ID.nl logo
Een wereldreis langs koffiegewoonten: koffiecultuur wereldwijd
© Mohammed - stock.adobe.com
Huis

Een wereldreis langs koffiegewoonten: koffiecultuur wereldwijd

Koffie is de op één na meest verhandelde grondstof ter wereld. Naar schatting worden er elke dag ongeveer 2,25 miljard kopjes koffie gedronken. Hoewel globalisering ook in de koffiecultuur gaande is - denk maar aan de grote koffieketens die je overal ter wereld tegenkomt - zijn de tradities vaak heel anders dan bij ons.

  • De legende wil dat een geitenhoeder in de omgeving van Ethiopië of Jemen zijn geiten de laatste tijd zo alert vond. Ze aten regelmatig koffiebonen. Na dat geheim ontrafeld te hebben, kwam uiteindelijk ons aller lievelingsdrank tot stand.
  • Ik zeg ons aller lievelingsdrank, want per hoofd van de bevolking drinken we in Nederland de meeste koffie: gemiddeld 3,8 kopjes per dag.
  • Arabica-bonen komen uit het Midden-Oosten. Daar kennen ze nog steeds een rijke koffiecultuur. Net als in Italië, Ethiopië, Vietnam en Mexico. En natuurlijk in nog veel andere landen.

Geïnteresseerd in de herkomst van koffie? Lees dan: Koffie speciaal: single origin, single estate en blend koffie

Landen met een interessante koffiecultuur

Voor zover bekend, wordt in alle landen van de wereld koffie gedronken. De meeste van die mensen in die landen doen dat al lang en hebben er eigen rituelen en gewoonten omheen. Veel daarvan lijken echter veel op elkaar. Daarom een bloemlezing van interessante koffiegewoonten wereldwijd.

De koffiecultuur van Italië

Denk je aan koffie, of in ieder geval aan espresso, dan denk je aan Italië. Grappig eigenlijk, want koffie wordt er niet verbouwd. Waarom is koffie dan zo ‘groot’ in Italië, het land met inmiddels meer dan 150.000 koffiebarretjes (naast normale cafés en restaurants, waar een lekkere espresso ook goed verkrijgbaar is)?

Italianen houden van smaak. Ze besteden er aandacht aan, het eten en drinken is wereldwijd beroemd. Zo ook met koffie. Italië is de geboortegrond van de espresso (en daarna van de cappuccino. Grazie, trouwens).

Hun espresso drinken ze bij voorkeur al voor het ontbijt. En trouwens ook gedurende de dag, vaak staand. Een espresso is tenslotte zó op. ‘s Avonds gaat er vaak ook nog zo’n sterke jongen in. Wil je in een Italië een espresso bestellen, dan bestel je gewoon een ‘caffe’. Het is daar zo ingeburgerd, dat ze al begrijpen dat je voor de espresso gaat. Dat doen ze expres zo.

Koffie werd in de 16e eeuw al geschonken in Italië, maar in de 20e eeuw was Italië de hub van wereldwijde koffiehandel. Dat kwam onder andere door de uitvinding van de espressomachine is 1884. Later, net na de Tweede Wereldoorlog, werd de moka pot (of percolator) uitgevonden om thuis een espresso-achtige koffie te maken. Dit werd een belangrijk exportproduct voor Italië en droeg bij aan de reputatie als koffieland.

Ook interessant: Light roast, medium roast en dark roast: dit doet de branding voor de smaak van je koffie

©rh2010 - stock.adobe.com

Ethiopië

Koffie komt oorspronkelijk uit Ethiopië. Hier is het nog steeds het middelpunt van rituelen. Uitgenodigd worden voor koffie wordt in de Ethiopische cultuur beschouwd als een symbool van vriendschap, respect en grote gastvrijheid. Het bereiden en drinken ervan is (traditioneel gezien dan) een hele ceremonie.

Koffiekenners zijn het erover eens: de meest verrassende koffie komt nog steeds uit Ethiopië. De meesten vinden Ethiopische koffie ook het lekkerst, maar smaak is natuurlijk persoonlijk.

Het Ethiopisch koffieritueel In Ethiopië is het koffieritueel veel meer dan alleen maar een kopje koffiezetten. Traditioneel gezien is het een ware ceremonie. Zo gaat het ongeveer:

  • De koffieceremonie begint met het handmatig wassen van de koffiebonen. Vervolgens worden de bonen geroosterd in een pan boven een open vuur, waar iedereen bij is. De geur van de vers geroosterde koffie is een fijne bonus.

  • Nadat de bonen zijn geroosterd, worden ze handmatig gemalen met een houten vijzel en stamper tot de koffie zeer fijn is. Deze stap draagt bij aan de typische smaak van Ethiopische koffie.

  • De gemalen koffie wordt in een Jebena-pot gedaan, een traditionele koffiepot met een bolvormige basis, een lange hals en een schenktuit. De pot heeft ook een handvat voor het uitschenken.

  • De gastheer of gastvrouw brengt de koffie en water in de Jebena-pot meerdere keren aan de kook. Dit proces is belangrijk om alle smaken van de koffie te onttrekken.

  • Na elke kookronde proeft de gastheer of gastvrouw de koffie om ervoor te zorgen dat deze goed op smaak is. Zodra de koffie klaar is, wordt deze in kopjes geschonken, meestal zonder handvatten, eventueel gezoet met suiker.

  • Terwijl de gasten wachten tot de koffie klaar is, wordt vaak wierook gebrand om de sfeer te verrijken met geuren. Bovendien is het gebruikelijk om popcorn te serveren bij Ethiopische koffie. Kijk daar niet raar van op!

  • De koffie wordt aan de gasten geserveerd en iedereen geniet samen van de heerlijke smaak.

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

De Kieskeurig.nl Koffiewijzer

16 koffiemachines getest door consumenten

Koffie in Vietnam

Vietnam is 's werelds op een na grootste koffie-exporteur, na Brazilië. Vooral robusta-koffiebonen zijn een specialiteit en worden veel gedronken, al dan niet in een blend met arabica-koffie. De traditionele manier van koffiezetten gebeurt in individuele porties met behulp van een zogeheten ‘phin-filter’, die bestaat uit een kleine kop, een filterkamer en een deksel dat tegelijk dient als opvangbak. Het is een langzaam proces, wat een rustmomentje biedt in het doorgaans hectische Vietnamese leven.

Vietnamese koffie staat bekend om zijn krachtige en kenmerkende smaak. In de traditionele methode wordt de koffie soms ook direct in een kopje met gecondenseerde melk gebrouwen, met behulp van die 'phin'.

Koffie is in Vietnam meer dan slechts een drankje. Je komt het overal in het straatbeeld tegen. Vanaf de vroege ochtend, zo vroeg als 4 uur, tot diep in de nacht zijn er cafés en straatverkopers geopend. Veel van hen schenken koffie tot laat in de avond.

Koffiedrinken in Vietnam is een sociale bezigheid en biedt een kans voor 'ba tam,' een Vietnamese uitdrukking die vrij vertaald 'roddelen' betekent. Koffie is de gelegenheid bij uitstek om op de hoogte te blijven van wat er in de directe omgeving gebeurt.

©Hasmix

Mexico

De Mexicaanse koffiecultuur is rijk en gevarieerd. Zij heeft invloeden van zowel inheemse tradities als wereldwijde trends in de koffieconsumptie. Mexico is een land met een lange geschiedenis van koffieproductie. De koffiebonen zijn bekend, vooral die uit de zuidelijke regio's als Chiapas en Oaxaca.

In de Mexicaanse koffiecultuur ligt de nadruk op traditie en gemeenschap. Koffie is meer dan alleen een drank; het is een sociaal bindmiddel. Als je op bezoek komt bij iemand in Mexico krijg je vrijwel zeker een kopje koffie aangeboden.

Een traditionele koffie bereidingsmethode in Mexico is 'Café de Olla.' De koffie wordt gemaakt in een pot of steelpan van aardewerk. Nadat het water kookt, wordt pilocillo (ruwe suiker) toegevoegd en opgelost, waarna koffiedik, kaneelstokje en optioneel wat sinaasappelschil wordt toegevoegd. Het vuur wordt uitgezet en de koffie laat je afgedekt ongeveer 10 minuten trekken. De kaneel en sinaasappelschil worden eruit gezeefd.

Weet je waar ze de meeste koffie drinken per hoofd van de bevolking?

In Nederland. Dagelijks worden er hier zo’n 33,5 miljoen kopjes koffie gezet. Alleen kraanwater wordt meer gedronken.

In de ranking volgen daarna de Scandinavische landen Finland, Zweden en Noorwegen. De koffiecultuur is daar heel vergelijkbaar met Nederland. Ga je in Scandinavië bij iemand op bezoek, thuis of op het werk, dan wordt meestal koffie aangeboden. Met melk en suiker. In Zweden bieden ze er graag een typisch kaneelbolletje bij aan. Hun versie van het koekje bij de koffie, zeg maar.

©cesar - stock.adobe.com

Koffiecultuur in het Midden-Oosten

De koffiecultuur in het Midden-Oosten heeft een lange geschiedenis. Arabica-koffiebonen komen hiervandaan, velen van ons drinken koffie van deze bonen elke dag. Het Arabische woord voor koffie is 'qahwa.' Deze naam verspreidde zich door het Midden-Oosten en Europa, terwijl de handel in koffiebonen zich langs de Zijderoutes ontwikkelde in de 16e eeuw.

In de 13e eeuw begonnen leden van de islamitische gemeenschap in Arabië koffie te brouwen vanwege de stimulerende eigenschappen. De drank werd gebruikt om hen wakker te houden tijdens zeer lange gebedssessies. De bonen werden geroosterd en gekookt om de drank te maken.

De koffieculturen in verschillende Midden-Oosterse landen hebben elk hun eigen kenmerken:

  • In Egypte wordt koffie geserveerd in kleine kopjes met een schuimlaagje, bekend als het 'gezicht' van de koffie. In de bubbels zou je een gezichtje kunnen ontdekken. Het 'gezicht' is een belangrijk onderdeel van de bak koffie en geeft aan dat de koffie correct is bereid.

  • In Libanon wordt koffie geserveerd zonder een 'gezicht', en staat de drank bekend om zijn donkerdere kleur en dikkere consistentie in vergelijking met andere landen in de regio.

  • In Jemen wordt vaak saffraan en kaneelstokjes aan de koffie toegevoegd om deze een gouden uitstraling te geven. Ook maken ze vaak gebruik van lichtere bonen, wat de oorsprong is van de term 'mokka' (een stad in Jemen).

Sociaal bindmiddel

Koffie speelt een belangrijke rol in de samenleving en het sociale leven in het Midden-Oosten. Het is niet alleen een drank, maar ook een gelegenheid voor mensen om samen te komen, te praten en te genieten van het moment. De koffiehuizen zijn vaak levendige ontmoetingsplekken waar mensen samenkomen om te ontspannen en bij te praten.

Niet in elk land gaat het er hetzelfde aan toe, maar in grote lijnen begint het proces van koffiebereiding met het selecteren van de koffiebonen, die licht worden geroosterd in een ondiepe pan boven een kolenvuur. Soms worden hier nog andere specerijen aan toegevoegd, zoals kaneel of kardemom. Vervolgens worden ze in een koperen vijzel geplaatst en fijngemalen met een koperen stamper.

De gemalen koffie wordt in een grote koperen koffiepot gedaan, waar water aan wordt toegevoegd. In sommige landen, zoals Turkije, wordt hier vaak al suiker toegevoegd. Deze pot wordt boven het vuur geplaatst voor het brouwproces. De koffie wordt opgewarmd en doorgeroerd, waarbij het water nooit kookt. Zodra er schuim ontstaat (bubbels) gaat de koffie van het vuur af. Vaak gaat de kan later nog enkele keren terug, steeds totdat er een schuimlaagje komt.

Na het brouwen wordt de koffie overgegoten van de grote pot naar een kleinere koffiepot en vervolgens in kleine kopjes geschonken. Hierbij worden eerst de belangrijkste of oudste gasten bediend, waarbij elk kopje ongeveer een kwart wordt gevuld. Meestal worden er minstens één tot drie kopjes gedronken.

©fotofabrika - stock.adobe.com

Andere landen met een interessante koffiecultuur

Zoals koffie zelf zich snel over de wereld verspreidde, zo globaliseert de koffiecultuur ook behoorlijk. In veel landen zie je dan ook goede espresso, lattes en vaak ook grote koffieketens. Hier en daar zijn er kleine verschillen.

Zo kom je in Japan veel slow drip koffie tegen. Dat is opvallend, wat koffie werd daar eerst vooral gezien als onderdeel van het zakenleven. Een snelle opkikker. Voor slow drip neem je juist de tijd. Ook hier is koffie enorm in opkomst, waar Japan altijd een echt thee land is geweest.

In Spanje drinken veel mensen hun espresso met een wolkje gestoomde melk. De ‘café cortado’ kom je overal tegen. In Cuba houden ze ook van kleine kopjes koffie, maar dan met veel rietsuiker. Dit staat bekend als café Cubano.

In Indonesië en Maleisië kennen ze Kopi Luwak (kopi is inderdaad koffie). Deze prijzige koffie wordt gemaakt van koffiebessen die eerst door een civetkat zijn gegeten en vervolgens uitgepoept. In het spijsverteringsstelsel van het dier vindt een soort fermentatie plaats die het enorm lekker maakt. Zegt men.


▼ Volgende artikel
Opnemen, bewerken en delen met de Geluidsrecorder
© Olga Rai - stock.adobe.com
Huis

Opnemen, bewerken en delen met de Geluidsrecorder

Of je een lezing, een speech of een eigen muzieknummer wilt vastleggen, Windows heeft zijn eigen ingebouwde opname-tool. In Windows 10 en de eerdere versies van Windows 11 was de ingebouwde Geluidsrecorder een bijzonder spartaanse tool. De nieuwe versie ziet er heel wat beter uit.

Hoe eenvoudig het is om audio op te nemen in Windows 11, laten we in drie stappen zien:

  • Start een opname met één klik
  • Sla je bestand op in een van de verschillende formaten
  • Importeer een bestand, markeer belangrijke momenten en deel de opname

Een uitgebreider artikel lees je hier: Windows Geluidsrecorder: meer dan een nieuwe naam

Opname maken

Om het programma te starten, typ je Geluidsrecorder in de Windows-zoekbalk en kun je de app openen via de resultaten. Kijk in de linkerbenedenhoek, daar kun je de gewenste microfoon selecteren. Onderaan zie je de opnameknop, klik daarop om de opname te starten en doe hetzelfde om de opname te stoppen. De opgenomen audiobestanden verschijnen in de linkerbalk en in het centrale venster zie je de afspeelknop en een weergave van het geluid in een golfdiagram.

Controleer of de juiste microfoon is geselecteerd en start de opname.

Benoemen en opslaan

Je kunt de audiobestanden in verschillende formaten opslaan, zoals m4a, mp3, wma, flac en wav. Daarom klik je op de drie puntjes rechtsboven en selecteer je Instellingen / Opname-indeling. Ook de audiokwaliteit is aanpasbaar in drie niveaus: beste, hoog en gemiddeld. Ieder bestand dat je opneemt, krijgt de domme naam ‘Aan het opnemen’ met daarachter een volgnummer. Door met rechts op deze naam te klikken kun je bij de opdracht Naam wijzigen. Onder deze opdracht vind je ook de functie In map weergeven. Zo kom je bij de map waar deze app zijn bestanden opslaat. De audio wordt altijd opgeslagen in de map Geluidsopnamen (in de map Documenten).

Selecteer vooraf de geluidskwaliteit die je op het oog hebt.

Markeren en delen

Geluidsrecorder heeft een knop om een audiobestand te importeren. En je kunt de afspeelsnelheid aanpassen van 0,25 tot 4 keer. Terwijl de opname loopt, is het mogelijk om bepaalde punten te markeren. Dat doe je met de sneltoets Ctrl+M of de knop Markeren, die in de rechterbenedenhoek staat. Door een markering te plaatsen, onderbreek je de opname niet. Bij het beluisteren kun je sneller naar zo’n markering schakelen. Op de tijdlijn verschijnt zo’n markering als een rood streepje.

Ben je klaar, dan kun je de opname delen met anderen. Opnieuw klik je met de rechtermuisknop op de naam van het bestand en dan selecteer je de manier hoe je het bestand wilt delen. Dat kan bijvoorbeeld met de functie Naburig delen.

Door met rechts op de naam van een bestand te klikken, kun je de opname delen.

▼ Volgende artikel
Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je de juiste maten
© RossandHelen
Huis

Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je de juiste maten

Voordat je een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser aanschaft, is één ding belangrijk: de juiste maten weten. Een paar millimeter kan het verschil maken tussen een strakke keuken of een dure miskoop. Hoe meet je de nis precies op? Hoeveel ventilatieruimte is nodig? En waar moet je rekening mee houden bij aansluitingen?

Wil je je inbouwapparatuur tot op de millimeter nauwkeurig installeren, dan is precies meten onmisbaar. In dit artikel lees je over: • Algemene meetprincipes • Waar je precies op moet letten bij een ⋄ inbouwkoelkast of -vriezer  ⋄ inbouwoven en -magnetron  ⋄ inbouwvaatwasser ⋄ inbouw-espressomachine  • Welke veelgemaakte fouten je moet zien te vermijden • Wat je altijd als laatste moet doen

Ook interessant: Een inbouwkoelkast kopen: waar moet je op letten?

Bij het kiezen van inbouwapparatuur voor je keuken is precisie alles. Een afwijking van slechts een paar centimeter kan ervoor zorgen dat je nieuwe koelkast, oven, of vaatwasser onmogelijk in de daarvoor bestemde ruimte past. Of het nu gaat om een inbouwkoelkast, een espressomachine of een diepe oven: een haastig genomen maat is zelden een goed idee. Laten we daarom stap voor stap kijken hoe je dit voorkomt, zodat je straks geen verrassingen tegenkomt tijdens de installatie.

Algemene meetprincipes 

Voordat je begint met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik een precieze rolmaat en een digitale schuifmaat voor de beste resultaten. Meet niet alleen de buitenkant van je keukenkasten, maar focus op de binnenafmetingen van de nis: breedte, hoogte en diepte. Houd daarnaast rekening met de benodigde ventilatieruimte, meestal 2 tot 5 centimeter aan de achter- en zijkanten. Check ook waar stopcontacten, wateraansluitingen en doorvoeren voor kabels zitten. Deze details zijn minstens zo belangrijk als de afmetingen zelf.

©Andrey Sinenkiy

Hier let je op bij een:

Inbouwkoelkast of -vriezer 

Bij koelkasten en vriezers is de nishoogte een cruciale maat, die per model sterk kan verschillen. Veelvoorkomende hoogtes zijn 88, 140 en 178 centimeter, maar er zijn uitzonderingen. Let ook goed op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme heeft doorgaans 1 tot 2 centimeter extra ruimte in de breedte nodig. Voor de diepte geldt dat 55 centimeter meestal volstaat, al kan dat oplopen tot 60 centimeter bij modellen met een ventilator aan de achterzijde.

Inbouwoven en -magnetron 

Hoewel deze toestellen op het eerste gezicht standaard lijken, kunnen de afmetingen verschillen. De nisbreedte is meestal 56 centimeter, terwijl de voorzijde van het toestel vaak 59,5 centimeter breed is. Dit zorgt ervoor dat het front mooi aansluit op de keukenkast. De hoogte is een belangrijk aandachtspunt: compacte ovens beginnen bij 45 centimeter, terwijl standaardmodellen 60 centimeter nodig hebben. Bij magnetrons is het slim om rekening te houden met bedieningspanelen die kunnen uitsteken en extra ruimte bovenin vragen.

Inbouwvaatwasser 

Bij vaatwassers draait het vooral om de hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 centimeter, maar dankzij verstelbare poten heb je hier wel wat 'bewegingsruimte'. Minstens zo belangrijk is de plinthoogte: meet van de vloer tot de onderkant van de kast en niet alleen de zichtbare plint. Vergeet ook de waterslang niet—reken op zo'n 5 centimeter extra diepte om voldoende ruimte te houden voor de aansluiting.

Inbouw-espressomachine 

Espressomachines zijn compact, maar nauwkeurig meten blijft belangrijk. De standaardbreedte ligt meestal rond de 56 centimeter, maar de diepte kan variëren. Afhankelijk van het model neemt het waterreservoir aan de achterkant 40 tot 55 centimeter in beslag. Let ook op de kleppen: bij een machine die naar voren opent, is extra ruimte nodig om koffiebonen of cups eenvoudig te vervangen.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Voorkom deze veelgemaakte fouten 

Een veelvoorkomend probleem is dat apparatuur nét niet past, ondanks zorgvuldig meten. Dit komt vaak doordat ventilatieruimte of aansluitingen over het hoofd worden gezien. Een handige tip: plak een stuk tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het toestel komt en markeer daarop de positie van stekkers en leidingen. Controleer ook of de nis waterpas is, vooral bij koelkasten met schuiflades. Een scheve ondergrond kan voor problemen zorgen, dus stel de keukenkast indien nodig bij voordat je gaat installeren.

Bij renovaties spelen vaak afwijkende maten een rol. Oudere keukens kunnen dikkere kastwanden of ongewone nisdieptes hebben. Meet daarom niet alleen de huidige situatie, maar vergelijk deze met de afmetingen van het nieuwe toestel. Twijfel je? Overweeg dan advies van een keukenexpert, zeker bij complexe combinaties zoals een oven met een ingebouwde magnetron.

En dit moet je echt altijd als laatste doen...

Het klinkt als een open deur, maar het blijft de beste garantie op succes: meet alles minimaal twee keer. Schrijf de maten op en leg ze naast de technische specificaties van het apparaat. Let daarbij op details als verstelbare poten, een uitklapbaar bedieningspaneel of deuruitsparing. Zo voorkom je dat je keukenproject verandert in een puzzel met ontbrekende stukken. Want uiteindelijk draait het erom dat alles naadloos samenvalt – letterlijk én figuurlijk.