Koffie die koud is geworden gooien we meestal direct weg. Toch is koude koffie (die daarvoor speciaal gezet is) in opkomst! Wel koffie die gezet is om koud op te drinken. Dat is heel lekker op een warme dag of na het sporten, bijvoorbeeld. Of gewoon eens wat anders.

Koude koffie: zetmethoden

Koude koffie is een hit. Het is niet alleen dorstlessend, het smaakt ook echt anders dan warme koffie. Er zijn verschillende manieren om koude koffie lekker te bereiden: cold brew, cold drip. shock brew (die kennen we vooral als ijskoffie) en ijskoffie. De zetmethode beïnvloedt de smaak. Ook zitten er wat ‘slow’ methodes bij.

©Vasiliy - stock.adobe.com

Cold brew koude koffie

Cold brew is een speciale manier om koffie te maken. Het is sinds een poosje enorm hip. Grote ketens bieden het ook aan.

Het is anders dan gewone koffie omdat het langzaam brouwt. De koffie ligt open en bloot in het water. Dat trekt minstens 12 uur. Bovendien wordt het met koud water gezet. Hierdoor komen de smaken van de koffiebonen goed naar voren.

Om cold brew te maken, is een andere verhouding tussen koffie en water nodig. Filterkoffie bestaat ongeveer uit 1 deel koffie op 16 tot 20 delen water. Cold brew is vaak 1 op 4 tot 1 op 8. Hierdoor zit er meer cafeïne in. Cold brew wordt bovendien meestal gemaakt met grover gemalen koffie. Deze grovere maling heeft een groter oppervlak, wat meer cafeïne afgeeft tijdens het zetproces.

Daarnaast wordt cold brew langzaam en gedurende een langere periode gezet. Het drankje staat wel 12 tot 24 uur te trekken. Dit geeft de koffie meer tijd om de cafeïne en andere smaakstoffen vrij te geven. Overigens wordt cold brew koffie vaak verdund gedronken, bijvoorbeeld gemengd met koud water, melk of ijsblokjes.

Als je deze koude koffie drinkt, kun je de smaak van milde chocolade en zachte fruittonen proeven. Dit is anders dan gewone koffie, die vergeleken met cold brew meer naar bitter neigt.

Zo maak je een lekkere cold brew

Benodigdheden: 150 gram grof gemalen koffie (bij voorkeur versgemalen), 1 liter koud water, grote glazen pot of kan, koffiefilter

Zo gaat het:

Cold drip

Cold drip is een manier om koffie te maken waarbij koud water langzaam door gemalen koffie loopt. Het verschil met filterkoffie zit ‘m dus in het koude water bij cold drip. Bij filterkoffie is dit heet water. Je hebt hier een speciale koffietoren voor nodig. Je ziet deze vaak in specialistische koffiezaakjes.

In zo’n koffie druiptoren zit een reservoir met water dat langzaam druppelsgewijs over de gemalen koffie loopt. Het water doorloopt de koffie en een filter en wordt opgevangen in een aparte container als gebrouwen koffie. Hetzelfde idee als een ouderwets koffiezetapparaat, maar dan langzamer en met koud water. Er is geen elektriciteit nodig om op deze manier koffie te zetten.

©bong - stock.adobe.com

Cold drip koffie wordt sneller gebrouwen dan cold brew, meestal binnen 3 tot 12 uur. Dit is afhankelijk van factoren zoals de maalgrootte en de drupsnelheid van de apparatuur. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor mensen die sneller van hun koude koffie willen genieten.

Zo maak je cold drip koude koffie

Benodigdheden: 85-90 gram gemalen koffie, koud water, een cold drip koffiemaker (drip tower)

Zo gaat het:

©Hanoi Photography

Shock brew

Shock brew, ook wel bekend als ‘flash brew’, is een snelle methode om koude koffie te maken. Deze koude koffie maak je in eerste instantie wel met warm water. Bij flash brew giet je het hete water op de gemalen koffie. De hoeveelheid koffie gebruik je in een verhouding van 1 op 1 of 1 op 2 met ijsblokjes, gemengd met de koffie. Het ijs helpt om het hete water af te koelen en vertraagt het brouwproces, wat leidt tot een minder zuur en zachter kopje koffie. Het idee is om hete koffie zo snel mogelijk af te koelen, wat leidt tot het shock brew-effect.

Je kunt hiervoor verschillende zetmethoden gebruiken, zoals de Chemex, Kalita Wave, handopschenk filter, maar het kan ook met een espressomachine of een filterapparaat.

De smaak is lekker en de koffie is direct drinkbaar. Dat is vooral een groot verschil met de cold brew- en cold drip-methode.

Bij flash brew krijg je over het algemeen een koffie met frisse en heldere smaken. De snelle afkoeling van de hete koffie door het ijsblokje behoudt de natuurlijke zuren en aroma's van de koffiebonen. Hierdoor krijg je een verkwikkend en levendig smaakprofiel dat meer lijkt op traditionele warme koffie. Over het algemeen zitten er minder zuren in de smaak van deze koude koffie.

Je kunt de shock brew coffee 1 tot 2 dagen in de koelkast bewaren, waardoor je altijd een verfrissende kop koffie bij de hand hebt.

Zo maak je shock brew koude koffie

Benodigdheden: heet water, ijsblokjes, een pour-over koffiezetter, koffiefilter, gemalen koffie (zoals voor pour-over)

Zo gaat het:

IJskoffie

De smaak van ijskoffie is anders dan bij andere koude koffiezetmethoden. Het heeft vaak een mildere en minder intense koffiesmaak dan cold brew of cold drip koffie. De ijsblokjes zorgen voor verdunning en koeling, waardoor de koffie zachter en minder geconcentreerd wordt. Daarom worden er vaak smaken toegevoegd aan ijskoffie, in de vorm van melk, suiker of siropen met smaakjes.

Je maakt een ‘gewone’ ijskoffie op dezelfde manier als je koffie zet. Dat kan met een espressomachine, koffiezetapparaat of french press. Wat jouw voorkeur heeft. De warme koffie giet je over ijsblokjes heen en je hebt ijskoffie. Door de toevoeging van ijs wordt de koffie wel wat wateriger en dat proef je.

Lees ook: Lekker verfrissend: zelf thuis ijskoffie maken

Koude koffie is lekker en gezond

Koude koffie is goed voor je hart vanwege antioxidanten zoals polyfenolen en cafeïne. Daarnaast kan cafeïne in koude koffie de doorbloeding verbeteren, je bloeddruk verlagen en het risico op hart- en vaatziekten verminderen. Ook kan de cafeïne in koude koffie je stofwisseling versnellen, zelfs in rust. Dit geldt allemaal overigens alleen als je koffie met mate drinkt. Anders werkt het juist andersom.

Bovendien kan koude koffie de spijsvertering verbeteren. De cafeïne in koude koffie stimuleert de productie van spijsverteringszuren, wat de beweging van voedsel in je systeem aanzwengelt. De zuurgraad van koude koffie kan ook helpen bij het verminderen van brandend maagzuur en indigestie. Natuurlijk is een lekker koud koffietje ook enorm hydraterend.

We zagen al dat koude koffie flink wat cafeïne bevat. Dat verhoogt de alertheid en focus. Maar we zeggen het nog maar eens: alles met mate.

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

Met zijn elegante touchscreen, ruime kijkvenster en geïntegreerde verlichting is de Bosch Serie 6 Air Fryer een heuse blikvanger. Naast het oog willen je smaakpapillen natuurlijk ook wat. We voelden deze stijlvolle airfryer een aantal weken aan de tand. Lees hier onze ongezouten mening.

Dankzij een riante capaciteit van 7,2 liter is de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) geschikt voor gezinnen. Naast de airfryer zelf levert de Duitse fabrikant een grillrooster en vijf vleesspiesjes mee. Dit grillrooster komt ook van pas als je gerechten wilt 'stapelen'. Kortom, keukenprinsen en -prinsessen kunnen er alle kanten mee op. Na het uitpakken kan de kok van dienst er vrijwel meteen mee aan de slag. Je dient wel eerst even het handvat op het mandje te monteren, maar dat is vanwege het kliksysteem zo gepiept. De behuizing weegt nog geen 6 kilo, waardoor je deze airfryer van 30,9 × 31,4 × 38,8 centimeter relatief makkelijk meeneemt, mocht dat nodig zijn.

©Maikel Dijkhuizen

Kookinstellingen kiezen

Het touchscreen bevat duidelijke pictogrammen voor patat, kip, vlees, vis, groente, gebak en brood. Daarnaast is er een warmhoudfunctie. Zodra je op een van de pictogrammen tikt, selecteert het apparaat de bijbehorende temperatuur en kooktijd. Het kan eigenlijk niet misgaan. Vanzelfsprekend pas je deze automatische instellingen naar eigen inzicht aan. Gebruik hiervoor de plus- en minknoppen. Kies hierbij tussen een temperatuur van minimaal 40 en maximaal 200 graden Celsius. Dat gaat in stapjes van vijf graden. Het opgegeven uitgangsvermogen bedraagt 1800 watt. Wanneer er een kookprogramma is gestart, komt het geluidsniveau uit op zo'n 63 decibel. Dat valt erg mee, zodat je in de keuken gelukkig nog gewoon een gesprek kunt voeren.

©Maikel Dijkhuizen

Eten bereiden

Op de bodem van het mandje bevindt zich een uitneembaar rooster. Hierop plaats je rechtstreeks een flinke lading friet, snacks of groente. Voor het bereiden van vlees kun je eventueel ook het bijgesloten grillrooster gebruiken. Een minpunt is het ietwat stroeve sluitsysteem voor het mandje. De onderzijde bevat weliswaar antislipvoetjes, maar het apparaat glijdt evengoed (te) makkelijk over het keukenblad. Hierdoor is het noodzakelijk om de achterkant van de behuizing met één hand tegen te houden als je het mandje in het apparaat duwt. Zeker wanneer het apparaat al warm is, is dat niet zo prettig.

Dankzij het kijkvenster houd je de voortgang van het gerecht nauwlettend in de gaten. Tik je op het pictogram met het lampje, dan gaat de verlichting ongeveer tien seconden branden. Voor diverse kookprogramma's activeert de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) het zogeheten Shake-alarm. Je hoort dan om de zoveel minuten een piepend geluid. Na het schudden van het mandje gaat het kookproces weer verder.

©Maikel Dijkhuizen

Knapperige gerechten

Net als de meeste airfryers heeft ook dit exemplaar boven in de behuizing een verwarmingselement en ventilator. Deze fan blaast de hete lucht omlaag. Volgens de fabrikant heeft deze airfryer voldoende power om vijf porties friet klaar te maken. Dat blijkt ook in de praktijk. Het bereiden van 750 gram patat is bijvoorbeeld geen enkel probleem. Leg daarnaast gerust tien kroketten in de mand, want ze worden stuk voor stuk warm. Bosch claimt dat je gerechten zonder voorverwarmen kunt klaarmaken, maar neem deze belofte met een flinke korrel zout. Voor een knapperig resultaat is het namelijk wel degelijk nodig om de airfryer voor te verwarmen. Daarnaast is goed schudden essentieel, anders worden de frietjes niet gelijkmatig gaar.

Verder zien we een verschil in kleur, maar gelukkig smaken ook de ietwat bleke patatjes prima. Na de maaltijd ben je weinig tijd kwijt met schoonmaken. De gladde buitenkant bevat geen knoppen die uitsteken, waardoor je de behuizing vlot kunt afnemen. Verder zijn alle losse onderdelen vaatwasserbestendig. Was je het mandje handmatig af, dan belandt er soms wel wat water of sop in de loze ruimte van het kijkvenster. Dit kijkvenster bestaat namelijk uit twee 'plaatjes' van transparante kunststof. Overigens trekt dat vocht snel weg.

©Maikel Dijkhuizen

©Maikel Dijkhuizen

Bosch Serie 6 Air Fryer kopen?

De Bosch Serie 6 Air Fryer heeft een goede prijs-kwaliteitverhouding. Merken als Ninja, Inventum en Tefal produceren weliswaar vergelijkbare airfryers tegen een iets lagere aanschafprijs, maar toch vinden we de adviesprijs van 169,99 euro gerechtvaardigd. Dit apparaat beschikt tenslotte over enkele extra's die veel andere producten niet hebben. Zo volg je met het kijkvenster en de verlichting het kookproces op de voet. Bovendien maak je de airfryer inclusief alle accessoires binnen mum van tijd schoon. Ook niet onbelangrijk; de gerechten smaken prima! Jammer genoeg levert Bosch geen fysiek receptenboek mee.

Het is september, en dat betekent dat de nazomer ten einde loopt. Het licht wordt zachter, de avonden koeler en veel planten maken zich klaar voor de herfst. Dit is de maand om nog nieuw groen te planten, vaste planten te verjongen en hagen bij te knippen. Ook het gazon, de moestuin en de vijver vragen nu aandacht. Met een paar gerichte klussen zorg je dat je tuin gezond de herfst en winter ingaat.

Lees ook: Van januari tot en met december: dit doe je elke maand in de tuin

Dit kun je zaaien en planten in september

In september kan er nog veel de grond in. Bosanemonen, herfst- en winterakonieten en cyclamen doen het goed wanneer je ze nu plant, net als groenblijvers die de tuin ook in de koude maanden kleur geven. Koop je een boom, let er dan op dat het blad nog stevig en fris oogt. Een boompje dat al kaal aan het worden is, kun je beter niet planten.
Wie volgend voorjaar een bloemenzee wil, zaait in deze periode korenbloemen, goudsbloemen en klaprozen. Ook vaste planten die al jaren op dezelfde plek staan, kun je nu delen om ze te verjongen. Wil je een groenblijver verplaatsen, dan is dit de juiste tijd: de grond is nog warm genoeg voor de wortels om zich goed te herstellen.

©Leika production

Haal de snoeischaar maar tevoorschijn

Veel planten kun je nu nog een knipbeurt geven. Begin bij kuipplanten die buiten staan, want snoeiwonden genezen beter in de buitenlucht. Ook hagen kun je in september mooi in vorm brengen. Werk van onder naar boven en knip ze licht taps toe, zodat ook de onderste takken voldoende licht krijgen. Geef daarna wat compost zodat de haag sterk de winter ingaat.
Lavendel kort je ongeveer tien centimeter in, de Japanse wijnbes die vrucht heeft gedragen knip je helemaal terug en hortensia's ontdoe je van de stugge bloemen. Bij bomen en struiken verwijder je aangetast blad. Daarnaast is het slim om wekelijks uitgebloeide bloemen van dahlia's, rozen en andere zomerbloeiers weg te knippen. Zo blijft de tuin verzorgd en verklein je de kans op ziektes.

©SKT Studio

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke tuinklus?

Planten en gras in september

Sommige planten hebben juist nu extra zorg nodig. Camelia's en rododendrons vormen in september hun knoppen voor volgend jaar en hebben daarom voldoende water nodig. Tweejarige planten zoals vingerhoedskruid kun je verplaatsen naar een nieuwe plek in je tuin. Hoge bloeiers als zonnebloemen, dahlia's en herfstasters geef je steun, zodat ze niet bezwijken onder de eerste herfststormen.
Het gazon vraagt een andere aanpak dan in de zomer. Maai het gras wat hoger en zaai waar nodig bij. Verticuteer eerst om mos en dood gras te verwijderen. Kies een zaadmengsel dat past bij zon of schaduw, afhankelijk van de ligging van je tuin. Heb je in augustus niet bemest, dan is dit hét moment om dat alsnog te doen. Vul kuilen aan en houd je terras vrij van onkruid en mos.

Werk in de moestuin

Ook in de moestuin valt er nog genoeg te doen. Boontjes moeten tijdig worden geplukt om taaie peulen te voorkomen. Tomaten die nog groen zijn leg je op een zonnige plek zodat ze verder kunnen rijpen. September is ook de maand van de appel- en perenoogst. Maak er compote, sap of een taart van, of bewaar ze op een koele plek. Verder kun je winterpostelein en raapstelen zaaien, zodat je later in het seizoen nog kunt oogsten.