Je hebt koffie en je hebt koffie. En die smaken lang niet allemaal hetzelfde – integendeel. Want er zijn allerlei factoren die van invloed zijn op de smaak, van de bonensoort tot de zetmethode. In dit artikel lees je hoe je erachter komt welke smaak het best bij jou past!

Kies jouw koffie (met wat pro-advies)

Het kiezen van de juiste koffie draait om een paar belangrijke factoren, legt Joost Leopold, barista-instructeur, auteur van Water, Koffiebonen en Melken eigenaar van de Koffieschool uit. Hij vertelt dat er drie fundamentele smaken zijn in koffie: zuur, zoet en bitter. Je persoonlijke voorkeur voor een van deze smaken vormt de basis voor je keuze.

Naast smaak speelt ook de sterkte van de koffie een rol, variërend van licht tot krachtig, afhankelijk van wat je lekker vindt. Tot slot is de plek waar je je koffie koopt ook van invloed. Dit kan lokaal zijn, online, bij een koffiespeciaalzaak of bij een supermarkt. Meestal bepaalt dit voor een groot deel de kwaliteit.

Kortom, het begint bij het begrijpen van je eigen smaak. De gewenste sterkte en de plek waar je je koffie haalt, bepalen samen de uiteindelijke beleving.

Lees ook: Light roast, medium roast en dark roast: dit doet de branding voor de smaak van je koffie

©Joost Leopold

Expert-tip: maal zelf je bonen

Joost benadrukt dat er nog een andere factor heel belangrijk is: de maling van de koffie. Een te grove of te fijne maling kan het moeilijk maken om lekkere koffie te maken. Daarom adviseert hij aan om een eigen koffiemolen aan te schaffen. Elektrisch of handmatig maakt daarbij niet uit: als je maar je eigen bonen maalt. Zonder molen heb je beperkte invloed op de smaak.

Meer weten? Lees dan: Koffiemolen kiezen: de beste tips om het ideale apparaat te vinden

Het beste moment om bonen te malen

Koffie is een delicaat product, legt Joost uit, vanwege de etherische oliën die in de bonen zitten. Deze oliën zijn erg vluchtig. Zodra je de bonen maalt, vergroot je het oppervlak dat aan lucht wordt blootgesteld, waardoor de oliën snel vervliegen. Gemalen koffie is daarom eigenlijk maar heel kort op z'n best.

Binnen een minuut verlies je al bijna 50 procent van de smaak. Dus als je echt wilt genieten, is die eerste minuut na het malen het moment waarop de koffie het lekkerst is.

©Natsicha

Zo proef je koffie

Je eigen smaak voor sterkte en bonensoort bepaalt welke koffie jij lekker vindt. Om erachter te komen welke koffie je nu echt lekker vindt, kun je het best gewoon gaan proeven.

Zelf koffie proeven: dit moet je weten

Tijd om te proeven. Koffiespeciaalzaken organiseren regelmatig proeverijen. Ook kun je vaak samples van verschillende bonensoorten opvragen.

Het heeft geen zin om appels met peren te vergelijken. Bereid de koffies die je gaat proeven op dezelfde manier. Gewone filterkoffie is hiervoor erg geschikt. De subtiele smaaktonen blijven prima overeind.

Je kunt koffie het beste zwart proeven. Houd je niet van zwarte koffie? Voeg dan hetzelfde toe aan alle koffies om goed te kunnen vergelijken. Dezelfde melk, dezelfde hoeveelheid suiker.

Stappenplan: zelf koffie proeven

Professionele koffie-proevers (of inkopers) noemen het proeven van koffie 'cuppen'. Kunnen wij ook. Een beetje. Zo doe je dat:

©leszekglasner

Vijf elementen

Hoewel onze smaakpapillen op de tong slechts vijf basissmaken kunnen waarnemen (zoet, zout, zuur, bitter en umami), kunnen we dankzij onze neus en onze hersenen veel meer smaaknuances proeven. Er zijn vijf elementen waar je op kunt letten.

P.S. Een koffiespeciaalzaak kan je altijd helpen, ook met proeven. Zij doen dit zelf ook!

©mavoimages

Laatste tip van de kenner: mengen

Joos Leopold houdt, net als veel andere koffieliefhebbers, van filterkoffie. Maar, daar zit een extra stap aan: leopolderen. Wat?

Wanneer je filterkoffie zet, is het onderste deel van de kan vaak het sterkst terwijl het bovenste deel wat zwakker smaakt. In het onderste gedeelte proef je meestal een flinke zuurheid, terwijl het bovenste deel wat bitterder kan zijn. Het middelste deel is romig zoet.

Je zou ze moeten mengen voor een lekker geheel en een aangenamere smaak. Maar roeren veroorzaakt een draaikolkbeweging en die doet je koffie geen goed. De lichte bitters zakken dan naar beneden. Het klonk ook al te makkelijk. Wat wel?

Je pakt een tweede koffiekan die je voorverwarmt (bijvoorbeeld met warm water). Je giet de koffie vanuit de oorspronkelijke kan over. En weer terug. Nog een keer. Zeven (!) keer in totaal. Net zoveel keer als er letters in de naam 'leopold' zitten. Vandaar de naam, leopolderen. Nou ja, en van Joost natuurlijk.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.