merken wij daar als gebruiker van? Doordat foto-apps onderling meer kunnen samenwerken, hoeven we niet meer eerst een foto's naar een app te exporteren om er daar vervolgens mee aan de slag te kunnen, én komen er extra extensies in de standaardapp Foto's zodat die meer fotobewerkingsmogelijkheden biedt.

©PXimport

Softwareontwikkelaars kunnen nu hun eigen extensies toevoegen aan de Foto's-app.

Camera-API

Een API (Application Programming Interface), is een set programmeeropdrachten van een programma, die door een ontwikkelaar beschikbaar worden gesteld voor andere programmeurs. Via een API kunnen softwareontwikkelaars communiceren, zonder dat zij exact hoeven te weten hoe de andere software werkt. De API van de camera in iOS was beperkt, waardoor ontwikkelaars er weinig mee konden doen. In iOS 8 heeft Apple ze een stuk meer mogelijkheden gegeven, zodat softwareontwikkelaars nu ook de sluitertijd, ISO-waarde en witbalans in hun eigen apps kunnen bepalen. Als gebruiker plukken wij daar de vruchten van, want de ontwikkelaars kunnen nu nog uitgebreidere camera-apps ontwikkelen.

©PXimport

Met behulp van de nieuwe camera-API kunnen ontwikkelaars nog veel leukere camera-apps maken.

Bugs

Een bug is een fout in een computerprogramma, waardoor het programma niet of niet goed functioneert. We hebben het woord bug met de komst van iOS 8 heel wat keer voorbij zien komen. Dit kwam vooral omdat bugs zaten in de nieuwe gezondheids-app, virtuele toetsenborden niet helemaal juist werkten en omdat sommige apps geen foto's uit de nieuwe Slimme Albums meer konden openen. Apple heeft snel actie ondernomen, via de iOS 8.0.2-update zijn de vervelende bugs bestreden. Natuurlijk zullen er na verloop van tijd meer bugs gevonden worden, gelukkig kun je heel gemakkelijk via Instellingen / Algemeen / Software-update de iPad blijven updaten.

©PXimport

Via een software-update kun je vervelende bugs verhelpen.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.