ID.nl logo
De onverwachte comeback van filterkoffie
© Leung Chopan
Huis

De onverwachte comeback van filterkoffie

Het koffiemoment is weer terug: even de tijd nemen om te genieten van de geur en smaak van verse koffie, in plaats van snel een sloot cafeïne naar binnen te werken. Daarmee maakt ook de ‘ouderwetse’ filterkoffie een comeback! Dat is goed voor koffieliefhebbers, want filterkoffie laat je het best genieten van de smaaknuance in de drank. Hoe maak je het en waarom zou je kiezen voor filterkoffie?

  • Met filterkoffie worden eigenlijk de puurste koffiesmaken behouden.
  • Je kunt filterkoffie zetten in een koffiemachine, maar ook in een moka pot, French press of met nieuwere ‘slow coffee’-apparaten.
  • Filterkoffie heeft veel voordelen. Zo is het gezond, zit er flink wat cafeïne in en geeft het weinig afval.

Lees ook: Hard of zacht, uit de kraan of uit een fles: zo beïnvloedt water de smaak van jouw koffie

Wat is filterkoffie?

Filterkoffie is een methode om koffie te zetten zonder hoge druk te gebruiken. In hippe koffiecafés staat het ook bekend als ‘slow coffee’ of ‘drip coffee’. Het duurt namelijk iets langer om te bereiden. Na de periode van snelle koffie in cups of pads wordt het koffiemomentje weer meer gewaardeerd. De dagen van even snel een bak troost lijken grotendeels voorbij. Daarom is filterkoffie terug van weggeweest.

Er zijn twee gangbare manieren om filterkoffie te zetten: onderdompelen of opgieten. Dat bereiden kan handmatig, bijvoorbeeld met een French press of een automatische koffiemachine. De meest bekende methode is het ‘ouderwetse koffiezetapparaat’.

©Suzi Media


Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

De Kieskeurig.nl Koffiewijzer

16 koffiemachines getest door consumenten

Dit zijn de voordelen van filterkoffie

Dat filterkoffie weer terrein wint, is niet gek, want het heeft best wat sterke punten:

1: Het is de gezondste koffie

Filterkoffie heeft een van de laagste niveaus van cafestol, een stofje in koffie dat het cholesterol in je lichaam kan verhogen. De filter haalt veel van deze stof uit je drankje. Verder bevat koffie antioxidanten en die blijven in filterkoffie prima bewaard.

2: Pure koffiesmaak

Filterkoffie staat bekend om zijn pure en rijke smaak. Het langzame zetproces haalt veel smaak uit de koffiebonen, waardoor je het karakter en de oorsprong van de boon duidelijk proeft. Het is vaak zachter en minder intens dan espresso, wat onder hoge druk bereid is. Voor de fijnproevers dus. Of de lekkerbekken.

3: Cafeïneboost

Filterkoffie bevat over het algemeen meer cafeïne dan espresso. Je zou het misschien niet zeggen door de scherpe smaak van espresso, maar filterkoffie geeft je een energieke start van de dag. Overigens komt dat wel grotendeels doordat je filterkoffie meestal uit een groter kopje drinkt. Per milliliter is een espresso wel sterker.

4: Caloriearm

Filterkoffie bestaat voor het grootste deel uit water en bevat geen calorieën, suikers, koolhydraten, eiwitten of vetten. Ook worden geen kunstmatige cremalaagjes toegevoegd. We hebben het dan overigens wel over koffie zonder melk en suiker.

5: Variatiemogelijkheden

Met filterkoffie kun je eindeloos variëren met verschillende soorten koffiebonen. Omdat de smaak goed overeind blijft, biedt filterkoffie een goede manier om ze uit te proberen. Professionele proevers proeven ook met filterkoffie.

6: Minder afval

Filterkoffie geeft weinig afval, aangezien de gebruikte filters vaak biologisch afbreekbaar zijn en kunnen worden gecomposteerd. De koffiedrab kun je heel goed in de tuin gebruiken.

Lees ook: Even wachten met weggooien: 5 handige toepassingen voor koffiedik

Dit zijn de nadelen van filterkoffie

Er zijn toch nog steeds mensen die hun koffie anders bereiden dan met een filter. Dat zou kunnen komen door de nadelen:

1: Duurt lang

Filterkoffie zetten kost meer tijd in vergelijking met sommige andere koffiezetmethoden, zoals espresso of machines met cupjes. Niet handig als je haast hebt.

2: Minder intense smaak

Hoewel de pure smaak van filterkoffie ook een voordeel is, kan het voor anderen juist een nadeel zijn. Koffie blijft per slot van rekening een kwestie van smaak.

3: Geen cremalaag.

Een cremalaag zou ervoor zorgen dat de smaak van de koffie langer blijft hangen. Ook verspreidt het aroma’s. In feite ziet het er vooral enorm aantrekkelijk uit. De cremalaag ontstaat door de druk in een espressomachine. Filterkoffie werkt niet met druk en dus ook geen crema.

Lees ook: Is koffie gezond of ongezond? 7 voordelen en 6 misvattingen op een rij

De huidige koffietrend staat ook wel bekend als de ‘third wave coffee’, de derde koffiegolf. De nadruk ligt op de smaak en herkomst van koffiebonen. Daarbij kijken koffiedrinkers naar alle stadia van de koffieproductie, inclusief de planten, de vaardigheden van koffieboeren en de handel. Eerder waren er ook de first en second coffee wave. De eerste begon in Italië aan het einde van de 19e eeuw, waardoor espresso's en cappuccino's wereldwijd populair werden. De tweede bouwde voort op deze traditie met espressobars die eigen melanges en nieuwe koffiestijlen introduceerden. In deze tijd kwamen de koffietentjes op, zowel de kleine onafhankelijke koffietentjes als de grote ketens.

Hoe werkt filterkoffie in een ‘ouderwetse’ koffiemachine?

In een 'ouderwetse' koffiemachine, een druppel koffiezetapparaat met filter, begint het koffiezetten met het vullen van het waterreservoir met de gewenste hoeveelheid water.

De filterhouder zit meestal bovenop of -in het apparaat. Hierin gaat een papieren filter. Daar gaat de gemalen koffie in, de hoeveelheid die past bij het aantal koppen dat je zet.

De machine verwarmt het water en druppelt het langzaam over de gemalen koffie in het filter. Terwijl het hete water door de koffie stroomt, worden de smaakstoffen en aroma's onttrokken aan de gemalen koffie. De pas gezette koffie druppelt dan in de koffiekan eronder, klaar om te worden geserveerd.

De Moccamaster, favoriet bij koffieliefhebbers, werkt volgens hetzelfde principe. Alleen druppelt de vers gezette koffie niet boven in de kan: via een hol staafje gaat de koffie naar de onderkant van de kan. Hierdoor mengt de koffie beter en smaakt het nog lekkerder.

©Juriy Maslak

Alternatieve manieren om filterkoffie te bereiden

Bij filterkoffie denk je waarschijnlijk aan het koffiezetapparaat dat vroeger op elk aanrecht stond te pronken. Het wordt nu ook wel ‘drip coffee’ of ‘slow coffee’ genoemd en kan ook met andere apparaten bereid worden.

Pour over

Pour over, koffie met de hand opschenken, is een zeer precieze methode waarbij je langzaam heet water over gemalen koffie giet met behulp van een heetwaterketel met dunne tuit. Hiermee kun je het zetproces goed controleren en de smaak helemaal in de hand houden. Een goede barista kan aanpassingen maken tijdens het koffie zetten. Bovendien duurt het even, waardoor koffie echt een genietmoment wordt.

Chemex

Dit is een mooi glazen koffiezetapparaat met een houten kraag en een speciale papieren filter. Het zetproces is vergelijkbaar met het opschenken, waarbij het water langzaam over de gemalen koffie wordt gegoten.

French press (cafetière)

Bij deze methode meng je grof gemalen koffiebonen met heet water. Dit mengsel laat je een paar minuten trekken voordat je de koffie perst met een metalen of kunststof zuiger. Dit geeft een rijke smaak aan de koffie, omdat de oliën behouden blijven.

Moka pot

De Moka pot, of percolator, bestaat uit een waterreservoir aan de onderkant, een middelste metalen filter waar de gemalen koffie in gaat en een bovenste kamer voor de koffie. Het waterreservoir wordt verwarmd, waardoor druk wordt opgebouwd en het water door de gemalen koffie omhoog wordt geduwd. Dit geeft een sterke, geconcentreerde koffie die lijkt op espresso.

AeroPress

Deze methode maakt gebruik van luchtdruk om heet water door gemalen koffie te persen. Je plaatst de gemalen koffie in een cilindrische kamer, voegt heet water toe en plaatst een zuiger bovenop. Vervolgens duw je langzaam de zuiger naar beneden, wat luchtdruk creëert en het water door de koffie perst, waardoor de koffie wordt geëxtraheerd.

Uitgebreidere informatie over deze zetmethodes lees je in het artikel Van French press en filter tot slow drip en espressomachine: hoe zet jij je koffie?

Filterkoffie voor een cafeïneboost

De meeste mensen denken dat je het beste een espressootje kunt pakken voor een goede cafeïneboost. Dat is niet zo! Filterkoffie bevat meer cafeïne dan espresso. Dit komt niet alleen door de grootte van de kop, maar ook door de manier van zetten. Het type koffieboon speelt ook een rol, waarbij Robusta-bonen over het algemeen meer cafeïne bevatten dan Arabica-bonen. Doordat filterkoffie langzamer gezet wordt, behoudt de drank ook meer van de natuurlijke oliën uit de bonen. Daardoor is het cafeïnegehalte ook hoger.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 goede over-ear koptelefoons met ruisonderdrukking onder de 125 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 goede over-ear koptelefoons met ruisonderdrukking onder de 125 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Deze keer kijken we naar draadloze over-ear hoofdtelefoons met actieve ruisonderdrukking voor onder de 125 euro.

Met een koptelefoon met ruisonderdrukking zorg je ervoor dat geluiden van buiten, zoals bijvoorbeeld verkeer, openbaar vervoer of vliegtuiggeluiden worden weggefilterd. De draadloze modellen die we hier bespreken hebben daarnaast ook een lange accuduur zodat je er gedurende langere periode muziek mee kunt luisteren.

Wel kost ruisonderdrukking beduidend meer energie dan wanneer je die functie niet gebruikt, dus de accu van je hoofdtelefoon gaat dan sneller leeg. Per koptelefoon zie je dan ook hoe lang de accu volgens de fabrikant mee gaat wanner de ruisonderdrukking (acive noise cancelling, ANC) is in- en uitgeschakeld. Niet alle fabrikanten hebben de accuduur zonder ANC opgegeven, maar die is altijd langer dan wanneer ANC wel is ingeschakeld.

Sony WH-CH720N

Deze koptelefoon van Sony is ideaal voor wie op zoek is naar een lichte en comfortabele optie zonder in te leveren op de basisfunctionaliteiten. Hij weegt slechts 192 gram, wat hem tot een van de lichtste koptelefoons maakt die voorzien is van actieve ruisonderdrukking. De batterijduur is een ander sterk punt; met een volle accu kun je tot 35 uur onafgebroken muziek afspelen met de ruisonderdrukking ingeschakeld. Zonder deze functie gaat de batterij tot 50 uur mee. Bovendien is er een snellaadfunctie aanwezig, waardoor je na slechts zo'n tien minuten laden al een uur extra luistertijd hebt. De geluidskwaliteit is helder en evenwichtig, met een goede weergave van zowel lage als hoge tonen.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 35 uur / 50 uur
Oplaadtijd: 10 min voor 1 uur muziek / 3,5 uur volledig

Sennheiser Accentum Wireless

De Sennheiser Accentum Wireless richt zich op de essentie: goed geluid en een lange batterijduur. Waar andere koptelefoons veel extra's bieden, focust deze zich op een perfecte audioweergave. Dit model levert een rijk en gedetailleerd geluid, zoals je dat van Sennheiser gewend bent. De ruisonderdrukking doet zijn werk en minimaliseert omgevingsgeluid, terwijl je met de transparantiemodus juist het geluid van buiten door kunt laten. Met de snellaadfunctie kun je binnen tien minuten voor 5 uur muziek weer bijladen, handig als je onderweg bent.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 50 uur / onbekend
Oplaadtijd: 10 min voor 5 uur muziek / 3,5 uur volledig

JBL Live 770NC

Deze koptelefoon van JBL is ontworpen voor een brede doelgroep. De Live 770NC beschikt over True Adaptive Noise Cancelling, wat betekent dat de mate van ruisonderdrukking zich automatisch aanpast aan de omgeving. Zo kun je je concentreren op je muziek of podcast, of je nu in de trein of op kantoor zit. De koptelefoon heeft een 'Smart Ambient'-modus waarmee je het geluid van buiten juist kunt horen, zodat je bijvoorbeeld gesprekken kunt voeren zonder hem af te zetten. De batterijduur is ook een groot pluspunt, met tot wel 50 uur afspeeltijd. Dankzij de nieuwste Bluetooth 5.3-techniek is er ondersteuning voor de LE Audio-technologie, wat een lagere latency en een stabielere verbinding mogelijk maakt.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 50 uur / 65 uur
Oplaadtijd: 3 uur volledig

Urbanista Los Angeles

Wat deze koptelefoon zo bijzonder maakt, is zijn unieke functie: opladen via zonne-energie. De Urbanista Los Angeles is uitgerust met een speciaal Powerfoyle-materiaal op de hoofdband dat licht omzet in energie. Dit betekent dat de koptelefoon continu oplaadt zolang hij aan licht wordt blootgesteld. Ontzettend handig als je vaak buiten bent. Maar ook zonder deze functie is de batterij met 80 uur indrukwekkend. Het geluid is helder en evenwichtig, met een goede weergave van details. De koptelefoon is bovendien eenvoudig in gebruik, met bedieningselementen op de oorschelp en een ingebouwde microfoon voor telefoongesprekken. Deze koptelefoon kan alleen via de zonnecel worden opgeladen, er zit geen laadkabeltje bij. Het opladen gaat echter relatief snel.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 80 uur / onbekend
Oplaadtijd (alleen via zonnecel): 3 uur luistertijd per uur in zon, binnen bij diffuus licht: 2 uur

JBL Quantum 810

De JBL Quantum 810 Wireless is vooral gericht op gaming, maar is ook prima te gebruiken voor dagelijks gebruik. Het meest opvallende kenmerk is de dubbele draadloze connectiviteit: je kunt hem via de 2,4 GHz-dongle verbinden met je pc of console voor een lage latency, terwijl de Bluetooth-functie het mogelijk maakt om tegelijkertijd verbinding te maken met je telefoon. De headset is uitgerust met JBL's QuantumSOUND Signature en ondersteunt DTS Headphone:X 2.0, wat zorgt voor een realistische en meeslepende ruimtelijke geluidsweergave. Zo hoor je precies waar je tegenstanders vandaan komen. De microfoon (die je kunt wegklappen als je 'm niet gebruikt) zorgt ervoor dat je stem helder wordt overgebracht, terwijl de bedieningselementen op de oorschelp je de volledige controle geven over het volume en de balans tussen game-audio en chatgeluid.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 43 uur / onbekend
Oplaadtijd: 3,5 uur

▼ Volgende artikel
Zo maak je zelf luisterboeken van gratis e-boeken
Huis

Zo maak je zelf luisterboeken van gratis e-boeken

Er zijn veel (gratis) e-boeken te vinden op het internet, maar misschien luister je liever dan dat je leest. Met de juiste tools zet je een e-book om naar een luisterboek. Of je maakt zelf een audioverhaal, met een stem en taal naar keuze, en helemaal gratis. In dit artikel lees je hoe je dat doet.

Dit gaan we doen

In dit artikel leer je hoe je gratis e-boeken vindt en ze met behulp van gratis software omzet naar luisterboeken. Je ontdekt waar je DRM-vrije titels kunt downloaden, hoe je Calibre gebruikt om bestanden te beheren en te converteren, en hoe je van tekst (natuurlijk klinkende!) audio maakt. Ook laten we zien hoe je je eigen stem kunt gebruiken of een verhaal kunt maken met AI.

Je kunt een e-book natuurlijk zelf hardop voorlezen en je stem opnemen, maar dat is erg tijdrovend en weinig zinvol. Het ligt anders als je (e-)boeken of tijdschriften inspreekt voor mensen met een leesbeperking, bijvoorbeeld in samenwerking met organisaties als Dedicon (https://www.dedicon.nl) en Transkript (https://www.transkript.be). Er bestaan zelfs heuse stemmenbureaus waar mensen met een goede stem ingehuurd worden om teksten in te spreken.

Zulke initiatieven zijn zeker waardevol, maar de insteek hier is anders. Stel: je hebt een paar leuke e-boeken gevonden, maar lezen is niet je ding. Je luistert liever naar verhalen, bijvoorbeeld in de auto of met koptelefoon op de bank. Of je wilt eigen verhalen, eventueel door AI gegenereerd, laten voorlezen door een professionele stem, zelfs in meerdere talen. Denk aan sprookjes voor kinderen voor het slapengaan of een verhaaltje tijdens lange autoritten. Een interessant project, dat vooral de iets gevorderde lezer zal aanspreken.

Luisterboeken inspreken? Er worden nog vrijwilligers gezocht.

Commercieel

Zie je het om een of andere reden niet zitten om alle benodigde software op je eigen pc te installeren, of is deze niet krachtig genoeg? Dan kun je ook elders terecht om luisterboeken te laten maken. Een bedrijf als Pumbo kan zo'n luisterboek met eigen stemacteurs produceren, of je spreekt de tekst zelf in. Dat kan in hun studio. Reken op zo'n 250 euro per uur (voor ongeveer 10.000 woorden).

Alternatieven zijn webapplicaties op basis van artificiële intelligentie, zoals Murf.ai, vanaf circa 200 euro per jaar) en Speechify Studio (vanaf 266 euro per jaar). Afgezien van beperkt proefdraaien zijn deze diensten helaas niet gratis.

E-boeken vinden

De tool waarmee we straks e-boeken naar luisterboeken converteren, kan – zoals de meeste legale software – in principe niet overweg met DRM-beschermde exemplaren (Digital Rights Management). Gelukkig zijn er voldoende niet-beschermde en gratis e-boeken beschikbaar. Een van de oudste publieke domeinprojecten is Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org), met meer dan 75.000 titels, vooral klassiekers. Andere bronnen zijn onder meer ManyBooks.net (https://www.manybooks.net), Standard Ebooks (https://www.standardebooks.org) en FreeEbooks.net (https://www.free-ebooks.net). De focus ligt doorgaans op Angelsaksische werken, maar je kunt vaak filteren op taal en andere criteria. Specifiek voor Nederlandstalige titels is https://www.dbnl.org een goed vertrekpunt.

Afhankelijk van de bron kun je e-boeken vaak in meerdere formaten downloaden, zoals epub, mobi, azw3, pdf en txt. Het open en gestandaardiseerde epub-formaat is een van de populairste en meest geschikte, zeker ook voor conversie naar luisterboeken. Epub ondersteunt tevens interne navigatie, zoals inhoudsopgaven, die tools als ebook2audiobook kunnen gebruiken om hoofdstukken te scheiden. De belangrijkste versies zijn epub 2.x en 3.x, waarbij deze laatste technologieën als html5 en css3 ondersteunt, bruikbaar voor nieuwe e-readers en apps.

Er zijn ook duizenden (overwegend Engelstalige) 'short stories' beschikbaar op Project Gutenberg.

Beheren en omzetten

Onze focus ligt op het converteren naar audioboeken, maar we laten je eerst kort kennismaken met de gratis opensource-tool Calibre (https://www.calibre-ebook.com; beschikbaar voor meerdere platformen). Hiermee beheer je niet alleen je e-boeken, je kunt ze ook naar een ander, beter formaat omzetten.

Installeer de tool, start deze op en stel de taal, een geschikte locatie voor je boeken en je favoriete e-reader in (kies eventueel Generisch / Smartphone).

Om e-boeken aan je bibliotheek toe te voegen, klik je op het pijlknopje bij Boeken toevoegen en kies je bijvoorbeeld Boeken toevoegen uit een enkele map. Deze verschijnen in het midden, waar je ze op kolom naar keuze sorteert. Dubbelklik op een voorbeeld om meer details te zien, zoals het formaat. Met een dubbelklik op de titel kun je het boek lezen met de ingebouwde leesmodule.

Je kunt ook e-boeken uit e-readers ophalen en uitwisselen door deze met je pc te verbinden en via de knop Toestel op te halen, maar daar gaan we hier niet verder op in.

Met Calibre kun je je e-boekencollectie makkelijk beheren en optimaliseren.

Converteren

Calibre converteert normaal automatisch boekformaten voor specifieke apparaten, maar je kunt ook handmatig converteren. Selecteer een of meer boeken in de bibliotheek en klik op het pijlknopje bij Boeken converteren. Kies Individueel converteren of Een groep converteren, waarbij de instellingen dan voor alle geselecteerde boeken gelden.

In het dialoogvenster pas je indien gewenst onderdelen aan, zoals Metagegevens (inclusief omslagafbeelding), Inhoudsopgave en meer. Je kunt deze ook gewoon laten zoals ze zijn en direct klikken op het pijlknopje rechtsboven.

Bij Uitvoerformaat kies je uit allerlei formaten, waaronder het prima geschikte EPUB. Zodra je een formaat selecteert, kun je via het linker paneel <formaat->uitvoer nog extra opties instellen.

Bevestig met OK. Rechtsonder in het Calibre-hoofdvenster volg je het conversieproces via de knop Taken. Zo'n conversie duurt meestal maar enkele seconden.

Ook converteren is met Calibre zeer eenvoudig.

Ebook2audiobook

We zijn nu klaar om ons eerste e-boek om te zetten in een luisterboek. Dat doen we met het gratis ebook2audiobook. Deze tool gebruikt AI-gestuurde TTS-technologie (text-to-speech), wat zorgt voor natuurlijk klinkende stemmen.

We beginnen met een installatie onder Windows. Dit duurt even, maar verloopt grotendeels automatisch. Je hebt wel Python nodig om scripts te kunnen uitvoeren.

Ga naar de site via https://www.kwikr.nl/pydl, download de Windows-installer en start deze met een dubbelklik. Vink in het startvenster zowel Use admin privileges when installing py.exe als Add python.exe to PATH aan. Klik op Install Now.

Test na installatie of alles goed is verlopen door op de Opdrachtprompt het commando python --version uit te voeren. Je zou nu het versienummer van Python moeten zien.

Surf daarna naar https://www.kwikr.nl/ebook2. Klik op de groene Code-knop en kies Download ZIP. Pak dit archief uit naar een lege map, een proces dat wel even kan duren.

Het startvenster van de Python-installatie.

Installeren

Open de submap ebook2audiobook-main in de uitgepakte map via de Opdrachtprompt, bijvoorbeeld met het commando

cd /d c:\<uitpakmap>\ebook2audiobook-main

In deze map zie je onder meer het tekstbestand requirements.txt. Als je dit opent in een teksteditor als Kladblok, zie je dat het een lijst bevat met dertig vereiste Python-onderdelen. Je installeert ze vanuit deze map met het commando

pip install -r requirements.txt

Start vervolgens het batchbestand ebook2audiobook.cmd vanuit dezelfde map door dit als commando in te voeren en met de Enter-toets te bevestigen. Je kunt dit bestand gerust vooraf bekijken met Kladblok. Het script installeert extra Python-pakketten en start het programma in een eigen (gevirtualiseerde) omgeving om potentiële conflicten met andere Python-pakketten te vermijden.

Bij de start verschijnen normaal meldingen dat onderdelen als onder andere ffmpeg, nodejs en sox ontbreken, maar het batchbestand zorgt gelukkig zelf voor de installatie.

Neem gerust de tijd voor een kopje koffie, want de installatie duurt behoorlijk lang. Er worden namelijk duizenden kleine bestanden in de map geplaatst, goed voor meer dan 4 GB.

Waarschijnlijk vraagt je Windows-firewall op het einde nog toestemming en verschijnt onderaan de melding http://0.0.0.0:7860. Laat het opdrachtpromptvenster gewoon geopend.

De vereiste Python-onderdelen worden geïnstalleerd.

Webinterface

Tik nu het adres localhost:7860 in de adresbalk van je browser. Krijg je een melding als 'Deze site is niet bereikbaar', dan is het opdrachtprompt-venster waarschijnlijk afgesloten. Je kunt trouwens het lopende proces in dit venster indien gewenst ook altijd zelf afsluiten met Ctrl+C.

Om het script weer op te starten en de webinterface beschikbaar te maken, voer je gewoon opnieuw het batchbestand ebook2audiobook.cmd uit. Het script merkt dat alles al is geïnstalleerd, dus je kunt vrijwel meteen verder. Ververs de webpagina indien nodig.

Ebook2audiobook is in essentie een opdrachtregelscript en de webinterface is weinig meer dan een grafische schil. In dit artikel beperken we ons tot het gebruik van die interface. Wil je verder graven, dan moet je je verdiepen in de opdrachtregelparameters.

Het Python-script draait en maakt de webinterface beschikbaar.

Conversie-uitvoer

Selecteer linksboven File en klik op Click to upload. Selecteer een geschikt e-boek of ander tekstbestand. Geef bij Language aan wat de brontaal is; scrol eventueel tot bij More languages (A-Z). Je kunt ook handmatig een taal ingeven, zoals Dutch – Nederlands.

Bij Optional kies je een bestaande stem, waaronder die van bekende personen als David Attenborough of Morgan Freeman. Via de pijlknop beluister je een voorbeeld.

Wil je niet alleen de stem, maar ook toon en stijl laten nabootsen, selecteer deze persoon dan ook (indien beschikbaar) bij Fine Tuned Models in plaats van de standaardoptie Internal.

Standaard staat bij TTS Base de engine xtts geselecteerd, die meestal de beste resultaten geeft. Je kunt ook met de andere beschikbare engines experimenteren (het beste gaat dat met een korte tekst ter test).

Heb je een ondersteunde gpu, vink dan GPU aan bij Processor Unit om de conversie aanzienlijk te versnellen. Kies tot slot een geschikt uitvoerformaat. Meestal stelt de tool m4b voor, omdat dit hoofdstukken ondersteunt, je leespositie bewaart en bij hoge compressie toch goede kwaliteit levert. Andere opties zijn onder meer flac, m4a, mp3 en ogg.

Tot slot kun je op het tabblad Fine Tuned Parameters nog enkele technische aspecten bijsturen, zoals Temperature (hoe hoger, hoe creatiever, maar ook hoe minder accuraat) en Speed (de spreeksnelheid).

Is alles ingesteld, klik dan onderaan op de gele balk om de conversie te starten. Houd er rekening mee dat het omzetten naar natuurlijke stem veel rekenkracht vergt. Bij een doorsnee e-boek is het programma al snel een dag of nacht bezig, al kun je natuurlijk ook eigen, korte verhalen importeren. Dit kan eventueel ook in pdf, txt, docx of html.

Je kunt kiezen uit vele stemmen van bekende personen.

Eigen stem

Na afloop kun je het resultaat vanuit de webinterface beluisteren. Gebruik de pijlknop linksonder om het bestand (vanuit de tijdelijke submap \tmp) op te slaan op een gewenste locatie. Je speelt het daarna af in je favoriete app, bijvoorbeeld met een mediaspeler als de gratis mediaspeler VLC media player (https://www.videolan.org).

Je kunt ook een andere stem gebruiken, bijvoorbeeld je eigen stem. Hiervoor heb je een stemopname nodig van maximaal zes minuten, liefst in mono, met een sample rate van 16K en opgeslagen als wav-bestand.

Heb je een opname in een ander formaat, dan converteer je die eenvoudig met een gratis tool als het uitstekende Shutter Encoder (https://www.shutterencoder.com). Open het opnamebestand, kies WAV bij Functie selecteren, stel bij Audio-instellingen in op Mix audiobestanden naar: Mono en Bemonsteringsfrequentie wijzigen naar: 16k. Bevestig op Functie starten.

In de webinterface van ebook2audiobook klik je bij Cloning Voice Audio File op Klik om te uploaden en verwijs je vervolgens naar het wav-bestand. De opname wordt meteen verwerkt en automatisch geselecteerd. Je kunt de stem hier ook beluisteren.

Met Shutter Encoder kun je tal van geavanceerde mediaconversies uitvoeren.

Metadata

Ook luisterboeken kun je voorzien van een omslagfoto, titel, auteur, trefwoorden en andere metadata. Wil je dit vóór de conversie regelen, dan doe je dat het makkelijkst in Calibre: klik met rechts op de titel van het e-boek (epub) en kies Metagegevens bewerken.

Hoewel je bepaalde metadata ook via ebook2audiobook kunt meegeven, is dat minder eenvoudig. Achteraf aanpassen is dan praktischer, bijvoorbeeld met een gratis tag-editor als Mp3tag (https://www.mp3tag.de/en), geschikt voor onder meer mp3, mp4, m4a en m4b.

Je kunt metadata, zoals een omslagafbeelding, ook naderhand aanpassen, bijvoorbeeld met Mp3tag.

AI-creatie

Met behulp van AI laat je ook heel eenvoudig eigen teksten of verhalen maken, zoals sprookjes voor het slapengaan, inclusief een mooie omslagafbeelding. We tonen kort hoe je dat doet in ChatGPT (https://www.chatgpt.com).

Meld je aan bij de app en geef een uitvoerige prompt in waarin je precies beschrijft welk type verhaal je wilt: het onderwerp, de personages, de setting, de stijl en de gewenste lengte. Je kunt het resultaat naderhand met extra prompts verder bijsturen.

Is het verhaal klaar, kopieer de tekst naar het klembord en plak het in een Word-document. Dat kun je eventueel via Calibre omzetten naar een epub-bestand.

Vraag de chatbot ook om een passende tekening bij het verhaal, bijvoorbeeld met de hoofdpersonages. Via de plusknop kun je optioneel één of meer foto's uploaden als model en vragen om de illustratie daarop te baseren.

Je voegt de afbeelding vervolgens samen met andere metadata toe aan je epub-bestand in Calibre. Ebook2audiobook maakt er dan een spannend luisterverhaal van. Voor elke dag eentje, misschien wel met je eigen stem om het helemaal echt (of echt nep) te maken.

Even geen inspiratie? De AI-chatbot helpt je er wel doorheen.

Toch liever lezen?

Blader door e-readers