ID.nl logo
Van French press en filter tot slow drip en espressomachine: hoe zet jij je koffie?
© Romolo Tavani
Huis

Van French press en filter tot slow drip en espressomachine: hoe zet jij je koffie?

Er zijn heel, heel veel manieren om koffie te zetten. Heb je echt niets anders voorhanden, dan kan het zelfs met een sok en kokend water! Al die verschillende zetmethoden geven allemaal een andere smaak aan de koffie. Ook verschilt het per methode welke koffie je kunt gebruiken. Hoe dat zit, lees je in dit artikel. Tip: probeer alle manieren vooral uit en proef zelf!

  • De espressomachine is de laatste jaren aan een flinke opmars bezig. Met zo’n machine is het zetten van één bakje koffie makkelijk.
  • ‘Ouderwetse’ koffie zetmethoden zie je ook weer terugkomen. Met filterkoffie is niets mis.
  • Zelfs koude koffie kun je vers zetten. Als je voldoende tijd hebt tenminste.
  • Koffieliefhebber die graag zelf bonen maalt? Lees: Koffiemolen kiezen: de beste tips om het ideale apparaat te vinden.

Trends in koffie: neem de tijd

Hoe je koffie proeft en hoe de zetmethoden de smaak beïnvloeden, hebben we gevraagd aan barista-instructeur Joost Leopold. Hij richtte De Koffieschool’ op en schreef ‘Water, koffiebonen en melk’.

Volgens Joost is de zetmethode niet het belangrijkste voor de smaak. Wat is wel belangrijk? Natuurlijk de soort koffie die we kiezen, de blend en de bonen. Maar vooral: de versheid van de gemalen bonen.

Koffiebonen bevatten etherische oliën, die heel snel vervliegen. Binnen een minuut verlies je de helft van de smaak! Daarom is een goede koffie vooral een kwestie van lekkere bonen die net voor de bereiding pas gemalen zijn. Investeer dus in een bonenmaler!

Om die reden zorgen apparaten die gebruikmaken van cupjes of voorgeproduceerde pads meestal niet voor de lekkerste koffie. De bonen die daarvoor gebruikt zijn, zijn namelijk al veel langer geleden gemalen. Soms worden nog smaken toegevoegd om er wat van te maken. Caramel macchiato, anyone?

Met verse bonen en een van onderstaande hulpmiddelen kun je een heel goede bak koffie zetten. De smaak wordt gegeven door de bonen. Natuurlijk speelt hoeveel koffie je gebruikt een rol, net als de branding en de grofheid van de maling. Het apparaat is verder vooral een hulpmiddel.

De apparaten die met een filter werken zijn iets minder ‘snel’. Je moet even de tijd nemen. Koffie wordt steeds meer een beleving. Een kleine zenmomentje, wie knapt er niet van op?

Verschillende methoden om koffie te zetten

Het bakkie troost is terug van nooit weggeweest. Onze economie draait zowat op koffie. In de afgelopen jaren zijn veel koffiedrinkers ook koffiekenners geworden. We weten graag wat we drinken. Ook experimenteren we meer met verschillende zetmethoden. Welke zijn er? Een heleboel. De lijst is in principe nooit compleet, maar dit zijn de meest gebruikte manieren om koffie te zetten in Nederland.

🞅 French press
🞅 Perculator (Moka pot)
🞅 Espressomachine
🞅 Filterkoffie
🞅 AeroPress
🞅 Slow drip/cold drip
🞅 Vacuümpot (Siphon)
🞅 Instant koffie

French press (Cafetière)

De French press, ook wel cafetière genoemd, is een chic apparaat om lekkere koffie mee te zetten. Het bestaat uit een glazen, roestvrijstalen of plastic cilinder met een duwer en een deksel. Het is niet de snelste manier om koffie te zetten, maar het resultaat is meestal wel erg lekker.

Koffie zetten met een cafetière is niet ingewikkeld. Voeg grof gemalen koffie toe aan de French press en giet vervolgens heet water over de koffie. Is de koffie te fijn gemalen, dan gaat het door de filter heen. Niet lekker. Roer kort door en plaats het deksel op de French press. Je laat de koffie een minuut of vier trekken. Daarna druk je langzaam de duwer (‘plunjer’) naar beneden om de gemalen koffie te scheiden van de koffie. Je kunt de koffie direct uitschenken.

  • Smaak: afhankelijk van de gekozen koffiebonen en de maling. Door het gebruik van een metalen filter blijven enkele natuurlijke bestanddelen in de koffie bewaard, wat diepe smaken behoudt. Dat geldt ook voor glas. Het behoudt overigens niet alleen subtiele aroma’s, maar helaas ook stoffen als cafestol, wat cholesterolverhogend zou zijn. Overigens is die stof pas problematisch bij dagelijkse consumptie van vier tot vijf koppen cafetièrekoffie.

  • Geschikt voor: geweldig voor medium tot donker gebrande koffiesoorten zoals Arabica. Het brengt de nuances van de koffie naar voren en is perfect voor liefhebbers van een stevige, smaakvolle kop koffie.

©Matucha12

Ook interessant: Feiten & fabels over koffie en je gezondheid

Percolator (Moka Pot)

De percolator of Moka pot, ook bekend als een Italiaans koffieapparaat, is een compacte, driekamerige koffiezetter. Het bestaat uit een kamertje onderin voor water, een middelste filtermandje voor koffie en een bovenste verzamelkamer voor de gezette koffie.

Het potje heeft een kenmerkende zeshoekige vorm en doet heel Italiaans aan. Niet gek, want daar werd de percolator ooit ontworpen. Hij is vaak gemaakt van roestvrij staal, aluminium of zelfs koper en heeft een handvat en een tuitje. In Nederland wordt de percolators veel gebruikt op de camping, al maken ze ook thuis een comeback voor koffieliefhebbers.

Koffie zetten is een makkie. Je vult het onderste gedeelte met water en voegt fijngemalen koffie toe aan het filtermandje in het midden. Plaats de pot op een warmtebron. Vroeger moest dit gas zijn, nu zijn er ook potjes voor elektrisch en inductie. Het water wordt verhit en stijgt door de gemalen koffie. Hier neemt het de smaak van op. Het stijgt door en wordt verzameld in het bovenste deel van de pot. Zodra je gepruttel hoort, is de koffie klaar.

Bij een nieuwe percolator (of één van slechte kwaliteit) kan de koffie een beetje metaalachtig smaken. Na een poosje komt er een vettig laagje aan de binnenkant, die dit voorkomt. Om die reden was je je percolator het liefst niet met zeep of in de vaatwasser.

  • Smaak: sterk, vergelijkbaar met espresso, hoewel de druk lager is (ongeveer 1,5 bar). Hierdoor ontbreekt een cremalaagje, dat espresso wel heeft. Vaak wordt niet alleen zeer fijngemalen koffie gebruikt, zoals voor espresso, maar ook 'normale' gemalen koffie.Het is voor de smaak van de koffie ook belangrijk om de koffie niet te lang te laten pruttelen. De koffie kookt dan en wordt hierdoor flink bitter. Direct van het vuur als het pruttelen begint.

  • Geschikt voor: ideaal voor donker gebrande koffiesoorten zoals Robusta. De Moka pot kan zowel fijngemalen koffie als standaard gemalen koffie verwerken. De druk en hitte zorgen voor een intense smaak die doet denken aan authentieke Italiaanse espresso. Hiermee is het ook een prima basis voor cappuccino of latte.

©ADSealey

Lees ook: 6 tips om je koffiebonen lekker vers te houden

Espressomachine

Een espressomachine is speciaal is ontworpen voor het maken van espresso, een geconcentreerde koffiedrank met een rijke smaak en een crema laagje. Espresso koffie komt uit Italië. Het was de eerste koffie die snel, ‘express’, voor één persoon werd gemaakt (al zijn er mensen die zeggen dat de naam komt van ‘es presso’, onder druk). Deze machines zijn verkrijgbaar in verschillende varianten en uitvoeringen, zoals halfautomatische, volautomatische en modellen met een piston (hendel).

De espressomachine werkt op basis van het principe van druk. Eerst wordt water onder hoge druk verwarmd tot ongeveer 95 °C. Vervolgens wordt dit hete water met een druk van 9 tot 16 bar door een compacte hoeveelheid fijngemalen koffie (meestal 7 gram) gestuwd. Dit gebeurt gedurende een korte tijd, meestal tussen de 23 en 28 seconden, om een enkele espresso (ongeveer 30 ml) te produceren. Het is de druk die het crema laagje op de koffie geeft.

Espressomachines hebben vaak een strak en modern ontwerp. Ze zijn voorzien van een waterreservoir, soms een piston (de hendel waar de gemalen koffie in gaat), een stoompijpje voor het opschuimen van melk en een groep voor het zetten van espresso. Sommige espressomachines hebben een ingebouwde bonenmaler.

  • Smaak: rijk en vol. De crema bovenop de espresso voegt een romige textuur.

  • Geschikt voor: intense koffie met een volle smaak. De espressomachine is ideaal voor donker gebrande koffiesoorten, zoals Robusta, die goed gedijen onder de hoge druk en temperatuur. Bovendien kun je met een espressomachine verschillende koffiedranken bereiden, zoals cappuccino, latte en Americano.

Filterkoffie

Filterkoffie is een traditionele en een van de meest bekende manieren om koffie te zetten. Tot een jaar of tien geleden had bijna ieder huishouden in Nederland een filterkoffiezetapparaat. Inmiddels zijn ze eerder ‘retro’, maar ze komen langzaamaan weer terug. Niet gek, de koffie is lekker en het is niet duur.

Het proces is eenvoudig. Bij filterkoffie wordt de koffie gezet met hulp van zwaartekracht. Heet water, ongeveer tussen de 92 en 96 °C, wordt gelijkmatig over de gemalen koffie gegoten. Door de poreuze papieren filter druppelt het water langzaam naar beneden, waarbij het de smaak van de koffiebonen opneemt. Dit resulteert in een lekker kopje koffie. De sterkte kun je redelijk goed zelf bepalen, met de hoeveelheid koffie, de maling en de bonensoort.

Een filterautomaat heeft vaak een eenvoudig ontwerp met een waterreservoir bovenop, een filterhouder en een glazen kan eronder. Dat kan overigens ook een warmhoudkan zijn.

  • Smaak: Filterkoffie staat bekend om een evenwichtig smaakprofiel. De langzame extractie zorgt ervoor dat de smaken subtiel blijft. Je herkent de gebruikte koffiebonen goed. Je kunt dus variëren, om de koffie naar je eigen smaak in te vullen.

    💡Volgens Joost Leopold van de koffieschool is filterkoffie het meest geschikt om smaken te testen. Bijvoorbeeld om te kijken wat jij lekker vindt.

  • Geschikt voor: veel verschillende koffiesoorten. Het is een uitstekende keuze voor liefhebbers van koffie met een gebalanceerd smaakprofiel. Zowel lichtere als donkerdere brandingen kunnen goed tot hun recht komen in een filterkoffiezetapparaat. Experimenteer met verschillende soorten koffiebonen om jouw favoriete smaak te ontdekken.

©Leung Chopan

💡 Echte koffieliefhebbers drinken koffie vooral uit filterapparaten. Een tijdje waren espressomachines in trek, maar met een filter blijven de smaken het puurst aanwezig. Joost Leopold van De Koffieschool is ook fan van filterkoffie. De meeste machines zijn prima, maar hij tipt de Moccamaster 🔗. Deze pot heeft een soort tuitje, waardoor de verse koffie onderin de kan terechtkomt. Bij de meeste potten druppelt de koffie van boven in de kan. Leopold: “Eigenlijk altijd als je een koffie bereidt is het onderste deel in de kan het sterkst. Het bovenste deel is best slap. Onderin is de smaak een beetje zuur en bovenin een beetje bitter. Door het staafje van de Moccamaster krijg je dat de zuren naar boven komen en de bitters naar onderen. Op die manier vermengen ze veel beter met elkaar. Je krijgt veel meer één geheel. Veel mooiere smaken.”

AeroPress

De AeroPress is een innovatieve draagbare methode om koffie te zetten, ook onderweg.

Het apparaat bestaat uit een cilindervormige koffiekamer met aan één kant een filterdrager voor een papieren filter en aan de andere kant een opening voor de zuiger met een afdichtring.

Bij het gebruik van de AeroPress plaats je een papieren filter in de filterdrager aan het ene uiteinde. Aan de andere kant voeg je fijngemalen koffie toe. Vervolgens giet je heet water in de koffiekamer. Met behulp van de zuiger druk je uiteindelijk het water met kracht door de gemalen koffie en het filter.

De AeroPress maakt gebruik van luchtdruk. De zuiger fungeert als een pers, waardoor het hete water door de gemalen koffie wordt geduwd, wat resulteert in een verrassend smaakvolle kop koffie.

  • Smaak: AeroPress-koffie is helder van smaak. Subtiele smaken van de gebruikte koffie kunnen prima overeind blijven. Het is geweldig voor het benadrukken van de nuances in koffie. De materialen geven geen smaak af. Alleen de gebruikte koffie doet dat.

  • Geschikt voor: in feite voor bijna alle koffiesoorten. Net wat jij lekker vindt. Experimenteer met smaken en technieken.

©Rabizo Anatolii

Lees ook: Verschillende soorten koffiebonen: welke kies je?

Slow drip

Slow drip, ook wel bekend als cold drip, is een methode om koude koffie te zetten. Je hebt hier wel een beetje geduld voor nodig. Vandaar dat ‘slow’ gedeelte.

Bij slow drip-koffie druppel je koud water heel langzaam door een laag gemalen koffie in een speciaal ontworpen apparaat. Het proces kan enkele uren tot zelfs een hele dag (of nacht) duren, afhankelijk van de gewenste sterkte. Het langzame druppelen zorgt voor een milde smaakopname, waarbij de koffiearoma's geleidelijk worden opgenomen door het water.

Een typisch slow drip-apparaat bestaat uit een waterreservoir dat boven op een druppelsysteem zit, en een glazen karaf waarin de koffie wordt opgevangen. Het heeft vaak een hip, minimalistisch ontwerp.

  • Smaak: zacht en verfijnd. Het gebrek aan hitte bij het zetproces resulteert in een koffie met minder bitters en zuren, waardoor de zoete en bloemige tonen van de koffiebonen goed tot hun recht komen. Het eindproduct is verfrissend. Ideaal voor warme dagen.

  • Geschikt voor: licht tot medium gebrande koffiesoorten. Het langzame zetproces benadrukt de delicate smaken en aroma's van de bonen, waardoor je kunt genieten van een koffie met smaaknuances. Slow drip-koffie is perfect voor liefhebbers van verfrissende en smaakvolle koffie, vooral tijdens de zomermaanden.

©bong - stock.adobe.com

Vacuümpot (Siphon)

De vacuümpot, ook wel bekend als de sifon of siphon, is een methode om koffie te zetten waarbij een balans is tussen drukopbouw en vacuüm. Dit proces doet denken aan de scheikundeles en vereist enige oefening en ervaring om onder de knie te krijgen. Maar wanneer je het beheerst, kun je genieten van een koffie met een lichte body en een verfijnde, langdurige heldere smaak. Deze methode staat bekend om het onthullen van een diepere complexiteit in de smaak van de koffie. En: het staat ook wel interessant in je keuken. De vacuümpot ziet er namelijk uit als een combinatie van kunst en wetenschap. Je zou ‘m alleen al voor z’n looks willen hebben!

Het apparaat bestaat uit twee glazen kamers die met elkaar zijn verbonden door een buis. Tijdens het zetproces wordt water in het onderste gedeelte verwarmd, waardoor de druk toeneemt. Dit duwt het water naar het bovenste gedeelte, waar de gemalen koffie zit. Wanneer het vuur wordt uitgeschakeld, creëert het afkoelen een vacuüm dat de gezette koffie door een filter naar beneden trekt en scheidt van de gemalen koffie.

  • Smaak: als de zetmethode goed wordt uitgevoerd (niet makkelijk), dan brengt het een pure koffiesmaak naar voren.

  • Geschikt voor: een medium tot grove maling is ideaal voor de vacuümpot. Deze methode is perfect voor koffieliefhebbers die van een schone, smaakvolle koffie houden. Het is een zetmethode die geduld en oefening vereist, maar de beloning is een enorm lekkere bak troost.

©Milkchocolate

Instant koffie

Veel koffieliefhebbers noemen dit geen echte koffie (hear, hear). Toch nemen we ‘m mee, vooral omdat de smaak het meest afwijkt van de rest van de zetmethodes.

Instant koffie, of oploskoffie, is een snelle en makkelijke manier om koffie te drinken. Oploskoffie wordt wel gemaakt van ‘verse koffie’.

Het proces begint met het zetten van verse koffie, die vervolgens wordt gedroogd, resulterend in een koffie-extract. Dit extract wordt via de vriesdroogmethode omgezet in kleine korrels. Hierdoor wordt de smaak redelijk behouden.

Het gemak zit vooral in het feit dat je alleen kokend water nodig hebt om een bakje oploskoffie te zetten.

  • Smaak: aan oploskoffie worden vaak smaakjes toegevoegd. De basis is dan meestal niet de beste koffie. Goede oploskoffie, bijvoorbeeld van Arabica-bonen, kan flink aromatisch zijn. Toch is de smaak meestal minder vol dan bij ‘verse koffie’. Waarschijnlijk komt dat door de extra bewerkingsslag van het vriesdrogen. We leerden al dat bonen vers malen de truc is. Bij instant is er niets vers meer aan. Maar houd je van oploskoffie, schaam je dan vooral niet. Niets zo persoonlijk als smaak!

©Виктория Попова

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

De Kieskeurig.nl Koffiewijzer

16 koffiemachines getest door consumenten
▼ Volgende artikel
Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken
© NilsZ - stock.adobe.com
Huis

Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Dit gaan we doen

Stankvrij gourmetten is een kwestie van goede voorbereiding én de juiste nazorg. We splitsen de tien tips daarom op. We beginnen bij de basis: ingrediënten en spullen die nauwelijks rook veroorzaken. Vervolgens geven we je praktische hacks om, mocht er toch wat gourmetlucht blijven hangen, die direct weer uit je woonkamer te krijgen, zodat je de volgende ochtend wakker wordt in een fris huis.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Watch on YouTube

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!

▼ Volgende artikel
Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten
© detry26 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

In dit artikel

Kerstverlichting slim maken hoeft niet ingewikkeld te zijn. In dit artikel lees je waar je op let bij het kiezen van een slimme stekker voor de feestdagen, welke modellen in Nederland goed scoren en hoe je een handig tijdschema instelt. Ook leggen we uit wat wel en niet kan met slimme stekkers, bijvoorbeeld als je verlichting wilt laten meebewegen met muziek.

Lees ook: Slimme stekkers: welke modellen zijn echt zuinig?

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Watch on YouTube

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips

Kerstverlichting

Vrolijke lichtjes in de tuin