Halogeenspots zijn niet meer van deze tijd. Ze ‘vreten’ namelijk energie. Volgens Europese regelgeving mogen winkels dan ook geen halogeenlampen van 230 volt meer inkopen. Toch zijn er in veel huizen nog altijd meerdere stroomslurpende lichtspots te vinden. Hoog tijd om voor eens en altijd over te stappen op led en het verbruik met wel 90 procent terug te dringen!

Met de torenhoge stroomprijzen van tegenwoordig kun je er eigenlijk niet meer onderuit. De meeste halogeenspots die werken op een spanning van 230 volt hebben een behoorlijk vermogen van 35 of 50 watt. Heb je dagelijks flink wat spots urenlang branden? Dan zijn die verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van je energierekening. Bij aanwezigheid van meerdere spots praat je op jaarbasis al gauw over een besparing van honderden euro’s.

Zo verlaag je de energiekosten

We illustreren de energiekosten van halogeenverlichting met een simpel rekenvoorbeeld. Stel dat er 5 halogeenspots van 50 watt dagelijks 10 uur branden. We gaan hierbij uit van een gebruik van 200 dagen per jaar. Het verbruik hiervan bedraagt op jaarbasis 500 kWh (5 × 50 watt × 10 uur × 200 dagen = 500.000 watt). Met een actuele stroomprijs van zo’n 0,80 euro per kWh betaal je voor deze lampen dus 400 euro per jaar. Als je deze halogeenspots vervangt door ledlampen, ben je slechts een fractie van dat bedrag kwijt. Ledlampen dringen het energieverbruik namelijk met 80 à 90 procent terug.

Ook lezen: Zo verduurzaam je je woonkamer

Een geschikte ledspot biedt eveneens warm wit licht, terwijl het vermogen van een enkele lamp meestal niet boven de 5 watt uitkomt. Kortom, de investering in ledverlichting verdien je doorgaans snel terug. We beschrijven verschillende veelvoorkomende scenario’s om halogeen definitief uit je huis te bannen.

Welke ledspot kopen?

Besluit je om de halogeenspots vaarwel te zeggen, dan wil je natuurlijk wel waardige vervanging. Een aantal zaken is hierbij belangrijk. Let allereerst goed op de lichtkleur. Voor warm wit licht is een lichtkleur van 3000 of 2700 Kelvin bijvoorbeeld gebruikelijk. Wil je de spots nu of in de toekomst kunnen dimmen? Kijk dan goed in de specificaties of dat bij de beoogde lamp mogelijk is. De betere GU10-spots tonen meer warm wit licht naarmate de verlichting wordt gedimd. De lichtkleur loopt dan bijvoorbeeld van 2200 tot 2700 Kelvin. Dat geeft ’s avonds een sfeervol effect dat vergelijkbaar is met traditionele halogeenverlichting. Deze dimbare spots zijn vanaf ongeveer 5 euro per stuk te koop. Voor de prijs hoef je het dus niet te laten.

Ledlampen werken op een veel lager wattage dan halogeenverlichting. Om je een handje te helpen, vermelden fabrikanten daarom op de productdoos welk wattage de ledlamp vervangt. Gooi je bijvoorbeeld een oud GU10-spotje van 50 watt weg, dan kun je heel gemakkelijk een vervangende ledspot selecteren. Hoe hoger het vervangende wattage, hoe feller de lamp. De productdoos vermeldt verder de lichtstroom in een aantal lumen. Werp tot slot een blik op het energielabel. Ook tussen ledlampen bestaan er namelijk verschillen in energieverbruik.

Ledspots rechtstreeks vervangen

Zijn de halogeenspots aangesloten op 230 volt en bedien je ze met een eenvoudige lichtschakelaar? Fijn, want deze gedateerde lampen kun je één op één vervangen voor led. Let wel op dat je een ledspot met de juiste fitting aanschaft. Bij een spanning van 230 volt heb je waarschijnlijk lampen met een GU10-fitting nodig. Deze zogeheten bajonetsluiting stop je in de bestaande armatuur, waarna je de lamp een kwartslag draait. De spot zit nu goed vast. Voor het vervangen van dergelijke lichtbronnen dien je vaak eerst een klemveer van ijzerdraad te verwijderen. Controleer voor de zekerheid of de diameter van de beoogde ledlamp in de inbouwspot past. De gebruikelijke diameter van een GU10-lamp bedraagt zo’n 5 centimeter.

Geschikte led-dimmer kiezen

Dimde je de halogeenspots voorheen met een dimknop? Grote kans dat je de vervangende ledlampen eveneens wilt dimmen. Een oud exemplaar kan vaak niet overweg met het lage vermogen van ledverlichting. De lampen gaan vervolgens flikkeren of je kunt ze niet ver genoeg dimmen. De spots kunnen bovendien stukgaan. Schaf daarom bij twijfel een dimmer aan die geschikt is voor ledverlichting. Busch-Jaeger, Gira en Jung zijn bijvoorbeeld gerenommeerde merken van geschikt schakelmateriaal. Let hierbij op dat je voor spots die werken op een spanning van 230 volt een passende dimmer aanschaft. Er bestaan namelijk ook dimmers die werken op een lagere spanning van 12 volt.

De ledspots en dimmer dienen een goede match te zijn. Dat is helaas op voorhand niet altijd even duidelijk. Dat heeft veelal met de kwaliteit van de ingebouwde driver van het dimbare ledlampje te maken. Het is min of meer een kwestie van uitproberen of dimmen in de praktijk goed werkt. Sommige gespecialiseerde (web)winkels vermelden op de productpagina van ledspots met welke dimmer(s) je ze het best kunt aansturen. Voor het vergroten van de slagingskans ga je bij voorkeur in zee met producten van bekende merken.

12volt-verlichting vervangen

Lang niet alle halogeenverlichting is rechtstreeks aangesloten op 230 volt. Spots in de badkamer en keuken werken veiligheidshalve veelal op een lagere spanning. In dat geval zit er tussen de lichtschakelaar of dimmer en de halogeenspots een transformator. Dit apparaat zet een reguliere netspanning van 230 volt om naar 12 volt. Bij het vervangen van verlichting is het een voorwaarde dat de transformator met led overweg kan. Die dien je dus waarschijnlijk te vervangen. In de praktijk is dat niet altijd even eenvoudig. Een transformator bevindt zich bijvoorbeeld vaak boven op een verlaagd plafond. Houd bij het kopen van een geschikte transformator rekening met de minimale en maximale belastbaarheid. Die staan aangegeven in een wattage.

Tot slot heb je voor het vervangen van 12volt-verlichting natuurlijk ook geschikte ledlampen nodig. Die zijn gelukkig volop verkrijgbaar. Voor de badkamer zijn dimbare GU5.3-spots bijvoorbeeld gebruikelijk. Die prik je eenvoudig in de bestaande fitting. Verder komen kleine lampjes met een G4- of G9-fitting veelvuldig voor.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.