Koffie is de op één na meest verhandelde grondstof ter wereld. Naar schatting worden er elke dag ongeveer 2,25 miljard kopjes koffie gedronken. Hoewel globalisering ook in de koffiecultuur gaande is - denk maar aan de grote koffieketens die je overal ter wereld tegenkomt - zijn de tradities vaak heel anders dan bij ons.

Landen met een interessante koffiecultuur

Voor zover bekend, wordt in alle landen van de wereld koffie gedronken. De meeste van die mensen in die landen doen dat al lang en hebben er eigen rituelen en gewoonten omheen. Veel daarvan lijken echter veel op elkaar. Daarom een bloemlezing van interessante koffiegewoonten wereldwijd.

De koffiecultuur van Italië

Denk je aan koffie, of in ieder geval aan espresso, dan denk je aan Italië. Grappig eigenlijk, want koffie wordt er niet verbouwd. Waarom is koffie dan zo ‘groot’ in Italië, het land met inmiddels meer dan 150.000 koffiebarretjes (naast normale cafés en restaurants, waar een lekkere espresso ook goed verkrijgbaar is)?

Italianen houden van smaak. Ze besteden er aandacht aan, het eten en drinken is wereldwijd beroemd. Zo ook met koffie. Italië is de geboortegrond van de espresso (en daarna van de cappuccino. Grazie, trouwens).

Hun espresso drinken ze bij voorkeur al voor het ontbijt. En trouwens ook gedurende de dag, vaak staand. Een espresso is tenslotte zó op. ‘s Avonds gaat er vaak ook nog zo’n sterke jongen in. Wil je in een Italië een espresso bestellen, dan bestel je gewoon een ‘caffe’. Het is daar zo ingeburgerd, dat ze al begrijpen dat je voor de espresso gaat. Dat doen ze expres zo.

Koffie werd in de 16e eeuw al geschonken in Italië, maar in de 20e eeuw was Italië de hub van wereldwijde koffiehandel. Dat kwam onder andere door de uitvinding van de espressomachine is 1884. Later, net na de Tweede Wereldoorlog, werd de moka pot (of percolator) uitgevonden om thuis een espresso-achtige koffie te maken. Dit werd een belangrijk exportproduct voor Italië en droeg bij aan de reputatie als koffieland.

Ook interessant: Light roast, medium roast en dark roast: dit doet de branding voor de smaak van je koffie

©rh2010 - stock.adobe.com

Ethiopië

Koffie komt oorspronkelijk uit Ethiopië. Hier is het nog steeds het middelpunt van rituelen. Uitgenodigd worden voor koffie wordt in de Ethiopische cultuur beschouwd als een symbool van vriendschap, respect en grote gastvrijheid. Het bereiden en drinken ervan is (traditioneel gezien dan) een hele ceremonie.

Koffiekenners zijn het erover eens: de meest verrassende koffie komt nog steeds uit Ethiopië. De meesten vinden Ethiopische koffie ook het lekkerst, maar smaak is natuurlijk persoonlijk.

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

Koffie in Vietnam

Vietnam is 's werelds op een na grootste koffie-exporteur, na Brazilië. Vooral robusta-koffiebonen zijn een specialiteit en worden veel gedronken, al dan niet in een blend met arabica-koffie. De traditionele manier van koffiezetten gebeurt in individuele porties met behulp van een zogeheten ‘phin-filter’, die bestaat uit een kleine kop, een filterkamer en een deksel dat tegelijk dient als opvangbak. Het is een langzaam proces, wat een rustmomentje biedt in het doorgaans hectische Vietnamese leven.

Vietnamese koffie staat bekend om zijn krachtige en kenmerkende smaak. In de traditionele methode wordt de koffie soms ook direct in een kopje met gecondenseerde melk gebrouwen, met behulp van die 'phin'.

Koffie is in Vietnam meer dan slechts een drankje. Je komt het overal in het straatbeeld tegen. Vanaf de vroege ochtend, zo vroeg als 4 uur, tot diep in de nacht zijn er cafés en straatverkopers geopend. Veel van hen schenken koffie tot laat in de avond.

Koffiedrinken in Vietnam is een sociale bezigheid en biedt een kans voor 'ba tam,' een Vietnamese uitdrukking die vrij vertaald 'roddelen' betekent. Koffie is de gelegenheid bij uitstek om op de hoogte te blijven van wat er in de directe omgeving gebeurt.

©Hasmix

Mexico

De Mexicaanse koffiecultuur is rijk en gevarieerd. Zij heeft invloeden van zowel inheemse tradities als wereldwijde trends in de koffieconsumptie. Mexico is een land met een lange geschiedenis van koffieproductie. De koffiebonen zijn bekend, vooral die uit de zuidelijke regio's als Chiapas en Oaxaca.

In de Mexicaanse koffiecultuur ligt de nadruk op traditie en gemeenschap. Koffie is meer dan alleen een drank; het is een sociaal bindmiddel. Als je op bezoek komt bij iemand in Mexico krijg je vrijwel zeker een kopje koffie aangeboden.

Een traditionele koffie bereidingsmethode in Mexico is 'Café de Olla.' De koffie wordt gemaakt in een pot of steelpan van aardewerk. Nadat het water kookt, wordt pilocillo (ruwe suiker) toegevoegd en opgelost, waarna koffiedik, kaneelstokje en optioneel wat sinaasappelschil wordt toegevoegd. Het vuur wordt uitgezet en de koffie laat je afgedekt ongeveer 10 minuten trekken. De kaneel en sinaasappelschil worden eruit gezeefd.

©cesar - stock.adobe.com

Koffiecultuur in het Midden-Oosten

De koffiecultuur in het Midden-Oosten heeft een lange geschiedenis. Arabica-koffiebonen komen hiervandaan, velen van ons drinken koffie van deze bonen elke dag. Het Arabische woord voor koffie is 'qahwa.' Deze naam verspreidde zich door het Midden-Oosten en Europa, terwijl de handel in koffiebonen zich langs de Zijderoutes ontwikkelde in de 16e eeuw.

In de 13e eeuw begonnen leden van de islamitische gemeenschap in Arabië koffie te brouwen vanwege de stimulerende eigenschappen. De drank werd gebruikt om hen wakker te houden tijdens zeer lange gebedssessies. De bonen werden geroosterd en gekookt om de drank te maken.

De koffieculturen in verschillende Midden-Oosterse landen hebben elk hun eigen kenmerken:

Sociaal bindmiddel

Koffie speelt een belangrijke rol in de samenleving en het sociale leven in het Midden-Oosten. Het is niet alleen een drank, maar ook een gelegenheid voor mensen om samen te komen, te praten en te genieten van het moment. De koffiehuizen zijn vaak levendige ontmoetingsplekken waar mensen samenkomen om te ontspannen en bij te praten.

Niet in elk land gaat het er hetzelfde aan toe, maar in grote lijnen begint het proces van koffiebereiding met het selecteren van de koffiebonen, die licht worden geroosterd in een ondiepe pan boven een kolenvuur. Soms worden hier nog andere specerijen aan toegevoegd, zoals kaneel of kardemom. Vervolgens worden ze in een koperen vijzel geplaatst en fijngemalen met een koperen stamper.

De gemalen koffie wordt in een grote koperen koffiepot gedaan, waar water aan wordt toegevoegd. In sommige landen, zoals Turkije, wordt hier vaak al suiker toegevoegd. Deze pot wordt boven het vuur geplaatst voor het brouwproces. De koffie wordt opgewarmd en doorgeroerd, waarbij het water nooit kookt. Zodra er schuim ontstaat (bubbels) gaat de koffie van het vuur af. Vaak gaat de kan later nog enkele keren terug, steeds totdat er een schuimlaagje komt.

Na het brouwen wordt de koffie overgegoten van de grote pot naar een kleinere koffiepot en vervolgens in kleine kopjes geschonken. Hierbij worden eerst de belangrijkste of oudste gasten bediend, waarbij elk kopje ongeveer een kwart wordt gevuld. Meestal worden er minstens één tot drie kopjes gedronken.

©fotofabrika - stock.adobe.com

Andere landen met een interessante koffiecultuur

Zoals koffie zelf zich snel over de wereld verspreidde, zo globaliseert de koffiecultuur ook behoorlijk. In veel landen zie je dan ook goede espresso, lattes en vaak ook grote koffieketens. Hier en daar zijn er kleine verschillen.

Zo kom je in Japan veel slow drip koffie tegen. Dat is opvallend, wat koffie werd daar eerst vooral gezien als onderdeel van het zakenleven. Een snelle opkikker. Voor slow drip neem je juist de tijd. Ook hier is koffie enorm in opkomst, waar Japan altijd een echt thee land is geweest.

In Spanje drinken veel mensen hun espresso met een wolkje gestoomde melk. De ‘café cortado’ kom je overal tegen. In Cuba houden ze ook van kleine kopjes koffie, maar dan met veel rietsuiker. Dit staat bekend als café Cubano.

In Indonesië en Maleisië kennen ze Kopi Luwak (kopi is inderdaad koffie). Deze prijzige koffie wordt gemaakt van koffiebessen die eerst door een civetkat zijn gegeten en vervolgens uitgepoept. In het spijsverteringsstelsel van het dier vindt een soort fermentatie plaats die het enorm lekker maakt. Zegt men.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.

Met iOS 18 krijg je toegang tot functies die eerder niet mogelijk waren, waardoor je je smartphone nog persoonlijker kunt maken. Ook de Notities-app heeft een update gekregen, zodat je teksten nu veel makkelijker kunt organiseren.

Lees ook: Personaliseer je iPhone: zo pas je in iOS 18 het beginscherm aan

De Notities-app van iOS 18 is onder handen genomen. Daardoor moet het ook gemakkelijker worden om bepaalde informatie terug te vinden. Als je een lange tekst in de app hebt geschreven, dan kan het lastig zijn om een specifieke passage op te zoeken, zelfs wanneer je al koppen en tussenkopjes hebt gebruikt om je tekst te structureren. Maar met iOS 18 is dat makkelijker geworden. Je kunt nu namelijk de kopjes – en daarmee de tekst die daarbij hoort – inklappen en uitvouwen wanneer je wilt.

Zodoende moet je veel sneller door je eigen werk heen kunnen. Wanneer je zo'n kop inklapt, verdwijnt de alinea die daarmee geassocieerd wordt. In beeld verschijnt dan een kleine pijl naast de betreffende kop. Als je daar op tikt, dan komt de alinea tevoorschijn. In dit artikel leggen we uit hoe je de koppen inklapbaar maakt en hoe je ze daarna ook weer kunt uitklappen. Heel moeilijk is het niet, maar je moet wel even weten waar het staat.

Inklapbare koppen voor Notities

Open de Notities-app op je iPhone, zodra je die hebt geüpdatet naar iOS 18. Je kunt nu een notitie selecteren en openen (eventueel vanuit een map), of een nieuwe aanmaken. Dat laatste doe je door rechts onderin op het knopje te drukken dat lijkt op een potlood in een vierkant. Maak de tekst op zoals je dat altijd zou doen en voeg de koppen toe die je wilt gebruiken. Koppen maak je aan door een regel te selecteren en onderin, op de balk met opties, op Aa te klikken. Zie je deze balk niet? Klik dan op het plusicoon.

Aa is de opmaakknop. Daarmee bepaal je wat voor type tekst het is: een titel, koptekst, subkop of hoofdtekst. Selecteer nu Koptekst of Subkop. Links van de (sub)kop zie je nu een pijltje staan, dat naar beneden gericht is. Dat betekent dat deze sectie uitgeklapt is. Als je op het pijltje tikt, kun je de alinea inklappen, zodat deze uit beeld verdwijnt. Klik je er nogmaals op, dan komt de alinea weer tevoorschijn.

Tot slot is het mogelijk de tekst, in welke opmaakvorm dan ook, van kleurtjes te voorzien. Selecteer dan wederom een regel of alinea, tik als dat nodig is op plus, dan op Aa en tik rechts op de kleurknop (bij ons staat die standaard op paars).